1หญิงฉลาดสร้างเรือนของตนขึ้น
ส่วนหญิงโง่รื้อมันลงด้วยมือของตน
2คนที่ยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าก็เดินอย่างเที่ยงตรง
แต่คนที่ดูหมิ่นพระองค์ก็เดินในทางคดเคี้ยวของตน
3วาจายโสของคนโง่นำโทษทัณฑ์มาสู่ตนเอง
แต่คำพูดของคนฉลาดจะปกป้องเขาไว้
4ที่ไหนไม่มีวัว ยุ้งฉางก็ว่างเปล่า
แต่แรงวัวให้ผลผลิตอุดมสมบูรณ์
5พยานซื่อสัตย์ไม่โกหก
แต่พยานเท็จโกหกอยู่เรื่อย
6คนชอบเยาะเย้ยแสวงหาปัญญาแต่ไม่เคยพบ
แต่ผู้ที่มีความเข้าใจก็พบความรู้ได้อย่างง่ายดาย
7อย่าเฉียดใกล้คนโง่
เพราะเจ้าจะไม่พบความรู้จากปากของเขา
8ปัญญาของคนฉลาดหลักแหลมคือการเข้าใจทางของตน
แต่ความโง่ของคนโง่คือการหลอกตัวเอง
9คนโง่ล้อเล่นกับความผิดบาป
แต่ในหมู่คนเที่ยงธรรมมีแต่ความปรารถนาดี
10มีแต่ใจตนเองที่รู้ถึงความขมขื่น
และไม่มีใครร่วมรับรู้สันติสุขในใจ
11บ้านของคนชั่วจะถูกทำลายราบคาบ
แต่เพิงของคนเที่ยงธรรมจะเจริญขึ้น
12มีทางหนึ่งซึ่งคนเราคิดว่าถูกต้อง
แต่จุดจบของทางเหล่านี้คือความตาย
13แม้ขณะหัวเราะ จิตใจอาจปวดร้าว
และความชื่นชมยินดีอาจจบลงด้วยความโศกเศร้า
14คนละทิ้งความเชื่อจะถูกลงโทษอย่างสาสมเพราะทางของเขา
แต่คนดีก็ได้รับบำเหน็จของตน
15คนอ่อนต่อโลกเชื่อไปหมดทุกอย่าง
แต่คนสุขุมรอบคอบรู้จักยั้งคิดในแต่ละย่างก้าว
16คนฉลาดยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าและหลีกห่างจากความชั่ว
ส่วนคนโง่หุนหันพลันแล่นแต่หลงคิดว่าตนเองมั่นคงปลอดภัย
17คนวู่วามทำอะไรโง่ๆ
และคนเจ้าเล่ห์เป็นที่เกลียดชัง
18คนอ่อนต่อโลกรับความโง่เป็นมรดก
แต่คนสุขุมรอบคอบรับความรู้เป็นมงกุฎ
19คนชั่วจะก้มกราบลงต่อหน้าคนดี
และคนเลวจะกราบลงที่ประตูรั้วของคนชอบธรรม
20คนจนนั้นแม้แต่เพื่อนบ้านก็ยังเมินหนี
แต่คนร่ำรวยมีเพื่อนฝูงมากมาย
21ผู้ที่ดูถูกเพื่อนบ้านก็บาป
ความสุขมีแก่ผู้ที่ช่วยเหลือคนยากไร้
22ผู้วางแผนชั่วร้ายก็หลงเตลิดไม่ใช่หรือ?
แต่คนที่คิดอ่านการดีก็พบ14:22 หรือแสดงความเมตตากรุณาและความซื่อสัตย์
23การพากเพียรทำงานล้วนให้ผลกำไร
ถ้าดีแต่พูดก็ยากจน
24ความมั่งคั่งเป็นมงกุฎของคนฉลาด
แต่ความโง่ของคนโง่ก็คือความโง่
25พยานที่พูดความจริงช่วยชีวิตคน
แต่พยานเท็จใส่ร้ายป้ายสี
26ผู้ที่ยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้ามีป้อมปราการมั่นคง
ซึ่งจะเป็นที่ลี้ภัยให้แก่ลูกหลานของเขา
27ความยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าเป็นน้ำพุแห่งชีวิต
ช่วยให้คนพ้นจากบ่วงความตาย
28ศักดิ์ศรีของกษัตริย์อยู่ที่จำนวนประชากรที่จงรักภักดี
ถ้าไม่มีประชาชน เจ้านายก็อยู่ไม่ได้
29ความใจเย็นเป็นคุณลักษณะที่ยิ่งใหญ่
ความใจร้อนส่งเสริมความโง่เขลา
30ใจสงบเยือกเย็นให้ชีวิตกับร่างกาย
แต่ความอิจฉาริษยากัดกร่อนกระดูก
31ผู้ที่รังแกคนยากจนก็หมิ่นประมาทพระผู้สร้างของพวกเขา
แต่ผู้ที่เมตตาคนขัดสนก็ถวายเกียรติแด่พระเจ้า
32เมื่อภัยพิบัติมาถึง คนชั่วก็ถูกโค่นล้ม
แต่คนชอบธรรมลี้ภัยในพระเจ้าแม้ในความตาย
33สติปัญญาพักอยู่ในใจของคนที่มีวิจารณญาณ
และเป็นที่ประจักษ์แจ้งแม้ในหมู่คนโง่14:33 ฉบับ LXX. และ Syr. ว่าแต่ในใจของคนโง่ไร้สติปัญญา
34ความชอบธรรมเชิดชูชาติ
แต่บาปทำให้ชนชาติต่างๆ ถูกพิพากษา
35กษัตริย์โปรดปรานคนรับใช้ที่ฉลาด
แต่ทรงพระพิโรธคนรับใช้ที่ไม่ได้ความ
1Мудрая женщина дом свой устроит,
а глупая своими руками разрушит.
2Идущий прямым путем боится Господа,
а тот, чьи пути кривы, Его презирает.
3В устах глупца – плеть для его спины14:3 Возможный текст; в нормативном еврейском тексте: «В устах глупца – жезл гордыни».,
а уста мудрецов хранят их.
4Где нет быков, кормушка пуста;
но где сильные быки, там обильная жатва.
5Правдивый свидетель не станет лгать,
а лживый свидетель дышит ложью.
6Глумливый ищет мудрости, но не находит,
а разумному знание дается легко.
7Держись от глупца подальше,
от него ты мудрости не дождешься.
8Мудрость разумных – свой путь понимать,
а коварство – это глупость глупцов.
9Глупцы смеются над приношением за вину14:9 Смысл этого места в еврейском тексте неясен.,
а к праведным – Божье благоволение.
10Сердце знает свою беду,
и радости его чужой не разделит.
11Дом нечестивых будет разрушен,
а шатер праведных будет процветать.
12Бывает путь, который кажется человеку прямым,
но в конце его – пути смерти.
13Даже при смехе может болеть душа,
и радость может окончиться скорбью.
14Сполна по заслугам получит отступник,
а хороший человек – по своим делам.
15Простак верит всему,
но разумный следит за своими шагами.
16Мудрец осторожен и чуждается зла,
а глупец необуздан и беззаботен.
17Гневливый делает глупости,
и лукавого ненавидят.
18Глупость – удел простаков,
а разумных венчает знание.
19Злодеи будут кланяться перед добрыми,
и нечестивые – у ворот праведника.
20Бедных не любят даже их соседи,
а у богатых много друзей.
21Презирающий ближнего – грешит,
но блажен, кто добр к нуждающимся.
22Разве умышляющие зло не сбились с пути?
А те, чьи намерения добры, находят любовь и верность.
23От всякого тяжелого труда бывает прибыль,
а пустословие приносит только нужду.
24Венец мудрых – их богатство,
а глупость – венок14:24 Так в одном из древних переводов; в нормативном еврейском тексте: «глупость». глупцов.
25Правдивый свидетель спасает жизни,
а лживый свидетель – предатель.
26Кто боится Господа – тот в неприступной крепости,
и детям его будет прибежище.
27Страх перед Господом – источник жизни,
отводящий от сетей смерти.
28Слава царя – во множестве народа,
а без подданных правителю гибель.
29У терпеливого – великий разум,
а гневливый выказывает глупость.
30Спокойное сердце – здоровье телу,
а от зависти кости гниют.
31Кто притесняет бедных, тот презирает Творца их,
а добрый к нуждающимся чтит Бога.
32Нечестивых губит их же злодейство,
а праведнику и в смерти прибежище14:32 В некоторых древних переводах: «а убежище праведника – их невиновность»..
33Мудрость покоится в сердце разумных,
и среди глупцов дает знать о себе14:33 В некоторых древних переводах «не дает знать о себе»..
34Праведность возносит народ,
а грех – позор для него.
35Царю угоден слуга разумный,
но падет его гнев на того, кто позорит его.
