สละทุกอย่างเพื่อปัญญา
1ลูกทั้งหลายเอ๋ย จงตั้งใจฟังคำสั่งสอนของพ่อเจ้า
จงใส่ใจเพื่อจะได้ความเข้าใจ
2เพราะเราให้คำสอนที่ดีแก่เจ้า
ดังนั้นอย่าละทิ้งคำสอนของเรา
3เมื่อเราเป็นเด็กอยู่ในบ้านของพ่อ
ยังอ่อนเยาว์เป็นลูกรักของแม่
4พ่อสอนเราว่า
“จงยึดคำสอนของพ่อด้วยสุดใจของเจ้า
ทำตามคำสั่งของพ่อ แล้วเจ้าจะมีชีวิตอยู่
5จงรับปัญญาและความเข้าใจ
อย่าลืม อย่าหันเหจากคำสอนของพ่อ
6อย่าทอดทิ้งปัญญา แล้วนางจะช่วยปกปักรักษาเจ้า
จงรักนางแล้วนางจะคอยปกป้องเจ้า
7จุดเริ่มต้นของปัญญาคือให้ยึดปัญญาไว้
แม้ต้องลงทุนหมดตัวก็จงยึดความเข้าใจไว้
8จงเทิดทูนนาง และนางจะเชิดชูเจ้า
จงโอบกอดปัญญาไว้ และนางจะให้เกียรติเจ้า
9นางจะสวมมงคลงามบนศีรษะของเจ้า
มงกุฎงดงามจะเป็นของเจ้า”
10ลูกเอ๋ย จงฟังและรับถ้อยคำของเรา
เพื่อเจ้าจะมีชีวิตยืนยาว
11เราชี้แนะเจ้าไปในทางแห่งสติปัญญา
และนำเจ้าไปในทางตรง
12ยามเจ้าเดิน ย่างก้าวของเจ้าจะไม่ถูกขวางกั้น
ยามเจ้าวิ่ง เจ้าจะไม่สะดุด
13จงยึดคำสอนไว้ให้มั่น อย่าให้หลุดมือไป
จงรักษาไว้ให้ดี เพราะมันเป็นชีวิตของเจ้า
14อย่าย่างกรายเข้าไปในทางของคนชั่ว
หรือเดินในทางของคนเลว
15จงหลีกห่าง อย่าเดินไปบนทางนั้น
จงหันหนีและเลี่ยงไปทางอื่น
16เพราะสำหรับคนชั่วนั้น วันไหนไม่ได้ทำชั่วเขานอนไม่หลับ
เขาจะหลับตาไม่ลงจนกว่าจะได้ทำให้ใครล้มลงเสียก่อน
17เขาบริโภคความชั่วเป็นอาหาร
และดื่มเหล้าองุ่นแห่งความโหดเหี้ยมทารุณ
18ทางของคนชอบธรรมเป็นดั่งดวงอาทิตย์ยามรุ่งอรุณ
ซึ่งส่องแสงเจิดจ้าขึ้นเรื่อยๆ จนเต็มวัน
19แต่ทางของคนชั่วดั่งความมืดมิด
เขาไม่รู้ว่าตัวเองสะดุดอะไร
20ลูกเอ๋ย จงตั้งใจฟังสิ่งที่เรากล่าว
เงี่ยหูฟังถ้อยคำของเรา
21อย่าให้มันคลาดสายตาของเจ้า
จงรักษามันไว้ในใจของเจ้า
22เพราะมันเป็นชีวิตแก่ผู้ที่ค้นพบ
เป็นพลานามัยแก่ร่างกายทั้งหมดของเขา
23ที่สำคัญที่สุด จงระแวดระวังใจของเจ้า
เพราะทุกสิ่งที่เจ้าทำล้วนไหลออกมาจากใจ
24ให้ปากของเจ้าปราศจากคำตลบตะแลง
ให้ริมฝีปากของเจ้าห่างไกลจากคำหลอกลวง
25จงให้ตาของเจ้ามองตรงไปข้างหน้า
จดจ่อแน่วแน่ไม่หันเห
26จงเฝ้าระวังทุกย่างก้าวของเจ้า4:26 หรือจงทำทางที่ราบเรียบให้เท้าของเจ้า
และเดินอยู่ในทางนั้นอย่างมั่นคง
27อย่าหันไปทางขวาหรือทางซ้าย
จงยั้งเท้าของเจ้าไว้จากความชั่วร้าย
دەستپێکی دانایی
1ئەی کوڕینە، گوێ لە تەمبێکردنی باوک بگرن،
سەرنج بدەن بۆ زانینی تێگەیشتن.
2من شتی چاکتان فێر دەکەم،
بۆیە فێرکردنەکانی من پشتگوێ مەخەن.
3کاتێک کوڕی باوکم بووم،
ناسک و تاقانە لەلای دایکم،
4فێری دەکردم و پێی دەگوتم:
«با دڵت لەسەر قسەی من بێت،
ئەگەر فەرمانەکانم بپارێزیت، دەژیت.
5دانایی بەدەستبهێنە، تێگەیشتن بەدەستبهێنە،
قسەکانی دەمم لەبیر مەکە و لێیان لامەدە.
6واز لە دانایی مەهێنە، دەتپارێزێت،
خۆشتبوێت، چاودێریت دەکات.
7ئەمە دەستپێکی داناییە: دانایی بەدەستبهێنە،
بە هەموو دەستکەوتەکانت، تێگەیشتن بەدەستبهێنە.
8ڕێزی بگرە، بەرزت دەکاتەوە،
لە ئامێزی بگرە، شکۆدارت دەکات.
9تاجەگوڵینەی نیعمەت دەخاتە سەرت،
تاجی شکۆمەندیت پێ دەبەخشێت.»
10ڕۆڵە، گوێ بگرە و قسەکانم وەربگرە،
جا تەمەنت درێژ دەبێت.
11ڕێگای داناییم پیشاندایت،
بۆ ڕێڕەوە ڕاستەکان ڕێنماییم کردیت.
12لە ڕۆیشتندا هەنگاوت کورت نابێت،
لە ڕاکردنیشدا پێت هەڵناکەوێت.
13دەست بە تەمبێکردنەوە بگرە4:13 بە تەمبێکردن ڕازی بە. و دەست شل مەکە،
بیپارێزە، چونکە ژیانتە.
14مەچووە سەر ڕێگەی بەدکاران،
بە ڕێگای خراپەکاراندا مەڕۆ.
15خۆتی لێ لابدە و پێیدا مەڕۆ،
لێی دووربکەوە و تێپەڕە،
16چونکە خەویان لێ ناکەوێت ئەگەر خراپە نەکەن،
خەویان دەزڕێت ئەگەر یەکێک نەخەن.
17نانی خراپە دەخۆن و
شەرابی ستەمکاری دەخۆنەوە.
18ڕێچکەی ڕاستودروستان وەک ڕووناکی بەرەبەیانە،
ڕووناکتر و ڕووناکتر دەبێت هەتا دەبێتە ڕۆژی تەواو.
19بەڵام ڕێگای بەدکاران وەک تاریکستانە،
نازانن پێیان لە چی هەڵدەکەوێت.
20ڕۆڵە، سەرنج بدە وشەکانم،
گوێ بۆ قسەکانم شل بکە.
21لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە،
لە ناخی دڵت بیانپارێزە،
22چونکە ژیانن بۆ ئەو کەسەی دەیاندۆزێتەوە،
دەرمانە بۆ هەموو لەشی.
23لە سەرووی هەموو چاودێرییەکەوە دڵت بپارێزە،
چونکە دڵ سەرچاوەی ژیانە.
24خواری لە دەمت داماڵە و
چەوتی لە لێوانت دووربخەوە.
25با چاوەکانت تەماشای پێشت بکەن و
پێڵووەکانت ڕێک بۆ بەردەمت بێت.
26ڕێڕەوی بەرپێت خۆش بکە،
هەموو ڕێگاکانت دەچەسپێن.
27بەلای ڕاست یان چەپدا لامەدە،
پێت لە خراپە دووربخەوە.
