1หญิงฉลาดสร้างเรือนของตนขึ้น
ส่วนหญิงโง่รื้อมันลงด้วยมือของตน
2คนที่ยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าก็เดินอย่างเที่ยงตรง
แต่คนที่ดูหมิ่นพระองค์ก็เดินในทางคดเคี้ยวของตน
3วาจายโสของคนโง่นำโทษทัณฑ์มาสู่ตนเอง
แต่คำพูดของคนฉลาดจะปกป้องเขาไว้
4ที่ไหนไม่มีวัว ยุ้งฉางก็ว่างเปล่า
แต่แรงวัวให้ผลผลิตอุดมสมบูรณ์
5พยานซื่อสัตย์ไม่โกหก
แต่พยานเท็จโกหกอยู่เรื่อย
6คนชอบเยาะเย้ยแสวงหาปัญญาแต่ไม่เคยพบ
แต่ผู้ที่มีความเข้าใจก็พบความรู้ได้อย่างง่ายดาย
7อย่าเฉียดใกล้คนโง่
เพราะเจ้าจะไม่พบความรู้จากปากของเขา
8ปัญญาของคนฉลาดหลักแหลมคือการเข้าใจทางของตน
แต่ความโง่ของคนโง่คือการหลอกตัวเอง
9คนโง่ล้อเล่นกับความผิดบาป
แต่ในหมู่คนเที่ยงธรรมมีแต่ความปรารถนาดี
10มีแต่ใจตนเองที่รู้ถึงความขมขื่น
และไม่มีใครร่วมรับรู้สันติสุขในใจ
11บ้านของคนชั่วจะถูกทำลายราบคาบ
แต่เพิงของคนเที่ยงธรรมจะเจริญขึ้น
12มีทางหนึ่งซึ่งคนเราคิดว่าถูกต้อง
แต่จุดจบของทางเหล่านี้คือความตาย
13แม้ขณะหัวเราะ จิตใจอาจปวดร้าว
และความชื่นชมยินดีอาจจบลงด้วยความโศกเศร้า
14คนละทิ้งความเชื่อจะถูกลงโทษอย่างสาสมเพราะทางของเขา
แต่คนดีก็ได้รับบำเหน็จของตน
15คนอ่อนต่อโลกเชื่อไปหมดทุกอย่าง
แต่คนสุขุมรอบคอบรู้จักยั้งคิดในแต่ละย่างก้าว
16คนฉลาดยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าและหลีกห่างจากความชั่ว
ส่วนคนโง่หุนหันพลันแล่นแต่หลงคิดว่าตนเองมั่นคงปลอดภัย
17คนวู่วามทำอะไรโง่ๆ
และคนเจ้าเล่ห์เป็นที่เกลียดชัง
18คนอ่อนต่อโลกรับความโง่เป็นมรดก
แต่คนสุขุมรอบคอบรับความรู้เป็นมงกุฎ
19คนชั่วจะก้มกราบลงต่อหน้าคนดี
และคนเลวจะกราบลงที่ประตูรั้วของคนชอบธรรม
20คนจนนั้นแม้แต่เพื่อนบ้านก็ยังเมินหนี
แต่คนร่ำรวยมีเพื่อนฝูงมากมาย
21ผู้ที่ดูถูกเพื่อนบ้านก็บาป
ความสุขมีแก่ผู้ที่ช่วยเหลือคนยากไร้
22ผู้วางแผนชั่วร้ายก็หลงเตลิดไม่ใช่หรือ?
แต่คนที่คิดอ่านการดีก็พบ14:22 หรือแสดงความเมตตากรุณาและความซื่อสัตย์
23การพากเพียรทำงานล้วนให้ผลกำไร
ถ้าดีแต่พูดก็ยากจน
24ความมั่งคั่งเป็นมงกุฎของคนฉลาด
แต่ความโง่ของคนโง่ก็คือความโง่
25พยานที่พูดความจริงช่วยชีวิตคน
แต่พยานเท็จใส่ร้ายป้ายสี
26ผู้ที่ยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้ามีป้อมปราการมั่นคง
ซึ่งจะเป็นที่ลี้ภัยให้แก่ลูกหลานของเขา
27ความยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าเป็นน้ำพุแห่งชีวิต
ช่วยให้คนพ้นจากบ่วงความตาย
28ศักดิ์ศรีของกษัตริย์อยู่ที่จำนวนประชากรที่จงรักภักดี
ถ้าไม่มีประชาชน เจ้านายก็อยู่ไม่ได้
29ความใจเย็นเป็นคุณลักษณะที่ยิ่งใหญ่
ความใจร้อนส่งเสริมความโง่เขลา
30ใจสงบเยือกเย็นให้ชีวิตกับร่างกาย
แต่ความอิจฉาริษยากัดกร่อนกระดูก
31ผู้ที่รังแกคนยากจนก็หมิ่นประมาทพระผู้สร้างของพวกเขา
แต่ผู้ที่เมตตาคนขัดสนก็ถวายเกียรติแด่พระเจ้า
32เมื่อภัยพิบัติมาถึง คนชั่วก็ถูกโค่นล้ม
แต่คนชอบธรรมลี้ภัยในพระเจ้าแม้ในความตาย
33สติปัญญาพักอยู่ในใจของคนที่มีวิจารณญาณ
และเป็นที่ประจักษ์แจ้งแม้ในหมู่คนโง่14:33 ฉบับ LXX. และ Syr. ว่าแต่ในใจของคนโง่ไร้สติปัญญา
34ความชอบธรรมเชิดชูชาติ
แต่บาปทำให้ชนชาติต่างๆ ถูกพิพากษา
35กษัตริย์โปรดปรานคนรับใช้ที่ฉลาด
แต่ทรงพระพิโรธคนรับใช้ที่ไม่ได้ความ
1Người nữ khôn ngoan xây dựng cửa nhà,
đàn bà khờ dại vung tay hủy phá.
2Ai đi đường ngay thẳng kính sợ Chúa Hằng Hữu,
ai theo nẻo cong quẹo ghét bỏ Ngài.
3Miệng người ngu là con roi quất vào lưng nó,
nhưng người khôn dùng môi bảo vệ mình.
4Chuồng không bò, máng cỏ vắng tanh,
có bò cày ruộng mới sinh hoa lợi.
5Nhân chứng đáng tin không hề dối trá;
nhân chứng gian tà nói chuyện điêu ngoa.
6Người nhạo báng kiếm khôn ngoan mà chẳng gặp,
người sáng suốt tiếp nhận tri thức cách dễ dàng.
7Nếu muốn được nghe dạy bảo,
hãy lánh xa người dại khờ.
8Cái khôn của người thận trọng là tính toan đường lối,
cái dại của người ngây ngô là tự dối lòng mình.
9Người điên dại nhạo cười tội lỗi,
nhưng người ngay được Chúa ban ơn.
10Chỉ lòng mới thấu rõ nỗi cay đắng con tim,
niềm vui tận thâm tâm, ai người chia sẻ được.
11Nhà người ác sẽ bị tiêu diệt,
lều người ngay sẽ được dựng cao.
12Con đường bạn chọn có vẻ phải,
nhưng cuối nẻo đường là hố diệt vong.
13Miệng cười lòng vẫn tái tê,
nụ cười tắt ngấm, lòng sầu mênh mang.
14Lòng vô tín lãnh hậu quả đau thương;
tâm trong sạch nhận phần thưởng xứng đáng.
15Người ngây ngô tin hết mọi điều!
Người thận trọng dè dặt từng đường đi nước bước.
16Người khôn kính Chúa, lánh tội;
người dại mù quáng làm liều.
17Người nóng tính hành động điên rồ,
người mưu đồ việc ác chẳng được ai ưa.
18Người ngây ngô khoác áo dại khờ,
người thận trọng đội vòng hoa tri thức.
19Người ác phải quỵ lụy trước người lành;
người dữ phải chầu chực trước nhà người công chính.
20Vì nghèo mà hàng xóm cũng lánh xa,
nhờ giàu nên nhiều bạn bè tìm đến.
21Ai khinh bỉ người láng giềng là mắc tội;
ai thương xót người khốn khổ được nhiều phước.
22Người mưu gian đi con đường lầm lạc;
người hướng thiện hưởng tình thương và trung tín.
23Siêng năng làm việc đem lại nhiều lợi lộc,
chỉ nói suông dẫn đến cảnh nghèo hèn!
24Người khôn được ca tụng vì khôn ngoan;
người dại bị khinh bỉ bởi điên cuồng.
25Nhân chứng chân thật cứu người thoát chết,
nhân chứng giả dối âm mưu lừa gạt.
26Người kính sợ Chúa Hằng Hữu tìm được thành lũy;
Ngài là nơi ẩn trú an toàn cho con cái Ngài.
27Kính sợ Chúa Hằng Hữu là nguồn sự sống;
giải cứu con người thoát bẫy tử vong.
28Dân số càng đông là vinh quang của vua;
dân số giảm dần, quan chức cũng suy vong.
29Người kiên nhẫn tỏ mình thông sáng;
người mau giận lộ bản chất dại dột.
30Tâm thanh thản đem sinh lực vào thể xác;
lòng ghen tuôn làm xương mục cốt tàn.
31Ai ức hiếp người nghèo là nguyền rủa Đấng Tạo Hóa,
ai nâng đỡ người cùng túng là tôn vinh Ngài.
32Tai họa đến, người ác bị sụp đổ vì hành vi gian trá,
dù khi hấp hối, người công chính vẫn còn chỗ cậy trông.
33Khôn ngoan nằm sẵn trong lòng người sáng suốt;
điều người điên dại giấu rồi cũng lộ ra.
34Đức công chính làm cho quốc gia được tán tụng,
nhưng tội lỗi đem lại sỉ nhục cho toàn dân.
35Nhà vua dành ân huệ cho quần thần thông sáng,
nhưng trút thịnh nộ trên bầy tôi ương ngạnh.
