1เป็นคนยากจนแต่ดำเนินชีวิตอย่างไร้ที่ติ
ดีกว่าเป็นคนพูดตลบตะแลง เพราะคนเช่นนี้เป็นคนโง่
2หากความปรารถนาที่ปราศจากศีลธรรมความรู้นั้นไม่ดี
คนหุนหันพลันแล่นจะยิ่งเดินออกนอกลู่นอกทางไปไกลสักเท่าใด!
3ความโง่ของคนทำลายชีวิตตนเอง
แต่ใจของเขากลับโกรธโทษองค์พระผู้เป็นเจ้า
4ความมั่งคั่งชักนำให้มีเพื่อนฝูงมากมาย
แต่เพื่อนสนิทของคนจนก็ยังละทิ้งเขาไป
5พยานเท็จจะไม่ลอยนวลพ้นโทษ
และคนโกหกจะไม่พ้นผิด
6คนมากมายเอาใจผู้มีอำนาจ
และทุกคนจะเป็นเพื่อนกับคนใจกว้าง
7หากญาติพี่น้องของคนจนเองยังเมินหน้าหนี
เพื่อนๆ ของเขาจะยิ่งกว่านั้นสักเท่าใด!
ถึงแม้เขาตามอ้อนวอน
แต่ทุกคนก็หายหน้ากันไปหมด19:7 ในภาษาฮีบรูประโยคนี้มีความหมายไม่ชัดเจน
8ผู้ที่ได้สติปัญญาก็รักชีวิตของตนเอง
ผู้ที่รักความเข้าใจไม่ช้าก็เจริญรุ่งเรือง
9พยานเท็จจะไม่พ้นโทษ
และคนโกหกจะต้องพินาศ
10หากคนโง่ไม่เหมาะจะอยู่อย่างเลิศหรู
ทาสยิ่งไม่เหมาะจะปกครองเจ้านายมากกว่านั้นสักเท่าใด!
11ความสุขุมรอบคอบจะทำให้คนเราอดทน
และเกียรติยศของเขาคือการให้อภัยความผิดของคนอื่น
12พระพิโรธของกษัตริย์เป็นดั่งเสียงคำรามของราชสีห์
แต่ความโปรดปรานของพระองค์เหมือนน้ำค้างรดพืชพันธุ์ธัญญาหาร
13ลูกโง่เขลาเป็นความหายนะแก่พ่อของตน
และภรรยาที่ชอบทะเลาะก็เหมือนหลังคารั่วที่มีน้ำหยดอยู่เสมอ
14บ้านและทรัพย์สินเป็นมรดกจากพ่อแม่
ส่วนภรรยาที่สุขุมรอบคอบมาจากองค์พระผู้เป็นเจ้า
15ความขี้เกียจทำให้หลับสนิท
และคนขี้เกียจต้องหิวโหย
16ผู้ที่เชื่อฟังคำตักเตือนสั่งสอนก็ถนอมชีวิตของตนไว้
ผู้ที่ไม่ใส่ใจทางของตนจะต้องตาย
17ผู้ที่เมตตาคนยากจนก็เท่ากับให้องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงยืม
และพระองค์จะทรงให้รางวัลตอบแทนสิ่งที่เขาทำ
18จงอบรมบ่มนิสัยลูก เพราะสิ่งนี้ให้ความหวัง
อย่ารู้เห็นเป็นใจให้เขาต้องตาย
19คนใจร้อนจะต้องรับโทษของตนเอง
ถ้าเจ้าจะช่วยเขา ก็ต้องช่วยกันอยู่ร่ำไป
20จงฟังคำแนะนำและรับคำตักเตือน
เพื่อในที่สุดเจ้าจะได้เป็นหนึ่งในบรรดาคนฉลาด
21ในใจของมนุษย์มีแผนงานมากมาย
แต่พระประสงค์ขององค์พระผู้เป็นเจ้าจะสำเร็จ
22สิ่งที่คนเราปรารถนาคือความรักอันยั่งยืน19:22 หรือความโลภของมนุษย์เป็นความอัปยศของเขา
และเป็นคนยากจนก็ดีกว่าเป็นคนโกหก
23ความยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้านำไปสู่ชีวิต
เขาจะอิ่มหนำและพักสงบปราศจากความทุกข์ร้อน
24คนเกียจคร้านแช่มือคาอยู่ในชาม
ไม่ยอมแม้แต่จะหยิบอาหารใส่ปากตนเอง!
25จงเฆี่ยนคนชอบเยาะเย้ย แล้วคนอ่อนต่อโลกจะเรียนรู้ความสุขุมรอบคอบ
จงเตือนคนที่มีวิจารณญาณและเขาจะเรียนรู้
26ลูกที่ปล้นพ่อและขับไล่แม่
ก็เป็นลูกที่นำความอับอายขายหน้ามาให้
27ลูกเอ๋ย ถ้าเจ้าเลิกฟังคำสั่งสอน
ก็จะหลงเตลิดจากถ้อยคำแห่งความรู้
28พยานฉ้อฉลเย้ยหยันความยุติธรรม
และปากของคนชั่วกลืนความชั่วลงไป
29โทษทัณฑ์เตรียมพร้อมแล้วสำหรับคนชอบเยาะเย้ย
และการโบยเตรียมพร้อมแล้วสำหรับหลังของคนโง่
1Más vale ser pobre e intachable
que necio y embustero.
2El afán sin conocimiento no vale nada;
mucho yerra quien mucho corre.
3La necedad del hombre le hace perder el rumbo,
y para colmo su corazón se irrita contra el Señor.
4Con las riquezas aumentan los amigos,
pero al pobre hasta su amigo lo abandona.
5El testigo falso no quedará sin castigo;
el que esparce mentiras no saldrá bien librado.
6Muchos buscan congraciarse con los poderosos;
todos son amigos de quienes reparten regalos.
7Si al pobre lo aborrecen sus parientes,
con más razón lo evitan sus amigos.
Aunque los busca suplicante,
por ninguna parte los encuentra.19:7 Texto de difícil traducción.
8El que adquiere cordura19:8 cordura. Lit. corazón. a sí mismo se ama,
y el que retiene el discernimiento prospera.
9El testigo falso no quedará sin castigo;
el que difunde mentiras perecerá.
10No va bien con el necio vivir entre lujos,
y menos con el esclavo gobernar a los príncipes.
11El buen juicio hace al hombre paciente;
su gloria es pasar por alto la ofensa.
12Rugido de león es la ira del rey;
su favor es como rocío sobre el pasto.
13El hijo necio es la ruina del padre;
la mujer pendenciera es gotera constante.
14La casa y el dinero se heredan de los padres,
pero la esposa inteligente es un don del Señor.
15La pereza conduce al sueño profundo;
el holgazán pasará hambre.
16El que cumple el mandamiento cumple consigo mismo;
el que descuida su conducta morirá.
17Servir al pobre es hacerle un préstamo al Señor;
Dios pagará esas buenas acciones.
18Corrige a tu hijo mientras aún hay esperanza;
no te hagas cómplice de su muerte.19:18 no te hagas … muerte. Alt. pero no te excedas hasta matarlo.
19El iracundo tendrá que afrontar el castigo;
el que intente disuadirlo aumentará su enojo.19:19 Texto de difícil traducción.
20Escucha el consejo y acepta la corrección,
y llegarás a ser sabio.
21El corazón humano genera muchos proyectos,
pero al final prevalecen los designios del Señor.
22De todo hombre se espera lealtad.19:22 De todo … lealtad. Alt. El anhelo de todo hombre es su amor.
Más vale ser pobre que mentiroso.
23El temor del Señor conduce a la vida;
da un sueño tranquilo y evita los problemas.
24El perezoso mete la mano en el plato,
pero es incapaz de llevarse el bocado a la boca.
25Golpea al insolente, y se hará prudente el inexperto;
reprende al entendido, y ganará en conocimiento.
26El que roba a su padre y echa a la calle a su madre
es un hijo infame y sinvergüenza.
27Hijo mío, si dejas de atender a la corrección,
te apartarás de las palabras del saber.
28El testigo corrupto se burla de la justicia,
y la boca del malvado engulle maldad.
29El castigo se dispuso para los insolentes,
y los azotes para la espalda de los necios.
