Mục Đích của Châm Ngôn
1Đây là những châm ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít, vua Ít-ra-ên.
2Để người ta tìm đến khôn ngoan và tiếp thu lời khuyên dạy,
cùng phân biện được tri thức.
3Để đạt đến một đời sống kỷ luật và cẩn trọng,
hành động phải lẽ, công bằng, và ngay thẳng.
4Để giúp người đơn sơ được sáng suốt,
và người trẻ tuổi hiểu biết và thận trọng.
5Người khôn học hỏi châm ngôn để thêm khôn.
Người hiểu biết thấy được đường đi nước bước
6nếu biết ứng dụng châm ngôn, ngụ ngôn
dùng những lời khôn ngoan và những câu đố thâm trầm của hiền nhân.
7Kính sợ Chúa Hằng Hữu là khởi đầu của mọi tri thức,
chỉ có người dại mới coi thường khôn ngoan và huấn thị.
Lời Khuyên của Người Cha: Tìm Kiếm Sự Khôn Ngoan
8Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy.
Đừng bỏ khuôn phép của mẹ con.
9Đó là trang sức duyên dáng trên đầu con
và dây chuyền xinh đẹp nơi cổ con.
10Con ơi, khi người tội lỗi quyến rũ,
con đừng nghe theo!
11Khi họ bảo: “Hãy đến với chúng ta.
Rình rập và giết người!
Lén hại người lương thiện vô tội!
12Ta sẽ nuốt sống nó như âm phủ;
nuốt trọn như người xuống huyệt sâu.
13Ta sẽ lấy đủ mọi của báu.
Chất của cướp đầy nhà.
14Bạn sẽ cùng chúng ta rút thăm chia của;
rồi tất cả đều chung một túi tiền.”
15Thì con ơi, đừng nghe theo họ!
Chân con phải tránh xa đường họ đi.
16Vì họ nhanh chân theo điều ác.
Vội vàng ra tay đổ máu.
17Khi người giăng lưới bắt chim,
chim khôn bay thoát.
18Nhưng bọn người này tự giăng bẫy;
rồi sa vào bẫy do chính mình giăng ra.
19Đó là số phận người ham lợi bất nghĩa;
lợi ấy sẽ tiêu diệt mạng sống họ.
Sự Khôn Ngoan Kêu Lên Ngoài Đường
20Khôn ngoan lên tiếng ngoài đường.
Loan truyền khắp phố phường.
21Kêu gọi nơi công cộng,
tại cổng thành, trong đô thị:
22“Hỡi người khờ dại, đến bao giờ
ngươi mới thôi chìm đắm u mê?
Đến khi nào người chế nhạo mới bỏ thói khinh khi?
Và người dại thù ghét tri thức đến chừng nào?
23Hãy đến và nghe ta sửa dạy.
Ta sẽ ban thần trí khôn ngoan
để con thông suốt lời ta.
24Nhưng, dù ta kêu gọi, các ngươi vẫn từ nan.
Ta đưa tay chờ đợi, cũng không ai quan tâm.
25Không ai để ý lời ta khuyên răn
hay chịu nghe lời ta quở trách.
26Nên khi các người lâm nạn, ta sẽ cười!
Và chế giễu khi các người kinh hãi—
27khi kinh hoàng vụt đến tựa phong ba,
khi tai ương xâm nhập như bão tố,
và nguy nan cùng khổ ngập tràn.
28Họ sẽ kêu cầu ta, nhưng ta chẳng đáp lời.
Họ sẽ tìm kiếm ta, nhưng không sao gặp được.
29Chính vì họ thù ghét tri thức
và không chịu kính sợ Chúa Hằng Hữu.
30Họ không muốn nghe ta khuyên dạy
và khinh bỉ mọi lời quở trách.
31Vì thế, họ sẽ hứng chịu kết quả công việc mình,
lãnh trọn quả báo mưu mô mình.
32Người ngây thơ chết vì lầm đường lạc lối.
Người dại dột bị diệt vì tự thị tự mãn.
33Nhưng ai nghe ta sẽ sống bình an,
không lo tai họa.”
箴言的价值
1这是大卫的儿子以色列王所罗门的箴言。
2为使人认识智慧和教诲，
领悟真知灼见；
3为使人接受劝诫，
为人处事仁义、公平、正直；
4使愚昧人明智，
使青年有知识和明辨力；
5使智者听了长学问，
明哲听了得指引；
6使人领悟箴言和比喻，
明白智者的话和谜语。
7知识始于敬畏耶和华，
愚人轻视智慧和教诲。
8孩子啊，
你要听从父亲的教诲，
不可背弃母亲的训言。
9因为这要作你头上的华冠，
颈上的项链。
10孩子啊，恶人若引诱你，
千万不要听从。
11他们若说：“跟我们来吧，
我们去埋伏杀人，
暗害无辜者取乐；
12我们要像阴间一样生吞他们，
整个吞没他们，
使他们如坠入坟墓的人；
13我们必得到各样宝物，
把战利品装满我们的房屋。
14跟我们一起干吧，
大家有福同享！”
15孩子啊，
不要走他们的道，
切莫行他们的路。
16因为他们奔向罪恶，
急速地去杀人流血。
17在飞鸟眼前设网罗，徒劳无功。
18他们埋伏，却自流己血；
他们伏击，却自害己命。
19这就是贪爱不义之财者的结局，
不义之财终要夺去他们的性命。
智慧的劝诫
20智慧在大街上高喊，
在广场上扬声，
21在热闹的市集宣告，
在城门口演说：
22“你们愚昧人喜爱愚昧，
嘲讽者以嘲弄为乐，
无知者厌恶知识，
要到什么时候呢？
23你们若因我的责备而回转，
我就向你们显明我的旨意1:23 “我就向你们显明我的旨意”希伯来文是“我就将我的灵浇灌你们”。，
叫你们明白我的话语。
24我呼唤你们，
你们却充耳不闻；
我向你们招手，
你们却视若无睹。
25你们漠视我的劝诫，
不接受我的责备。
26因此，
你们遭遇灾难时，
我必发笑；
惊恐临到你们时，
我必嗤笑——
27那时，恐惧如风暴袭击你们，
灾难如旋风临到你们，
忧愁和苦难吞没你们。
28你们呼求我，
我也不回答；
你们恳切地寻找我，
却找不到。
29因为你们厌恶知识，
不愿意敬畏耶和华，
30不接受我的劝诫，
又藐视我的责备。
31所以，你们必自食其果，
因自己的恶谋而吃尽苦头。
32愚昧人背离正道，
自招灭亡；
愚顽人逍遥自在，
毁掉自己。
33然而，那听从我的必安然居住，
得享安宁，
不怕灾祸。”
