1不要羡慕恶人,
不要向往与他们为友;
2因为他们心里图谋暴行,
口中谈论恶事。
3家靠智慧而建立,
靠悟性而稳固,
4借知识而充满各种珍宝。
5智者充满能力,
哲士力上加力。
6出征打仗,要凭智谋;
谋士众多,胜券在握。
7智慧对愚人高不可及,
他在城门口沉默不语。
8图谋作恶的必被称为阴谋家。
9愚人的计谋是罪恶,
人人都厌恶嘲讽者。
10逆境中丧胆的是弱者。
11被拉去屠杀的,你要抢救;
踉跄受死的,你要拦阻。
12不要推说自己毫不知情,
鉴察人心的主洞悉一切,
保守你生命的上帝知情,
祂必按你的行为报应你。
13孩子啊,你要吃美好的蜂蜜,
蜂房滴下的蜜甘甜可口。
14智慧同样使你的心灵甘甜;
你若找到智慧,前途必光明,
盼望也不会幻灭。
15不要像恶人一样暗算义人,
破坏他的家。
16因为义人跌倒七次也必起来,
恶人却被灾祸击垮。
17仇敌跌倒,不要幸灾乐祸;
仇敌败落,不要心里欢喜。
18否则,耶和华看见会不悦,
不再向仇敌发烈怒。
19不要因恶人而愤愤不平,
也不要羡慕歹徒;
20因为恶人毫无前途,
恶人的灯终必熄灭。
21孩子啊,要敬畏耶和华和君王,
不要跟反复无常之徒为伍。
22因为灾祸必骤然临到他们,
谁知道耶和华和君王如何毁灭他们?
其他智言
23以下也是智者的箴言:
判案时偏袒实为不善。
24判恶人无罪的,
必遭万人咒诅,
为列国痛恨。
25责备恶人的必有欢乐,
美好的福气必临到他。
26诚实的回答如同友好的亲吻。
27要安排好外面的事,
把田间的工作准备妥当,
然后建造房屋。
28别无故作证害邻舍,
也不可撒谎欺骗人。
29不可说:“别人怎样待我,
我就怎样待他;
我要照他所做的报复他。”
30我走过懒惰人的田地和无知者的葡萄园,
31那里荆棘遍地,
刺草丛生,
石墙倒塌。
32我仔细思想所见之事,
领悟到一个教训:
33再睡一会儿,
打个盹儿,
抱着手躺一会儿,
34贫穷必像强盗一样临到你,
缺乏必像武士一样扑向你。
1به اشخاص بدكار حسادت نورز و آرزو نكن كه با آنها دوست شوی، 2زيرا تمام فكر و ذكر آنها اين است كه به مردم ظلم كنند.
3خانه با حكمت بنا میشود و با فهم استوار میگردد، 4اتاقهايش با دانايی از اسباب نفيس و گرانبها پر میشود.
5آدم دانا و فهميده از قدرت زياد برخوردار است و دائم به قدرت خويش میافزايد. 6پيروزی در جنگ بستگی به تدابير خوب و مشورت زياد دارد.
7احمق نمیتواند به حكمت دست يابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار میگيرد، او حرفی برای گفتن ندارد.
8كسی كه دائم نقشههای پليد در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد. 9نقشههای آدم احمق گناهآلود است و كسی كه ديگران را مسخره میكند مورد نفرت همهٔ مردم میباشد.
10اگر نتوانی سختيهای زندگی را تحمل كنی، آدم ضعيفی هستی.
11از نجات دادن كسی كه به ناحق به مرگ محكوم شده است كوتاهی نكن. 12نگو كه از جريان بیخبر بودهای، زيرا خدايی كه جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، میداند كه تو از همه چيز باخبر بودهای. او هر كسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد.
13-14پسرم، همانطور كه خوردن عسل كام تو را شيرين میكند، همچنان كسب حكمت برای جان تو شيرين خواهد بود. كسی كه حكمت بياموزد آيندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و اميدهايش بر باد نخواهد رفت.
15ای بدكاران، منتظر نباشيد كه خانهٔ درستكاران را غارت و ويران كنيد، 16زيرا شخص درستكار حتی اگر هفت بار هم بيفتد، باز برخواهد خاست، اما بدكاران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند گرديد.
17وقتی دشمنت دچار مصيبتی میشود شادی نكن و هنگامی كه میافتد دلشاد نشو، 18زيرا ممكن است خداوند اين كار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد!
19به سبب بدكاران خودت را ناراحت نكن و به آنها حسادت نورز، 20زيرا شخص بدكار آيندهای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد.
21پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با كسانی كه بر ضد ايشان شورش میكنند همدست نشو، 22كيست كه بداند خداوند يا پادشاه چه بلايی بر سر چنين كسان خواهد آورد؟
چند سخن حكيمانهٔ ديگر
23قاضی نبايد در داوری از كسی طرفداری كند. 24هر كه به مجرم بگويد: «تو بیگناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد، 25ولی آنكه گناهكار را محكوم كند سعادت و بركت نصيبش خواهد گرديد.
26جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است.
27اول كسب و كاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشكيل بده.
28عليه همسايهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست دربارهاش بر زبان نياور. 29نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم كرد.»
30از كنار مزرعهٔ آدم تنبل و احمقی گذشتم. 31همه جا خار روييده بود، علفهای هرز زمين را پوشانده و ديوار مزرعه فرو ريخته بود. 32با ديدن اين منظره به فكر فرو رفتم و اين درس را آموختم: 33كسی كه دست روی دست میگذارد و دايم میخوابد و استراحت میكند، 34عاقبت فقر و تنگدستی چون راهزنی مسلح به سراغش خواهد آمد.