Pomoc potrzebującym
1Uważajcie, by nie być dobrymi tylko na pokaz. Jeśli tak będziecie postępować, nie otrzymacie nagrody od waszego Ojca w niebie. 2Gdy obdarowujesz biednego, nie rozgłaszaj tego, jak to czynią obłudnicy w synagogach i na ulicach, by zyskać poklask u ludzi. Zapewniam was: oni teraz odbierają za to nagrodę. 3Wspierając potrzebującego, czyń to dyskretnie. Niech twoja lewa ręka nie wie, co robi prawa, 4aby twoja pomoc pozostała w ukryciu. A Ojciec twój, który wszystko widzi, nagrodzi cię.
Modlitwa
5Gdy się modlicie, nie zachowujcie się jak obłudnicy. Oni uwielbiają to robić w synagogach i na rogach ulic—na pokaz. Zapewniam was: już teraz odbierają za to nagrodę. 6Ty zaś zamknij się w swoim pokoju i módl się do Ojca, który wszystko widzi—On cię nagrodzi.
7Nie róbcie z modlitwy paplaniny—jak poganie, którzy sądzą, że wysłuchanie ich próśb zależy od ilości wypowiedzianych słów. 8Nie bądźcie do nich podobni! Wasz Ojciec doskonale zna wasze potrzeby, zanim jeszcze Go o coś poprosicie! 9Zwracajcie się do Boga tak:
Nasz Ojcze w niebie,
niech Twoje święte imię będzie uwielbione!
10Niech nadejdzie Twoje królestwo.
Niech Twoja wola wypełnia się
na ziemi tak, jak w niebie.
11Zapewnij nam codzienny pokarm.
12Przebacz nam nasze grzechy,
tak jak my przebaczamy tym,
którzy zawinili wobec nas.
13Nie pozwól, byśmy ulegli pokusie
i wybaw nas od złego.
14Jeśli bowiem wybaczycie innym ich zło, to i wam wybaczy wasz Ojciec w niebie. 15Lecz jeśli nie wybaczycie, i On wam nie wybaczy.
Post
16Gdy powstrzymujecie się od posiłków, nie róbcie tego na pokaz—jak obłudnicy, którzy starają się wyglądać ponuro i mizernie. Zapewniam was: oni już teraz odbierają za to nagrodę. 17Gdy więc pościsz, zadbaj o włosy i umyj twarz, 18by pokazać swój post Ojcu, a nie ludziom. On wszystko widzi i nagrodzi cię.
Skarby w niebie
19Nie gromadźcie bogactw tu, na ziemi, gdzie mogą ulec zniszczeniu lub zostać skradzione przez złodziei. 20Gromadźcie je w niebie—tam nic ich nie zniszczy i nikt się nie włamie, by je ukraść. 21Gdzie jest wasz skarb, tam będzie wasze serce.
22Oko jest dla ciała jak lampa. Jeśli jest zdrowe, światło napełnia całe ciało. 23Jeśli jednak jest chore, całe ciało jest pogrążone w ciemnościach. Jeżeli więc twoje światło jest ciemnością, to jest to ciemność nieprzenikniona.
24Nie da się lojalnie służyć dwóm panom. Albo jednego nienawidzisz, a drugiego kochasz, albo na odwrót—drugiego szanujesz, a pierwszego lekceważysz. Nie możecie równocześnie żyć dla Boga i dla pieniędzy!
Nie martwcie się
25Dlatego radzę wam: Nie martwcie się o swoje życie—o to, co będziecie jeść i pić, ani o ciało—w co się ubierzecie. Czy życie ogranicza się tylko do jedzenia, a ciało—tylko do ubrania? 26Spójrzcie na ptaki: Nie sieją ziarna, nie magazynują zapasów, a wasz Ojciec w niebie żywi je! Czy wy nie jesteście ważniejsi od ptaków? 27Czy ktokolwiek, poprzez zamartwianie się, potrafi przedłużyć swoje życie choćby o jedną chwilę? 28Dlaczego martwicie się o ubranie? Uczcie się od polnych kwiatów: Nie pracują i nie troszczą się o swój ubiór. 29A zapewniam was, że nawet król Salomon, w całym swym przepychu, nie był tak pięknie ubrany jak one. 30Jeśli więc Bóg tak wspaniale ubiera polne kwiaty, które dzisiaj kwitną, a jutro więdną i idą na spalenie, to czy tym bardziej nie zatroszczy się o was, nieufni?! 31Nie martwcie się więc i nie powtarzajcie: Co będziemy jeść i pić? W co się ubierzemy? 32O te sprawy zabiegają poganie. Wasz Ojciec w niebie dobrze wie, że tego potrzebujecie. 33W pierwszej kolejności zabiegajcie o Jego królestwo i prawość, a wtedy Bóg zatroszczy się o pozostałe rzeczy. 34Nie martwcie się więc o to, co będzie jutro, bo dzień jutrzejszy zatroszczy się o siebie. Dziś macie już wystarczająco wiele zmartwień.
Ang Paghatag sa Iban
1“Mag-andam kamo kay basi kon ang inyo pagkadiosnon pakita-kita lang sa mga tawo. Kay kon pakita-kita lang, wala gid kamo sing may mabaton nga balos halin sa inyo Amay sa langit.
2“Gani kon nagalimos kamo, indi ninyo pag-ipanugid pareho sang ginahimo sang mga hipokrito sa mga simbahan kag sa mga dalan. Ginahimo nila ina agod dayawon sila sang mga tawo. Sa pagkamatuod, nabaton na nila ang ila balos,6:2 ang ila balos: nga amo ang pagdayaw sang mga tawo sa ila. gani wala na sila sing may mabaton halin sa Dios. 3Kon nagalimos kamo, indi ninyo pagpahibalua bisan pa ang inyo suod nga abyan 4agod sekreto ang inyo paghatag. Kag ang inyo Amay nga nakakita sang inyo ginahimo sa sekreto amo ang magabalos sa inyo.”
Ang Pagpanudlo Parte sa Pangamuyo
(Luc. 11:2-4)
5“Kon magpangamuyo kamo, indi kamo magsunod sa ginahimo sang mga hipokrito. Luyag nila magpangamuyo nga nagatindog sa mga simbahan kag sa mga kanto sang mga dalan agod makita sang mga tawo. Sa pagkamatuod, nabaton na nila ang ila balos,6:5 ang ila balos: Tan-awa ang footnote sa bersikulo 2. gani wala na sila sing may mabaton halin sa Dios. 6Pero kon kamo magpangamuyo, magsulod kamo sa inyo kuwarto kag magpanirado. Didto kamo magpangamuyo sa inyo Amay nga indi makita.6:6 nga indi makita: ukon, sa tago. Kag ang inyo Amay nga nakakita sang inyo ginahimo sa sekreto amo ang magabalos sa inyo.
7“Kon nagapangamuyo kamo, indi kamo maggamit sang madamo nga mga pulong nga wala sing pulos. Amo ina ang ginahimo sang mga tawo nga wala nakakilala sa Dios. Kay nagahunahuna sila nga sabton sila sang Dios kon malawig ang ila mga pangamuyo. 8Indi ninyo pagsunda ang ila ginahimo. Kay nakahibalo na ang aton Amay sang aton mga kinahanglan sa wala pa kita makapangayo. 9Gani magpangamuyo kamo sing pareho sini:
‘Amay namon nga sa langit,
kabay pa nga tahuron ka sang mga tawo.6:9 tahuron ka sang mga tawo: sa literal, tahuron ang ngalan mo.
10Kabay pa nga maghari ka diri sa amon.
Kag subong nga ang imo kabubut-on ginatuman dira sa langit,
kabay pa nga tumanon man diri sa kalibutan.
11Hatagi kami sang amon kinahanglanon nga pagkaon sa sini nga adlaw.
12Patawara kami sang amon mga sala,
kay ginapatawad man namon ang nakasala sa amon.
13Indi mo kami pag-ipadaog sa mga pagsulay,
kundi luwasa kami kay Satanas.6:13 Satanas: sa literal, Malaot.
[Tungod nga ikaw ang Hari, ang Makagagahom, kag ang Dalayawon sa wala sing katapusan. Amen.6:13 Amen: Tan-awa ang Lista sang mga Pulong sa likod.]’
14“Kon ginapatawad ninyo ang mga tawo nga nakasala sa inyo, patawaron man kamo sang inyo Amay nga sa langit. 15Pero kon indi kamo magpatawad sa ila, ang inyo Amay indi man magpatawad sa inyo.”
Ang Pagpanudlo Parte sa Pagpuasa
16“Kon magpuasa kamo, indi kamo magsunod sa mga hipokrito.6:16 mga hipokrito: nga nagapakita-kita lang nga nagapuasa sila agod dayawon sila. Nagalagaw sila nga wala nagapanghilam-os kag wala nagapanghusay agod mahibaluan sang iban nga nagapuasa sila. Sa pagkamatuod, nabaton na nila ang ila balos, gani wala na sila sing may mabaton halin sa Dios. 17Pero kon kamo magpuasa, magpanghilam-os kamo kag magpanghusay, 18agod wala sing may makahibalo nga nagapuasa kamo luwas lang sa inyo Amay nga indi makita. Kag ang inyo Amay nga nakakita sang inyo mga ginahimo sa sekreto amo ang magabalos sa inyo.”
Ang Manggad sa Langit
(Luc. 12:33-34)
19“Indi kamo magtipon sang manggad para sa inyo kaugalingon diri sa kalibutan, tungod kay ang mga sapat-sapat kag ang tuktok magaut-ot sini, ukon mahimo nga sudlon sang makawat ang inyo balay kag kawaton ini. 20Sa baylo, magtipon kamo sang inyo manggad didto sa langit, kay didto wala sing sapat-sapat kag tuktok nga nagaut-ot, kag wala sing makawat nga makasulod. 21Kay kon diin ang inyo manggad didto man ang inyo tagipusuon.”
Ang Mata amo ang Suga sang Lawas
(Luc. 11:34-36)
22“Ang aton mata amo ang suga sang aton lawas. Gani kon masanag ang imo panulok, masanagan ang imo bug-os nga lawas. 23Pero kon madulom ang imo panulok madulman ang imo bug-os nga lawas. Gani kon ang ginasiling nga suga nga ara sa imo wala nagahatag sang kasanag, nian tama gid kadulom ang imo nga kahimtangan.”
Sin-o ang Aton dapat Alagaron, Ang Dios ukon ang Manggad?
(Luc. 16:13; 12:22-31)
24“Wala sing tawo nga makaalagad sing dungan sa duha ka agalon, kay magasikway siya sa isa kag magahigugma sa isa; magadampig siya sa isa kag magapakalain sa isa. Indi man kamo makaalagad sing dungan sa Dios kag sa manggad.
25“Amo gani nga nagasiling ako sa inyo nga indi kamo magpalibog sa inyo pagpangabuhi, kon ano ang inyo kaunon ukon imnon kag kon ano ang inyo bayuon. Kay kon ginhatagan kamo sang Dios sang kabuhi kag lawas, indi mahimo nga indi niya kamo paghatagan sang pagkaon kag bayo. 26Tan-awa bala ninyo ang mga pispis nga nagalupad-lupad. Wala sila nagatanom, wala sila nagaani, kag wala sila nagatipon sang pagkaon sa bodega, pero ginapakaon sila sang inyo Amay. Indi bala mas labaw pa kamo sa mga pispis? 27Sin-o sa inyo ang makapalawig sang inyo kabuhi bisan diutay lang paagi sa inyo pagpalibog? Wala gid!
28“Kag ngaa nagapalibog gid kamo kon sa diin kamo makuha sang inyo bayo? Talupangda ninyo kon paano nagatubo ang mga bulak bisan diin. Wala sila nagapangabudlay ukon nagahimo sang ila bayo. 29Sa pagkamatuod, bisan ang bantog kag manggaranon nga hari nga si Solomon, ang iya mga bayo indi makatupong sa katahom sang bisan isa lang sa sini nga mga bulak. 30Kon ginapatahom sang Dios ang mga hilamon nga buhi subong, pero sa ulihi malaya kag tutdan man lang, indi bala nga mas labi pa gid nga pabayuan niya kamo? Kadiutay sang inyo pagtuo! 31Gani indi kamo magpalibog kon ano ang inyo kaunon kag imnon, kag kon ano ang inyo bayuon. 32Amo ina ang ginapalibugan sang mga tawo nga wala nakakilala sa Dios. Pero nakahibalo ang inyo Amay sa langit nga kinahanglan ninyo ina nga mga butang. 33Gani unaha ninyo ang pagpasakop sa paghari sang Dios kag ang pagtuman sa iya kabubut-on, kag ihatag gid niya ang tanan ninyo nga mga kinahanglanon. 34Gani indi kamo magpalibog parte sa buwas, kay ang buwas may kaugalingon nga palaligban. Indi kinahanglan nga dugangan pa ninyo ang palaligban nga nagaabot sa kada adlaw.”
