สติปัญญา
1ชื่อเสียงดีมีค่ายิ่งกว่าน้ำหอมราคาแพง
และวันตายก็ดีกว่าวันเกิด
2ไปบ้านที่มีการไว้ทุกข์
ก็ดีกว่าไปบ้านที่มีงานเลี้ยง
เพราะความตายเป็นจุดหมายปลายทางของทุกคน
ผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่ควรใส่ใจในข้อนี้
3โศกเศร้าดีกว่าหัวเราะ
เพราะใบหน้าโศกเศร้านั้นเป็นผลดีต่อจิตใจ
4ใจแบบคนฉลาดพบได้ในบ้านที่มีความโศกเศร้า
แต่ใจแบบคนโง่พบได้ในบ้านที่มีความรื่นเริง
5ฟังคำตำหนิของคนฉลาด
ดีกว่าฟังคนโง่ร้องเพลงสรรเสริญเยินยอ
6เสียงหัวเราะของคนโง่
ก็เหมือนเสียงแตกปะทุของหนามในไฟใต้หม้อ
นี่ก็อนิจจัง
7เมื่อคนฉลาดกดขี่ผู้อื่น
เขาก็ทำตัวเหมือนคนโง่
และเมื่อรับสินบน
ก็ทำให้ชีวิตเสื่อมทราม
8ตอนจบดีกว่าตอนเริ่ม
ความอดทนอดกลั้นดีกว่าความหยิ่งจองหอง
9อย่าปล่อยให้ใจของเจ้าโกรธเร็ว
เพราะความโกรธอยู่ในใจของคนโง่
10อย่าถามว่า “ทำไมสมัยก่อนดีกว่าเดี๋ยวนี้?”
เพราะนั่นไม่ใช่คำถามที่ฉลาดเลย
11สติปัญญาเป็นสิ่งดีเช่นเดียวกับมรดก
เป็นประโยชน์แก่ผู้ที่เห็นตะวัน
12สติปัญญาเป็นที่พักพิง
เช่นเดียวกับเงิน
แต่ข้อได้เปรียบของความรู้ก็คือ
สติปัญญาสงวนชีวิตของผู้มีปัญญาไว้
13จงพิเคราะห์ดูพระราชกิจของพระเจ้า
สิ่งที่พระองค์ทรงกระทำให้คด
ใครจะเหยียดให้ตรงได้?
14จงสุขใจในยามดี
แต่เมื่อถึงยามทุกข์ยากก็จงใคร่ครวญ
พระเจ้าทรงบันดาลทั้งยามดีและยามร้าย
มนุษย์จึงไม่สามารถรู้อะไรเลยเกี่ยวกับอนาคตของตน
15ในชีวิตอนิจจังนั้น ข้าพเจ้าเห็นทั้งสองสิ่งนี้มาแล้ว
คนชอบธรรมต้องพินาศทั้งๆ ที่ชอบธรรม
และคนชั่วร้ายอายุยืนทั้งๆ ที่ชั่วร้าย
16อย่าเป็นคนชอบธรรมเกินไป
และอย่าฉลาดเกินไป
จะทำลายตัวเองทำไม?
17อย่าชั่วร้ายเกินไป
และอย่าโง่เง่าเต่าตุ่น
เรื่องอะไรจะต้องตายก่อนกำหนด?
18เป็นการดีที่จะยึดสิ่งหนึ่งไว้
และไม่ปล่อยให้อีกสิ่งหลุดมือไป
ผู้ที่ยำเกรงพระเจ้าจะหลีกเลี่ยงเรื่องสุดโต่งทั้งหมดนี้ไปได้7:18 หรือติดตามทั้งสองสิ่งได้
19สติปัญญาทำให้คนฉลาดมีอำนาจ
มากยิ่งกว่าผู้ครอบครองสิบคนที่ครองเมือง
20ไม่มีสักคนเดียวในโลกนี้ที่ดีพร้อม
ที่ทำแต่สิ่งที่ถูกต้องและไม่เคยทำบาปเลย
21อย่าใส่ใจทุกถ้อยคำที่ใครๆ พูดกัน
มิฉะนั้นท่านอาจได้ยินคนใช้ของท่านเองแช่งด่าท่าน
22เพราะท่านก็รู้อยู่แก่ใจว่า
ตัวท่านเองแช่งด่าคนอื่นหลายครั้ง
23ทั้งหมดนี้ข้าพเจ้าทดสอบด้วยสติปัญญาแล้ว และข้าพเจ้ากล่าวว่า
“เราตั้งใจจะเป็นคนฉลาด”
แต่มันก็เกินไขว่คว้า
24สติปัญญาจะเป็นอะไรก็ตามแต่
มันช่างไกลลิบลับและลึกซึ้งนัก
ใครเล่าจะค้นพบได้?
25ข้าพเจ้าจึงมุ่งหาความเข้าใจ
พินิจพิเคราะห์และเสาะหาสติปัญญากับมูลเหตุของสิ่งต่างๆ
และพยายามเข้าใจความโง่เขลาของความชั่ว
และความบ้าบอของความโฉดเขลา
26ข้าพเจ้าพบว่าสิ่งที่ขมขื่นยิ่งกว่าความตาย
ก็คือผู้หญิงซึ่งเป็นกับดัก
ใจของนางเป็นบ่วงแร้ว
มือของนางคือโซ่ตรวน
ผู้ที่พระเจ้าโปรดปรานจะรอดพ้นจากนาง
แต่คนบาปต้องติดกับของนาง
27ปัญญาจารย์7:27 หรือผู้นำของชุมชนกล่าวว่า “ดูเถิด ข้าพเจ้าค้นพบสิ่งนี้คือ
“การนำเอาสิ่งหนึ่งมาปะติดปะต่อกับอีกสิ่งเพื่อหามูลเหตุ
28ขณะที่หาอยู่แต่ยังไม่พบ
ข้าพเจ้าก็พบว่าในพันคนจะมีผู้ชายซื่อตรงคนหนึ่ง
แต่ไม่มีผู้หญิงซื่อตรงสักคน
29ข้าพเจ้าพบแต่เพียงว่า
พระเจ้าทรงสร้างมนุษย์ให้ซื่อตรง
แต่มนุษย์สรรหากลอุบายต่างๆ นานา”
Мудрые наставления
1Доброе имя лучше превосходного благовония,
и день смерти лучше дня рождения.
2Лучше ходить в дом плача,
чем ходить в дом пира,
потому что смерть – участь каждого человека,
и кто жив, пусть размышляет об этом.
3Печаль лучше смеха,
потому что печальное лицо полезно сердцу.
4Сердце мудрого в доме плача,
а сердце глупого в доме веселья.
5Лучше внимать обличению мудреца,
чем слушать песню глупцов,
6потому что смех глупцов –
словно треск горящего хвороста под котлом.
И это тоже пустое.
7Притеснение превращает мудрого человека в глупца,
и взятка портит сердце.
8Конец дела лучше его начала,
терпение лучше гордости.
9Не спеши впадать в гнев,
потому что гнев обитает в сердце глупцов.
10Не спрашивай: «Почему прежние дни были лучше сегодняшних?» –
не от мудрости задают такие вопросы.
11Мудрость – хороша, как и наследство,
и приносит пользу тем, кто видит солнце.
12Мудрость защищает так же, как и деньги,
но её превосходство в том,
что она сохраняет жизнь её владельцу.
13Посмотри на дела Аллаха:
кто может выпрямить то,
что Он сделал кривым?
14В благополучные дни будь счастлив,
а в дни горестные знай:
и то, и другое сотворил Аллах,
чтобы человек не мог постичь того,
что будет после него.
15В моей пустой жизни я видел всякое:
праведника, гибнущего в своей праведности,
и нечестивого, живущего долго в своём беззаконии.
16Не будь чересчур праведным
и не выставляй себя слишком мудрым.
Зачем тебе губить себя?
17Также не слишком предавайся злу
и не будь глупым.
Зачем тебе умирать раньше времени?
18Хорошо придерживаться первого совета
и не упускать из виду второго –
боящийся Аллаха избежит всех бед7:18 Или: «следует им обоим»..
19Мудрость делает мудреца сильнее,
чем десять правителей города.
20Нет праведного человека на земле,
который всегда поступал бы правильно
и никогда бы не грешил.
21Не обращай внимания на каждое сказанное слово,
иначе можешь услышать, как раб твой злословит тебя.
22Ты знаешь в сердце своём,
что часто и сам злословил других.
23Всё это испытал я мудростью и сказал:
«Я твёрдо решил стать мудрым»,
но мудрость была так далека от меня!
24Далека она и глубока, глубока –
кто может постичь её?
25И решил я понять, исследовать и изыскать
мудрость и рассуждение
и убедиться, что быть нечестивым – глупо
и быть нерассудительным – безумно.
26И нашёл я, что горше смерти
та женщина, что подобна сети,
чьё сердце – ловушка
и чьи руки – оковы.
Человек, угодный Аллаху, избежит её,
а грешник будет ею пойман.
27Вот что я нашёл, – сказал Учитель, – слагая одно с другим, чтобы найти разумное объяснение:
28я всё искал, но не находил –
я нашёл лишь одного праведного мужчину среди тысячи,
но ни одной праведной женщины7:28 У Сулеймана было 1 000 жён и наложниц, которые отвернули его сердце от Аллаха. Этот стих, возможно, указывает на ту печаль, которая появилась из-за этого в его жизни (см. 3 Цар. 11:3)..
29Вот что удалось мне найти:
Аллах сотворил человека праведным,
а люди пустились во многие помыслы.
