1อย่าโอ้อวดเรื่องของวันพรุ่งนี้
เพราะเจ้าไม่รู้ว่าในวันหนึ่งจะมีอะไรเกิดขึ้นบ้าง
2อย่ายกย่องตัวเองด้วยปากของเจ้าเอง
ให้คนอื่นเป็นผู้ยกย่อง ไม่ใช่ด้วยริมฝีปากของเจ้าเอง
3หินก็หนัก ทรายก็หนัก
แต่การยั่วโมโหของคนโง่หนักยิ่งกว่าทั้งสองอย่างนั้น
4ความโกรธนั้นโหดร้าย และโทสะนั้นท่วมท้น
แต่ใครเล่าจะทนเผชิญความอิจฉาริษยาได้?
5ตักเตือนอย่างเปิดเผย
ยังดีกว่าซ่อนคำเตือนไว้ด้วยความรัก
6บาดแผลที่เพื่อนทำก็ยังน่าเชื่อถือ
แต่จูบของศัตรูก็พร่ำเพรื่อไม่จริงใจ
7คนที่อิ่มแล้วเหยียบย่ำน้ำผึ้งจากรวง
ส่วนผู้ที่หิวโหย ทุกสิ่งที่ขมก็มีรสหวาน
8คนที่เตลิดหนีออกจากบ้าน
ก็เหมือนนกเตลิดหนีออกจากรัง
9น้ำอบน้ำหอมทำให้ชื่นใจ
คำแนะนำจากใจของเพื่อนทำให้ชื่นจิต
10อย่าละทิ้งมิตรสหายของเจ้าหรือของครอบครัวเจ้า
และอย่าไปบ้านพี่น้องเมื่อเจ้าทุกข์ยากลำบาก
เพื่อนบ้านที่อยู่ใกล้ก็ดีกว่าพี่น้องที่อยู่ไกล
11ลูกเอ๋ย จงฉลาดและทำให้เราปลาบปลื้มใจ
เราจะได้ตอบคนที่สบประมาทเรา
12คนมีวิจารณญาณเห็นภัยอันตรายและหลบเข้าที่กำบัง
ส่วนคนโง่เดินลุยต่อไปและต้องทุกข์ทนกับผลที่ตามมา
13จงยึดเสื้อผ้าของผู้ที่ค้ำประกันให้แก่คนแปลกหน้า
ยึดไว้เป็นมัดจำ เมื่อเขาประกันให้หญิงเสเพล27:13 หรือคนต่างถิ่น
14ผู้ที่มาแผดเสียงอวยพรเพื่อนบ้านแต่เช้ามืด
เขาจะถือว่าเป็นคำสาปแช่ง
15ภรรยาที่ชอบหาเรื่อง
ก็เหมือนหลังคารั่วภายใต้พายุฝน
16ห้ามนางก็เหมือนห้ามลม
หรือเอามือคว้าน้ำมัน
17เหล็กลับเหล็กได้ฉันใด
คนเราก็ลับกันได้ฉันนั้น
18ผู้ที่ดูแลต้นมะเดื่อจะได้กินผลของมัน
ผู้ที่ปกป้องดูแลเจ้านายจะได้รับเกียรติ
19น้ำสะท้อนให้เห็นใบหน้าฉันใด
พฤติกรรมก็สะท้อนให้เห็นจิตใจของคนฉันนั้น
20แดนมรณาและแดนพินาศไม่เคยเต็มอิ่ม
ตาของคนเราก็ไม่รู้จักอิ่มหนำ
21เบ้าหลอมมีไว้สำหรับเงิน เตาถลุงมีไว้สำหรับทองคำ
ส่วนคนเราพิสูจน์ได้ด้วยคำยกย่องชมเชยของเขา
22ถึงแม้จะเอาคนโง่ใส่ครกตำเหมือนใช้สากตำข้าว
ก็ยังไม่อาจขจัดความโง่ออกจากตัวเขา
23จงดูแลความเป็นอยู่ของแพะแกะของเจ้าให้ดี
จงเอาใจใส่ฝูงสัตว์ของเจ้า
24เพราะทรัพย์สมบัติไม่ยั่งยืนชั่วนิรันดร์
และมงกุฎก็ไม่ได้มั่นคงตลอดทุกชั่วอายุ
25เมื่อฟางถูกเก็บไปและหญ้าใหม่งอกขึ้นมา และเมื่อพืชผักถูกเก็บเกี่ยวจากเนินเขา 26เมื่อนั้นเจ้าจะได้เสื้อผ้าจากแกะ
และเจ้าจะได้ค่านาจากแพะ
27เจ้าจะมีนมแพะพอเลี้ยงตนเองและครอบครัวของเจ้า
และบรรดาสาวใช้ของเจ้า
1Skryt inte över morgondagen,
du vet ju inte vad den för med sig.
2Låt någon annan prisa dig, gör det inte själv,
utan en främling, inte din egen mun.
3Stenen är tung och sanden en börda,
men den dummes förargelse är tyngre än dessa båda.
4Vreden är grym och raseriet en störtflod,
men vem kan stå ut med svartsjuka?
5Öppen kritik är bättre
än dold kärlek.
6Den älskades slag sker i trofasthet,
men en fiende ger överflödiga kyssar.
7Den mätte avskyr honung,
men för den hungrige smakar det beska sött.
8Som en fågel som flytt från sitt bo
är den som fått fly från sitt hem.
9Olja och rökelse gör hjärtat glatt,
så kommer också ett inre välbefinnande från en väns råd.
10Överge inte din egen eller din fars vän,
och sök inte upp en släkting när du är i nöd.
En nära granne är bättre än en bror långt borta.
11Min son, bli vis och därmed min glädje.
Då kan jag bemöta alla som ringaktar mig.
12Den kloke ser faran och sätter sig i säkerhet.
De okunniga går bara vidare och får sedan lida för det.
13Ta manteln av den som gått i borgen för en främling,
kräv pant av en okänd.
14Om någon med hög röst välsignar sin medmänniska tidigt på morgonen,
kommer det att tas som en förbannelse.
15En tjatig kvinna är som
ihållande takdropp en regnig dag.
16Att hejda henne är som att försöka stoppa vinden
eller hålla fast olja med handen.
17Järn slipas mot järn
och den ena människan mot den andra.
18Den som vårdar ett fikonträd får äta dess frukt,
och den som har omsorg om sin herre blir belönad.
19Som ansiktet speglar sig i vattnet,
så speglar människohjärtan sig i varandra.27:19 Grundtextens innebörd är osäker.
20Dödsriket och avgrunden får aldrig nog,
inte heller människans ögon.
21Silver prövas i degeln och guld i smältugnen,
men en människa prövas genom sitt rykte.
22Du kan krossa den dumme i morteln och mala honom med kornen,
men hans dårskap går aldrig ur honom.
23Håll ett öga på hur fåren har det
och ta väl hand om dina hjordar.
24Rikedomar består inte för evigt,
ej heller ett diadem från generation till generation.
25När hö bärgas in och nytt gräs växer fram
och foder samlas in från bergen,
26då har du lamm så att du får kläder,
getter för betalning av åkermark,
27och gott om getmjölk till föda åt dig och din familj
samt till livsuppehälle för dina tjänarinnor.
