1หญิงฉลาดสร้างเรือนของตนขึ้น
ส่วนหญิงโง่รื้อมันลงด้วยมือของตน
2คนที่ยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าก็เดินอย่างเที่ยงตรง
แต่คนที่ดูหมิ่นพระองค์ก็เดินในทางคดเคี้ยวของตน
3วาจายโสของคนโง่นำโทษทัณฑ์มาสู่ตนเอง
แต่คำพูดของคนฉลาดจะปกป้องเขาไว้
4ที่ไหนไม่มีวัว ยุ้งฉางก็ว่างเปล่า
แต่แรงวัวให้ผลผลิตอุดมสมบูรณ์
5พยานซื่อสัตย์ไม่โกหก
แต่พยานเท็จโกหกอยู่เรื่อย
6คนชอบเยาะเย้ยแสวงหาปัญญาแต่ไม่เคยพบ
แต่ผู้ที่มีความเข้าใจก็พบความรู้ได้อย่างง่ายดาย
7อย่าเฉียดใกล้คนโง่
เพราะเจ้าจะไม่พบความรู้จากปากของเขา
8ปัญญาของคนฉลาดหลักแหลมคือการเข้าใจทางของตน
แต่ความโง่ของคนโง่คือการหลอกตัวเอง
9คนโง่ล้อเล่นกับความผิดบาป
แต่ในหมู่คนเที่ยงธรรมมีแต่ความปรารถนาดี
10มีแต่ใจตนเองที่รู้ถึงความขมขื่น
และไม่มีใครร่วมรับรู้สันติสุขในใจ
11บ้านของคนชั่วจะถูกทำลายราบคาบ
แต่เพิงของคนเที่ยงธรรมจะเจริญขึ้น
12มีทางหนึ่งซึ่งคนเราคิดว่าถูกต้อง
แต่จุดจบของทางเหล่านี้คือความตาย
13แม้ขณะหัวเราะ จิตใจอาจปวดร้าว
และความชื่นชมยินดีอาจจบลงด้วยความโศกเศร้า
14คนละทิ้งความเชื่อจะถูกลงโทษอย่างสาสมเพราะทางของเขา
แต่คนดีก็ได้รับบำเหน็จของตน
15คนอ่อนต่อโลกเชื่อไปหมดทุกอย่าง
แต่คนสุขุมรอบคอบรู้จักยั้งคิดในแต่ละย่างก้าว
16คนฉลาดยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าและหลีกห่างจากความชั่ว
ส่วนคนโง่หุนหันพลันแล่นแต่หลงคิดว่าตนเองมั่นคงปลอดภัย
17คนวู่วามทำอะไรโง่ๆ
และคนเจ้าเล่ห์เป็นที่เกลียดชัง
18คนอ่อนต่อโลกรับความโง่เป็นมรดก
แต่คนสุขุมรอบคอบรับความรู้เป็นมงกุฎ
19คนชั่วจะก้มกราบลงต่อหน้าคนดี
และคนเลวจะกราบลงที่ประตูรั้วของคนชอบธรรม
20คนจนนั้นแม้แต่เพื่อนบ้านก็ยังเมินหนี
แต่คนร่ำรวยมีเพื่อนฝูงมากมาย
21ผู้ที่ดูถูกเพื่อนบ้านก็บาป
ความสุขมีแก่ผู้ที่ช่วยเหลือคนยากไร้
22ผู้วางแผนชั่วร้ายก็หลงเตลิดไม่ใช่หรือ?
แต่คนที่คิดอ่านการดีก็พบ14:22 หรือแสดงความเมตตากรุณาและความซื่อสัตย์
23การพากเพียรทำงานล้วนให้ผลกำไร
ถ้าดีแต่พูดก็ยากจน
24ความมั่งคั่งเป็นมงกุฎของคนฉลาด
แต่ความโง่ของคนโง่ก็คือความโง่
25พยานที่พูดความจริงช่วยชีวิตคน
แต่พยานเท็จใส่ร้ายป้ายสี
26ผู้ที่ยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้ามีป้อมปราการมั่นคง
ซึ่งจะเป็นที่ลี้ภัยให้แก่ลูกหลานของเขา
27ความยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าเป็นน้ำพุแห่งชีวิต
ช่วยให้คนพ้นจากบ่วงความตาย
28ศักดิ์ศรีของกษัตริย์อยู่ที่จำนวนประชากรที่จงรักภักดี
ถ้าไม่มีประชาชน เจ้านายก็อยู่ไม่ได้
29ความใจเย็นเป็นคุณลักษณะที่ยิ่งใหญ่
ความใจร้อนส่งเสริมความโง่เขลา
30ใจสงบเยือกเย็นให้ชีวิตกับร่างกาย
แต่ความอิจฉาริษยากัดกร่อนกระดูก
31ผู้ที่รังแกคนยากจนก็หมิ่นประมาทพระผู้สร้างของพวกเขา
แต่ผู้ที่เมตตาคนขัดสนก็ถวายเกียรติแด่พระเจ้า
32เมื่อภัยพิบัติมาถึง คนชั่วก็ถูกโค่นล้ม
แต่คนชอบธรรมลี้ภัยในพระเจ้าแม้ในความตาย
33สติปัญญาพักอยู่ในใจของคนที่มีวิจารณญาณ
และเป็นที่ประจักษ์แจ้งแม้ในหมู่คนโง่14:33 ฉบับ LXX. และ Syr. ว่าแต่ในใจของคนโง่ไร้สติปัญญา
34ความชอบธรรมเชิดชูชาติ
แต่บาปทำให้ชนชาติต่างๆ ถูกพิพากษา
35กษัตริย์โปรดปรานคนรับใช้ที่ฉลาด
แต่ทรงพระพิโรธคนรับใช้ที่ไม่ได้ความ
1Uma mulher sabedora compreende como deve construir a sua casa,
mas uma louca é capaz até de a destruir, à custa do seu desvario.
2O homem que anda na retidão teme o Senhor,
mas o que se desvia do seu caminho está a desprezá-lo.
3Nas palavras do louco germina o orgulho;
a fala do sábio é a sua proteção.
4Um estábulo sem animais permanece limpo,
mas o certo é que com um estábulo limpo não há ganhos.
5Uma testemunha digna de confiança não mentirá;
uma falsa testemunha respira mentira.
6O escarnecedor nunca chega a encontrar a sabedoria que diz procurar,
ainda que esta chegue facilmente às pessoas de bom senso.
7Se procuras conselhos,
afasta-te de gente insensata.
8A sabedoria duma pessoa sensata manifesta-se preparando o futuro;
o louco revela a sua insensatez enganando-se a si mesmo.
9Os loucos fazem pouco do pecado;
os que respeitam a Deus conhecem-se pela sua vontade em fazer o bem.
10Só a própria pessoa sabe medir a amargura ou a alegria que lhe vai na alma;
os outros nunca poderão realmente compartilhar da sua alegria.
11A casa dos ímpios virá a ser destruída,
mas a habitação das pessoas retas florescerá.
12Há caminhos que ao homem parecem ser uma via segura,
mas que acabam por levar à morte.
13O riso pode esconder um coração amargurado;
acabada a alegria, a tristeza torna a vir ao de cima.
14O traidor acabará por ter nojo da sua falsidade,
mas a vida dos retos é cheia de interesse.
15Só os ingénuos acreditam em tudo quanto se lhes diz;
um indivíduo sensato procura certificar-se das situações.
16Uma pessoa com entendimento é cautelosa e desvia-se do mal;
os insensatos atiram-se de cabeça, com toda a confiança, seja para onde for.
17Quem se irrita com facilidade vem sempre a fazer disparates;
o homem de más intenções será odiado.
18Os simples recebem como herança a insensatez,
mas os que têm discernimento têm em paga o conhecimento.
19Os maus submeter-se-ão diante dos homens de bem;
os perversos suplicarão à porta dos justos.
20O pobre até pelos seus companheiros é odiado,
mas os ricos têm muitos amigos.
21Desprezar o seu semelhante é um pecado;
abençoados serão os que se interessam pelos mais desfavorecidos.
22Os que praticam o mal perdem-se na vida,
mas para os que sabem fazer planos de bem haverá amor e fidelidade.
23O trabalho traz ganhos;
a muita conversa traz pobreza.
24Os sábios são louvados pelo seu entendimento;
os loucos são postos de parte por causa da sua insensatez.
25Uma testemunha de confiança, que diz a verdade, pode até salvar vidas;
uma falsa testemunha é traição.
26Temer ao Senhor dá ao homem amparo e segurança;
até os seus filhos nisso encontrarão proteção.
27O temor ao Senhor é uma fonte de vida;
as suas águas livram da cilada da morte.
28Uma população que se desenvolve é a glória dos governantes;
a sua redução é a ruína deles.
29Uma pessoa com entendimento sabe controlar o seu temperamento;
o de ânimo precipitado exalta a loucura.
30Um coração em paz prolonga a vida,
mas a inveja faz apodrecer os ossos.
31Quem oprime os pobres e os fracos insulta o Criador dos homens;
ajudar os pobres é honrar a Deus.
32Os pecadores serão expulsos, por causa dos seus pecados;
o justo, mesmo quando morre, encontrará um refúgio.
33A sabedoria está bem assente no coração das pessoas de bom senso;
para os loucos, ela tem de ser gritada bem forte, a fim de que possam ouvi-la.
34A justiça exalta as nações,
mas o pecado traz vergonha aos povos.
35O rei alegra-se com o servo sábio;
mas a sua cólera cairá sobre o que age vergonhosamente.
