หัวขวานลอยน้ำ
1กลุ่มผู้เผยพระวจนะกล่าวกับเอลีชาว่า “ดูเถิดสถานที่ซึ่งเราอยู่กับท่านนี้ก็คับแคบไปแล้ว 2พวกข้าพเจ้าขอไปตัดต้นไม้และสร้างที่อยู่อาศัยที่แม่น้ำจอร์แดน”
เขาตอบว่า “ไปเถิด”
3คนหนึ่งเอ่ยขึ้นว่า “ท่านขอรับ โปรดไปกับเหล่าผู้รับใช้ของท่านด้วย”
เอลีชาตอบว่า “เราจะไป” 4แล้วเอลีชาก็ไปกับพวกเขา
เมื่อพวกเขามาถึงแม่น้ำจอร์แดนก็เริ่มตัดไม้ 5ขณะนั้นมีคนหนึ่งทำหัวขวานเหล็กหลุดตกลงในแม่น้ำ เขาจึงร้องว่า “แย่แล้วนายท่าน นี่เป็นขวานที่ขอยืมมา!”
6คนของพระเจ้าถามว่า “มันตกลงไปที่ไหน?” คนนั้นชี้ให้เขาดูตำแหน่งที่หัวขวานตกลงไป เอลีชาจึงตัดกิ่งไม้เหวี่ยงลงตรงนั้น แล้วหัวขวานเหล็กก็ลอยขึ้นมา 7เอลีชาพูดกับคนนั้นว่า “หยิบขึ้นมาเถิด” เขาก็เอื้อมมือไปหยิบขึ้นมา
เอลีชาวางกับดักชาวอารัมที่ตาบอด
8ครั้งนั้นกษัตริย์อารัมรบกับอิสราเอล เมื่อใดที่พระองค์ตรัสกับทหารว่า “เราจะยกกำลังไปตั้งค่ายที่นั่นที่นี่”
9คนของพระเจ้าก็จะเตือนกษัตริย์อิสราเอลว่า “อย่าไปใกล้ที่นั่นเพราะพวกอารัมกำลังจะยกทัพมา” 10กษัตริย์อิสราเอลก็ส่งคนไปตรวจดูสถานที่ซึ่งคนของพระเจ้าระบุไว้ เอลีชาเตือนกษัตริย์ครั้งแล้วครั้งเล่าเพื่อจะทรงระแวดระวังที่เหล่านั้น
11เรื่องนี้ทำให้กษัตริย์อารัมกริ้วนัก จึงทรงเรียกประชุมนายทหารและตรัสสั่งว่า “พวกท่านจะไม่ยอมบอกหรือว่าใครในพวกเราที่เป็นสายให้กษัตริย์อิสราเอล?”
12ทหารคนหนึ่งทูลว่า “ข้าแต่องค์กษัตริย์ ไม่ใช่พวกข้าพระบาท แต่ผู้เผยพระวจนะเอลีชาในอิสราเอลต่างหากเป็นผู้ทูลกษัตริย์อิสราเอล แม้กระทั่งเนื้อความที่ฝ่าพระบาทตรัสในห้องบรรทม”
13กษัตริย์จึงตรัสสั่งว่า “จงไปสืบดูว่าเขาอยู่ที่ไหน เราจะส่งทหารไปจับตัวมา” มีผู้มาทูลว่า “เอลีชาอยู่ที่โดธาน” 14พระองค์จึงทรงส่งม้า รถม้าศึก และกองกำลังใหญ่มาในเวลากลางคืน และล้อมเมืองนั้นไว้
15รุ่งขึ้นเมื่อคนรับใช้ของผู้เผยพระวจนะตื่นขึ้น และออกไปข้างนอกก็เห็นกองทัพม้าและรถม้าศึกล้อมเมืองอยู่ จึงบอกเอลีชาว่า “แย่แล้วนายท่าน เราจะทำอย่างไรกันดี?”
16เอลีชากล่าวว่า “อย่าตกใจกลัวไปเลย ฝ่ายเรามีมากกว่าฝ่ายเขา”
17แล้วเอลีชาอธิษฐานว่า “ข้าแต่องค์พระผู้เป็นเจ้าขอทรงเบิกตาให้เขาเห็น” องค์พระผู้เป็นเจ้าก็ทรงเบิกตาให้คนรับใช้นั้นเห็นรอบเนินเขาเต็มไปด้วยม้าและรถม้าศึกเพลิงรายรอบเอลีชา
18ขณะที่ฝ่ายศัตรูตรงเข้ามา เอลีชาอธิษฐานต่อองค์พระผู้เป็นเจ้าว่า “ขอให้คนเหล่านี้ตาพร่ามัวให้หมด” พระเจ้าก็ให้พวกเขาตาพร่ามัวเหมือนที่เอลีชาทูลขอ
19เอลีชาบอกพวกเขาว่า “นี่ไม่ใช่เส้นทางและเมืองที่พวกท่านจะไป ตามเรามาสิ เราจะพาท่านไปหาคนที่ท่านต้องการ” แล้วเอลีชาก็พาพวกเขาไปยังสะมาเรีย
20เมื่อพวกเขาเข้ามาในเมืองแล้ว เอลีชาก็อธิษฐานว่า “ข้าแต่องค์พระผู้เป็นเจ้าขอทรงเบิกตาของพวกเขาให้มองเห็น” องค์พระผู้เป็นเจ้าก็ทรงเบิกตาของพวกเขา พวกเขามองดูก็เห็นว่าตนมาอยู่ในสะมาเรีย
21เมื่อกษัตริย์อิสราเอลทอดพระเนตรเห็นพวกเขา พระองค์ก็ถามเอลีชาว่า “บิดาเจ้าข้า เราจะฆ่าพวกเขาได้ไหม? จะฆ่าเขาดีไหม?”
22เอลีชาตอบว่า “อย่าเลย ท่านจะฆ่าเชลยศึกด้วยดาบและธนูของท่านหรือ จงให้อาหารเขากิน และให้น้ำเขาดื่ม แล้วปล่อยเขากลับไปหาเจ้านายของเขาเถิด” 23ดังนั้นกษัตริย์จึงทรงจัดงานเลี้ยงใหญ่ให้พวกเขา หลังจากกินดื่มแล้ว พระองค์ก็ทรงส่งพวกเขากลับไปเข้าเฝ้ากษัตริย์ของตน ตั้งแต่นั้นมากองโจรจากอารัมก็ไม่มากล้ำกรายดินแดนอิสราเอลอีกเลย
เมืองสะมาเรียกันดารอาหารเพราะถูกปิดล้อม
24อยู่มาภายหลังกษัตริย์เบนฮาดัดแห่งอารัมทรงระดมกองทัพทั้งหมดมาล้อมเมืองสะมาเรีย 25เป็นเหตุให้เกิดการกันดารอาหารครั้งใหญ่ในเมืองนั้น การล้อมเมืองยืดเยื้อจนแม้แต่หัวลายังมีราคาสูงเป็นเงินหนักถึง 80 เชเขล6:25 1 เชเขล คือเงินหนักประมาณ 11.5 กรัม มีค่าเท่ากับค่าแรงสองเดือน ทั้งสองแห่งในข้อนี้ และเมล็ดถั่วป่า6:25 หรือมูลนกเขาประมาณ 0.3 ลิตร6:25 ภาษาฮีบรูว่าหนึ่งในสี่ขาบ ซื้อขายกันเป็นเงินหนัก 5 เชเขล
26ขณะกษัตริย์อิสราเอลเสด็จผ่านใกล้กำแพงเมือง หญิงคนหนึ่งร้องทูลว่า “ฝ่าพระบาท โปรดเมตตาหม่อมฉันด้วยเถิด!”
27กษัตริย์ตรัสตอบว่า “หากองค์พระผู้เป็นเจ้าไม่ทรงช่วยเจ้า เราจะหาความช่วยเหลือจากที่ไหนมาให้เจ้า? จากลานนวดข้าวหรือ? จากบ่อย่ำองุ่นหรือ?” 28แล้วพระองค์ตรัสถามว่า “มีเรื่องอะไรหรือ?”
หญิงนั้นทูลว่า “ผู้หญิงคนนี้ได้กล่าวกับหม่อมฉันว่า ‘วันนี้ให้เรากินเนื้อลูกชายของเจ้า แล้ววันรุ่งขึ้นเราจะกินเนื้อลูกชายของฉัน’ 29ฉะนั้นพวกเราจึงเอาลูกชายของหม่อมฉันมาทำอาหารกิน ครั้นวันรุ่งขึ้นหม่อมฉันบอกว่า ‘ฆ่าลูกของเธอสิ จะได้เอามากินกัน’ แต่เขากลับซ่อนลูกไว้”
30เมื่อกษัตริย์ได้ยินเช่นนั้นก็ทรงฉีกฉลองพระองค์ ขณะทรงดำเนินไปตามกำแพงเมือง ประชาชนมองดูเห็นว่าพระองค์ทรงสวมชุดผ้ากระสอบอยู่ข้างใน 31กษัตริย์ตรัสว่า “ขอให้พระเจ้าทรงจัดการกับเราอย่างหนักที่สุด หากในวันนี้หัวของเอลีชาบุตรชาฟัทยังไม่หลุดจากบ่า!”
32ฝ่ายเอลีชากำลังนั่งสนทนากับบรรดาผู้อาวุโสอยู่ในบ้าน เมื่อกษัตริย์ทรงใช้คนไปตามตัวเขา ก่อนที่คนนั้นจะมาถึง เอลีชากล่าวกับผู้อาวุโสเหล่านั้นว่า “พวกท่านไม่เห็นหรือว่าฆาตกรนั้นส่งคนมาตัดหัวเราแล้ว? ดูเถิด เมื่อเขามาถึง จงปิดประตู และไล่เขาออกไป นั่นไม่ใช่เสียงฝีเท้าของนายของเขาที่ตามมาข้างหลังหรือ?”
33เอลีชาพูดยังไม่ทันขาดคำ ผู้สื่อสารก็มาถึงและกษัตริย์ก็เสด็จมาด้วย พระองค์ตรัสว่า “ความเดือดร้อนนี้มาจากองค์พระผู้เป็นเจ้า แล้วจะให้เรารอคอยองค์พระผู้เป็นเจ้าต่อไปอีกหรือ?”
Всплывший топор
1Ученики пророков сказали Елисею:
– Послушай, здесь, где мы живем под твоим началом, нам не хватает места. 2Позволь нам пойти к Иордану, взять оттуда по бревну и построить себе там жилище.
– Идите, – сказал он.
3Тогда один из них сказал:
– Не будет ли и тебе угодно пойти со своими слугами?
– Я пойду, – сказал Елисей.
4И он пошел с ними. Они пришли к Иордану и начали рубить деревья. 5Когда один из них валил дерево, железное лезвие его топора упало в воду.
– Ах, мой господин! – закричал он. – Ведь я его одолжил!
6Божий человек спросил:
– Где оно упало?
Когда он показал ему место, Елисей отрубил ветку, бросил ее туда, и железо всплыло.
7– Возьми его, – сказал он.
Тот человек протянул руку и взял его.
Ослепление арамеев
8Царь Арама воевал с Израилем. Посовещавшись со слугами, он сказал:
– Я расположу лагерь там-то и там-то.
9Божий человек послал сказать царю Израиля:
– Берегись проходить через то место, потому что туда спускаются арамеи.
10И царь Израиля проверял места, которые указывал ему Божий человек. Не раз и не два Елисей предостерегал царя, и тот бывал в таких местах настороже. 11Царь Арама весьма встревожился. Он призвал своих приближенных и спросил у них:
– Не скажете ли вы мне, кто из наших людей на стороне царя Израиля?
12– Никто, господин мой царь, – ответил один из приближенных. – Это Елисей, пророк, что в Израиле, передает царю Израиля даже те слова, которые ты говоришь у себя в спальне.
13– Идите и узнайте, где он находится, – приказал царь, – чтобы мне послать людей и схватить его.
Ему доложили:
– Он в Дотане.
14Он послал туда лошадей, колесницы и большое войско. Они пришли ночью и окружили город. 15Когда рано утром слуга Божьего человека поднялся и вышел, город был окружен войском с конями и колесницами.
– Ах, мой господин, что же нам делать? – спросил слуга.
16– Не бойся, – ответил пророк. – Тех, кто с нами, больше, чем тех, кто с ними.
17И Елисей помолился:
– Господи, открой его глаза, чтобы он мог видеть!
Господь открыл слуге глаза, и он посмотрел и увидел, что вокруг Елисея, по всей горе, были огненные кони и колесницы. 18Когда враги двинулись на него, Елисей помолился Господу:
– Порази этих людей слепотой.
И Он поразил их слепотой, как просил Елисей. 19Елисей сказал им:
– Это не та дорога и не тот город. Идите за мной, и я приведу вас к человеку, которого вы ищете.
И он привел их в Самарию. 20Когда они вошли в город, Елисей сказал:
– Господи, открой глаза этих людей, чтобы они могли видеть.
Господь открыл им глаза, и они увидели, что находятся в Самарии. 21Когда царь Израиля увидел их, он спросил Елисея:
– Не перебить ли их, отец мой? Не перебить ли?
22– Нет, – ответил он. – Разве ты перебил бы тех, кого захватил своим мечом и луком? Дай им хлеб и воду, пусть едят, пьют и возвращаются к своему господину.
23Тогда он приготовил для них большой пир, и после того, как они кончили есть и пить, отпустил их, и они вернулись к своему господину. И отряды из Арама перестали совершать набеги на землю Израиля.
Голод в осажденной Самарии
24Некоторое время спустя Венадад6:24 Это Венадад II, сын или внук Венадада I (см. 3 Цар. 15:18). Примерные даты его правления с 860 по 841 гг. до н. э., царь Арама, собрал войско, выступил и осадил Самарию. 25В городе начался страшный голод. Осада так затянулась, что ослиную голову продавали за восемьдесят шекелей6:25 Около 1 кг. серебра, а четверть каба6:25 Возможно, около 0,3 л. голубиного помета за пять шекелей6:25 Около 55 г..
26Когда царь Израиля проходил по городской стене, одна женщина закричала ему:
– Помоги мне, господин мой царь!
27Царь ответил:
– Если тебе не помогает Господь, то откуда же я добуду тебе помощь? С гумна? Из давильни для винограда?
28Потом он спросил ее:
– В чем дело?
Она ответила:
– Вот эта женщина сказала мне: «Отдай своего сына, чтобы нам съесть его сегодня, а завтра съедим моего». 29Мы сварили моего сына и съели. На другой день я сказала ей: «Дай твоего сына – мы съедим его», но она спрятала его.
30Услышав слова женщины, царь разорвал на себе одежды. А так как он шел по стене, народ увидел, что у него на теле было рубище. 31Он сказал:
– Пусть Бог сурово накажет меня, если голова Елисея, сына Шафата, усидит сегодня у него на плечах! 32– и послал от себя человека.
А Елисей сидел у себя дома, и с ним сидели старейшины. Прежде чем прибыл посланец, Елисей сказал старейшинам:
– Знаете ли вы, что этот сын убийцы послал человека отсечь мне голову? Когда посланец придет, смотрите, заприте дверь и держите ее перед ним запертой. Не звук ли шагов его господина за ним? 33Пока он еще говорил с ними, посланец пришел к нему и сказал:
– Эта беда от Господа. Зачем мне дальше надеяться на Господа?
