สติปัญญา
1ชื่อเสียงดีมีค่ายิ่งกว่าน้ำหอมราคาแพง
และวันตายก็ดีกว่าวันเกิด
2ไปบ้านที่มีการไว้ทุกข์
ก็ดีกว่าไปบ้านที่มีงานเลี้ยง
เพราะความตายเป็นจุดหมายปลายทางของทุกคน
ผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่ควรใส่ใจในข้อนี้
3โศกเศร้าดีกว่าหัวเราะ
เพราะใบหน้าโศกเศร้านั้นเป็นผลดีต่อจิตใจ
4ใจแบบคนฉลาดพบได้ในบ้านที่มีความโศกเศร้า
แต่ใจแบบคนโง่พบได้ในบ้านที่มีความรื่นเริง
5ฟังคำตำหนิของคนฉลาด
ดีกว่าฟังคนโง่ร้องเพลงสรรเสริญเยินยอ
6เสียงหัวเราะของคนโง่
ก็เหมือนเสียงแตกปะทุของหนามในไฟใต้หม้อ
นี่ก็อนิจจัง
7เมื่อคนฉลาดกดขี่ผู้อื่น
เขาก็ทำตัวเหมือนคนโง่
และเมื่อรับสินบน
ก็ทำให้ชีวิตเสื่อมทราม
8ตอนจบดีกว่าตอนเริ่ม
ความอดทนอดกลั้นดีกว่าความหยิ่งจองหอง
9อย่าปล่อยให้ใจของเจ้าโกรธเร็ว
เพราะความโกรธอยู่ในใจของคนโง่
10อย่าถามว่า “ทำไมสมัยก่อนดีกว่าเดี๋ยวนี้?”
เพราะนั่นไม่ใช่คำถามที่ฉลาดเลย
11สติปัญญาเป็นสิ่งดีเช่นเดียวกับมรดก
เป็นประโยชน์แก่ผู้ที่เห็นตะวัน
12สติปัญญาเป็นที่พักพิง
เช่นเดียวกับเงิน
แต่ข้อได้เปรียบของความรู้ก็คือ
สติปัญญาสงวนชีวิตของผู้มีปัญญาไว้
13จงพิเคราะห์ดูพระราชกิจของพระเจ้า
สิ่งที่พระองค์ทรงกระทำให้คด
ใครจะเหยียดให้ตรงได้?
14จงสุขใจในยามดี
แต่เมื่อถึงยามทุกข์ยากก็จงใคร่ครวญ
พระเจ้าทรงบันดาลทั้งยามดีและยามร้าย
มนุษย์จึงไม่สามารถรู้อะไรเลยเกี่ยวกับอนาคตของตน
15ในชีวิตอนิจจังนั้น ข้าพเจ้าเห็นทั้งสองสิ่งนี้มาแล้ว
คนชอบธรรมต้องพินาศทั้งๆ ที่ชอบธรรม
และคนชั่วร้ายอายุยืนทั้งๆ ที่ชั่วร้าย
16อย่าเป็นคนชอบธรรมเกินไป
และอย่าฉลาดเกินไป
จะทำลายตัวเองทำไม?
17อย่าชั่วร้ายเกินไป
และอย่าโง่เง่าเต่าตุ่น
เรื่องอะไรจะต้องตายก่อนกำหนด?
18เป็นการดีที่จะยึดสิ่งหนึ่งไว้
และไม่ปล่อยให้อีกสิ่งหลุดมือไป
ผู้ที่ยำเกรงพระเจ้าจะหลีกเลี่ยงเรื่องสุดโต่งทั้งหมดนี้ไปได้7:18 หรือติดตามทั้งสองสิ่งได้
19สติปัญญาทำให้คนฉลาดมีอำนาจ
มากยิ่งกว่าผู้ครอบครองสิบคนที่ครองเมือง
20ไม่มีสักคนเดียวในโลกนี้ที่ดีพร้อม
ที่ทำแต่สิ่งที่ถูกต้องและไม่เคยทำบาปเลย
21อย่าใส่ใจทุกถ้อยคำที่ใครๆ พูดกัน
มิฉะนั้นท่านอาจได้ยินคนใช้ของท่านเองแช่งด่าท่าน
22เพราะท่านก็รู้อยู่แก่ใจว่า
ตัวท่านเองแช่งด่าคนอื่นหลายครั้ง
23ทั้งหมดนี้ข้าพเจ้าทดสอบด้วยสติปัญญาแล้ว และข้าพเจ้ากล่าวว่า
“เราตั้งใจจะเป็นคนฉลาด”
แต่มันก็เกินไขว่คว้า
24สติปัญญาจะเป็นอะไรก็ตามแต่
มันช่างไกลลิบลับและลึกซึ้งนัก
ใครเล่าจะค้นพบได้?
25ข้าพเจ้าจึงมุ่งหาความเข้าใจ
พินิจพิเคราะห์และเสาะหาสติปัญญากับมูลเหตุของสิ่งต่างๆ
และพยายามเข้าใจความโง่เขลาของความชั่ว
และความบ้าบอของความโฉดเขลา
26ข้าพเจ้าพบว่าสิ่งที่ขมขื่นยิ่งกว่าความตาย
ก็คือผู้หญิงซึ่งเป็นกับดัก
ใจของนางเป็นบ่วงแร้ว
มือของนางคือโซ่ตรวน
ผู้ที่พระเจ้าโปรดปรานจะรอดพ้นจากนาง
แต่คนบาปต้องติดกับของนาง
27ปัญญาจารย์7:27 หรือผู้นำของชุมชนกล่าวว่า “ดูเถิด ข้าพเจ้าค้นพบสิ่งนี้คือ
“การนำเอาสิ่งหนึ่งมาปะติดปะต่อกับอีกสิ่งเพื่อหามูลเหตุ
28ขณะที่หาอยู่แต่ยังไม่พบ
ข้าพเจ้าก็พบว่าในพันคนจะมีผู้ชายซื่อตรงคนหนึ่ง
แต่ไม่มีผู้หญิงซื่อตรงสักคน
29ข้าพเจ้าพบแต่เพียงว่า
พระเจ้าทรงสร้างมนุษย์ให้ซื่อตรง
แต่มนุษย์สรรหากลอุบายต่างๆ นานา”
1نيكنامی از بهترين عطرها نيز خوشبوتر است.
روز مرگ از روز تولد بهتر است. 2رفتن به خانهای كه در آن عزاداری میكنند بهتر از رفتن به خانهای است كه در آن جشن برپاست، زيرا زندگان بايد هميشه اين را به ياد داشته باشند كه روزی خواهند مرد. 3غم از خنده بهتر است، زيرا هر چند صورت را غمگين میكند اما باعث صفای دل میگردد. 4كسی كه دائم به فكر خوشگذرانی است، نادان است، شخص دانا به مرگ میانديشد.
5گوش دادن به انتقاد اشخاص دانا بهتر است از گوش دادن به تعريف و تمجيد احمقان، 6كه مانند صدای ترق و تروق خارها در آتش، بیمعنی است.
7گرفتن رشوه، شخص دانا را نادان میسازد و دل او را فاسد میكند.
8انتهای امر از ابتدايش بهتر است. صبر از غرور بهتر است. 9بر خشم خود چيره شو، زيرا كسانی كه زود خشمگين میشوند احمقند.
10حسرت روزهای گذشته را نخور، زيرا از كجا میدانی كه آن روزها بهتر بوده است؟
11حكمت بيش از هر ميراثی برای زندگان مفيد است. 12حكمت و ثروت هر دو پناهگاهی برای انسان هستند، اما برتری حكمت در اين است كه حيات میبخشد.
13در مورد آنچه كه خداوند انجام داده است فكر كن. آيا كسی میتواند آنچه را كه خدا كج ساخته، راست نمايد؟ 14پس وقتی سعادت به تو روی میآورد شادی كن و هنگامی كه سختيها به تو هجوم میآورند بدان كه خداوند هم خوشی میدهد و هم سختی و انسان نمیداند در آينده چه اتفاقی خواهد افتاد.
15در اين زندگی پوچ خيلی چيزها ديدهام، از جمله اينكه برخی نيكوكاران زود میميرند در حالی كه برخی بدكاران عمر طولانی میكنند. 16پس بيش از حد نيكوكار و خردمند نباش مبادا خود را از بين ببری، 17و بيش از حد بدكار و احمق هم نباش مبادا پيش از اجلت بميری. 18از خدا بترس و از اين دو افراط به دور باش تا كامياب شوی.
19يک مرد حكيم تواناتر از ده حاكم است كه بر يک شهر حكومت میكنند.
20در دنيا آدم كاملاً درستكاری وجود ندارد كه هر چه میكند درست باشد و هرگز خطايی از او سر نزند.
21حرفهايی را كه از مردم میشنوی به دل نگير، حتی وقتی كه میشنوی غلامت به تو ناسزا میگويد؛ 22چون تو خودت خوب میدانی كه بارها به ديگران ناسزا گفتهای.
23من تمام اين چيزها را با حكمت بررسی كردم و تصميم گرفتم به دنبال حكمت بروم، ولی حكمت از من دور بود. 24كيست كه بتواند آن را به دست آورد؟ حكمت بسيار عميق و دور از دسترس است. 25پس به تحقيق و جستجوی حكمت پرداختم تا به دليل هر چيزی پی ببرم و دريابم كه هر كه شرارت و بدی میكند احمق و ديوانه است.
26زن حيلهگر تلختر از مرگ است. عشق او مانند دام، مردان را گرفتار میسازد و بازوانش مانند كمند آنها را به بند میكشد. كسی كه در پی خشنودی خداوند است از دام او رهايی میيابد، اما آدم گناهكار گرفتار آن میشود.
27-28«حكيم»7:27و28 نگاه کنيد به 1:1. میگويد: «من در حين تحقيقات خود، در حالی كه هنوز به نتيجهای نرسيده بودم، متوجه شدم كه در ميان هزار مرد میتوان يک مرد خوب يافت؛ اما در ميان زنان، يک زن خوب هم يافت نمیشود. 29بالاخره به اين نتيجه رسيدم كه خدا انسانها را خوب و راست آفريده است، اما آنها به راههای كج رفتهاند.»
