Provérbios 23 – OL & APSD-CEB

O Livro

Provérbios 23:1-35

Conselho 6

1Quando fores convidado para comer com alguém de alta posição social,

toma cuidado com a forma como te serves.

2Se és glutão,

põe um freio à tua garganta.

3Por muito apetitosa que seja a comida,

pode ser que ele queira subornar-te com alimentos

e nada de bom virá desse convite.

Conselho 7

4Não te esgotes com a ambição de enriqueceres,

desiste de todos esses teus cálculos.

5Irás tu fixar o olhar naquilo que não é nada?

As riquezas têm asas e desaparecerão no ar como a águia!

Conselho 8

6Não fiques a dever favores a gente má;

não cobices as suas concessões.

7A falsa bondade é um truque que usam contra ti.

Eles poderão dizer-te:

“Come e bebe à vontade!”

Mas, na realidade, não são teus amigos,

é só para te apanhar.

8O que receberes deles virá a azedar-te no estômago

e vomitarás tudo e terás de engolir depois

as doces palavras de agradecimento que lhes disseste.

Conselho 9

9Não desperdices as tuas palavras com o insensato.

Quanto melhor for o teu conselho tanto mais ele o desprezará.

Conselho 10

10Não desloques, em teu favor,

os limites das terras estabelecidos pelos teus antepassados,

nem ocupes o terreno dos órfãos indefesos.

11Porque o seu defendor é poderoso;

ele próprio defenderá a causa deles contra ti.

Conselho 11

12Deixa o teu coração aplicar-se à sabedoria e à disciplina.

Não recuses as críticas; elas são-te necessárias.

Conselho 12

13Não deixes de corrigir os teus filhos,

porque a disciplina e a correção nunca mataram ninguém.

14Talvez te custe castigá-los,

mas estarás a contribuir para livrar as suas almas do inferno.

Conselho 13

15Meu filho, como eu ficarei feliz

se te tornares uma pessoa de bom senso!

16É verdade, terei grande alegria

ao ouvir-te falar coisas retas e bem pensadas.

Conselho 14

17Não tenhas inveja da vida que levam os pecadores,

mas vive sempre no temor do Senhor.

18Porque terás certamente um futuro feliz;

a tua esperança não será iludida.

Conselho 15

19Meu filho, ouve-me e sê inteligente.

Dirige a tua vida nos caminhos de Deus.

20Não andes no meio de beberrões e de comilões,

amantes só de bons acepipes.

21Porque virão a cair na miséria,

pois essas coisas dão moleza e sonolência,

levando essas pessoas, por fim, a vestir-se de farrapos.

Conselho 16

22Escuta o teu pai, a quem deves a vida,

e não desprezes a tua mãe, quando for velha.

23Faz tudo para obteres a verdade, custe o que custar;

faz o mesmo para a sabedoria, para a educação e para a inteligência.

24O pai de um justo terá motivos de grande alegria.

Que felicidade o ter-se um filho cheio de bom senso!

25Por isso, não deixes de dar essa alegria aos teus pais,

de proporcionar esse prazer a quem te pôs neste mundo.

Conselho 17

26Meu filho, dá-me o teu coração

e que os teus olhos se fixem no meu exemplo.

27Afasta-te das mulheres de má conduta,

porque são como um buraco profundo,

que te atirará para uma fossa suja em que acabarás por te arruinares.

28Uma mulher de má vida

é como um salteador que espreita a passagem das suas vítimas.

Elas só servem para multiplicar entre os homens o número de infiéis.

Conselho 18

29Para quem são os ais? Para quem são as angústias e tristezas?

Quem é que anda sempre metido em discussões e brigas?

Quem são os que andam sempre de olhos vermelhos, inflamados e cheios de mazelas interiores?

30São os que perdem o seu tempo na bebida,

provando misturas e enchendo-se de álcool.

31Não te deixes dominar pelo brilho

e pelo sabor suave do vinho.

32O mal que ele faz, quando te vencer,

é como a mordedura duma serpente venenosa ou duma víbora.

33Terás alucinações;

chegarás a dizer loucuras.

34Perderás o controlo de ti mesmo,

de tal maneira que serás como alguém que estivesse a dormir em cima de ondas,

ou atado ao cimo dum mastro.

35Depois disso tudo, ainda dirás:

“Foi como se me tivessem dado uma sova,

mas não me doeu nada!

Ao acordar, a primeira coisa que procuro é outra bebida!”

Ang Pulong Sa Dios

Panultihon 23:1-35

‒ 6 ‒

1Kon mokaon ka uban sa usa ka pangulo, pagbantay pag-ayo sa imong lihok. 2Kon kusog kang mokaon, pugngi ang imong kaugalingon. 3Ayaw kaibog sa lamiang pagkaon nga iyang gidalit, kay basig gipanid-an niya ang imong pamatasan.

‒ 7 ‒

4Ayaw hagoa ang imong kaugalingon sa labihang pagpaninguha nga maadunahan. Pagkat-on hinuon sa pagpugong sa kaugalingon ug sa paghunahuna kon unsay ensakto. 5Ang bahandi mawala sa usa lang ka pagpamilok, nga daw sa aduna kini pako ug molupad palayo sama sa agila.

‒ 8 ‒

6Ayaw pagkaon ni kaibog sa pagkaon nga giandam sa kuripot nga tawo, bisan ug lamian pa kini. 7Kay ang tawo nga sama niana maniid kon unsa kadaghan imong gikaon.23:7 Kay… gikaon: Dili klaro ang buot ipasabot niini sa Hebreo nga teksto. Moingon siya, “Sige, kaon pa.” Apan dili diay kinasingkasing ang iyang gisulti. 8Busa isuka mo ang imong gikaon ug sayang lang ang imong mga pagdayeg kaniya.

‒ 9 ‒

9Ayaw pakigsulti sa mga buang-buang, kay bisag puno sa kaalam ang imong isulti wala lang gihapon kini pulos alang kanila.

‒ 10 ‒

10Ayaw iloga ang yuta sa mga ilo pinaagi sa pagbalhin sa karaan nga mga muhon niini. 11Kay ang Ginoo mao ang ilang gamhanan nga tigpanalipod. Siya ang molaban kanila batok kanimo.

‒ 11 ‒

12Pamati kon ginatul-id ang imong pamatasan aron makakat-on ka.

‒ 12 ‒

13-14Ayaw pagduhaduha sa pagdisiplina sa imong anak. Ang pagbunal dili makapatay kaniya, makaluwas pa hinuon kini kaniya gikan sa kamatayon.

‒ 13 ‒

15-16Anak, malipay gayod ako kon magmaalamon ka ug kon husto ang imong ginapamulong.

‒ 14 ‒

17Ayaw kasina sa mga makasasala; tahora hinuon sa kanunay ang Ginoo. 18Ug siguro gayod nga may maayo kang kaugmaon, ug dili mapakyas ang imong mga tinguha.

‒ 15 ‒

19Anak, pamati sa mga ginapanudlo ko kanimo. Pagmaalamon ug sunda ang husto nga dalan. 20-21Ayaw sunda ang mga palahubog ug ang mga hangol ug kaon, kay kanang klaseha sa mga tawo daling mapobre. Sige lang silag katulog, ug magkagidlay sila sa kaulahian.

‒ 16 ‒

22Paminaw sa imong ginikanan nga maoy nagpakatawo kanimo ug ayaw sila bugalbugali kon tigulang na sila. 23Paninguhaa nga maangkon mo ang kamatuoran, kaalam, saktong pamatasan, ug maayong panabot. Ug ayaw gayod kini ibaylo sa bisan unsang butang. 24-25Malipay gayod ang imong ginikanan kon matarong ka ug maalamon. Ikalipay nila nga sila nahimong imong amahan ug inahan.

‒ 17 ‒

26Anak, pamati pag-ayo kanako, ug sunda ang akong pagkinabuhi. 27Kay ang babayeng nagabaligya sa iyang dungog makadaot kanimo sama sa lawom kaayo nga bangag. 28Sama siya sa tulisan nga mag-atang ug mabiktima, ug siya ang hinungdan sa pagluib sa daghang mga bana sa ilang mga asawa.

‒ 18 ‒

29Kinsay tawo nga miserable? Kinsay palaaway? Kinsay reklamador? Kinsay makulatahan nga mahimo ra untang likayan? Kinsay kanunayng magpula ang mata? 30Siya ang tawo nga palahubog, ug mahiligon sa pagtilaw sa nagkalain-laing matang sa bino. 31Ayaw pagpadani sa isog nga bino, nga makalaway tan-awon sulod sa baso, ug daw kalami imnon. 32Kay pagkahuman mo ug inom niini, bation mo nga daw sa gipaak ka sa malala nga bitin, 33ug bisan unsa na lay imong makita, ug dili ka na makahunahuna ug maayo. 34Paminaw mo morag nagsakay kag barko ug naghigda ibabaw sa palo.23:34 palo: taas nga kahoy diin nahigot ang layag sa barko. 35Moingon ka, “May mibunal ug misumbag kanako, apan wala ako makabatig sakit. Kanus-a pa kaha ako mahuwasi aron makainom na pod ko?”