Deutéronome 32 – BDS & HLGN

La Bible du Semeur

Deutéronome 32:1-52

Le cantique de l’alliance

Introduction

1O ciel, prête l’oreille, ╵je parlerai.

Et toi, ô terre, ╵écoute ce que je vais dire.

2Mes instructions ruissellent ╵comme la pluie,

et ma parole coule ╵ainsi que la rosée

– comme une fine pluie ╵tombe sur la verdure

ou comme des ondées sur l’herbe.

3Car je vais proclamer ╵comment est l’Eternel.

Célébrez la grandeur ╵de notre Dieu !

Dieu est juste, Israël est corrompu

4Il est comme un rocher, ╵ses œuvres sont parfaites,

tout ce qu’il fait est juste.

Il est un Dieu fidèle ╵qui ne commet pas d’injustice,

c’est un Dieu juste et droit.

5Mais vous, à son égard, ╵vous êtes corrompus,

vous n’êtes plus ses fils, ╵à cause de vos tares,

gens pervers, dépravés !

6Comment peut-on ainsi ╵se conduire envers lui,

peuple fou, insensé !

N’est-il pas votre père ╵et votre créateur,

celui qui vous a faits, ╵qui vous a établis ?

Les œuvres de Dieu en faveur d’Israël

7Pensez aux jours d’alors

et songez aux années ╵du temps de vos aïeux !

Interrogez vos pères ╵et ils vous le diront,

demandez aux vieillards ╵et ils vous l’apprendront.

8Quand le Très-Haut donna ╵un territoire aux peuples,

quand il dissémina ╵les hommes sur la terre,

en fixant les frontières ╵des diverses nations,

il tint compte du nombre ╵des enfants d’Israël32.8 Texte hébreu traditionnel. Un manuscrit hébreu de Qumrân et plusieurs versions anciennes portent : des anges. Allusion en Ac 17.26..

9L’Eternel a pour bien son peuple ;

les enfants de Jacob, ╵voilà sa possession.

10L’Eternel l’a trouvé ╵dans une steppe aride,

dans un désert inhabité, ╵rempli de hurlements.

Il a pris soin de lui ╵et il l’a éduqué.

Il a veillé sur lui ╵comme sur la prunelle de ses yeux !

11Il fut comme un grand aigle ╵qui pousse sa couvée ╵à prendre son envol,

planant sur ses aiglons,

puis, étendant ses ailes, ╵il les a pris

et portés sur ses ailes.

12Lui seul les a conduits,

aucun dieu étranger ╵n’est venu à son aide.

13Il les fit chevaucher ╵les hauteurs du pays,

et il les a nourris ╵des productions des champs.

Il leur a fait goûter ╵le miel qui s’écoulait ╵dans le creux des rochers

et l’huile qui jaillit ╵dans un sol rocailleux32.13 Les abeilles construisent parfois leurs ruches dans des creux de rochers (voir Es 7.18-19 ; Ps 81.17).,

14le lait des vaches ╵et des brebis,

les viandes grasses des agneaux,

des béliers du Basan ╵aussi bien que des boucs.

Ils se sont régalés ╵du meilleur des froments,

ils ont bu le vin rouge ╵extrait de bons raisins.

La trahison d’Israël

15Mais bientôt Yeshouroun32.15 Nom poétique d’Israël (voir 33.5 ; Es 44.2), signifiant : celui qui est droit., ╵après s’être engraissé, ╵s’est mis à regimber.

Devenu gros et gras, ╵bien chargé d’embonpoint,

il a abandonné ╵le Dieu qui l’a créé,

et il a méprisé ╵le Roc qui l’a sauvé.

16Ils l’ont rendu jaloux ╵parce qu’ils l’ont trahi ╵en suivant d’autres dieux,

et ils l’ont irrité ╵par leurs pratiques ╵abominables.

17Ils ont sacrifié ╵à des démons ╵qui ne sont pas des dieux,

à des divinités ╵qu’ils n’avaient pas connues,

des dieux nouveaux venus,

des dieux que vos ancêtres ╵n’avaient pas redoutés32.17 Voir 1 Co 10.20..

18Israël, tu oublies ╵le rocher protecteur ╵par lequel tu es né,

tu négliges le Dieu ╵qui t’a donné la vie.

La colère de l’Eternel

19Quand l’Eternel l’a vu, ╵il s’est mis en colère :

il était offensé ╵par ses fils et ses filles,

20et il a déclaré : ╵« Je me détourne d’eux,

je verrai bien alors ╵le sort qui les attend.

Car ce sont des gens fourbes,

des enfants infidèles32.20 Autre traduction : pas dignes de confiance..

21Ils m’ont rendu jaloux ╵par ce qui n’est pas Dieu

et ils m’ont irrité ╵par des divinités ╵qui ne sont pas des dieux.

Eh bien, de mon côté, ╵je les rendrai jaloux ╵de ceux qui ne sont pas un peuple32.21 Texte cité dans Rm 10.19..

Je les irriterai ╵par une nation folle.

22Comme un feu, ma colère ╵s’enflamme,

et elle brûle ╵jusqu’au fond de l’abîme,

elle incendie la terre ╵avec tous ses produits,

elle va embraser ╵les fondements des monts.

23Je lancerai contre eux ╵un malheur après l’autre,

j’épuiserai mes flèches ╵à les persécuter.

24Ils seront consumés ╵par la famine, ╵dévorés par la fièvre

et la peste mortelle,

et j’enverrai encore ╵contre eux les crocs des fauves

et les poisons brûlants ╵des serpents venimeux.

25A l’extérieur des murs, ╵c’est l’épée qui les prive ╵de leurs enfants ;

au-dedans, c’est l’effroi :

jeune homme et jeune fille,

nourrisson et vieillard ╵auront le même sort.

Contre les ennemis du peuple de l’Eternel

26Je voulais tout d’abord ╵les réduire à néant

et faire disparaître ╵jusqu’à leur souvenir ╵du milieu des humains.

27Mais ce que je craignais ╵c’est que les ennemis ╵y trouvent l’occasion ╵de venir m’insulter,

et que leurs adversaires ╵se méprennent et disent :

“C’est par notre puissance ╵que nous avons vaincu”,

et non : “C’est l’Eternel ╵qui a fait tout cela !” »

28Car voilà bien un peuple ╵dont les projets avortent ;

ils n’ont pas de bon sens.

29S’ils en avaient un peu, ╵ils auraient bien compris,

ils auraient réfléchi ╵à ce qui les attend.

30Comment est-il possible ╵qu’un guerrier à lui seul ╵en poursuive un millier,

ou que deux seulement ╵en fassent fuir dix mille,

si Dieu, qui fut toujours ╵leur rocher protecteur, ╵ne les avait vendus,

si l’Eternel n’avait ╵livré son peuple à d’autres ?

31Car leur rocher n’est pas ╵comme notre rocher.

Même nos ennemis ╵devront le reconnaître.

32Ils sont comme une vigne ╵transplantée de Sodome,

ce sont des plantations ╵qui viennent de Gomorrhe.

Ils ne font que produire ╵des raisins vénéneux,

leurs grappes sont amères.

33Leur vin est un venin ╵craché par des serpents,

c’est un poison mortel ╵craché par des vipères.

34Mais je tiens en réserve,

scellé dans mes trésors, ╵de quoi faire justice.

35C’est à moi qu’il revient ╵de leur payer leur dû

au moment où leur pied ╵viendra à trébucher,

car le jour de leur ruine ╵se rapproche à grands pas,

le sort prévu pour eux ╵se hâte de venir32.35 Cité en Rm 12.19 ; Hé 10.30..

36Car voici : l’Eternel ╵rend justice à son peuple,

et il a compassion ╵de nous ses serviteurs32.36 Cité en Ps 135.14.

quand il constatera ╵qu’ils sont à bout de forces,

qu’il n’y a plus chez eux ╵ni esclave, ni libre.

37Alors il s’écriera : ╵« Où donc sont leurs faux dieux ?

Où donc est le rocher ╵auquel ils se confiaient ?

38Et ces dieux qui mangeaient ╵la graisse des victimes,

et qui buvaient le vin ╵offert en libation ?

A présent qu’ils se lèvent ╵et viennent vous aider !

Qu’ils soient votre refuge !

39Reconnaissez-le donc : ╵C’est moi seul qui suis Dieu,

il n’y en a pas d’autre !

C’est moi qui fais mourir ╵et moi seul qui fais vivre,

c’est moi qui ai blessé, ╵c’est moi qui guérirai,

et de ma main, ╵nul ne peut délivrer.

40La main levée au ciel, j’atteste

et je déclare : ╵Aussi vrai que je vis ╵à perpétuité,

41voici : j’aiguiserai ╵la lame de l’épée,

et ma main brandira ╵l’arme du jugement,

je ferai rendre compte ╵à tous mes ennemis,

je paierai de retour ╵tous ceux qui me haïssent.

42J’enivrerai mes flèches ╵du sang des adversaires,

mon épée pourfendra ╵la chair de ses victimes

et la tête des chefs ╵des peuples ennemis.

Je verserai le sang ╵des blessés, des captifs. »

Conclusion

43Peuples, réjouissez-vous ╵avec son peuple32.43 D’après l’ancienne version grecque. Cité en Rm 15.10. !

Adorez-le ╵vous tous les anges32.43 Ces mots, absents du texte hébreu traditionnel, se trouvent dans les manuscrits de Qumrân et l’ancienne version grecque. Cité en Hé 1.6..

Car Dieu venge la mort ╵de ceux qui sont ses serviteurs,

et il paie de retour ╵ses ennemis.

Il fait l’expiation ╵pour son pays et pour son peuple.

44Moïse, accompagné d’Osée32.44 C’est-à-dire Josué. Voir Nb 13.16., fils de Noun, vint réciter tout le texte de ce cantique au peuple.

L’appel à l’obéissance

45Quand il eut achevé de communiquer toutes ces paroles à tout le peuple d’Israël, 46il leur dit : Prenez à cœur toutes ces paroles par lesquelles je témoigne contre vous aujourd’hui. Vous les inculquerez à vos enfants afin qu’ils obéissent à tous les commandements de cette Loi et qu’ils les appliquent. 47Car ce n’est pas une parole sans importance pour vous ; d’elle dépend votre vie même : en lui obéissant vous obtiendrez une longue vie dans le pays dont vous allez prendre possession après avoir traversé le Jourdain.

L’ordre de gravir le mont Nébo

48Ce même jour, l’Eternel parla à Moïse et lui dit32.48 Pour les v. 48-52, voir Nb 27.12-14 ; Dt 3.23-27. : 49Monte sur les Abarim, sur le mont Nébo32.49 Un des sommets du Pisga, la partie nord des monts Abarim. situé dans le pays de Moab en face de Jéricho, et contemple le pays de Canaan que je donne en possession aux Israélites. 50Tu vas mourir sur cette montagne où tu vas monter et tu rejoindras tes ancêtres décédés, comme ton frère Aaron est mort sur la montagne de Hor et est allé rejoindre les siens32.50 Voir Nb 20.22-26.. 51Car vous m’avez tous deux désobéi devant les Israélites aux eaux de Meriba près de Qadesh dans le désert de Tsîn. Vous n’avez pas permis à ma sainteté de se manifester devant les Israélites32.51 Voir Nb 20.1-13.. 52C’est de loin seulement que tu verras le pays que je donne aux Israélites, tu n’y entreras pas.

Ang Pulong Sang Dios

Deuteronomio 32:1-52

1O langit, pamati kay mahambal ako!

O duta, pamatii ang akon mga pulong.

2Ang akon mga pagpanudlo magatupa pareho sa ulan ukon tun-og.

Ang akon mga pulong pareho sa dabodabo sa mga hilamon ukon talithi sa mga tanom.

3Ibantala ko ang ngalan sang Ginoo.

Dayawon ko ang pagkagamhanan sang aton Dios!

4Siya ang akon palalipdan nga bato;

husto gid ang iya mga binuhatan, kag matarong ang tanan niya nga mga pamaagi.

Matutom siya nga Dios kag wala nagakasala; matarong siya kag husto ang iya mga ginahimo.

5Pero kamo nagpakasala sa iya kag wala na niya kamo pagkabiga nga iya mga anak tungod sa inyo kalautan.

Mga makasasala kag balingag nga henerasyon!

6Amo bala ini ang inyo ibalos sa Ginoo?

Mga buang-buang gid kamo kag kulang sang pag-intiendi.

Indi bala nga siya ang inyo Amay nga nagtuga sa inyo?

7Dumduma ninyo ang nagligad nga mga tinuig; hunahunaa ninyo ang mga nagligad nga henerasyon.

Pamangkuta ninyo ang inyo mga katigulangan kon ano ang mga natabo kay sugiran nila kamo.

Pamangkuta ninyo ang inyo mga manugdumala kay ipaathag nila ini sa inyo.

8Sang ginhatagan sang Labing Mataas nga Dios ang mga nasyon sang ila duta kag sang ginbahin-bahin niya ang mga katawhan,

ginbutangan niya sila sang mga dulunan suno sa kadamuon sang mga anghel sang Dios.32:8 mga anghel sang Dios: Amo ini sa Septuagint. Sa Dead Sea Scrolls, mga anak sang Dios. Sa Masoretic Text, mga kaliwat ni Israel.

9Pero ang bahin sang Ginoo amo ang iya katawhan; sila nga mga kaliwat ni Jacob amo ang iya palanublion.

10Nakita niya sila sa desierto, sa lugar nga halos wala sing may nagatubo nga tanom.

Gin-atipan niya sila kag ginhalungan pareho sa paghalong sang tawo sa iya mata.

11Ginbantayan niya sila pareho sa agila nga nagabantay sang iya mga buto samtang iya ini ginatudluan sa paglupad.

Ginahumlad niya ang iya mga pakpak sa pagsalo kag pagdala sa ila.

12Ang Ginoo lang gid ang nagtuytoy sa iya katawhan, nga wala ang bulig sang iban nga dios.

13Ginpagahom niya sila sa mga kabukiran, kag ginpakaon sang mga patubas sang duta.

Ginsagod niya sila sang dugos halin sa banglid kag sang lana halin sa mga olibo nga nagatubo sa batuhon nga duta.

14Ginhatagan niya sila sang mga keso kag gatas halin sa mga baka kag karnero,

kag ginhatagan sang matambok nga mga karnero kag mga kanding halin sa Bashan.

Ginhatagan man niya sila sang pinakamaayo nga mga trigo kag ginpainom sang pinakamaayo nga bino halin sa ubas.

15Nagmauswagon ang mga Israelinhon32:15 mga Israelinhon: sa Hebreo, Jeshurun, nga ang buot silingon, matarong. pero nagrebelde sila.

Nagtambok sila kag nagbakod, pero gintalikdan nila ang Dios nga nagtuga sa ila,

kag ginsikway nila ang ila palalipdan nga bato nga amo ang ila Manluluwas.

16Ginpaimon nila kag ginpaakig ang Ginoo sa ila makangilil-ad nga mga dios.

17Naghalad sila sa mga demonyo nga indi matuod nga dios—mga dios nga indi nila kilala kag bag-o lang nagtuhaw, kag wala pagtahura sang ila mga katigulangan.

18Ginkalimtan nila ang Dios nga ila palalipdan nga bato nga nagtuga sa ila.

19Nakita ini sang Ginoo, kag tungod sa iya kaakig ginsikway niya sila nga iya mga anak.

20Nagsiling siya, “Talikdan ko sila, kag tan-awon ko abi kon ano ang ila madangatan,

kay malaot sila nga henerasyon, mga anak nga indi matutom.

21Ginpaimon nila ako sa indi matuod nga dios,

kag ginpaakig nila ako sa ila wala sing pulos nga mga dios-dios.

Gani paimunon ko man sila sa iban nga katawhan.

Paakigon ko sila paagi sa pagpakamaayo sa buang-buang nga nasyon.

22Kay ang akon kaakig nagadabadaba nga daw kalayo.

Magasunog ini sa duta kag sa tanan nga patubas sini,

pati sa kadadalman sang duta,32:22 kadadalman sang duta: ukon, lugar sang mga patay. kag sa mga pundasyon sang mga bukid.

23Padal-an ko sila sang mga kalamidad, kag iguon ko sila sang akon mga pana.

24Pagutuman ko sila; magakalamatay sila sa gutom kag sa balatian.

Padal-an ko sila sang mapintas nga mga sapat sa paghalit sa ila kag mga man-og nga dalitan sa pagkagat sa ila.

25Sa guwa sang ila balay madamo ang magakalamatay sa inaway, kag sa sulod magahari ang kahadlok.

Magakalamatay ang mga tigulang, mga pamatan-on, kag mga kabataan.

26Nagsiling ako nga laptahon ko sila hasta nga indi na sila madumduman sa kalibutan.

27Pero indi ko pagtugutan nga magpabugal ang ila mga kaaway kag magsiling, ‘Napierdi naton sila. Indi ang Ginoo ang naghimo sini.’ ”

28Ang Israel isa ka nasyon nga wala sing kaalam kag pag-intiendi.

29Kon maalamon lang sila, maintiendihan kuntani nila ang ila madangatan.

30Paano bala malagas sang isa ka tawo ang isa ka libo nga mga Israelinhon?

Paano madaog sang duha ka tawo ang napulo ka libo sa ila?

Luwas lang kon gintugyan sila sang Ginoo nga ila palalipdan nga bato.

31Kay ang palalipdan nga bato sang aton mga kaaway indi pareho sang aton palalipdan nga bato, kag bisan sila nakahibalo sini.

32Ang aton mga kaaway, nga pareho kalaot sa mga pumuluyo sang Sodom kag Gomora, kaangay sang ubas nga mapait kag makahililo ang bunga,

33kag kaangay sang bino nga halin sa dalit sang man-og.

34Nakahibalo ang Ginoo sang ila ginahimo;

ginasupot niya lang anay ini kag nagahulat sang husto nga tion sa pagsilot sa ila.

35Nagsiling siya, “Ako ang magatimalos kag magasilot sa ila,

kay magaabot ang tion nga makadalin-as gid sila.

Madali na lang mag-abot ang ila kalaglagan. Indi na ini magdugay.”

36Magahukom ang Ginoo pabor sa iya katawhan;

kaluoyan niya sila nga iya mga alagad, kon makita niya nga wala na sila sang kusog kag diutay na lang ang nabilin sa ila, ulipon man ukon indi ulipon.

37Dayon mamangkot ang Ginoo sa iya katawhan, “Diin na karon ang ila mga dios, ang bato nga ila palalipdan?

38Diin na karon ang ila mga dios nga nagakaon sang tambok kag nagainom sang bino sang ila mga halad?

Pabuliga sila sa inyo, kag himua ninyo sila nga inyo proteksyon!

39Tan-awa ninyo karon; ako amo lang gid ang Dios!

Wala na sing iban nga dios luwas sa akon.

Ako ang nagapatay kag ako man ang nagahatag sang kabuhi; ako ang nagapilas kag ako man ang nagaayo,

kag wala sing may makaluwas sa akon mga kamot.

40Karon, bayawon ko ang akon mga kamot kag magsumpa,

‘Subong nga buhi ako sa wala sing katapusan,

41bairon ko ang nagaidlak ko nga espada kag gamiton ko ini sa pagsilot.

Balusan ko ang akon mga kaaway kag pabayaron ang mga nagasikway sa akon.

42Ang akon pana mabulit sang ila mga dugo, kag ang akon espada magapanglabo sang ila mga lawas.

Magakalamatay pati ang mga madakpan sa ila kag ang ila mga pangulo.’ ”

43Kamo nga mga nasyon, dayawa ninyo ang katawhan sang Ginoo,32:43 Kamo… Ginoo: ukon, Kamo nga mga nasyon, magkalipay kamo kaupod sa katawhan sang Ginoo. Sa Dead Sea Scrolls kag Griego nga teksto, Magkalipay kamo upod sa iya, O kalangitan, kag ang tanan nga anghel sang Dios dapat magsimba sa iya. kay balusan sang Ginoo ang nagpatay sa ila nga iya mga alagad.

Balusan niya ang iya mga kaaway, kag tinluan niya ang iya duta kag ang iya katawhan.

44Ginhambal ni Moises kaupod ni Josue32:44 Josue: sa Hebreo, Hoseas. nga anak ni Nun ang mensahi sang sini nga kanta sa mga tawo. 45Pagkatapos hambal ni Moises sini, 46nagsiling siya sa mga tawo, “Itanom gid ninyo sa inyo mga tagipusuon ang tanan nga ginhambal ko sa inyo subong. Itudlo man ninyo ini sa inyo mga anak agod matuman nila sing maayo ang tanan nga ginasiling sa sini nga mga sugo. 47Ini nga mga sugo indi ordinaryo lang nga mga pulong; ini magahatag sa inyo sang kabuhi. Kon tumanon ninyo ini magakabuhi kamo sing malawig sa duta nga inyo panag-iyahan sa tabok sang Jordan.”

Ginsugid ang Kamatayon ni Moises

48Sa sina mismo nga adlaw nagsiling ang Ginoo kay Moises, 49“Magkadto ka sa Moab, sa kabukiran sang Abarim kag magsaka ka sa Bukid sang Nebo nga nagaatubang sa Jerico. Tan-awa didto ang Canaan, ang duta nga ginahatag ko sa mga Israelinhon nga ila panag-iyahan. 50Kag dira sa sina nga bukid mapatay ka, kag isimpon ka sa imo mga paryente nga nagkalamatay na, subong nga si Aaron nga imo utod napatay sa Bukid sang Hor kag ginsimpon man sa iya mga paryente. 51Kay duha kamo nadulaan sang pagsalig sa akon sa atubangan sang mga Israelinhon sang didto kamo sa tuburan sang Meriba Kadesh,32:51 Meriba Kadesh: ukon, Meriba sa Kadesh. sa kamingawan sang Zin. Wala ninyo pagpadunggi ang akon pagkabalaan sa ila atubangan. 52Gani makita mo lang sa malayo ang duta nga ginahatag ko sa mga Israelinhon, pero indi ka makasulod didto.”