تثنيه 1 – PCB & HLGN

Persian Contemporary Bible

تثنيه 1:1‏-46

1‏-5در اين كتاب، سخنرانی موسی خطاب به قوم اسرائيل، زمانی كه آنها در بيابان عربه (واقع در صحرای موآب) در شرق رود اردن بودند، ثبت شده است. شهرهای اين ناحيه عبارت بودند از: سوف، فاران، توفل، لابان، حضيروت و دی ذهب. (فاصلهٔ كوه حوريب تا قادش برنيع از طريق كوه سعير يازده روز است1‏:1‏-5 ولی بنی‌اسرائيل اين فاصله کوتاه را در مدت چهل سال طی کردند. قادش برنيع در مرز جنوبی سرزمين موعود قرار داشت.‏.) اين سخنرانی در روز اول ماه يازدهم سال چهلم بعد از خروج بنی‌اسرائيل از مصر ايراد شد. در آن زمان، سيحون، پادشاه اموری‌ها كه در حشبون حكومت می‌كرد شكست خورده بود و عوج، پادشاه سرزمين باشان كه در عشتاروت حكومت می‌كرد، در اَدَرعی مغلوب شده بود. موسی در اين سخنرانی به شرح قوانين و دستورات خداوند می‌پردازد:

دستور به ترک حوريب

6وقتی ما در كوه حوريب بوديم خداوند، خدايمان به ما فرمود: «به اندازه كافی در اينجا مانده‌ايد. 7اكنون برويد و سرزمين كوهستانی اموری‌ها، نواحی درهٔ اردن، دشتها و كوهستانها، صحرای نِگِب و تمامی سرزمين كنعان و لبنان يعنی همهٔ نواحی سواحل مديترانه تا رود فرات را اشغال نماييد. 8تمامی آن را به شما می‌دهم. داخل شده، آن را تصرف كنيد، چون اين سرزمينی است كه من به نياكان شما ابراهيم و اسحاق و يعقوب و تمامی نسلهای آيندهٔ ايشان وعده داده‌ام.»

موسی قضات تعيين می‌كند

(خروج 18‏:13‏-27)

9در آن روزها به مردم گفتم: «شما برای من بار سنگينی هستيد و من نمی‌توانم به تنهايی اين بار را به دوش بكشم، 10چون خداوند شما را مثل ستارگان زياد كرده است. 11خداوند، خدای نياكانتان، شما را هزار برابر افزايش دهد و طبق وعده‌اش شما را بركت دهد. 12ولی من چگونه می‌توانم به تنهايی تمامی دعواها و گرفتاريهايتان را حل و فصل نمايم؟ 13بنابراين از هر قبيله چند مرد دانا و مجرب و فهميده انتخاب كنيد و من آنها را به رهبری شما منصوب خواهم كرد.» 14ايشان با اين امر موافقت كردند 15و من افرادی را كه آنها از هر قبيله انتخاب كرده بودند برايشان گماردم تا مسئوليت گروه‌های هزار، صد، پنجاه و ده نفری را به عهده گرفته، به حل دعواهای آنان بپردازند. 16به آنها دستور دادم كه در همه حال، عدالت را كاملاً رعايت كنند، حتی نسبت به غريبه‌ها. 17به آنها گوشزد كردم: «هنگام داوری از كسی جانبداری نكنيد، بلكه نسبت به بزرگ و كوچک يكسان قضاوت نماييد. از مردم نترسيد، چون شما از طرف خداوند داوری می‌كنيد. هر مسئله‌ای كه حل آن برايتان مشكل است نزد من بياوريد تا من آن را فيصله دهم.» 18در همان وقت دستورات ديگری را هم كه قوم می‌بايست انجام دهند، به ايشان دادم.

بررسی سرزمين كنعان

(اعداد 13‏:1‏-33)

19‏-21آنگاه طبق دستور خداوند، خدايمان كوه حوريب را ترک گفته، از بيابان بزرگ و ترسناک گذشتيم و سرانجام به ميان كوهستانهای اموری‌ها رسيديم. بعد به قادش برنيع رسيديم و من به قوم گفتم: «خداوند، خدايمان اين سرزمين را به ما داده است. برويد و همچنانكه به ما امر فرموده آن را تصرف كنيد. نترسيد و هراس به دلتان راه ندهيد.»

22ولی آنها جواب دادند: «بياييد افرادی به آنجا بفرستيم تا آن سرزمين را بررسی كنند و گزارشی از شهرهای آنجا به ما بدهند تا ما بدانيم از چه راهی می‌توانيم به آنجا رخنه كنيم.»

23اين پيشنهاد را پسنديدم و دوازده نفر، يعنی از هر قبيله يک نفر، انتخاب كردم. 24‏-25آنها از ميان كوهستانها گذشته، به وادی اشكول رسيده، آنجا را بررسی كردند و با نمونه‌هايی از ميوه‌های آن سرزمين مراجعت نموده، گفتند: «سرزمينی كه خداوند، خدايمان به ما داده است سرزمين حاصلخيزی است.» 26ولی قوم از ورود به آنجا خودداری نموده، عليه دستور خداوند قيام كردند. 27آنها در خيمه‌هايشان غرغر و شكايت كرده، گفتند: «لابد خداوند از ما بيزار است كه ما را از مصر به اينجا آورده تا به دست اموری‌ها كشته شويم. 28كار ما به كجا خواهد كشيد؟ برادران ما كه آن سرزمين را بررسی كرده‌اند با خبرهايشان ما را ترسانده‌اند. آنها می‌گويند كه مردم آن سرزمين بلند قد و قوی هيكل هستند و ديوار شهرهايشان سر به فلک می‌كشد. آنها غولهايی از بنی‌عناق نيز در آنجا ديده‌اند.»

29ولی من به ايشان گفتم: «نترسيد و هراس به دلتان راه ندهيد. 30‏-31خداوند، خدای شما هادی شماست و برای شما جنگ خواهد كرد، همانطور كه قبلاً در مصر و در اين بيابان اين كار را برای شما كرد. ديده‌ايد كه در تمام طول راه از شما مراقبت كرده است همانطور كه يک پدر از بچه‌اش مواظبت می‌كند.» 32ولی با اين همه به خداوند اعتماد نكردند، 33هر چند خداوند در طول راه آنها را هدايت می‌نمود و پيشاپيش آنها حركت می‌كرد تا مكانی برای بر پا كردن اردويشان پيدا كند، و شبها با ستونی از آتش و روزها با ستونی از ابر آنها را راهنمايی می‌نمود.

خداوند قوم اسرائيل را تنبيه می‌كند

(اعداد 14‏:20‏-45)

34‏-35آری، خداوند شكوه‌هايشان را شنيد و بسيار غضبناک شد و قسم خورده، گفت: «حتی يک نفر از تمامی اين نسل شرير زنده نخواهد ماند تا سرزمين حاصلخيزی را كه به پدرانشان وعده داده بودم ببيند 36مگر كاليب پسر يَفُنه. من زمينی را كه او بررسی كرده است به او و به نسلش خواهم داد، زيرا از من اطاعت كامل نمود.»

37خداوند به خاطر آنها بر من نيز خشمناک شد و به من فرمود: «تو به سرزمين موعود داخل نخواهی شد. 38به جای تو، دستيارت يوشع (پسر نون) قوم را هدايت خواهد كرد. او را تشويق كن تا برای به عهده گرفتن رهبری آماده شود.»

39سپس خداوند خطاب به همهٔ ما فرمود: «من سرزمين موعود را به همان اطفالی كه می‌گفتيد دشمنان، آنها را به اسارت خواهند برد، به ملكيت خواهم داد. 40اما شما اكنون برگرديد و از راهی كه به سوی دريای سرخ می‌رود به بيابان برويد.»

41آنگاه قوم اسرائيل اعتراف نموده، به من گفتند: «ما گناه كرده‌ايم؛ اما اينک به آن سرزمين می‌رويم و همانطور كه خداوند، خدايمان به ما امر فرموده است برای تصاحب آن خواهيم جنگيد.» پس اسلحه‌هايشان را به كمر بستند و گمان كردند كه غلبه بر تمامی آن ناحيه آسان خواهد بود.

42ولی خداوند به من گفت: «به ايشان بگو كه اين كار را نكنند، زيرا من با ايشان نخواهم رفت و دشمنانشان آنها را مغلوب خواهند كرد.»

43من به ايشان گفتم، ولی گوش ندادند. آنها مغرور شده، فرمان خداوند را اطاعت نكردند و برای جنگيدن به كوهستان برآمدند. 44ولی اموری‌هايی كه در آنجا ساكن بودند برای مقابله با آنها بيرون آمده، مثل زنبور ايشان را دنبال كردند و از سعير تا حرمه آنها را كشتند. 45آنگاه قوم اسرائيل بازگشته، در حضور خداوند گريستند، ولی خداوند گوش نداد. 46سپس آنها مدت مديدی در قادش ماندند.

Ang Pulong Sang Dios

Deuteronomio 1:1-46

Ginmanduan sang Dios ang mga Israelinhon sa Paghalin sa Bukid sang Sinai

1Ini nga libro parte sa mga mensahi nga ginsiling ni Moises sa tanan nga Israelinhon samtang didto sila sa kamingawan, sa sidlangan sang Suba sang Jordan. Nagakampo sila sa Kapatagan sang Jordan1:1 Kapatagan sang Jordan: sa Hebreo, Araba. malapit sa Suf, sa tunga sang Paran, Tofel, Laban, Hazerot, kag Dizahab. 2(Mga onse ka adlaw nga pagpanglakaton halin sa Bukid sang Sinai1:2 Bukid sang Sinai: sa Hebreo, Horeb. pakadto sa Kadesh Barnea kon mag-agi sa Bukid sang Seir.)

3Sang nahauna nga adlaw sang ika-11 nga bulan, sang ika-40 nga tuig halin sang paghalin sang mga Israelinhon sa Egipto, ginhambal ni Moises sa ila ang tanan nga ginpasiling sang Ginoo nga ihambal sa ila. 4Natabo ini matapos nga napierdi ni Moises1:4 ni Moises: ukon, sang Ginoo. si Sihon nga hari sang mga Amornon, nga nagaestar sa Heshbon, kag si Og nga hari sang Bashan, nga nagaestar sa Ashtarot kag Edrei.

5Gani ginsugid sa ila ni Moises ang kasuguan sang Ginoo didto sa sidlangan sang Suba sang Jordan, sa teritoryo sang Moab. Siling niya, 6“Sang didto kita sa Horeb nagsiling sa aton ang Ginoo nga aton Dios, ‘Dugay na ang inyo pagtiner sa sini nga bukid, 7gani maglakat na kamo. Magkadto kamo sa mga kabukiran sang mga Amornon kag sa mga lugar sa palibot sini—sa Kapatagan sang Jordan,1:7 Kapatagan sang Jordan: sa Hebreo, Araba. sa kabukiran, sa mga bulobukid sa nakatundan,1:7 mga bulobukid sa nakatundan: sa Hebreo, Shefela. sa Negev, kag sa mga lugar sa baybayon. Magkadto kamo sa duta sang mga Canaanhon kag sa Lebanon, hasta sa dako nga suba nga amo ang Eufrates. 8Tan-awa ninyo! Ginahatag ko ini nga mga duta sa inyo. Lakat kamo kag panag-iyahi ini nga mga duta nga ginpromisa ko sa inyo mga katigulangan nga si Abraham, Isaac kag Jacob, kag sa ila mga kaliwat.’ ”

Nagpili si Moises sang mga Opisyal nga Magbulig sa Iya sa Paghukom

(Exo. 18:13-27)

9Nagsiling pa si Moises, “Sang sadto nga tion, nagsiling ako sa inyo: ‘Indi ko kamo masarangan nga panguluhan nga ako lang isa. 10Ginpadamo kamo sang Ginoo nga inyo Dios, kag karon daw pareho na kamo kadamo sa mga bituon sa langit. 11Kabay pa nga ang Ginoo, ang Dios sang inyo mga katigulangan, magpadamo pa gid sa inyo sing linibo pa ka pilo kag pakamaayuhon niya kamo suno sa iya ginpromisa. 12Pero paano ko mahusay ang inyo mga pag-ilinaway kag mga problema nga ako lang? 13Gani magpili kamo sa tagsa ninyo ka tribo sang mga tawo nga maalamon, may maayo nga paghangop kag talahuron, kag padumalahon ko sila sa inyo.’

14“Komporme kamo nga maayo ang akon plano. 15Gani ginpadumala ko sa inyo bilang mga hukom kag opisyal ang mga tawo nga maalamon kag talahuron halin sa inyo mga tribo. Ang iban responsable sa 1,000 ka tawo, ang iban sa 100, ang iban sa 50, kag ang iban sa 10. 16Sadto nga tion ginmanduan ko ang inyo mga hukom, ‘Husaya ninyo ang mga kaso sang mga tawo, kag maghukom kamo sing matarong, indi lamang sa mga Israelinhon kundi pati man sa mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo. 17Kinahanglan wala kamo sing may ginapasulabi sa inyo paghukom; pamatii ninyo sing palareho ang mga imol kag manggaranon. Indi kamo magkahadlok bisan kay sin-o, kay ang inyo paghukom naghalin sa Dios. Kon mabudlay ang kaso para sa inyo, dal-a ina sa akon kay ako ang bahala sa paghukom sina.’ 18Kag ginsilingan ko man kamo sadto sang tanan nga dapat ninyo pagahimuon.

Nagpadala Sila sang mga Espiya

(Num. 13:1-33)

19“Dayon, suno sa mando sang Ginoo nga aton Dios, naghalin kita sa Bukid sang Sinai,1:19 Bukid sang Sinai: sa Hebreo, Horeb. kag nagpanglakaton sa malapad kag makahaladlok nga kamingawan nga nakita ninyo mismo, kag nagpakadto kita sa kabukiran sang mga Amornon. Pag-abot naton sa Kadesh Barnea, 20nagsiling ako sa inyo, ‘Nakaabot na kamo sa kabukiran sang mga Amornon nga ginahatag sa aton sang Ginoo nga aton Dios. 21Tan-awa ang duta nga ginahatag niya sa inyo! Panag-iyahi ninyo ini suno sa ginsiling sang Ginoo, ang Dios sang inyo mga katigulangan. Indi kamo magkahadlok ukon magkaluya.’

22“Dayon nagpalapit kamo tanan sa akon kag nagsiling, ‘Magpadala anay kita sang mga tawo sa pagpang-espiya sa duta agod masugiran nila kita sang aton alagyan kag sang mga banwa nga aton kadtuan.’

23“Nahunahunaan ko nga maayo man ato nga plano; gani nagpili ako sang dose ka tawo, isa sa kada tribo. 24Naglakat sila kag nag-agi sa kabukiran, kag nakaabot sila sa Eshcol nga ililigan sang tubig, kag nagpang-espiya sila didto. 25Sa ila pagbalik may dala sila sa aton nga mga prutas halin didto, kag nagbalita man sila nga maayo ang duta nga ginahatag sang Ginoo nga aton Dios sa aton.

26“Pero indi kamo gusto magkadto didto; nagsupak kamo sa sugo sang Ginoo nga inyo Dios. 27Nagkumod kamo sa inyo mga tolda kag nagsiling, ‘Ginakaugtan kita sang Ginoo, gani ginpaguwa niya kita sa Egipto agod itugyan sa mga kamot sang mga Amornon sa paglaglag sa aton. 28Paano kita makakadto didto? Ginpahadlok kita sang mga nagpang-espiya sa duta. Nagsiling sila nga ang mga tawo didto mas makusog kag mas mataas sang sa aton, kag ang ila mga banwa dalagko kag napalibutan sang mga pader nga ang kataason daw lambot na sa langit. Kag nakita pa nila didto ang mga kaliwat ni Anak.’

29“Dayon nagsiling ako sa inyo, ‘Indi kamo magpakulba ukon magkahadlok sa ila. 30Ang Ginoo nga inyo Dios magauna sa inyo kag magapakig-away mismo para sa inyo, pareho sang inyo nakita nga iya ginhimo sa Egipto 31kag sa kamingawan. Nakita ninyo kon paano kamo gin-atipan sang Ginoo nga inyo Dios sa tanan ninyo nga dalanon, pareho sa amay nga nagaatipan sang iya anak, hasta nga nakaabot kamo sa sini nga lugar.’

32“Pero bisan pa sining tanan, wala kamo nagsalig sa Ginoo nga inyo Dios 33nga nagpanguna sa inyo sa paglakat, paagi sa kalayo kon gab-i kag sa panganod kon adlaw. Ginpangitaan niya kamo sang mga lugar nga inyo makampuhan kag gintudluan kon diin kamo maagi.

34“Sang mabatian sang Ginoo ang inyo mga reklamo, naakig siya kag nagpanumpa, 35‘Wala sing bisan isa sa sining malaot nga henerasyon nga makakita sang maayo nga duta nga akon ginsumpa nga ihatag sa ila mga katigulangan, 36luwas lang kay Caleb nga anak ni Jefune. Makita niya ini, kag ihatag ko sa iya kag sa iya mga kaliwat ang ila parte sa duta nga iya ginkadtuan, kay nagsunod siya sa akon sa bug-os niya nga tagipusuon.’

37“Tungod sa inyo, naakig man ang Ginoo sa akon. Nagsiling siya sa akon, ‘Bisan ikaw indi makasulod sa amo nga duta. 38Pero ang imo kabulig nga si Josue nga anak ni Nun makasulod didto. Paisuga siya, kay siya ang magapangulo sa mga Israelinhon sa pagpanag-iya sang duta.’

39Dayon nagsiling ang Ginoo sa aton tanan, ‘Makasulod man sa amo nga duta ang inyo mga kabataan nga wala pa sang buot. Nahadlok kamo nga basi bihagon sila, pero sa ila ko ihatag ini nga duta kag panag-iyahan nila ini. 40Pero kamo iya, balik kamo sa kamingawan pakadto sa Mapula nga Dagat.’

41“Dayon nagsiling kamo, ‘Nakasala kami sa Ginoo. Malakat kami kag magpakig-away suno sa ginmando sang Ginoo nga amon Dios sa amon.’ Gani ang kada isa sa inyo nagpreparar sang iya mga armas, nga nagahunahuna nga mahapos lang ang pag-agaw sa mga kabukiran.

42“Pero nagsiling ang Ginoo sa akon, ‘Silinga sila nga indi maglakat kag magpakig-away, tungod kay indi ako mag-upod sa ila. Mapierdi sila sang ila mga kaaway.’

43“Gani ginsilingan ko kamo, pero wala kamo nagpamati sa akon. Nagsupak kamo sa sugo sang Ginoo, kag sa inyo kahambog nagsalakay gid kamo sa kabukiran. 44Dayon nagpakig-away sa inyo ang mga Amornon nga nagaestar didto, kag daw sa mga putyukan sila nga naglagas kag nagpierdi sa inyo halin sa Seir hasta sa Horma. 45Nagbalik kamo kag naghilibion sa Ginoo, pero wala siya nagpamati ukon nagsapak sa inyo. 46Amo ina nga nagtiner kamo sing madugay sa Kadesh.