Мудрые изречения 22 – CARST & APSD-CEB

Священное Писание (Восточный перевод), версия для Таджикистана

Мудрые изречения 22:1-29

1Доброе имя желаннее великих богатств;

добрая слава лучше серебра и золота.

2Богач и нищий вот чем сродни:

их обоих создал Вечный.

3Разумный увидит опасность – и скроется,

а простаки пойдут дальше – и пострадают.

4Награда за смирение и страх перед Вечным –

богатство, и слава, и жизнь.

5На пути коварных – колючки да западни:

дорожащий жизнью к ним и не подойдёт.

6Наставь ребёнка на верный путь22:6 Или: «Наставь ребёнка в начале его пути».

он и в старости не собьётся с него.

7Богатые властвуют над бедными,

и должник заимодавцу раб.

8Сеющий беззаконие пожнёт беду,

и его жестокой власти придёт конец.

9Человек щедрый22:9 Букв.: «Имеющий хороший глаз» – фразеологический оборот, обозначающий человека щедрого, в отличие от человека скупого, имеющего «дурной глаз» (см. сноску на 23:6). будет благословен,

так как пищей делится с бедным.

10Прогони глумливого – уйдёт и вражда,

и утихнут раздоры и ругань.

11Кто любит чистоту сердца и говорит любезно,

тому царь будет другом.

12Очи Вечного охраняют знание,

а слова вероломного Он опровергает.

13Лентяй говорит: «На улице лев!

Смерть мне, ежели выйду!»

14Ласковая речь чужой жены – глубокая яма;

прогневавший Вечного упадёт туда.

15Глупость привязана к сердцу ребёнка,

но прогонит её исправляющая розга.

16Притесняющий бедных, чтобы обогатиться,

и дающий богатым подарки обнищают.

Тридцать изречений мудрецов

17Послушай и внемли словам мудрецов;

сердце к учению моему обрати.

18Тебе будет приятно, если сохранишь их в себе,

если все они будут у тебя на устах.

19Чтобы ты мог надеяться на Вечного,

я сегодня учу им тебя, да, тебя.

20Разве я не написал для тебя тридцать изречений,

изречений увещевания и знания,

21чтобы ты научился верным словам истины

и смог принести верный ответ посылавшим тебя?

22Не обирай бедных лишь потому, что они бедны;

не притесняй нуждающихся на суде:

23дело их защитит Вечный,

жизнь отберёт у тех, кто их обирает.

24Не дружи с гневливым,

с раздражительным не общайся,

25чтобы не научиться его путям

и не попасть в западню.

26Не будь одним из тех, кто даёт залог

и поручается за долги;

27когда не найдёшь ты чем заплатить,

даже постель из-под тебя заберут.

28Не посягай на чужую землю, передвигая древнюю межу,

которую поставили твои предки22:28 См. Втор. 19:14; 27:17..

29Видишь искусного в деле своём?

Он будет служить царям,

простым он служить не будет.

Ang Pulong Sa Dios

Panultihon 22:1-29

1Mas maayo nga nindot kag reputasyon kaysa daghan kag bahandi. Ang pagtahod sa mga tawo kanimo mas bililhon pa kaysa bulawan ug pilak.

2Ang adunahan ug ang kabos parehas nga binuhat sa Ginoo.

3Ang maalamon nga tawo molikay sa kakuyaw, apan ang walay alamag magpaduol hinuon niini, mao nga mag-antos siya.

4Ang pagtahod sa Ginoo ug ang pagpaubos makahatag kanimo ug bahandi, dungog, ug taas nga kinabuhi.

5Ang tawong daotan nagasubay sa dalan nga tunokon ug makuyaw. Ang tawong nagaamping sa iyang kinabuhi molikay niini.

6Tudloi ang bata sa hustong gawi, ug mahinumdoman niya kini hangtod siya matigulang.

7Ang kabos gamhan sa adunahan, ug ang utangan ulipon sa iyang giutangan.

8Ang magpugas ug daotan moani ug kalaglagan, ug maundang na ang iyang pagpasakit sa uban.

9Panalanginan sa Dios ang mga manggihatagon ug pagkaon ngadto sa mga kabos.

10Aboga ang tawong tampalasan, ug mahunong ang panaglalis, panag-away, ug ang ininsultohanay.

11Ang tawo nga matinud-anon ug matinahoron manulti mahimong higala sa hari.

12Ginabantayan ug maayo sa Ginoo ang mga maalamon, apan daoton niya ang mga plano sa mga maluibon.

13Ang tapolan nga tawo dili mogawas sa balay kay basin kuno ug may liyon sa gawas ug tukbon siya.

14Ang mga pulong sa babayeng daotan nahisama sa lawom nga bangag, ug diha ipangtambog ang mga tawong gikapungtan sa Ginoo.

15Kinaiya sa mga bata ang pagbinuang, apan matul-id kini kon disiplinahon sila.

16Ang tawo nga mangdaog-daog sa mga kabos o manghatag ug regalo sa mga adunahan sa tuyo nga gustong maadunahan, mahimo na hinuong kabos.

Ang 30 ka Importanteng mga Panultihon

17Pamatia ang mga pulong sa mga tawong maalamon. Pamati pag-ayo samtang ginatudlo ko kini kanimo, 18kay magmalipayon ka gayod kon imo kining masayran ug masaulo. 19Gitudlo ko kini karon kanimo aron mosalig ka sa Ginoo.

20Nagsulat ako ug 30 ka mga panultihon nga maggiya ug maghatag kanimog kaalam. 21Pinaagi niini masayran mo ang kamatuoran, ug makahatag kag masaligan nga tubag ngadto sa tawo nga mangutana kanimo.22:21 mangutana kanimo: sa literal, nagpadala kanimo.

‒ 1 ‒

22Ayaw pamintaha sa mga kabos, ug ayaw sila daog-daoga sa korte, 23kay ang Ginoo maoy manalipod kanila. Ug kon unsay dili maayong gibuhat ninyo kanila buhaton usab sa Ginoo diha kaninyo.

‒ 2 ‒

24Ayaw pakighigala sa tawong daling masuko, 25kay basig mapareho ka kaniya, ug maghatod kini kanimo sa kadaotan.

‒ 3 ‒

26Ayaw pagsaad nga ikaw mobayad sa utang sa uban. 27Kay kon dili ka makabayad, kuhaon nila bisan ang imong higdaanan.

‒ 4 ‒

28Ayaw ibta ang muhon nga giugbok sa imong mga katigulangan.

‒ 5 ‒

29Ang tawo nga maayong motrabaho magaalagad sa mga hari ug dili sa ordinaryong mga tawo.