Lucas 1 – APSD-CEB & NIRV

Ang Pulong Sa Dios

Lucas 1:1-80

Pasiuna

1-3Halangdon nga Teofilo:

Daghan na ang nagsulat mahitungod sa mga panghitabo dinhi kanato. Gisulat nila ang mahitungod kang Jesus sumala sa gibalita kanato niadtong mga tawo nga nagsangyaw sa Maayong Balita ug nakakita mismo sa mga panghitabo gikan pa sa sinugdanan. Mao nga gisusi ko gayod pag-ayo kining tanan gikan pa sa sinugdan. Unya akong nahuna-hunaan nga isulat usab kanimo kining maong mga panghitabo sa maayong pagkahan-ay, 4aron imong masiguro nga tinuod gayod ang mga butang nga gisulti kanimo.

Nagpakita ang Anghel kang Zacarias

5Ingon niini ang nahitabo: Niadtong panahon nga si Herodes ang hari sa Judea, may pari didto nga ginganlan ug Zacarias nga miyembro sa grupo sa mga pari nga gidumalahan ni Abia. Ug ang iyang asawa mao si Elizabet nga kaliwat usab ni Aaron. 6Silang duha nagkinabuhi nga matarong atubangan sa Dios. Gituman gayod nila ang tanang mga sugo ug balaod sa Ginoo. 7Apan wala silay anak, kay baog si Elizabet ug tigulang na usab kaayo sila.

8Unya, miabot ang adlaw nga ang grupo nila ni Zacarias mao na ang mag-alagad sa Dios didto sa templo. 9Nagripa sila sumala sa nabatasan nilang mga pari, ug si Zacarias mao ang napilian nga magsunog ug insenso didto sa halaran. Busa misulod siya sa templo. 10Samtang nagsunog siya ug insenso didto sa sulod, daghang mga tawo didto sa gawas ang nagaampo. 11Unya nagpakita kaniya ang usa ka anghel sa Ginoo ug mitindog kini didto sa tuong dapit sa halaran nga sunoganan sa insenso. 12Sa dihang nakita kini ni Zacarias gikulbaan siya ug nahadlok. 13Apan miingon ang anghel kaniya, “Ayaw kahadlok, Zacarias! Gidungog sa Dios ang imong mga pag-ampo; si Elizabet nga imong asawa manganak ug batang lalaki. Nganlan mo siyag Juan. 14Magmalipayon gayod ikaw tungod kaniya, ug daghan usab ang magmalipayon tungod sa iyang pagkahimugso. 15Kay mahimo siyang bantogan1:15 bantogan: sa literal, dako. atubangan sa Ginoo. Kinahanglan dili gayod siya moinom ug bino o uban pang ilimnon nga makahubog. Bisan anaa pa siya sa sabakan sa iyang inahan ang Espiritu Santo anaa na kaniya. 16Ug pabalikon niya ang daghang mga kaliwat ni Israel ngadto sa Ginoo nga ilang Dios. 17Mag-una siya sa Ginoo aron iyang andamon ang mga tawo alang sa pag-abot sa Ginoo. Himuon niya kini pinaagi sa Espiritu Santo ug sa gahom nga sama sa nabatonan ni Elias. Ipasig-uli niya ang maayong relasyon sa mga amahan ngadto sa ilang mga anak, ug ibalik niya ang matarong nga panghuna-huna sa mga masinupakon sa Dios.”

18Miingon si Zacarias sa anghel, “Sa unsang paagi nga mahitabo kini kanako? Tigulang na man ako ug ang akong asawa.”

19Mitubag ang anghel, “Ako si Gabriel nga alagad sa Dios nga anaa gayod sa iyang atubangan. Gisugo niya ako aron sa pagsulti kanimo niining maayong balita. 20Apan tungod kay wala ka man motuo sa akong gisulti, maamang ka hangtod sa adlaw nga matuman kining akong gisulti kanimo. Matuman gayod kini inig-abot sa adlaw nga gitakda sa Dios.”

21Ang mga tawo didto sa gawas nagpadayon sa paghulat kang Zacarias. Natingala sila ngano nga nadugay siya didto sa sulod sa templo. 22Sa paggawas niya, dili na siya makasulti ug tungod niini nagsinyas na lang siya sa mga tawo. Nasabtan nila nga may gipakita ang Dios kaniya didto sa sulod sa templo. 23Pagkahuman sa iyang turno sa pag-alagad sa templo, mipauli siya. 24Paglabay sa pipila ka adlaw, nagmabdos na si Elizabet. Sulod sa lima ka bulan wala gayod siyay mogawas sa ilang balay. 25Miingon siya, “Gikaloy-an gayod ako sa Ginoo. Karon gikuha niya kanako ang akong kaulawan ngadto sa mga tawo.1:25 kaulawan ngadto sa mga tawo: usa ka kaulawan kaniadto alang sa usa ka babaye ang dili makaanak.

Nagpakita ang Anghel kang Maria

26Sa dihang unom na ka bulan ang pagmabdos ni Elizabet, gisugo pag-usab sa Dios ang anghel nga si Gabriel nga moadto sa Nazaret, nga usa ka lungsod sa Galilea. 27Gipadala siya didto sa dalagang putli nga ginganlag Maria. Si Maria kaslonon na kang Jose, nga usa sa mga kaliwat ni Haring David. 28Sa pag-abot sa anghel didto kang Maria, miingon siya, “Maria, magmalipayon ka, tungod kay ang Ginoo uban kanimo ug gipanalanginan ka niya.” 29Sa pagkadungog ni Maria niini nahasol siya pag-ayo, ug iyang gihuna-huna kon unsa ang kahulogan niini. 30Miingon ang anghel kaniya, “Ayaw kahadlok, Maria kay gipakita sa Dios ang iyang kaayo kanimo. 31Magmabdos ka ug manganak ug lalaki, ug Jesus ang imong ingalan kaniya. 32Mahimo siyang bantogan ug pagatawgon siya nga Anak sa Labing Halangdong Dios. Ihatag sa Ginoong Dios kaniya ang gingharian sa iyang katigulangan nga si David. 33Maghari siya sa mga kaliwat ni Jacob hangtod sa kahangtoran; ang iyang gingharian molungtad sa walay kataposan.”

34Miingon si Maria sa anghel, “Unsaon man niini pagkahimo, nga wala pa man akoy bana?” 35Mitubag ang anghel, “Mokunsad kanimo ang Espiritu Santo ug ang gahom sa Labing Halangdong Dios magpabilin kanimo. Busa ang balaan nga bata nga imong ipanganak pagailhon nga Anak sa Dios. 36Tan-awa ang imong paryente nga si Elizabet. Ang uban nagaingon nga dili na siya manganak tungod kay tigulang na kaayo siya. Apan karon unom na ka bulan ang iyang pagmabdos, 37tungod kay mahimo man sa Dios ang tanan.”

38Miingon si Maria, “Sulugoon ako sa Ginoo; matuman unta kanako ang imong gisulti.” Ug unya mibiya ang anghel kaniya.

Mibisita si Maria kang Elizabet

39Sa paglabay sa pipila ka adlaw nangandam si Maria ug nagdali pag-adto sa usa ka lungsod didto sa kabukiran sa Judea. 40Misulod siya sa balay nila ni Zacarias ug nangumusta kang Elizabet. 41Sa pagkadungog ni Elizabet sa pagpangumusta ni Maria, milihok ang bata sa iyang tiyan. Gigamhan si Elizabet sa Espiritu Santo. 42Ug sa makusog nga tingog miingon siya, “Sa tanang mga babaye ikaw lang ang gipanalanginan sa Dios ug ingon niini! Gipanalanginan usab niya ang imong gimabdos. 43Usa kini ka dakong dungog alang kanako kay gibisitahan ako sa inahan sa akong Ginoo. 44Kay bisan gani ang bata sa akong tiyan malipayon nga milihok sa dihang nadunggan ko ang imong pagpangumusta. 45Bulahan gayod ikaw nga nagtuo nga matuman kanimo ang gisulti sa Ginoo!”

Ang Pagdayeg ni Maria sa Dios

46Miingon si Maria:

“Nagadayeg gayod ako sa Ginoo!

47Ug malipayon ang akong espiritu tungod sa Dios nga akong Manluluwas.

48Kay gihinumdoman niya ako nga iyang ubos nga sulugoon. Sukad karon, magasulti ang tanang mga tawo nga bulahan ako,

49tungod sa kahibulongan nga mga butang nga gihimo sa gamhanang Dios kanako.

Balaan siya nga Dios.

50May kalooy siya sa mga tawo sa matag kaliwatan nga nagatahod kaniya.

51Gipakita niya ang iyang gahom pinaagi sa iyang mga gihimo.

Giabog niya ang mga tawo nga mapahitas-on sa ilang kaugalingon.

52Gipakanaog niya ang mga gamhanang hari sa ilang trono.

Ug gituboy niya ang mga mapainubsanon.

53Gitagbaw niya sa mga maayong butang ang mga gigutom.

Apan gihinginlan niya nga wala gayoy dala ang mga adunahan.

54-55Gitabangan niya kita nga iyang mga sulugoon, nga mga kaliwat ni Israel.

Kay wala niya kalimti ang iyang mga saad sa atong mga katigulangan,

nga kaloy-an niya sa walay kataposan si Abraham ug ang iyang mga kaliwat!”

Mao kini ang gisulti ni Maria. 56Ug mipuyo siya didto sa ilang Elizabet ug mga tulo ka bulan, ug unya mipauli siya.

Ang Pagkatawo ni Juan nga Tigbautismo

57Unya miabot ang panahon sa pagpanganak ni Elizabet, ug nanganak siya ug lalaki. 58Sa pagkadungog sa iyang mga silingan ug mga paryente kon giunsa siya pagpanalangin sa Ginoo, nakigduyog sila sa iyang kalipay.

59Sa walo na ka adlaw ang bata, mitambong ang mga silingan ug mga paryente sa pagtuli kaniya.1:59 Mao kini ang nabatasan sa mga Judio. Zacarias unta ang ilang ingalan kaniya sama sa iyang amahan, 60apan wala mosugot si Elizabet. Miingon siya, “Dili mahimo, kinahanglan nga Juan ang ingalan kaniya.” 61Miingon sila kaniya, “Apan wala gayod kamoy paryente nga sama niana ug ngalan.” 62Ug ilang gisinyasan ang amahan kon unsay iyang gusto nga ingalan sa iyang anak. 63Misinyas siya nga hatagan siya ug sulatanan. Ug dayon misulat siya, “Nganli siyag Juan.” Natingala gayod silang tanan. 64Diha-diha nakasulti si Zacarias ug gidayeg niya ang Dios. 65Gikulbaan ang tanan niyang mga silingan ug mikaylap sa tanang dapit sa mga bukid sa Judea ang balita mahitungod sa maong panghitabo. 66Ang tanang mga tawo nga nakadungog niini nakapamalandong ug nakapangutana, “Unsa man kaha kining bataa inigkadako na niya?” Kay klaro kaayo nga ang gahom sa Ginoo anaa kaniya.

Ang Panagna ni Zacarias

67Si Zacarias nga iyang amahan gigamhan sa Espiritu Santo ug mao kini ang iyang gisulti:

68“Dayegon nato ang Ginoo nga Dios sa Israel!

Kay mianhi siya aron sa pagluwas kanato nga iyang mga katawhan.

69Gipaanhi niya kanato ang makaga-gahom nga manluluwas nga kaliwat sa iyang sulugoon nga si David.

70Mao usab kini ang iyang gisulti kaniadto pinaagi sa iyang mga balaang propeta.

71Nagsaad siya nga iya kitang luwason gikan sa atong mga kaaway

ug sa mga tawo nga nagadumot kanato.

72Miingon usab siya nga iyang kaloy-an ang atong mga katigulangan, ug dili niya kalimtan ang iyang kasabotan kanila

73nga iyang gipanumpa sa atong katigulangan nga mao si Abraham.

74Kini ang kasabotan nga siya moluwas gayod kanato gikan sa atong mga kaaway

aron kita makapangalagad nga walay kahadlok,

75ug mahimo kitang balaan ug matarong sa iyang atubangan sa tanan nga adlaw sa atong kinabuhi.”

76Unya miingon si Zacarias sa iyang anak,

“Ikaw Juan, pagatawgon ka nga propeta sa Labing Halangdong Dios.

Kay mag-una ka sa Ginoo aron imong andamon ang katawhan sa iyang pag-abot.

77Tudloan mo ang iyang mga katawhan nga maluwas sila pinaagi sa kapasayloan sa Dios sa ilang mga sala,

78kay ang atong Dios maluloy-on ug mahigugmaon.

Ipadala niya ang Manluluwas sama sa misubang nga adlaw,

79nga maghatag ug kahayag sa mga tawo nga anaa sa kangitngit ug nagaungaw sa kamatayon.

Tudloan niya kita kon unsaon nga mahimong maayo ang atong relasyon sa Dios ug sa atong isigka-tawo.”

80Unya, ang bata nga si Juan midako ug nalig-on sa espiritu. Nagpuyo siya sa kamingawan hangtod sa adlaw nga nagsugod siya sa iyang pagpanudlo sa mga Israelinhon.

New International Reader’s Version

Luke 1:1-80

Luke Writes an Orderly Report

1Many people have attempted to write about the things that have taken place among us. 2Reports of these things were handed down to us. There were people who saw these things for themselves from the beginning. They saw them and then passed the word on. 3With this in mind, I myself have carefully looked into everything from the beginning. So I also decided to write down an orderly report of exactly what happened. I am doing this for you, most excellent Theophilus. 4I want you to know that the things you have been taught are true.

The Coming Birth of John the Baptist

5Herod was king of Judea. During the time he was ruling, there was a priest named Zechariah. He belonged to a group of priests named after Abijah. His wife Elizabeth also came from the family line of Aaron. 6Both of them did what was right in the sight of God. They obeyed all the Lord’s commands and rules faithfully. 7But they had no children, because Elizabeth was not able to have any. And they were both very old.

8One day Zechariah’s group was on duty. He was serving as a priest in God’s temple. 9He happened to be chosen, in the usual way, to go into the temple of the Lord. There he was supposed to burn incense. 10The time came for this to be done. All who had gathered to worship were praying outside.

11Then an angel of the Lord appeared to Zechariah. The angel was standing at the right side of the incense altar. 12When Zechariah saw him, he was amazed and terrified. 13But the angel said to him, “Do not be afraid, Zechariah. Your prayer has been heard. Your wife Elizabeth will have a child. It will be a boy, and you must call him John. 14He will be a joy and delight to you. His birth will make many people very glad. 15He will be important in the sight of the Lord. He must never drink wine or other such drinks. He will be filled with the Holy Spirit even before he is born. 16He will bring back many of the people of Israel to the Lord their God. 17And he will prepare the way for the Lord. He will have the same spirit and power that Elijah had. He will bring peace between parents and their children. He will teach people who don’t obey to be wise and do what is right. In this way, he will prepare a people who are ready for the Lord.”

18Zechariah asked the angel, “How can I be sure of this? I am an old man, and my wife is old too.”

19The angel said to him, “I am Gabriel. I serve God. I have been sent to speak to you and to tell you this good news. 20And now you will have to be silent. You will not be able to speak until after John is born. That’s because you did not believe my words. They will come true at the time God has chosen.”

21During that time, the people were waiting for Zechariah to come out of the temple. They wondered why he stayed there so long. 22When he came out, he could not speak to them. They realized he had seen a vision in the temple. They knew this because he kept gesturing to them. He still could not speak.

23When his time of service was over, he returned home. 24After that, his wife Elizabeth became pregnant. She stayed at home for five months. 25“The Lord has done this for me,” she said. “In these days, he has been kind to me. He has taken away my shame among the people.”

The Coming Birth of Jesus

26In the sixth month after Elizabeth had become pregnant, God sent the angel Gabriel to Nazareth, a town in Galilee. 27He was sent to a virgin. The girl was engaged to a man named Joseph. He came from the family line of David. The virgin’s name was Mary. 28The angel greeted her and said, “The Lord has blessed you in a special way. He is with you.”

29Mary was very upset because of his words. She wondered what kind of greeting this could be. 30But the angel said to her, “Do not be afraid, Mary. God is very pleased with you. 31You will become pregnant and give birth to a son. You must call him Jesus. 32He will be great and will be called the Son of the Most High God. The Lord God will make him a king like his father David of long ago. 33The Son of the Most High God will rule forever over his people. They are from the family line of Jacob. That kingdom will never end.”

34“How can this happen?” Mary asked the angel. “I am a virgin.”

35The angel answered, “The Holy Spirit will come to you. The power of the Most High God will cover you. So the holy one that is born will be called the Son of God. 36Your relative Elizabeth will have a child even though she is old. People thought she could not have children. But she has been pregnant for six months now. 37That’s because what God says will always come true.”

38“I serve the Lord,” Mary answered. “May it happen to me just as you said it would.” Then the angel left her.

Mary Visits Elizabeth

39At that time Mary got ready and hurried to a town in Judea’s hill country. 40There she entered Zechariah’s home and greeted Elizabeth. 41When Elizabeth heard Mary’s greeting, the baby inside her jumped. And Elizabeth was filled with the Holy Spirit. 42In a loud voice she called out, “God has blessed you more than other women. And blessed is the child you will have! 43But why is God so kind to me? Why has the mother of my Lord come to me? 44As soon as I heard the sound of your voice, the baby inside me jumped for joy. 45You are a woman God has blessed. You have believed that the Lord would keep his promises to you!”

Mary’s Song

46Mary said,

“My soul gives glory to the Lord.

47My spirit delights in God my Savior.

48He has taken note of me

even though I am not considered important.

From now on all people will call me blessed.

49The Mighty One has done great things for me.

His name is holy.

50He shows his mercy to those who have respect for him,

from parent to child down through the years.

51He has done mighty things with his powerful arm.

He has scattered those who are proud in their deepest thoughts.

52He has brought down rulers from their thrones.

But he has lifted up people who are not considered important.

53He has filled with good things those who are hungry.

But he has sent away empty those who are rich.

54He has helped the people of Israel, who serve him.

He has always remembered to be kind

55to Abraham and his children down through the years.

He has done it just as he promised to our people of long ago.”

56Mary stayed with Elizabeth about three months. Then she returned home.

John the Baptist Is Born

57The time came for Elizabeth to have her baby. She gave birth to a son. 58Her neighbors and relatives heard that the Lord had been very kind to her. They shared her joy.

59On the eighth day, they came to have the child circumcised. They were going to name him Zechariah, like his father. 60But his mother spoke up. “No!” she said. “He must be called John.”

61They said to her, “No one among your relatives has that name.”

62Then they motioned to his father. They wanted to find out what he would like to name the child. 63He asked for something to write on. Then he wrote, “His name is John.” Everyone was amazed. 64Right away Zechariah could speak again. Right away he praised God. 65All his neighbors were filled with fear and wonder. Throughout Judea’s hill country, people were talking about all these things. 66Everyone who heard this wondered about it. And because the Lord was with John, they asked, “What is this child going to be?”

Zechariah’s Song

67John’s father Zechariah was filled with the Holy Spirit. He prophesied,

68“Give praise to the Lord, the God of Israel!

He has come to his people and purchased their freedom.

69He has acted with great power and has saved us.

He did it for those who are from the family line of his servant David.

70Long ago holy prophets said he would do it.

71He has saved us from our enemies.

We are rescued from all who hate us.

72He has been kind to our people of long ago.

He has remembered his holy covenant.

73He made a promise to our father Abraham.

74He promised to save us from our enemies.

Then we could serve him without fear.

75He wants us to be holy and godly as long as we live.

76“And you, my child, will be called a prophet of the Most High God.

You will go ahead of the Lord to prepare the way for him.

77You will tell his people how they can be saved.

You will tell them that their sins can be forgiven.

78All of that will happen because our God is tender and caring.

His kindness will bring the rising sun to us from heaven.

79It will shine on those living in darkness

and in the shadow of death.

It will guide our feet on the path of peace.”

80The child grew up, and his spirit became strong. He lived in the desert until he appeared openly to Israel.