1หญิงฉลาดสร้างเรือนของตนขึ้น
ส่วนหญิงโง่รื้อมันลงด้วยมือของตน
2คนที่ยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าก็เดินอย่างเที่ยงตรง
แต่คนที่ดูหมิ่นพระองค์ก็เดินในทางคดเคี้ยวของตน
3วาจายโสของคนโง่นำโทษทัณฑ์มาสู่ตนเอง
แต่คำพูดของคนฉลาดจะปกป้องเขาไว้
4ที่ไหนไม่มีวัว ยุ้งฉางก็ว่างเปล่า
แต่แรงวัวให้ผลผลิตอุดมสมบูรณ์
5พยานซื่อสัตย์ไม่โกหก
แต่พยานเท็จโกหกอยู่เรื่อย
6คนชอบเยาะเย้ยแสวงหาปัญญาแต่ไม่เคยพบ
แต่ผู้ที่มีความเข้าใจก็พบความรู้ได้อย่างง่ายดาย
7อย่าเฉียดใกล้คนโง่
เพราะเจ้าจะไม่พบความรู้จากปากของเขา
8ปัญญาของคนฉลาดหลักแหลมคือการเข้าใจทางของตน
แต่ความโง่ของคนโง่คือการหลอกตัวเอง
9คนโง่ล้อเล่นกับความผิดบาป
แต่ในหมู่คนเที่ยงธรรมมีแต่ความปรารถนาดี
10มีแต่ใจตนเองที่รู้ถึงความขมขื่น
และไม่มีใครร่วมรับรู้สันติสุขในใจ
11บ้านของคนชั่วจะถูกทำลายราบคาบ
แต่เพิงของคนเที่ยงธรรมจะเจริญขึ้น
12มีทางหนึ่งซึ่งคนเราคิดว่าถูกต้อง
แต่จุดจบของทางเหล่านี้คือความตาย
13แม้ขณะหัวเราะ จิตใจอาจปวดร้าว
และความชื่นชมยินดีอาจจบลงด้วยความโศกเศร้า
14คนละทิ้งความเชื่อจะถูกลงโทษอย่างสาสมเพราะทางของเขา
แต่คนดีก็ได้รับบำเหน็จของตน
15คนอ่อนต่อโลกเชื่อไปหมดทุกอย่าง
แต่คนสุขุมรอบคอบรู้จักยั้งคิดในแต่ละย่างก้าว
16คนฉลาดยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าและหลีกห่างจากความชั่ว
ส่วนคนโง่หุนหันพลันแล่นแต่หลงคิดว่าตนเองมั่นคงปลอดภัย
17คนวู่วามทำอะไรโง่ๆ
และคนเจ้าเล่ห์เป็นที่เกลียดชัง
18คนอ่อนต่อโลกรับความโง่เป็นมรดก
แต่คนสุขุมรอบคอบรับความรู้เป็นมงกุฎ
19คนชั่วจะก้มกราบลงต่อหน้าคนดี
และคนเลวจะกราบลงที่ประตูรั้วของคนชอบธรรม
20คนจนนั้นแม้แต่เพื่อนบ้านก็ยังเมินหนี
แต่คนร่ำรวยมีเพื่อนฝูงมากมาย
21ผู้ที่ดูถูกเพื่อนบ้านก็บาป
ความสุขมีแก่ผู้ที่ช่วยเหลือคนยากไร้
22ผู้วางแผนชั่วร้ายก็หลงเตลิดไม่ใช่หรือ?
แต่คนที่คิดอ่านการดีก็พบ14:22 หรือแสดงความเมตตากรุณาและความซื่อสัตย์
23การพากเพียรทำงานล้วนให้ผลกำไร
ถ้าดีแต่พูดก็ยากจน
24ความมั่งคั่งเป็นมงกุฎของคนฉลาด
แต่ความโง่ของคนโง่ก็คือความโง่
25พยานที่พูดความจริงช่วยชีวิตคน
แต่พยานเท็จใส่ร้ายป้ายสี
26ผู้ที่ยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้ามีป้อมปราการมั่นคง
ซึ่งจะเป็นที่ลี้ภัยให้แก่ลูกหลานของเขา
27ความยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าเป็นน้ำพุแห่งชีวิต
ช่วยให้คนพ้นจากบ่วงความตาย
28ศักดิ์ศรีของกษัตริย์อยู่ที่จำนวนประชากรที่จงรักภักดี
ถ้าไม่มีประชาชน เจ้านายก็อยู่ไม่ได้
29ความใจเย็นเป็นคุณลักษณะที่ยิ่งใหญ่
ความใจร้อนส่งเสริมความโง่เขลา
30ใจสงบเยือกเย็นให้ชีวิตกับร่างกาย
แต่ความอิจฉาริษยากัดกร่อนกระดูก
31ผู้ที่รังแกคนยากจนก็หมิ่นประมาทพระผู้สร้างของพวกเขา
แต่ผู้ที่เมตตาคนขัดสนก็ถวายเกียรติแด่พระเจ้า
32เมื่อภัยพิบัติมาถึง คนชั่วก็ถูกโค่นล้ม
แต่คนชอบธรรมลี้ภัยในพระเจ้าแม้ในความตาย
33สติปัญญาพักอยู่ในใจของคนที่มีวิจารณญาณ
และเป็นที่ประจักษ์แจ้งแม้ในหมู่คนโง่14:33 ฉบับ LXX. และ Syr. ว่าแต่ในใจของคนโง่ไร้สติปัญญา
34ความชอบธรรมเชิดชูชาติ
แต่บาปทำให้ชนชาติต่างๆ ถูกพิพากษา
35กษัตริย์โปรดปรานคนรับใช้ที่ฉลาด
แต่ทรงพระพิโรธคนรับใช้ที่ไม่ได้ความ
1La mujer sabia edifica su casa;
la necia, con sus manos la destruye.
2El que va por buen camino teme al Señor;
el que va por mal camino lo desprecia.
3De la boca del necio brota arrogancia;
los labios del sabio son su propia protección.
4Donde no hay bueyes, el granero está vacío;
con la fuerza del buey aumenta la cosecha.
5El testigo verdadero jamás engaña;
el testigo falso propaga mentiras.
6El insolente busca sabiduría y no la halla;
para el entendido, el conocimiento es cosa fácil.
7Mantente a distancia del necio,
pues en sus labios no hallarás conocimiento.
8La sabiduría del prudente es discernir sus caminos,
pero al necio lo engaña su propia necedad.
9Los necios hacen mofa de sus propias faltas,
pero los íntegros cuentan con el favor de Dios.
10Cada corazón conoce sus propias amarguras,
y ningún extraño comparte su alegría.
11La casa del malvado será destruida,
pero la morada del justo prosperará.
12Hay caminos que al hombre le parecen rectos,
pero que acaban por ser caminos de muerte.
13También de reírse duele el corazón,
y hay alegrías que acaban en tristeza.
14El inconstante recibirá todo el pago de su inconstancia;
el hombre bueno, el premio de sus acciones.
15El ingenuo cree todo lo que le dicen;
el prudente se fija por dónde va.
16El sabio teme al Señor y se aparta del mal,
pero el necio es arrogante y demasiado confiado.
17El iracundo comete locuras,
pero el prudente sabe aguantar.14:17 sabe aguantar (LXX); es odiado (TM).
18Herencia de los inexpertos es la necedad;
corona de los prudentes, el conocimiento.
19Los malvados se postrarán ante los buenos;
los impíos, ante el tribunal14:19 ante el tribunal. Lit. ante la puerta. de los justos.
20Al pobre hasta sus amigos lo aborrecen,
pero son muchos los que aman al rico.
21Es un pecado despreciar al prójimo;
¡dichoso el que se compadece de los pobres!
22Pierden el camino los que maquinan el mal,
pero hallan amor y verdad los que hacen el bien.
23Todo esfuerzo tiene su recompensa,
pero quedarse solo en palabras lleva a la pobreza.
24La corona del sabio es su sabiduría;14:24 su sabiduría (LXX); su riqueza (TM).
la de los necios, su necedad.
25El testigo veraz se libra de la muerte,
pero el testigo falso miente.
26El temor del Señor es un baluarte seguro
que sirve de refugio a los hijos.
27El temor del Señor es fuente de vida,
y aleja al hombre de las redes de la muerte.
28Gloria del rey es gobernar a muchos;
un príncipe sin súbditos está arruinado.
29El que es paciente muestra gran discernimiento;
el que es agresivo muestra mucha insensatez.
30El corazón tranquilo da vida al cuerpo,
pero la envidia corroe los huesos.
31El que oprime al pobre ofende a su creador,
pero honra a Dios quien se apiada del necesitado.
32El malvado cae por su propia maldad;
el justo halla refugio en su integridad.14:32 en su integridad (LXX y Siríaca); en su muerte (TM).
33En el corazón de los sabios mora la sabiduría,
pero los necios ni siquiera la conocen.14:33 los necios ni siquiera la conocen (LXX y Siríaca); los necios la conocen (TM).
34La justicia enaltece a una nación,
pero el pecado deshonra a todos los pueblos.
35El rey favorece al siervo inteligente,
pero descarga su ira sobre el sinvergüenza.
