Conselho 6
1Quando fores convidado para comer com alguém de alta posição social,
toma cuidado com a forma como te serves.
2Se és glutão,
põe um freio à tua garganta.
3Por muito apetitosa que seja a comida,
pode ser que ele queira subornar-te com alimentos
e nada de bom virá desse convite.
Conselho 7
4Não te esgotes com a ambição de enriqueceres,
desiste de todos esses teus cálculos.
5Irás tu fixar o olhar naquilo que não é nada?
As riquezas têm asas e desaparecerão no ar como a águia!
Conselho 8
6Não fiques a dever favores a gente má;
não cobices as suas concessões.
7A falsa bondade é um truque que usam contra ti.
Eles poderão dizer-te:
“Come e bebe à vontade!”
Mas, na realidade, não são teus amigos,
é só para te apanhar.
8O que receberes deles virá a azedar-te no estômago
e vomitarás tudo e terás de engolir depois
as doces palavras de agradecimento que lhes disseste.
Conselho 9
9Não desperdices as tuas palavras com o insensato.
Quanto melhor for o teu conselho tanto mais ele o desprezará.
Conselho 10
10Não desloques, em teu favor,
os limites das terras estabelecidos pelos teus antepassados,
nem ocupes o terreno dos órfãos indefesos.
11Porque o seu defendor é poderoso;
ele próprio defenderá a causa deles contra ti.
Conselho 11
12Deixa o teu coração aplicar-se à sabedoria e à disciplina.
Não recuses as críticas; elas são-te necessárias.
Conselho 12
13Não deixes de corrigir os teus filhos,
porque a disciplina e a correção nunca mataram ninguém.
14Talvez te custe castigá-los,
mas estarás a contribuir para livrar as suas almas do inferno.
Conselho 13
15Meu filho, como eu ficarei feliz
se te tornares uma pessoa de bom senso!
16É verdade, terei grande alegria
ao ouvir-te falar coisas retas e bem pensadas.
Conselho 14
17Não tenhas inveja da vida que levam os pecadores,
mas vive sempre no temor do Senhor.
18Porque terás certamente um futuro feliz;
a tua esperança não será iludida.
Conselho 15
19Meu filho, ouve-me e sê inteligente.
Dirige a tua vida nos caminhos de Deus.
20Não andes no meio de beberrões e de comilões,
amantes só de bons acepipes.
21Porque virão a cair na miséria,
pois essas coisas dão moleza e sonolência,
levando essas pessoas, por fim, a vestir-se de farrapos.
Conselho 16
22Escuta o teu pai, a quem deves a vida,
e não desprezes a tua mãe, quando for velha.
23Faz tudo para obteres a verdade, custe o que custar;
faz o mesmo para a sabedoria, para a educação e para a inteligência.
24O pai de um justo terá motivos de grande alegria.
Que felicidade o ter-se um filho cheio de bom senso!
25Por isso, não deixes de dar essa alegria aos teus pais,
de proporcionar esse prazer a quem te pôs neste mundo.
Conselho 17
26Meu filho, dá-me o teu coração
e que os teus olhos se fixem no meu exemplo.
27Afasta-te das mulheres de má conduta,
porque são como um buraco profundo,
que te atirará para uma fossa suja em que acabarás por te arruinares.
28Uma mulher de má vida
é como um salteador que espreita a passagem das suas vítimas.
Elas só servem para multiplicar entre os homens o número de infiéis.
Conselho 18
29Para quem são os ais? Para quem são as angústias e tristezas?
Quem é que anda sempre metido em discussões e brigas?
Quem são os que andam sempre de olhos vermelhos, inflamados e cheios de mazelas interiores?
30São os que perdem o seu tempo na bebida,
provando misturas e enchendo-se de álcool.
31Não te deixes dominar pelo brilho
e pelo sabor suave do vinho.
32O mal que ele faz, quando te vencer,
é como a mordedura duma serpente venenosa ou duma víbora.
33Terás alucinações;
chegarás a dizer loucuras.
34Perderás o controlo de ti mesmo,
de tal maneira que serás como alguém que estivesse a dormir em cima de ondas,
ou atado ao cimo dum mastro.
35Depois disso tudo, ainda dirás:
“Foi como se me tivessem dado uma sova,
mas não me doeu nada!
Ao acordar, a primeira coisa que procuro é outra bebida!”
1وقتی با حاكم سر سفره می‌نشينی، به خاطر بسپار با چه كسی روبرو هستی. 2اگر آدم پرخوری هستی، كارد بر گلويت بگذار 3و شيفتهٔ غذاهای لذيذ او نشو، زيرا ممكن است فريبی در كار باشد.
4عاقل باش و برای به چنگ آوردن ثروت، خودت را خسته نكن، 5زيرا ثروت ناپايدار است و مانند عقاب می‌پرد و ناپديد می‌شود.
6از سفرهٔ آدم خسيس غذا نخور و برای غذاهای لذيذ او حريص نباش، 7چون او حساب هر چه را كه بخوری در فكرش نگه می‌دارد. او تعارف می‌كند و می‌گويد: «بخور و بنوش»، اما اين را از ته دل نمی‌گويد. 8لقمه‌ای را كه خورده‌ای استفراغ خواهی كرد و تشكرات تو بر باد خواهد رفت.
9آدم احمق را نصيحت نكن، چون او سخنان حكيمانه تو را خوار خواهد شمرد.
10سرحد ملک خود را كه از قديم تعيين شده، تغيير نده و زمين يتيمان را غصب نكن، 11زيرا «حامی» ايشان قدرتمند است و به داد آنها خواهد رسيد.
12وقتی ديگران تو را تأديب می‌كنند، با تمام دل آن را بپذير و به سخنان آموزنده‌شان گوش فرا ده.
13-14از تأديب كردن فرزند خويش كوتاهی نكن. چوب تنبيه او را نخواهد كشت، بلكه جان او را از هلاكت نجات خواهد داد.
15پسرم، اگر حكمت در دل تو باشد، دل من شاد خواهد شد 16و هنگامی كه دهانت به راستی سخن بگويد، وجود من به وجد خواهد آمد.
17به بدكاران حسادت نورز، بلكه اشتياق تو اطاعت از خداوند باشد؛ 18زيرا در اين صورت آيندهٔ خوبی خواهی داشت و اميد تو بر باد نخواهد رفت.
19ای پسرم، عاقل باش و به سخنانم گوش فرا ده. در راه راست گام بردار 20و با آدمهای ميگسار و شكم‌پرست معاشرت نكن، 21زيرا كسانی كه كارشان فقط خوردن و خوابيدن است، فقير و محتاج خواهند شد.
22نصيحت پدرت را كه تو را به وجود آورده گوش بگير و مادر پيرت را خوار مشمار. 23در پی حقيقت باش و حكمت و ادب و فهم را كسب كن و به هيچ قيمت آنها را از دست نده. 24-25فرزندی درستكار و دانا باش تا مايهٔ شادی و خشنودی پدر و مادرت شوی.
26ای پسرم، به من گوش بده و از زندگی من سرمشق بگير. 27بدان كه زن بدكاره دام خطرناكی است. 28او مانند راهزن در كمين قربانيان خود می‌نشيند و باعث می‌شود مردان زيادی خيانتكار شوند.
29مصيبت و بدبختی گريبانگير چه كسی می‌شود؟ آن كيست كه دائم نزاع به پا می‌كند و می‌نالد، بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟ 30كسی كه دائم شراب می‌خورد و به دنبال ميگساری می‌رود. 31پس فريفتهٔ شراب قرمز نشو كه در پياله به تو چشمک می‌زند و سپس به نرمی از گلويت پايين می‌رود؛ 32زيرا در پايان، مثل مار سمی تو را نيش خواهد زد و چون افعی تو را خواهد گزيد. 33چشمانت چيزهای عجيب و غريب خواهند ديد و گرفتار وهم و خيال خواهی شد. 34مانند كسی خواهی بود كه بر سر دكل كشتی كه دستخوش امواج درياست خوابيده باشد. 35خواهی گفت: «مرا زدند ولی دردی احساس نمی‌كنم. كی به هوش می‌آيم تا پياله‌ای ديگر بنوشم؟»
