Judasz zgadza się zdradzić Jezusa
1Zbliżała się Pascha—doroczne święto Żydów, w czasie którego jedzą oni chleb pieczony z niekwaszonego ciasta. 2Najwyżsi kapłani i inni przywódcy religijni nadal szukali okazji, aby zabić Jezusa. Chcieli to jednak zrobić potajemnie, obawiali się bowiem reakcji tłumów.
3Właśnie wtedy szatan zwiódł Judasza z Kariotu, jednego z Dwunastu. 4Udał się on do najwyższych kapłanów i dowódców straży świątynnej, aby omówić najdogodniejszy sposób wydania im Jezusa. 5Ucieszeni tą propozycją, kapłani obiecali mu nagrodę. 6Judasz zgodził się na taki układ i czekał już tylko na sprzyjającą okazję, aby wydać Jezusa w chwili, gdy nie będzie wokół Niego tłumu ludzi.
Ostatnia wieczerza
7Gdy nadszedł pierwszy dzień Paschy, w którym zgodnie ze zwyczajem zabijano i spożywano baranka, 8Jezus wysłał Piotra i Jana mówiąc:
—Idźcie przygotować dla nas kolację paschalną.
9—Gdzie to mamy zrobić?—zapytali.
10—Gdy tylko wejdziecie do miasta—odrzekł Jezus—spotkacie mężczyznę z dzbanem wody. Pójdźcie za nim do domu, do którego się uda, 11i powiedzcie właścicielowi: „Nasz Nauczyciel prosi, abyśmy obejrzeli pokój przygotowany dla nas na świąteczną kolację”. 12Wtedy zaprowadzi was na górę, do dużego, wysprzątanego pomieszczenia. Tam przygotujcie posiłek.
13Poszli więc i zastali wszystko tak, jak powiedział Jezus. I zajęli się przygotowaniem kolacji. 14Gdy nadszedł czas, Jezus zajął miejsce przy stole. Przyszli również apostołowie. 15Wtedy rzekł:
—Tak bardzo pragnąłem spożyć z wami tę kolację paschalną, zanim będę cierpiał. 16Wiedzcie, że nie będę jej już spożywał aż do czasu, gdy odbędzie się w królestwie Bożym.
17Następnie wziął kielich z winem, podziękował za nie Bogu i rzekł:
—Podajcie sobie ten kielich i pijcie. 18Nie będę bowiem więcej pił tego wina, aż do czasu, gdy nadejdzie królestwo Boże.
19Potem wziął do rąk chleb, podziękował za niego Bogu, połamał go na kawałki, i podał uczniom mówiąc:
—To jest moje ciało, które oddaję za was. Spożywajcie go, pamiętając o Mnie.
20Po posiłku podał im następny kielich z winem i rzekł:
—Ten kielich jest nowym przymierzem. Przypieczętuję je przelewając własną krew, abyście otrzymali przebaczenie grzechów.
21Ten, który Mnie zdradzi—dodał Jezus—siedzi teraz razem ze Mną przy stole. 22Ja, Syn Człowieczy, muszę umrzeć, zgodnie z Bożym planem. Marny jednak los tego, kto Mnie wyda.
23Wtedy uczniowie starali się odgadnąć, który z nich miałby to zrobić. 24W trakcie posiłku zaczęli się również sprzeczać ze sobą o to, kto z nich jest najważniejszy. 25Lecz Jezus powiedział im:
—Wielcy tego świata nadużywają swojej władzy nad ludźmi, a rządzący chcą aby ich uznawano za „dobroczyńców ludu”. 26Lecz wśród was powinno być inaczej. Najważniejszy niech postępuje jak najmniej ważny, a przywódca niech służy innym. 27Kto waszym zdaniem jest ważniejszy: ten, który zasiada przy stole, czy ten, który mu służy? Czy nie ten pierwszy? Ja jestem wśród was tym, który służy. 28Pozostaliście Mi wierni w tych ciężkich dla Mnie dniach. 29Dlatego tak jak Ojciec postanowił dać mi królestwo, tak teraz ja postanawiam, 30że będziecie w nim jeść i pić przy moim stole i zasiądziecie na tronach, sądząc dwanaście rodów Izraela.
31Następnie Jezus rzekł do Szymona Piotra:
—Szymonie, szatan domagał się, aby was przesiać jak pszenicę i odrzucić plewy. 32Ja jednak modliłem się, abyś nie załamał się w wierze. Gdy się więc opamiętasz, umacniaj wiarę innych wierzących we Mnie.
33—Panie, jestem gotów iść z Tobą do więzienia, a nawet na śmierć!—odpowiedział Szymon.
34—Posłuchaj, Piotrze!—odparł Jezus. —Zanim jutro rano zapieje kogut, aż trzy razy zaprzeczysz, że Mnie znasz.
35Potem zapytał wszystkich:
—Czy brakowało wam czegoś, gdy bez pieniędzy, bez torby i butów na zmianę wysłałem was, abyście głosili ludziom dobrą nowinę?
—Nie, niczego—odpowiedzieli.
36—Teraz jednak—powiedział—kto z was ma pieniądze lub torbę, niech je weźmie. A kto nie ma pieniędzy, niech sprzeda swój płaszcz i kupi sobie miecz. 37Zapewniam was, że niebawem wypełni się proroctwo: „Zaliczono Go do grona przestępców”. Spełnią się również inne proroctwa o Mnie.
38—Panie!—odpowiedzieli. —Mamy tutaj dwa miecze.
—Wystarczy—odrzekł Jezus.
Jezus modli się na Górze Oliwnej
39Po kolacji, w towarzystwie uczniów, Jezus udał się jak zwykle na Górę Oliwną. 40Gdy tam dotarli, powiedział im:
—Módlcie się, abyście się nie poddali pokusie!
41Potem oddalił się na pewną odległość, ukląkł i tak się modlił:
42—Ojcze! Jeśli chcesz, oddal ode Mnie ten „kielich cierpienia”. Jednak to Twoja wola niech się stanie, a nie to, czego Ja chcę.
43W tym momencie zstąpił z nieba anioł, by podnieść Go na duchu. 44Przeżywając ogromną udrękę, Jezus tak gorliwie się modlił, że Jego pot kapał na ziemię jak wielkie krople krwi. 45W końcu podniósł się, wrócił do uczniów i zastał ich śpiących, byli bowiem bardzo przygnębieni.
46—Dlaczego śpicie?!—zapytał. —Wstańcie i módlcie się, abyście się nie poddali pokusie!
Aresztowanie Jezusa
47Ledwie skończył mówić, nadeszła zgraja ludzi prowadzona przez Judasza, jednego z Dwunastu. Ten zbliżył się do Jezusa i przywitał Go pocałunkiem.
48—Judaszu, pocałunkiem zdradzasz Mnie, Syna Człowieczego?—zapytał Jezus.
49Widząc, na co się zanosi, pozostali uczniowie krzyknęli:
—Mistrzu, czy mamy użyć miecza?
50W tej samej chwili jeden z nich zamachnął się mieczem i odciął prawe ucho słudze najwyższego kapłana.
51—Nie stawiajcie im oporu!—odpowiedział Jezus, po czym dotknął rany i uleczył ucho.
52Następnie zwrócił się do najwyższych kapłanów, dowódców straży świątynnej oraz starszych, którzy przyszli na to miejsce:
—Czy jestem jakimś groźnym przestępcą, że przyszliście po Mnie aż tak uzbrojeni? 53Dlaczego nie zatrzymaliście Mnie w świątyni? Przecież codziennie byłem tam wśród was! Teraz jednak nadszedł wasz czas—czas władcy ciemności!
Piotr wypiera się Jezusa
54Aresztowano więc Jezusa i zaprowadzono Go do rezydencji najwyższego kapłana. Piotr zaś szedł za Jezusem, trzymając się z daleka. 55Na środku dziedzińca rozpalono ognisko i wszyscy usiedli przy nim. Przysiadł się tam również Piotr. 56Nagle, w blasku płomieni, jakaś służąca dostrzegła jego twarz. Uważnie mu się przyjrzała i powiedziała:
—Ten człowiek był z Jezusem!
57—Kobieto, nawet Go nie znam!—zaprzeczył Piotr.
58Po chwili ktoś inny spojrzał na niego i rzekł:
—Jesteś jednym z jego uczniów!
—Człowieku! Nie jestem!—odparł Piotr.
59Mniej więcej po godzinie ktoś inny stwierdził:
—On jest jednym z nich. Przecież pochodzi z Galilei.
60—Człowieku! Nie wiem, o czym mówisz!—zaprzeczył Piotr.
W tej samej chwili, gdy jeszcze to mówił, zapiał kogut. 61Jezus odwrócił się i spojrzał na Piotra, a on przypomniał sobie Jego słowa: „Zanim jutro rano zapieje kogut, aż trzy razy zaprzeczysz, że Mnie znasz”. 62Natychmiast opuścił dziedziniec i z żalu gorzko zapłakał.
Żołnierze śmieją z Jezusa
63Tymczasem strażnicy, pilnujący Jezusa, śmiali się z Niego. 64Zawiązali Mu oczy i bili Go, pytając:
—Prorokuj! Zgadnij, kto Cię teraz uderzył?
65Obrzucali Go też wieloma wyzwiskami.
Jezus przed Wysoką Radą
66Następnego dnia, wczesnym rankiem, zebrała się Wysoka Rada złożona ze starszych, najwyższych kapłanów i przywódców religijnych. Gdy wprowadzono przed nich Jezusa, 67powiedzieli:
—Jeśli jesteś Mesjaszem, powiedz nam to wprost.
—Jeśli wam to powiem, nie uwierzycie Mi. 68A jeśli zapytam o powód, nie odpowiecie—odrzekł. 69—Lecz nadszedł czas, abym Ja, Syn Człowieczy, zasiadł na tronie z Bogiem.
70—Jesteś więc Synem Bożym?—zapytali.
—Sami to potwierdzacie! Jestem Nim—odpowiedział.
71—Czego więcej trzeba? Po co nam dowody? Sami słyszeliście, co powiedział!—zawołali.
Judasmi Jesusta huañuchingapaj japichina tucushca
(Mat 26:1-5, 14-16; Mar 14:1-2, 10-11; Juan 11:45-53)
1Levadura illaj tandata micuna Pascua nishca punllami ña chayamucurca. 2Pushaj curacunapish, Mandashcata yachachijcunapish gentecunata manchashpami, Jesusta ima shina pacalla huañuchinata parlanacurcacuna.
3Paicuna chashna yuyacujpica, Iscariote nishca Judaspaj shungupimi Satanasca yaicurca. Paica, Jesuspaj chunga ishqui yachacujpurallatajmi carca. 4Chai runami pushaj curacunamanpish, cuidaj soldadocunata mandajmanpish, Jesusta ima shina japichinata parlagrirca. 5Chaimantami paicunaca achcata cushicushpa, Judasmanca cullquita cuna tucurcacuna. 6Paipish ña cullquita japina tucushpami, Jesustaca pi mana yachajllapi, allilla japichinata yuyarishpa puricurca.
Jesusca pai huañushcata yuyachij micunatami callarichishca
(Mat 26:17-35; Mar 10:42-45; 14:12-32; Juan 13:21-30, 37-38; 1 Cor 11:23-26)
7Ñami levadura illajlla tandata micuna punlla chayamurca. Chai punllami, Pascuapi micungapaj huata malta ovejatapish huañuchijcuna carca. 8Chaimantami Jesusca Pedrotapish, Juantapish:
—Richij, Pascuapi ñucanchij micunata allichigrichij— nirca.
9Shina nijpica:
—¿Maipitaj allichigrichun ningui?— nircacunami.
10Shina nijpica, Jesusca cashnami nirca:
—Puebloman ña yaicugricushpaca, yacu puñuta aparishca shuj runahuanmi tupanguichij. Chai runa mai huasiman yaicungacama, paita catishpa ringuichijlla. 11Chai huasiyujtaca: “ ‘Ñucanchij Yachachijca, ¿maipitaj Ñuca yachacujcunahuan Pascuapi micunataca micushun?’ ninmi” ninguichij. 12Chashna nijpi huasiyujca, ña allichishca shuj jatun ucutami altibajopi ricuchinga. Chaipi allichinguichijlla— nircami.
13Yachacujcuna rishpaca, Jesús nishca shinallataj japishpami, Pascuapi micunata allichircacuna.
14Ña micuna horas pajtajpica Jesusca, huillagrichun Pai mingashcacunandijmi tiyarirca. 15Paicunatami Jesusca, cashna nirca:
—Ñucaca manaraj llaquita apashpa, Pascuapi cashna cancunahuan micunataca achcatami munarcani. 16Cancunaman huillanimi: Cai micunataca, Taita Dios mandacunpi micungacama, cutinca mana micushachu— nircami.
17Chashna nishpa vino vasota japishpami Jesusca, Diosta pagui nishpa cashna nirca:
—Jaicachij, tucuicuna asha asha ubyaichij. 18Cancunaman huillanimi: Cunanmantaca uvas vinotaca, Taita Dios mandacunpi ubyangacama cutinca mana ubyashachu— nircami.
19Shinallataj tandatapish japishpami, Diosta pagui nirca. Chai qʼuipaca, chaupishpa chaupishpa yachacujcunaman cushpami:
—Cai copami, Ñuca yahuarhuan mushujta rurangapaj ari ninacushcata ricuchin. Mashna cutin caita ubyashpaca, Ñucata yuyarishpa chashna ruracuichij— nircami.
20Ña micushca qʼuipaca, vaso vinotapish japishpami cashna nirca:
—Cai vaso vinoca, Ñuca yahuarta cancunamanta jichashpa, shujtaj mushuj ruranata callarishcata ricuchijmi. 21Ñucata japichijca, Ñucallahuantajmi caipi tiyacun. 22Runa Aichayuj Ñucaca, ima shina tucuchun Dios munashca shinallatajmi tucusha. Shina cajpipish Ñucata japichij runaca, ¡ai, imachari tucunga!— nircami.
23Jesús chashna nijpica:
—¿Maijanshi Paita japichigrinchij?— nishpami, caishuj chaishuj tapunacurcacuna.
24Chai qʼuipami yachacujcunapurallataj:
—¿Maijanshi tucuita yalli jatun nishcaca canchij?— nishpa rimanacurcacuna.
25Ashtahuanpish Jesusca, cashnami nirca:
—Llajtacunata jatun mandajcunallamari tucuita mandashpa charincuna. Paicunapaj jahuapi caj mandajcunatapish, allita ruraj nincunami. 26Ashtahuanpish cancunaca, mana chashnachu cana canguichij. Cancunapurapi maijan jatun nishca cajca, qʼuipa huiñailla shinami cana canguichij. Shinallataj maijan pushacuj cashpaca, servicujlla cashcatami yuyana canguichij. 27¿Maijantaj jatun canga? ¿Micuj tiyarijchu, mana cashpaca micunata carajchu jatun canga imashi? Micuj tiyarijmari yalli jatunca. Chashna cajpipish, Ñucaca cancunata servij shinallatajmi cani. 28Cancunamari ima llaquicunahuan cajpipish, Ñucahuan carcanguichij. 29Chaimantami Ñuca Yaya Ñucaman mandanata cushca shinallataj, cancunatapish mandanata cuni. 30Chashna rurajpimi cancunaca Ñuca mandacunpica, Ñucahuan micunguichij, ubyanguichij. Shinallataj mandangapaj tiyarinapi tiyarishpami, chunga ishqui aillu israelcunata mandanguichij— nircami.
Jesusca Pedro ‘Paita mana rijsinichu’ ninatami huillashca
(Mat 26:31-35; Mar 14:27-31; Juan 13:36-38)
31Apunchij Jesusca, caitapish nircarajmi:
—Simón, Simón, cancunataca trigota shushuj shina rurangapaj Satanasca mañashcamari. 32Chashna cajpipish can ama huashaman tigrachun, canmanta Diosta mañarcanimi. Ña Diosman cutirishpaca, caishuj cambaj huauquicunataca Ñucata alli catichun yuyachipanguiari— nircami.
33Chashna nijpica, Pedroca cashnami nirca:
—Apunchij Jesús, Quiquinta carcelpi churajpipish, ñucaca Quiquinhuanmi casha. Huañuna cajpipish, Quiquinhuanmari huañusha— nircami.
34Chashna nijpipish, Jesusca:
—Pedro, canca cunanllatajmari gallo manaraj cantajpi Ñucataca, quimsa cutin ‘Mana rijsinichu’ ningui. Chaitaca ñami canman huillani— nircami.
35Chashna nishpaca, caishujcunatapish:
—Cancunata mochila illajllata, cullqui illajllata, pargate illajllata cachajpica, ¿ima illaj carcanguichijchu?— nishpami tapurca.
—Mana ima illahuarcachu— nircacunami.
36Shina nijpi Jesusca, cashnami nirca:
—Cunanca mochilata charijca apaichijlla, cullquita charijpish apaichijlla. Imata mana charijca, paipaj jahua churanata cʼatushpa espadata randichijlla. 37“Millaita ruraj runacunahuanmi chagrushca canga” nishpa, Quillcachishca pajtachunmi chashna rurachun nini. Cunanmi Ñucamanta Quillcachishcapi imalla nishcaca pajtagrin— nircami.
38Chashna nijpimi, yachacujcunaca:
—Riqui, Apunchij Jesús, ishqui espadacunatami charinchij— nijpi Jesusca:
—Ña chailla, allimi— nirca.
Getsemaní huertapimi Jesusca Taita Diosta mañashca
(Mat 26:36-46; Mar 14:32-42)
39Diosta yuyarina huasimanta llujshishpaca Jesusca, Olivos urcumanmi ñaupa punllacuna shinallataj rirca. Yachacujcunapish catishpa rircacunami. 40Ña chaiman chayashpaca: «Ima mana allita rurana yuyai ama japichun, Diosta mañaichij» nircami.
41Chashna nishpaca, rumita shitajpi urmana shinamanmi yachacujcunamanta caruyarca. Chaipimi, cungurishpa, Diosta cashna mañarca:
42«Ñuca Yayito, can munashpaca, cai jayaj ubyana shina llaquitaca Ñucamanta anchuchipai. Ñuca cashna nijpipish, ama Ñuca nishcataca rurapanguichu, can munashcata rurahuailla» nishpami mañarca.
43Chashna nicujpi jahua pacha ángel ricurishpami, llaquita apachun paita sinchiyachirca. 44Jatun llaquihuan huañucushpami, Diosta ashtahuan mañarca. Chashna mañacujpica, jumbipish yahuar shinami pambaman achcata shuturca.
45Diosta mañashpa jatarishpa, yachacujcunapajman tigrashpaca, llaquillacuna dormicujtami japirca. 46Chaita ricushpami: «¿Ima nishpataj dormicunguillari? Ima mana allita rurana yuyai ama japishun, jatarishpa Diosta mañaichij» nircami.
Jesustaca Judasmi japichishca
(Mat 26:47-56; Mar 14:43-50; Juan 18:2-11)
47Jesús chashna rimacujpirajmi, achca runacuna chaiman chayamurcacuna. Jesuspaj chunga ishqui yachacujcunamanta Judas shuti runami ñaupashpa pushamurca. Paica chayashcahuanmi, Jesusta muchangapaj cʼuchuyarca. 48Pai cʼuchuyajpica, Jesusca:
—Judas, ¿canca Runa Aichayuj Ñucataca muchashpachu japichingui, imamí?— nircami.
49Jesusta japichinaman shamushcata ricushpami, Paihuan cajcunaca:
—Apunchij Jesús, ¿espadahuan macanacushunchu?— nishpa tapurcacuna.
50Chashna nishpaca, Jesus-huan cajcunamanta shujca, curacunata mandaj curapaj servij shuj runapaj alli lado rinrintami espadahuan pʼitirca. 51Chashna rurajpimi, Jesusca:
—Ña chailla, paicunataca saquichijlla— nishpa, chai runapaj rinrinta tuparishpa alliyachirca.
52Alliyachishca qʼuipaca, japinaman shamushca pushaj curacunatapish, Diospaj huasita cuidajcunata mandajcunatapish, cunaj yuyajcunatapish Jesusca cashnami nirca:
—¿Ñucataca shuhuata shinachu espadacunahuan, caspicunahuan japinaman shamunguichij? 53Punllanta cancunahuan Diospaj huasipi cajpipish, Ñucataca manamari japircanguichijchu. Cunanca Ñucata japina cajpimi, amsapi mandacuj diablo yuyaita cushcamanta Ñucata japicunguichij— nircami.
Pedroca Jesusta ‘Mana rijsinichu’ nishcami
(Mat 26:57-75; Mar 14:53-54, 66-72; Juan 18:12-18, 25-27)
54Cashna nijpi Jesusta ña japishpaca, curacunata mandaj curapaj huasimanmi pushashpa rircacuna. Pedroca, huasha huashallami caticurca. 55Jesusta pushashca qʼuipaca, huasi canllapimi ninata japichishpa muyundijta tiyarishpa cunucurcacuna. Pedropish paicunahuanmi tiyarishpa cunucurca. 56Pedropish chaipi cunushpa tiyacujpi, shuj servij huarmi ricushpami:
—Riqui, cai runapishmari Paihuan carca— nirca.
57Chashna nijpimi, Pedroca chai huarmitaca:
—Pitapishchari nicungui huarmi, mana rijsinichu— nirca.
58Chaimanta ashalla qʼuipaca, cutin shujtaj paita ricushpami:
—Canpish chai runacunapuratajmari cangui— nijpi, Pedroca chai runataca:
—¡Runa, ima tucungui! Mana chaipurachu cani— nircami.
59Cutin shuj hora shinapica, shujtajpish Pedrotaca:
—Cai runapish chaihuantajmari carca. Paipish Galileallamantatajca— nircami.
60Chashna nijpipish, Pedroca chai runataca:
—Imatapishchari nicungui, mana rijsinichu— nircami.
Pedro chashna nicujpiraj, ñapish galloca cantarcallami. 61Gallo cantanca, Apunchij Jesús chainijmanta tigrarishpa ricujpimi, Pedroca: «Manaraj gallo cantajpimari, quimsa cutin Ñucataca ‘Mana rijsinichu’ ningui» nishcata yuyarirca. 62Chaita yuyarishpami, Pedroca canllaman llujshishpaca, anchata llaquirishpa, jatunta huacarca.
Soldadocunami Jesusta macashpa asishcacuna
(Mat 26:67-68; Mar 14:65)
63Chai qʼuipaca, Jesusta charicujcunaca pugllashpa asishpami huajtarcacuna. 64Ñahuita huatashpa, ñahuipi huajtashpaca:
—¿Pitaj Canta huajtanchij? Huillai— nircacunami.
65Jesustaca mana rimanacunata rimashpami, achcata cʼamircacuna.
Mandajcunapuralla tandanacushcamanmi Jesusta pushashcacuna
(Mat 26:59-66; Mar 14:55-64; Juan 18:19-24)
66Chai qʼuipami ña pacarijpica, israelcunata cunaj yuyajcunapish, pushaj curacunapish, Mandashcata yachachijcunapish tandanacurcacuna. Paicuna Jesusta, tandanacushca mandajcunapajman pushamujpimi, cashna nircacuna:
67—¿Canca Quishpichij Cristochu cangui? Huillaiari— nishpa tapujpi, Jesusca cashnami nirca:
—Ari nijpipish, cancunaca mana cringuichijchu. 68Cancunata Ñuca tapujpipish, mana cutichi tucunguichijchu, mana cacharinguichijmanpishchu. 69Shina cajpipish Runa Aichayuj Ñucaca, cunanmantami Tucuita Rurai Tucuj Taita Diospaj alli ladopi tiyacugrini— nircami.
70Chashna nijpi:
—Shinashpaca, ¿Canca Diospaj Churichu cangui?— nishpa, tucuicuna huaicashpa tapujpica:
—Ari, cancunapaj quiquin shimillahuantajmi ninguichij— nircami.
71Shina nijpi paicunaca:
—Pai imalla nishcata uyajcunata ña mana tapunachu canchij. Paipaj quiquin shimillataj imata nijtaca, ña uyashcanguichijmi— nircacunami.
