Мудрые изречения 1 – CARST & APSD-CEB

Священное Писание (Восточный перевод), версия для Таджикистана

Мудрые изречения 1:1-33

Вступление

1Мудрые изречения Сулаймона, сына Довуда, царя Исроила.

2Да принесут они мудрость и наставление

и помогут осмыслить разумные высказывания;

3да научат они правилам благоразумной жизни,

праведности, справедливости и честности

4и дадут простакам проницательность,

а юным – знание и рассудительность;

5пусть послушают мудрые и умножат познания,

и пусть разумные получат мудрые советы;

6да уразумеют они пословицы и притчи,

слова мудрецов и загадки их.

7Страх перед Вечным1:7 Вечный – на языке оригинала: «Яхве». Под этим именем Всевышний открылся Мусо и народу Исроила (см. Исх. 3:13-15). См. пояснительный словарь. – начало мудрости,

только глупцы презирают мудрость и наставление.

Наставления в мудрости

Предостережение от соблазна

8Сын мой, послушай наставление своего отца

и не отвергай поучения своей матери.

9Они будут прекрасным венком на твоей голове

и ожерельем на твоей шее.

10Сын мой, если грешники соблазняют тебя,

не поддавайся им.

11Если скажут они: «Идём с нами,

устроим засаду для пролития крови,

без причины подстережём невиновных,

12живьём их проглотим, как мир мёртвых,

целиком – как тех, кто нисходит в пропасть;

13награбим всевозможных дорогих вещей

и наполним дома свои добычей.

14Присоединяйся к нам1:14 Букв.: «Бросай с нами жребий».,

и мы поровну поделим добычу»,

15то не ходи с ними, сын мой,

не вставай на путь их.

16Ведь их ноги бегут к злу,

спешат они на пролитие крови.

17Даже птицы не попадут в сеть,

которую расставили у них на глазах,

18но эти люди устраивают засаду для пролития своей же крови,

подстерегают самих же себя!

19Таковы пути всех, кто жаждет преступной добычи;

она отнимает жизнь у завладевших ею.

Предостережение не отвергать мудрость

20Мудрость восклицает на улицах,

возвышает свой голос на площадях;

21на углах шумных улиц кричит она

и при входе в городские ворота держит речь:

22«До каких же пор вы, простаки, будете любить свою простоту?

Сколько же ещё глумливые будут наслаждаться насмешками,

а глупцы – ненавидеть знание?

23Если бы вы ответили на укор мой,

я излила бы на вас мой дух

и открыла бы вам свои мысли.

24Но раз вы отвергли меня, когда я призывала,

и никто не внимал, когда я протягивала вам руку,

25раз вы пренебрегли всеми моими советами

и не приняли моего укора,

26то и я в свой черёд посмеюсь над вашей бедой,

поиздеваюсь, когда поразит вас ужас, –

27когда поразит вас ужас, как буря,

и беда пронесётся над вами, как вихрь,

когда горе и скорбь вас подавят.

28Тогда будут звать меня, но я не отвечу,

будут искать меня, но не найдут.

29Раз они знание возненавидели

и страх перед Вечным не избрали,

30раз мой совет не приняли

и укор мой с презрением отвергли –

31то они будут вкушать горькие плоды своих деяний

и получат сполна от своих замыслов.

32Ведь своенравие убьёт простаков,

и беспечность погубит глупцов,

33но слушающий меня будет жить безопасно

и спокойно, не страшась беды».

Ang Pulong Sa Dios

Panultihon 1:1-33

Ang Kapuslanan sa mga Panultihon

1Mao kini ang mga panultihon ni Solomon, nga anak ni David ug hari sa Israel.

2Pinaagi niining mga panultihon, makat-onan mo ang kaalam1:2 kaalam: Kini nga matang sa kaalam, nga kanunayng gihisgotan dinhi sa panultihon, mao ang kaalam nga nagahatag sa maayo ug husto nga pamatasan. ug maayong pamatasan, ug ang pagsabot sa mga pulong nga nagahatag ug kaalam. 3Motul-id kini sa imong pamatasan aron mahimo kang maalamon, nga nagasubay sa ensakto, matarong, ug makiangayon. 4Maghatag kini ug kaalam sa mga walay nahibaloan, ug maayong pagdesisyon ngadto sa mga kabatan-onan. 5Pinaagi sa pagpamati niini madugangan pa gayod ang kaalam sa mga maalamon ug magiyahan ang mga may kahibalo, 6aron masabtan ang kahulogan sa mga panultihon, mga sambingay, ug mga tigmo sa mga maalamon.

7Ang tawo nga gustong magmaalamon angayng magtahod sa Ginoo. Ang tawong buang-buang1:7 buang-buang: Kini nga pulong nga kanunayng hisgotan sa Mga Panultihon nagpasabot niadtong mga tawo nga wala moila sa Dios ug sa iyang kasugoan. gipakawalay bili ang kaalam ug dili gustong matul-id ang iyang pamatasan.

Ang Tambag sa Paglikay sa mga Tawong Daotan

8Anak, pamatia ang pagtul-id sa imong ginikanan sa imong pamatasan, 9tungod kay kini makapasidungog kanimo sama sa korona ug makapaanyag sama sa kuwintas.

10Anak, ayaw pagpadala sa pagpangdani sa mga tawong makasasala 11o mouban kanila kon moingon sila, “Dali, uban kanamo; mangatang kitag tawo ug atong patyon bisag walay sala. 12Buhi pa sila karon ug maayog panglawas apan pamatyon nato sila; mahisama sila sa mga nahiadto na sa dapit sa mga patay. 13Makakuha kita kanilag mahalong kabtangan, ug pun-on nato ang atong mga balay sa atong mga inilog. 14Sige na, uban kanamo, ug bahinon ta ang atong mga inilog.”

15Anak, ayaw gayod pag-uban kanila; likayi sila. 16Kay sayon ra nila ang pagpakasala ug pagpatay ug tawo. 17Kawang lang ang pagbutang ug lit-ag kon ang langgam nga dakponon nagatan-aw. 18Nasayod ang langgam nga lit-agon siya, apan kining mga daotan wala masayod nga sila mismo ang mabiktima sa ilang binuhatan. Mangatang silag patyonon apan silay pagapatyon. 19Mao kanay dangatan sa mga tawong moangkon ug kabtangan sa daotang paagi. Mao ra kanay ilang kamatyan.

Ang Resulta sa Pagsalikway sa Kaalam

20-21Ang kaalam sama sa tawo nga nagawali sa kadalanan, mga plasa, mga merkado, ug sa mga pultahan sa mga lungsod. Nagkanayon siya,

22“Kamong mga walay kahibalo, hangtod kanus-a kamo magpabiling ingon niana?

Kamong mga bugalbugalon, hangtod kanus-a ninyo ikalipay ang pagbugalbugal?

Kamong mga buang-buang, hangtod kanus-a kamo magdumili sa kaalam?

23Pamatia ang akong pagbadlong.

Ipadayag ko kaninyo ang akong hunahuna.1:23 Ipadayag ko kaninyo ang akong hunahuna: sa literal, Ibubo ko kaninyo ang akong Espiritu.

Ipadayag ko ang buot kong isulti batok kaninyo:

24Tungod kay wala kamo manumbaling sa akong pagtawag nga moduol kanako,

25ug tungod kay gipakawalay-bili ninyo ang tanan kong mga tambag ug pagbadlong,

26-27kataw-an ko kamo kon moabot kaninyo ang katalagman nga daw sa buhawi;

biay-biayon ko kamo kon moabot kaninyo ang daw sa bagyo nga kalisdanan ug ang makalilisang nga mga panghitabo.

28Unya manawag kamo kanako, apan dili ko kamo panumbalingon.

Mangita kamo kanako, apan dili ninyo ako makit-an.

29Tungod kay dili kamo magpatudlo ug wala kamoy pagtahod sa Ginoo,

30gipakawalay-bili ninyo ang akong mga tambag ug gipakadaotan ang akong pagbadlong.

31Busa anihon ninyo ang bunga sa inyong binuhatan ug sa inyong mga daotang plano.

32Kay ang pagkamalapason sa mga walay kahibalo maoy mopatay kanila,

ug ang kawalay pagpakabana sa mga buang-buang maoy molaglag kanila.

33Apan ang nagapamati kanako magkinabuhi nga luwas sa katalagman.

Walay mahitabo kaniya ug wala siyay angayng kahadlokan.”