1温和的回答平息怒气，
粗暴的言词激起愤怒。
2智者的舌头传扬知识，
愚人的嘴巴吐露愚昧。
3耶和华的眼目无所不在，
善人和恶人都被祂鉴察。
4温和的言词带来生命，
乖谬的话语伤透人心。
5愚人蔑视父亲的管教，
接受责备的才算明智。
6义人家中财富充足，
恶人得利惹来祸患。
7智者的嘴传扬知识，
愚人的心并非如此。
8耶和华憎恨恶人的祭物，
悦纳正直人的祈祷。
9耶和华憎恨恶人的行径，
喜爱追求公义的人。
10背离正道，必遭严惩；
厌恶责备，必致死亡。
11阴间和冥府15:11 “冥府”希伯来文是“亚巴顿”，参考启示录9:11。在耶和华面前尚且无法隐藏，
何况世人的心思呢！
12嘲讽者不爱听责备，
也不愿请教智者。
13心中喜乐，容光焕发；
心里悲伤，精神颓丧。
14哲士渴慕知识，
愚人安于愚昧。
15困苦人天天受煎熬，
乐观者常常有喜乐。
16财物虽少但敬畏耶和华，
胜过家财万贯却充满烦恼。
17粗茶淡饭但彼此相爱，
胜过美酒佳肴却互相憎恨。
18脾气暴躁，惹起争端；
忍耐克制，平息纠纷。
19懒惰人的路布满荆棘，
正直人的道平坦宽阔。
20智慧之子使父亲欢喜，
愚昧的人却藐视母亲。
21无知者以愚昧为乐，
明哲人遵循正道。
22独断专行，计划失败；
集思广益，事无不成。
23应对得体，心中愉快；
言语合宜，何等美好！
24智者循生命之路上升，
以免坠入阴间。
25耶和华拆毁傲慢人的房屋，
祂使寡妇的地界完整无损。
26耶和华憎恨恶人的意念，
喜爱纯洁的言语。
27贪爱财富，自害己家；
厌恶贿赂，安然存活。
28义人三思而后答，
恶人张口吐恶言。
29耶和华远离恶人，
却听义人的祷告。
30笑颜令人心喜，
喜讯滋润骨头。
31倾听生命的训诫，
使人与智者同列。
32不受管教就是轻看自己，
听从责备才能得到智慧。
33敬畏耶和华使人得智慧，
学会谦卑后才能得尊荣。
1جواب ملايم خشم را فرو می‌نشاند، اما جواب تند آن را بر می‌انگيزاند.
2از زبان مرد دانا حكمت می‌چكد، اما از دهان آدم نادان حماقت بيرون می‌آيد.
3خدا همه جا را زير نظر دارد و ناظر اعمال نيكان و بدان است.
4سخنان آرامش‌بخش حيات می‌بخشند، اما حرفهای تند باعث دلشكستگی می‌شوند.
5شخص نادان نصيحت پدر خود را خوار می‌شمارد، ولی فرزند عاقل تأديب پدرش را می‌پذيرد.
6خانهٔ شخص درستكار از ثروت مملو است، اما دسترنج آدمهای بدكار برای ايشان تلخكامی به بار می‌آورد.
7حكمت توسط دانايان منتشر می‌شود نه بوسيلهٔ احمقانی كه در آنها راستی نيست.
8خداوند از قربانیهای بدكاران نفرت دارد، اما از دعای درستكاران خشنود است.
9خداوند از اعمال بدكاران متنفر است، اما پيروان راستی را دوست می‌دارد.
10كسانی كه راه راست را ترک گفته‌اند تنبيه سختی در انتظارشان است و اگر نخواهند تنبيه و اصلاح شوند خواهند مرد.
11حتی دنيای مردگان از نظر خداوند پنهان نيست، پس آيا انسان می‌تواند افكارش را از او پنهان كند؟
12كسی كه كارش مسخره كردن است از نزديک شدن به افراد دانا خودداری می‌كند چون دوست ندارد سرزنش آنها را بشنود.
13دل شاد، چهره را شاداب می‌سازد، اما تلخی دل، روح را افسرده می‌كند.
14شخص دانا تشنهٔ دانايی است، اما نادان خود را با حماقت سير می‌كند.
15انسان وقتی غمگين است همه چيز به نظرش بد می‌آيد، اما وقتی دلش شاد است هر چيزی او را خوشحال می‌كند.
16دارايی كم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفت با اضطراب.
17نان خشک خوردن در جايی كه محبت هست، بهتر است از غذای شاهانه خوردن در جايی كه نفرت وجود دارد.
18آدم تندخو نزاع به پا می‌كند، ولی شخص صبور دعوا را فرو می‌نشاند.
19راه آدم تنبل با خارها پوشيده است، اما راه شخص درستكار هموار است.
20فرزند دانا پدرش را خوشحال می‌كند، اما فرزند احمق مادرش را تحقير می‌نمايد.
21آدم احمق از كارهای ابلهانه لذت می‌برد، اما شخص فهميده از راه راست منحرف نمی‌شود.
22نقشه‌ای كه بدون مشورت كشيده شود، با شكست مواجه می‌گردد، اما مشورت بسيار، باعث موفقيت می‌شود.
23انسان وقتی جواب درست می‌دهد از آن لذت می‌برد. چه عالی است سخنی كه بجا گفته شود!
24راه دانايان به سوی حيات بالا می‌رود و آنها را از فرو رفتن به جهنم باز می‌دارد.
25خداوند خانه متكبران را از بين می‌برد، اما ملک بيوه‌زنان را حفظ می‌كند.
26خداوند از نقشه‌های پليد متنفر است، ولی افكار پاک مورد پسند او می‌باشند.
27كسی كه دنبال سود نامشروع می‌رود به خانواده‌اش لطمه می‌زند، اما شخصی كه از رشوه نفرت دارد زندگی خوبی خواهد داشت.
28آدم خوب قبل از جواب دادن فكر می‌كند، اما آدم بد زود جواب می‌دهد و مشكلات به بار می‌آورد.
29خداوند از بدكاران دور است، ولی دعای نيكان را می‌شنود.
30ديدن صورت شاد و شنيدن خبر خوش به انسان شادی و سلامتی می‌بخشد.
31كسی كه انتقادهای سازنده را بپذيرد، جزو دانايان به حساب خواهد آمد.
32كسی كه تأديب را نپذيرد به خودش لطمه می‌زند، ولی هر كه آن را بپذيرد دانايی كسب می‌كند.
33خداترسی به انسان حكمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزت و احترام به بار می‌آورد.
