Provérbios 30 – OL & YCB

O Livro

Provérbios 30:1-33

Provérbios de Agur

1Seguem-se as palavras que Agur, filho de Jaque, dirigiu a Itiel e a Ucal:

2Sim, eu sou o mais bruto dos seres humanos;

falta-me inteligência suficiente para poder considerar-me um homem.

3Não tenho sabedoria, nem o conhecimento do Deus santo.

4Quem é que, tendo subido ao céu,

pode descer de novo de lá?

Quem é que alguma vez conseguiu reter os ventos na sua mão

ou guardar as águas sob as suas vestes?

Quem estabeleceu os limites da Terra?

Qual é o seu nome ou o do seu filho?

Sabê-lo-ás?

5Cada palavra de Deus é pura;

ele é um escudo real para os que nele encontram refúgio.

6Por isso, nada acrescentes à sua palavra,

para que não venhas a ser repreendido e acusado de falsidade.

7Duas coisas te pedi, ó Deus, antes de morrer:

8Primeiro, que me afastes da falsidade e da mentira;

depois, que não me dês nem pobreza nem riqueza;

dá-me o bastante para as minhas necessidades.

9Se ficar rico, corro o risco de me esquecer de ti e perguntar:

“Mas afinal quem é o Senhor?”

Por outro lado, se vier a empobrecer,

a miséria pode levar-me ao roubo e a desonrar o nome de Deus.

10Não acuses falsamente um indivíduo, perante aquele que o emprega,

para que não te rogue pragas, por causa dessa tua má ação.

11Há pessoas que maldizem o seu pai,

e não bendizem a sua mãe.

12Outros há, ainda, que se consideram puros,

mas que nunca chegaram a lavar-se da sua imundície.

13É gente arrogante e altiva,

que olha os outros sempre de sobrancelhas levantadas.

14Atropelam os aflitos e devoram os pobres

com dentes afiados como cutelos.

15Há três coisas, ou mesmo quatro, que nunca se fartam,

que nunca dizem: “Basta!”

Como a sanguessuga que sempre clama

“Dá-me! Dá-me!”

16São elas

o inferno,

a madre estéril,

uma terra seca

o fogo.

17Quem zomba do seu pai, mesmo que seja só com o olhar,

ou quem despreza a obediência devida à sua mãe,

acabará com os olhos arrancados pelos corvos

e devorados pelas crias de águia.

18Estas três coisas parecem-me maravilhosas

e há até uma quarta que eu não compreendo:

19O caminho da águia no céu,

o caminho duma serpente deslizando nas rochas,

o caminho dum navio no alto mar

e o desenvolvimento do amor entre um homem e uma moça.

20Há ainda outra coisa: a conduta duma mulher adúltera,

que depois de pecar procura recompor-se dizendo:

“Mas que mal é que eu fiz?”

21Três coisas existem, e mesmo quatro,

capazes de transtornar toda a Terra e que se tornam insuportáveis:

22Um miserável que se torna governante,

um insensato que tem comida de sobra,

23uma mulher desprezada, quando casa,

uma escrava que toma o lugar da sua senhora.

24Há quatro pequenas coisas,

mas que possuem um entendimento maravilhoso:

25As formigas, que são uns animaizinhos indefesos,

mas que sabem guardar no verão a comida para o inverno;

26Os damões-do-cabo, animais também não muito fortes,

mas que têm inteligência para construir as suas habitações nas rochas;

27Os gafanhotos que, apesar de não terem um chefe,

sabem voar organizados em enxames;

28Os gecos que se podem apanhar com as mãos,

mas que conseguem entrar nos palácios dos grandes senhores.

29Existem três, ou mesmo quatro criaturas,

que têm um porte e uma conduta admiráveis:

30O leão, o rei dos animais, que ninguém faz recuar;

31O pavão, exibindo a sua beleza,

o bode

e o chefe duma nação a quem ninguém deve resistir.

32Se caíste na loucura de te elevares a ti próprio,

ou se começaste a tramar o mal,

é melhor calares-te.

33Como o bater as natas produz manteiga

e o esmurrar do nariz provoca sangue,

assim também a explosão da cólera gera disputas.

Bíbélì Mímọ́ Yorùbá Òde Òn

Òwe 30:1-33

Àwọn ọ̀rọ̀ tí Aguri sọ

1Àwọn ọ̀rọ̀ Aguri ọmọ Jake, ọ̀rọ̀ ìsọtẹ́lẹ̀ tí ọkùnrin yìí sọ fún Itieli.

Sí Itieli àti sí Ukali.

2“Èmi ni aláìmòye ju nínú àwọn ènìyàn;

N kò ní òye ènìyàn.

3Èmi kò tilẹ̀ kọ́ ọgbọ́n

tàbí ní ìmọ̀ ẹni mímọ́ nì

4Ta ni ó ti gòkè lọ sí ọ̀run tí ó sì padà sọ̀kalẹ̀?

Ta ni ó ti kó afẹ́fẹ́ jọ sí ihò àtẹ́lẹwọ́ rẹ̀?

Ta ni ó ti ta kókó omi sétí aṣọ?

Ta ni ó fi gbogbo ìpìlẹ̀ ayé lélẹ̀?

Kí ni orúkọ rẹ̀, àti orúkọ ọmọ rẹ̀?

Sọ fún mi bí o bá mọ̀.

5“Gbogbo ọ̀rọ̀ Ọlọ́run jẹ́ aláìlábùkù;

òun ni ààbò fún gbogbo ẹni fi í ṣe ibi ìpamọ́ wọn

6Má ṣe fi kún ọ̀rọ̀ rẹ̀,

àìṣe bẹ́ẹ̀ yóò bá ọ wí yóò sì sọ ọ́ di òpùrọ́.

7“Ohun méjì ni mo ń béèrè lọ́wọ́ rẹ, Olúwa;

má ṣe fi wọ́n dù mí kí ń tó kú:

8Mú èké ṣíṣe àti irọ́ jìnnà sí mi;

má ṣe fún mi ní òsì tàbí ọrọ̀,

ṣùgbọ́n fún mi ní oúnjẹ òòjọ́ mi nìkan,

9Àìṣe bẹ́ẹ̀, mo lè ní àníjù kí n sì gbàgbé rẹ

kí ń sì wí pé, ‘Ta ni Olúwa?’

Tàbí kí ń di òtòṣì kí ń sì jalè

kí ń sì ṣe àìbọ̀wọ̀ fún orúkọ Ọlọ́run mi.

10“Má ṣe ba ìránṣẹ́ lórúkọ jẹ́ lọ́dọ̀ ọ̀gá rẹ̀,

kí ó má ba fi ọ́ bú, kí ìwọ má ba jẹ̀bi.

11“Àwọn kan wá ṣépè fún àwọn baba wọn

tí wọn kò sì súre fún àwọn ìyá wọn:

12Àwọn tí ó mọ́ ní ojú ara wọn

síbẹ̀ tí wọn kò sì mọ́ kúrò nínú èérí wọn;

13Àwọn ẹni tí ojú wọn gbéga nígbà gbogbo,

tí ìwolẹ̀ wọn sì kún fún ìgbéraga.

14Àwọn ẹni tí eyín wọn jẹ́ idà

àwọn tí èrìgì wọn kún fún ọ̀bẹ

láti jẹ àwọn tálákà run kúrò ní ilẹ̀ ayé

àwọn aláìní kúrò láàrín àwọn ọmọ ènìyàn.

15“Eṣúṣú ni ọmọbìnrin méjì.

‘Mú wá! Mú wá!’ ní wọn ń ké.

“Àwọn nǹkan mẹ́ta kan wà tí kò ní ìtẹ́lọ́rùn láéláé,

mẹ́rin tí kò jẹ́ wí láéláé pé, ‘Ó tó!’:

16Ibojì, inú tí ó yàgàn,

ilẹ̀ tí omi kì í tẹ́lọ́rùn láéláé,

àti iná, tí kì í wí láéláé pé, ‘Ó tó!’

17“Ojú tí ń fi baba ṣẹ̀fẹ̀,

tí ó kẹ́gàn ìgbọ́ràn sí ìyá,

ẹyẹ ìwò ẹ̀bá odò ni yóò yọ ọ́,

igún yóò mú un jẹ.

18“Àwọn nǹkan mẹ́ta wà tí ó jẹ́ ìyàlẹ́nu fún mi,

mẹ́rin tí kò yé mi:

19Ipa ẹyẹ idì ní òfúrufú

ipa ejò lórí àpáta

ipa ọkọ̀ ojú omi lójú agbami Òkun

àti ipa ọ̀nà ọkùnrin tí ó mú wúńdíá lọ́wọ́.

20“Èyí ni ọ̀nà alágbèrè obìnrin

ó jẹun ó sì nu ẹnu rẹ̀

ó sì wí pé, N kò ṣe ohunkóhun tí kò tọ́.

21“Lábẹ́ nǹkan mẹ́ta ni ilé ayé ti ń wárìrì

lábẹ́ ohun mẹ́rin ni kò ti lè mí fín ín.

22Ìránṣẹ́ tí ó di ọba

aláìgbọ́n tí ó ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ oúnjẹ

23Obìnrin tí gbogbo ènìyàn kórìíra tí ó sì wá lọ́kọ

ìránṣẹ́bìnrin tí ó gbọkọ mọ́ ọ̀gá rẹ̀ lọ́wọ́.

24“Àwọn ohun mẹ́rin ló kéré láyé

síbẹ̀ wọ́n gbọ́n gidigidi;

25Àwọn èèrà jẹ́ aláìlágbára ẹ̀dá,

síbẹ̀ wọ́n kó oúnjẹ wọn pamọ́ ní àsìkò òjò

26Ehoro jẹ́ aláìlágbára ẹ̀dá;

síbẹ̀ wọ́n ń ṣe ihò wọn sí ibi pálapàla àpáta;

27àwọn eṣú kò ní ọba,

síbẹ̀ gbogbo wọ́n ń jáde lọ ní ọ̀wọ̀ọ̀wọ́

28Ọmọnílé fi ọwọ́ rẹ̀ dì mú,

síbẹ̀ a ń rí i ní ààfin ọba.

29“Àwọn ohun mẹ́ta ní ń bẹ tí ń rìn rere,

ohun mẹ́rin ni ó dára púpọ̀ ní ìrìn rírìn:

30Kìnnìún, alágbára láàrín ẹranko tí kì í sá fún ohunkóhun

31Ẹsin tí a dì lẹ́gbẹ̀ẹ́;

àti òbúkọ,

àti ọba láàrín àwọn ènìyàn rẹ̀.

32“Bí ìwọ bá ti hùwà aṣiwèrè nípa gbígbé ara rẹ ga,

tàbí tí o bá ti gbèrò ibi,

da ọwọ́ rẹ bo ẹnu rẹ!

33Nítorí bí fífún omi ọmú tí í mú wàrà wá,

tí fífún imú sì ń mú ẹ̀jẹ̀ jáde,

bẹ́ẹ̀ ni rírú ìbínú sókè í mú ìjà wá.”