1Quem é frequentemente repreendido e continua na sua teimosia
virá inesperadamente a sofrer a derrota, sem mais remédio.
2Quando são os justos que acedem ao poder, toda a população se alegra;
quando é um homem perverso quem domina o povo, este só pode gemer.
3Um filho que ama e segue a sabedoria
é uma alegria para os seus pais;
o que anda atrás de mulheres levianas,
dissipa os bens que seu pai honradamente lhe deixou.
4É pela execução do direito e da justiça
que um governante dá estabilidade à nação;
aquele que se deixa levar por interesses pessoais,
ou pelo desejo do poder, leva o povo à ruína.
5A pessoa que lisonjeia o seu próximo
é como se lhe armasse uma cilada.
6Os homens maus caem nas suas ciladas,
mas os retos vivem felizes e cantam de alegria.
7Os retos conhecem bem os direitos dos pobres;
os maus não se preocupam com isso.
8Os escarnecedores armam brigas por toda a parte,
mas aqueles que são sensatos procuram conservar a paz.
9É inútil discutir com um insensato;
este só sabe exaltar-se ou zombar,
sem nunca se chegar a um entendimento.
10Os assassinos odeiam os retos;
os retos oram por aqueles que lhes querem mal.
11Os loucos dão livre curso às suas paixões,
mas os sensatos refreiam-se e acalmam-se.
12Um governante que dá ouvidos à mentira
acaba por encontrar, à sua volta, auxiliares com atitudes perversas.
13Tanto o pobre como o rico têm isto em comum:
é que ambos recebem a luz da parte de Deus.
14O chefe duma nação que se interessa pela situação dos mais desfavorecidos
verá confirmado, por muito tempo, o seu governo.
15A repreensão e o castigo ajudam uma criança a aprender na vida;
se a deixam entregue a si mesma,
acaba por ser uma vergonha para os seus pais.
16Quando cresce o número dos ímpios, multiplicam-se as transgressões;
mas os justos hão de ser testemunhas da sua queda.
17Corrige o teu filho e virás a estar tranquilo;
ele encher-te-á de felicidade e de paz de espírito.
18Quando deixa de haver pessoas que falem em nome de Deus, o povo corrompe-se,
mas uma nação que guarda a Lei de Deus é uma gente feliz.
19Às vezes, simples palavras não chegam para corrigir o servo;
apesar de as entender, não está disposto a obedecer.
20Já viste uma pessoa precipitada no que diz?
Pode esperar-se melhores frutos dum insensato do que dela.
21Se alguém trata o seu escravo, desde jovem, com demasiado mimo,
ele acabará por pretender aquilo a que não tem direito e tornar-se-á indolente.
22Um indivíduo de génio violento só sabe provocar discussões;
o irascível comete muitos pecados.
23O orgulho duma pessoa levá-la-á à humilhação,
mas a humildade do espírito é o caminho da honra.
24Quem colabora com um ladrão tem pouca consideração por si mesmo;
sabe que há mal e não o denuncia.
25Ter medo dos homens é uma armadilha perigosa,
mas quem confia no Senhor estará em perfeita segurança.
26Queres obter justiça? Não andes atrás de ministros e altos funcionários;
vem ter com o Senhor e pede-lha!
27Os justos aborrecem a maldade dos maus;
os maus aborrecem a bondade dos bons.
1Ang tawo nga nagapatig-a pa gid sang iya tagipusuon bisan kapila na siya sabdungon malaglag gulpi kag indi na makabangon pa.
2Kon ang mga matarong ang magdumala, nagakalipay ang mga tawo; pero kon ang mga malaot na gani, nagakasubo gid sila.
3Ang tawo nga luyag sang kaalam nagahatag kalipay sa iya amay.
Ang tawo nga nagasagi upod sa mga babayi nga nagabaligya sang ila lawas nagauyang lang sang iya kuwarta.
4Kon ang ginakabalak-an sang hari amo ang hustisya, ginapalig-on niya ang iya ginharian, pero kon ang ginakabalak-an niya amo ang lagay, ginalaglag niya ang iya ginharian.
5Ang tawo nga nagadayaw-dayaw sa iya isigkatawo nagaplano sing malain sa iya.
6Ang malaot nga tawo masiod sa iya kaugalingon nga sala, pero ang matarong nga tawo magakanta sing malipayon.
7Nagakabalaka ang matarong nga tawo sa kinamatarong sang mga imol. Indi ini maintiendihan sang malaot nga tawo.
8Ang mga tawo nga nagapangyaguta nagapaumpisa sang gamo sa isa ka siyudad, pero ang maalamon nga mga tawo nagapauntat sini.
9Wala gid sing padulungan kon iakusar sang maalamon nga tawo ang isa ka buang-buang, kay magasagi lang wakal ang buang-buang kag magpangyaguta.
10Ginakaugtan kag ginatinguhaan nga patyon sang mga manugpatay ang mga tawo nga nagakabuhi sing husto kag wala sing kasawayan.
11Ang buang-buang nga tawo indi makapugong sang iya kaakig, pero ang maalamon nga tawo makapugong sang iya kaugalingon.
12Kon ang isa ka pangulo nagapati sa mga kabutigan, ang tanan niya nga mga opisyal mangin malaot.
13Ang imol kag ang nagapigos sa iya pareho lang nga ginhatagan sang Ginoo sang mata.29:13 Ang buot silingon, pareho lang sila nga gintuga sang Dios.
14Kon matarong ang paghukom sang isa ka hari sa mga imol, magapadayon ang iya pagdumala.
15Ang paghanot sa bata sa pagdisiplina sa iya makatudlo sa iya nga magmaalamon, pero kon pabay-an lang siya, makahatag siya sang kahuy-anan sa iya ginikanan.
16Kon ang mga malaot ang magdumala, nagadugang ang mga kalautan. Pero ini sila malaglag, kag makita ini sang mga matarong.
17Disiplinaha ang imo anak, kag hatagan niya ikaw sang kalinong kag kalipay.
18Kon wala sing mensahi sang Dios nga magtuytoy sa katawhan, nagapinagusto ini. Bulahan ang mga tawo nga nagatuman sa mga ginatudlo29:18 mga ginatudlo: ukon, Kasuguan. sang Dios.
19May ara nga suluguon nga indi mo matudluan paagi lang sa paghambal sa iya, kay bisan naintiendihan niya ikaw, indi siya magpamati.
20Mas maayo pa ang dangatan sang buang-buang nga tawo sang sa tawo nga nagapataka lang kahambal.
21Kon ginapagustuhan mo lang ang imo suluguon halin sang bata pa siya, sa ulihi mangin problema mo siya.29:21 mangin problema mo siya: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini.
22Ang tawo nga dali maakig nagapaumpisa sang gamo, kag permi lang siya makasala.
23Ang pagpabugal sang tawo makahatag sa iya sang kahuy-anan, pero ang pagpaubos sang tawo makahatag sa iya sang kadungganan.
24Ang tawo nga kasabwat sang makawat nagahalit sang iya kaugalingon. Bisan ginpasumpa siya nga magsugid sang matuod, indi gid siya magsugid.
25Delikado kon mahinadlukon kita.29:25 mahinadlukon kita: ukon, nahadlok kita sa tawo. Pero kon magsalig lang kita sa Ginoo, indi gid kita maano.
26Madamo ang nagapangayo sang pabor sa isa ka pangulo, pero ang Ginoo gid lang ang makahatag sang hustisya.
27Ginakangil-aran sang mga matarong ang mga malaot, kag ginakangil-aran sang mga malaot ang mga matarong.
