Jesus ensina sobre oração
(Mt 6.9-13; 7.7-11)
1Numa ocasião em que Jesus se tinha retirado para orar, um dos discípulos, quando ele terminou, disse-lhe: “Senhor, ensina-nos a orar, como João fez com os seus discípulos.”
2Foi assim que Jesus os ensinou a orar:
“Pai, que o teu santo nome seja honrado.
Venha o teu reino.
3Dá-nos o pão para o nosso alimento diário.
4Perdoa-nos os nossos pecados,
pois nós próprios perdoamos os que nos ofendem.
E não deixes que caiamos em tentação.”
5Ensinou-lhes mais: “Quem dentre vocês pode imaginar uma situação como a que vos vou contar? Alguém vai a casa de um amigo à meia-noite e diz-lhe: ‘Amigo, cede-me três pães, 6pois acaba de chegar um amigo e não tenho nada para lhe dar a comer.’ 7Não responderia ele lá de dentro: ‘Não me incomodes agora. A porta da rua já está trancada e eu e os meus filhos já estamos deitados. Não posso levantar-me para te valer!’? 8Digo-vos que ele acabará por levantar-se e dar o que o outro quiser, embora não o faça por amizade, mas por causa do incómodo.
9O mesmo se passa com a oração: Peçam e receberão o que pedirem. Procurem que hão de achar. Batam que a porta há de abrir-se. 10Porque todo aquele que pede recebe. Quem procura acha. Se baterem, a porta abrir-se-á.
11Quem de entre vocês que seja pai, se o seu filho lhe pedir peixe, lhe dará uma serpente em vez do peixe? 12Se pedir um ovo, dão-lhe um escorpião? 13Se vocês, que são pecadores, sabem dar coisas boas aos vossos filhos, porventura não dará muito mais o vosso Pai, que está nos céus, o Espírito Santo àqueles que lho pedirem!”
Jesus e Satanás
(Mt 12.22-30, 43-45; Mc 3.22-27)
14Certa vez, estava Jesus a expulsar de um homem um demónio que era mudo. Depois de o demónio ter saído, o mudo recuperou a fala e as multidões ficaram maravilhadas. 15Mas houve entre eles quem dissesse: “Expulsa os demónios pelo poder de Belzebu11.15 Belzebu. Nome habitualmente designativo de Satanás, príncipe dos demónios. Na origem, era uma expressão honorífica para designar Baal, a divindade suprema cananeia (Baal-Zebul), e que significaria Baal ou Senhor Príncipe. Os Hebreus alteraram o nome, por meio de um jogo paronímico, para Beel-Zebub(Senhor das Moscas), uma referência sarcástica aos deuses de outros povos., líder dos demónios.” 16Outros, para o porem à prova, pediram-lhe que fizesse um sinal do céu.
17Jesus, conhecendo os seus pensamentos, respondeu: “Todo o reino dividido fica deserto. E uma casa dividida contra si mesma desabará. 18Ora, se Satanás está dividido contra si próprio, como subsistirá o seu reino? Pois vocês dizem que expulso os demónios pelo poder de Belzebu. 19E se expulso os demónios pelo poder de Belzebu, a que poder recorrem os vossos, quando fazem o mesmo? Por esta razão, eles serão os vossos juízes! 20Mas, se expulso os demónios pelo dedo de Deus, então é porque o reino de Deus já está no vosso meio. 21Pois quando o homem forte e bem armado guarda a sua casa o seu domínio está seguro, 22até que alguém ainda mais forte o ataque e derrote, lhe tire as armas em que confiava e leve os seus bens.
23Quem não é por mim é contra mim; quem não ajunta comigo espalha.
24Quando um espírito impuro é expulso de um homem, vai para lugares áridos, procurando onde ficar; não encontrando lugar, diz: ‘Vou voltar para a morada que deixei.’ 25E descobre que a sua antiga morada está varrida e arranjada. 26Então, o demónio vai buscar outros sete espíritos, ainda piores do que ele próprio, e todos entram na tal pessoa para morar dentro dela. E deste modo fica pior do que antes.”
27Enquanto falava, uma mulher de entre a multidão gritou: “Bendita seja a tua mãe, o ventre de que nasceste e o peito que te deu leite!”
28Ao que ele respondeu: “Benditos são antes todos aqueles que ouvem a Palavra de Deus e a põem em prática!”
O sinal de Jonas
(Mt 12.38-42)
29Jesus expôs os seguintes ensinamentos: “Esta geração é uma má geração; pede um sinal, mas não receberá nenhum, a não ser o de Jonas! 30Pois como Jonas foi um sinal de Deus para o povo de Nínive, assim também o Filho do Homem o será para esta geração.
31No dia do juízo dos homens a rainha de Sabá há de levantar-se e condenar esta geração, porque fez uma viagem longa e difícil para escutar a sabedoria de Salomão. Mas aqui está quem é superior a Salomão. 32Também os homens de Nínive se levantarão para condenar esta geração, porque se arrependeram ao ouvir a pregação de Jonas. E agora está aqui alguém que é superior a Jonas.
A luz do corpo
33Ninguém acende uma lâmpada para escondê-la, mas coloca-a num candeeiro, para que aqueles que entrarem em casa vejam a luz. 34Os olhos são a luz do teu corpo. Se forem puros, o teu corpo terá luz. Se forem maus, haverá escuridão. 35Vigiem, pois, para que nada impeça a luz de brilhar em vocês. 36Se estiverem cheios de luz interior, sem recantos escuros, então também todo o vosso íntimo ficará na luz como se o clarão duma lâmpada vos iluminasse.”
Jesus denuncia os fariseus e os especialistas na Lei
(Mt 23.1-36)
37Enquanto falava, um fariseu pediu-lhe que fosse comer a sua casa. Quando Jesus chegou, acomodou-se para a refeição. 38Mas o fariseu surpreendeu-se que eles não cumprissem o ritual da lavagem das mãos. 39Mas o Senhor disse-lhe: “Ora, vocês, fariseus, lavam o copo e o prato por fora, mas por dentro estão cheios de roubo e maldade. 40Loucos! Não foi Deus que fez tanto o interior como o exterior? 41Uma forma de mostrar pureza é exercer generosidade para com os pobres.
42Mas ai de vocês, fariseus! Porque, embora tenham o cuidado de dar a Deus o dízimo da hortelã, da arruda e de todos os vegetais, esquecem por completo a justiça e o amor de Deus. Vocês devem praticar o dízimo, sim, mas sem pôr de parte as coisas mais importantes.
43Como vos lamento, fariseus! Amam tanto os assentos presidenciais nas sinagogas e as saudações que vos dirigem nas praças! 44Ai de vocês, porque são como as sepulturas escondidas: as pessoas caminham por cima delas sem o saberem.”
45“Mestre”, observou um especialista na Lei que se encontrava ali, “insultaste também a minha atividade com o que acabaste de dizer.”
46“Sim”, replicou-lhe Jesus, “Ai de vocês, peritos na Lei, porque sobrecarregam as pessoas com fardos insuportáveis em que vocês próprios nem sequer com um só dos vossos dedos estão dispostos a tocar! 47Ai de vocês, pois levantam monumentos aos profetas que os vossos pais mataram. 48Vocês próprios são testemunhas de como concordam com eles, porque levantam os túmulos dos mesmos profetas que os nossos pais mataram. 49Isto é o que Deus diz na sua sabedoria: ‘Mandar-vos-ei profetas e apóstolos, mas vocês matarão alguns deles, a outros expulsá-los-ão.’
50Esta geração será considerada responsável pelo assassínio dos profetas desde a fundação do mundo; 51desde o assassínio de Abel ao de Zacarias, que foi morto no templo, entre o altar e o santuário. Sim, digo-vos que serão pedidas contas a esta geração.
52Ai de vocês, que são tidos como peritos na Lei! Esconderam do povo a chave do conhecimento e não entram nem deixam entrar os outros.”
53Os especialistas na Lei e os fariseus ficaram furiosos. A partir dali atacavam-no ferozmente com toda a espécie de perguntas. 54E tentavam fazê-lo tropeçar e dizer algo que servisse para o mandarem prender.
Nagtudlo si Jesus Parte sa Pangamuyo
(Mat. 6:9-13; 7:7-11)
1Isa sadto ka adlaw, sang pagkatapos pangamuyo ni Jesus, ang isa sang iya mga sumulunod nagpalapit sa iya kag nagsiling, “Ginoo, si Juan nga manugbautiso nagtudlo sa iya mga sumulunod sa pagpangamuyo. Tudlui man kami magpangamuyo.”
2Gani nagsiling si Jesus sa ila, “Magpangamuyo kamo pareho sini:
‘Amay, kabay pa nga tahuron ka sang mga tawo.11:2 tahuron ka sang mga tawo: sa literal, tahuron ang ngalan mo.
Kabay pa nga maghari ka diri sa amon.
3Hatagi kami sang amon kinahanglanon nga pagkaon adlaw-adlaw.
4Patawara kami sang amon mga sala,
kay ginapatawad man namon ang tanan nga nakasala sa amon.
Kag indi mo kami pag-ipadaog sa mga pagsulay.’ ”
5Nagsiling pa gid si Jesus sa ila, “Abi kon may amigo ka, kag sa tungang gab-i magkadto ka sa iya balay kag magsiling sa iya, ‘Amigo, pahulama ako anay sang pagkaon,11:5 pagkaon: sa literal, tatlo ka tinapay. 6kay may amigo ako nga bag-o lang nag-abot kag wala gid ako sang ipakaon sa iya.’ 7Dayon magsabat siya sa sulod, ‘Indi na ako pagtublaga. Nasiradhan na namon ang puwertahan kag nagahigda na ako kag ang akon mga bata, gani mabudlay na sa akon ang pagbangon agod hatagan ka.’ 8Pero ang matuod, bisan daw indi siya magbangon kag maghatag sa imo, bisan amigohay pa kamo, magabangon gid siya kag magahatag sang imo ginakinahanglan tungod kay wala ka nagahuyahuya sa pagpilit sa iya. 9Gani ginasilingan ko kamo: Magpangayo kamo sa Dios kag hatagan niya kamo. Pangitaa ninyo sa iya ang inyo ginapangita kag makita ninyo. Magpanuktok kamo kag pagabuksan niya kamo. 10Kay ang tanan nga nagapangayo, nagabaton. Ang mga nagapangita, makakita. Kag ang mga nagapanuktok, pagabuksan. 11Kamo nga mga ginikanan,11:11 ginikanan: sa literal, amay. kon magpangayo ang inyo bata sang isda hatagan bala ninyo sing man-og? 12Kon magpangayo siya sang itlog, hatagan bala ninyo sang iwi-iwi? Siyempre indi! 13Ti kon kamo nga mga tawo nga malaot makahibalo maghatag sang maayo nga mga butang sa inyo mga bata, daw ano pa gid ang inyo Amay sa langit! Ihatag gid niya ang Espiritu Santo sa mga nagapangayo sa iya.”
Si Jesus kag ang Hari sang Malaot nga mga Espiritu
(Mat. 12:22-30; Mar. 3:20-27)
14Isa sadto ka tion nagtabog si Jesus sang malaot nga espiritu nga nagsulod sa isa ka tawo nga nangin kabangdanan sang iya pagkaapa. Sang matabog niya ang malaot nga espiritu, nakahambal dayon ang apa. Natingala gid ang mga tawo. 15Pero may mga tawo didto nga nagsiling, “Nagatabog siya sang malaot nga mga espiritu paagi sa gahom nga ginhatag sa iya ni Satanas11:15 Satanas: sa Griego, Beelzebul. nga amo ang pangulo sang malaot nga mga espiritu.” 16Ang iban didto gusto nga tilawan si Jesus, gani nagpangayo sila sa iya sang milagro halin sa Dios11:16 Dios: sa literal, langit. bilang pamatuod nga ginpadala siya sang Dios. 17Pero nahibaluan ni Jesus ang ila hunahuna, gani nagsiling siya sa ila, “Kon ang mga pumuluyo sang isa ka ginharian magbinahin-bahin kag mag-ilinaway, ina nga ginharian malaglag. Amo man ang matabo sa panimalay kon ang mga nagaestar dira magbinahin-bahin kag mag-ilinaway. 18Gani kon si Satanas kag ang iya mga sakop magbinahin-bahin kag mag-ilinaway, paano makapadayon ang iya ginharian? Kay nagasiling man bala kamo nga nagatabog ako sang malaot nga mga espiritu paagi sa gahom nga ginhatag sa akon ni Satanas nga pangulo sang malaot nga mga espiritu. 19Kon si Satanas ang naghatag sa akon sang gahom para magtabog sang malaot nga mga espiritu, sin-o ang naghatag sang gahom sa inyo mga sumulunod nga nagatabog man sang malaot nga mga espiritu? Ang inyo mga sumulunod mismo nagapamatuod nga sala gid kamo. 20Karon, tungod kay nagatabog ako sang malaot nga mga espiritu paagi sa gahom sang Dios, nagapamatuod ini nga ang paghari sang Dios nag-abot na sa inyo.”
21Ginsugiran sila ni Jesus sang isa pa ka paanggid, “Kon nagaguwardya ang makusog nga tawo sa iya balay, nga kompleto ang armas, indi gid maano ang iya mga pagkabutang. 22Pero kon sulungon siya sang mas makusog pa sang sa iya, mapierdi siya. Ang iya ginasaligan nga mga armas kuhaon sa iya, kag pati ang tanan niya nga mga pagkabutang pamartidahon pa.”
23Pagkatapos nagsiling si Jesus, “Ang wala nagaapin sa akon, kontra sa akon. Kag ang wala nagabulig sa akon sa pagtipon sang mga tawo sa Dios nagapalapta lang.”
Ang Pagbalik sang Malaot nga Espiritu
(Mat. 12:43-45)
24“Kon ang malaot nga espiritu magguwa sa tawo nga iya ginsudlan, nagalibot siya sa mga lugar nga wala sing tubig kay nagapangita siya sang lugar nga iya mapahuwayan. Kon indi siya makakita sang palahuwayan, magahunahuna siya nga magbalik na lang sa iya ginhalinan. 25Kag kon sa iya pagbalik makita niya nga ang iya ginhalinan matinlo na kag nahimos ang tanan, 26malakat siya dayon kag manghagad sang pito pa gid ka espiritu nga mas malaot pa sang sa iya. Magasulod sila sa sadto nga tawo kag didto mag-estar. Kag ang kahimtangan sang tawo mangin grabe pa gid sang sa una.”
Ang Matuod nga Pagkabulahan
27Pagkatapos hambal ni Jesus sadto, may babayi didto sa kadam-an nga nagsinggit sa iya, “Bulahan ang babayi nga nagbusong kag nagpatiti sa imo!” 28Nagsabat si Jesus, “Pero mas bulahan ang mga tawo nga nagapamati kag nagatuman sang pulong sang Dios.”
Ginpangayuan si Jesus sang Milagro
(Mat. 12:38-42; Mar. 8:11-12)
29Samtang nagadamo pa gid ang mga tawo nga nagatilipon kay Jesus, nagsiling siya, “Kamo nga mga tawo sa sini nga henerasyon tama kalaot. Nagapangayo kamo sang milagro bilang pamatuod nga ginpadala ako sang Dios. Pero wala sing milagro nga ipakita sa inyo luwas sa milagro nga pareho sang natabo kay Jonas. 30Subong nga si Jonas nangin tanda sa mga taga-Nineve, ang matabo sa akon nga Anak sang Tawo mangin tanda man sa inyo. 31Sa adlaw sang paghukom, mabanhaw11:31 mabanhaw: ukon, magatindog. Amo man sa bersikulo 32. ang Rayna sang Bagatnan11:31 Rayna sang Bagatnan: Amo ang Rayna sang Sheba suno sa 1 Har. 10. upod sa inyo nga mga tawo sa sini nga henerasyon kag basulon niya kamo. Kay naghalin pa siya sa malayo gid nga lugar11:31 malayo gid nga lugar: sa literal, pinakapunta sang kalibutan. sa pagpamati sa kaalam ni Haring Solomon. Karon may ari diri nga labaw pa kay Solomon, pero wala kamo nagpamati sa iya. 32Sa adlaw sang paghukom, mabanhaw man ang mga taga-Nineve upod sa inyo nga mga tawo sa sini nga henerasyon kag basulon man nila kamo. Kay pagkabati sang mga taga-Nineve sadto sang wali ni Jonas, naghinulsol sila. Karon may ari diri nga labaw pa kay Jonas, pero wala kamo naghinulsol sang nagwali siya sa inyo.”
Ang Suga nga Ara sa Aton
(Mat. 5:15; 6:22-23)
33Nagsiling pa gid si Jesus, “Wala sing tawo nga nagasindi sang suga kag taguon lang niya ini dayon ukon takluban sang sulukban, kundi ginabutang ini sa tulungtungan agod masanagan ang mga nagasulod sa balay. 34Ang aton mata amo ang suga sang aton lawas. Kon masanag ang imo panulok, masanagan ang imo bug-os nga lawas. Pero kon madulom ang imo panulok, madulman ang imo bug-os nga lawas. 35Gani siguruhon mo nga nasanagan ka gid, kay basi nga ang imo ginasiling nga masanag madulom. 36Kag kon ang imo bug-os nga lawas nasanagan kag wala gid sing parte nga nadulman, masanagan ang tanan, pareho sang pagsiga sang suga sa imo.”
Ang mga Ginpanghambal ni Jesus Kontra sa mga Pariseo kag mga Manunudlo sang Kasuguan
(Mat. 23:1-36; Mar. 12:38-40)
37Pagkatapos hambal ni Jesus, may isa ka Pariseo nga nag-agda sa iya nga magkaon sa iya balay. Gani nag-upod si Jesus kag nagkaon. 38Natingala ang Pariseo sang makita niya nga wala nagpanghugas si Jesus antes magkaon suno sa ila ritual. 39Gani naghambal ang Ginoo sa iya, “Kamo nga mga Pariseo, ginahugasan ninyo ang sa guwa lang nga bahin sang tasa kag pinggan bilang ritual, pero ang sa sulod ninyo puno sang kadalok kag kalautan. 40Mga buang-buang! Indi bala nga ang Dios nga naghimo sang guwa nga bahin amo man ang naghimo sang sulod nga bahin? 41Gani agod mangin matinlo kamo, kaluoyi ninyo ang mga imol kag indi ninyo pagdaluki kon ano man ang ila mga kinahanglanon.
42“Kaluluoy kamo nga mga Pariseo! Ginahatag ninyo ang inyo ikanapulo bisan sang inyo mga panakot, pero ginabaliwala ninyo ang paghimo sang matarong sa inyo isigkatawo kag ang paghigugma sa Dios. Maghatag kamo sang inyo ikanapulo pero indi ninyo pag-ibaliwala ang paghimo sang sinang mas importante nga mga butang.
43“Kaluluoy kamo nga mga Pariseo! Kay kon ara kamo sa mga simbahan, gusto gid ninyo magpungko sa mga pulungkuan nga para sa mga dungganon. Kag sa mga lugar nga madamo sang tawo, gusto gid ninyo nga magtahod sila sa inyo. 44Kaluluoy kamo! Pareho kamo sa lulubngan nga wala sing tanda kag ginatapakan lang sang mga tawo nga wala kahibalo nga lulubngan gali ato.”11:44 Sa hunahuna sang mga Judio, kon matandugan nila ang lulubngan, mahigko na sila kag indi na makapalapit sa Dios. Gani ang buot silingon sang sini nga bersikulo, ang mga Pariseo pareho sang mga lulubngan nga nagapahigko sa mga tawo. Ginalatnan nila ang mga tawo sang ila ginahimo nga malain.
45Nagsiling ang isa ka manunudlo sang Kasuguan, “Manunudlo, sa imo panghambal ginainsultuhan mo man kami.” 46Nagsabat si Jesus, “Kamo nga mga manunudlo sang Kasuguan, kaluluoy man kamo! Kay ginapabug-atan ninyo ang mga tawo sa madamo nga mga pagsulundan nga ginadugang ninyo sa Kasuguan, pero kamo mismo wala gani nagatuman. 47Kaluluoy kamo! Nagapakay-o kamo sang mga lulubngan sang mga propeta nga ginpamatay sang inyo mga katigulangan. 48Gani nagapamatuod kamo kag nagakomporme man sang ila mga ginhimo. Kay sila ang nagpamatay sang mga propeta kag kamo ang nagapakay-o sang ila mga lulubngan. 49Amo gani nga suno sa kaalam sang Dios nagsiling siya, ‘Magapadala ako sa ila sang mga propeta kag mga apostoles; ang iban sang akon ipadala pagapatyon nila, kag ang iban hingabuton nila.’ 50Gani kamo nga mga tawo sa sini nga henerasyon pagasilutan man sang Dios tungod sang ila pagpamatay sang mga propeta sang una, halin pa sang pagtuga sang kalibutan— 51halin kay Abel hasta kay Zacarias nga ginpatay sa tunga sang halaran kag sang templo. Huo, nagasiling ako sa inyo, kamo nga mga tawo sa sini nga henerasyon silutan gid tungod sang ila mga ginhimo.
52“Kaluluoy kamo nga mga manunudlo sang Kasuguan! Kay ginatago ninyo ang yabi sa pag-intiendi sang kamatuoran. Indi lang nga wala kamo nagasunod sa kamatuoran, kundi ginabalabagan pa ninyo ang iban nga gusto magsunod.”
53Pagkatapos nga naghalin si Jesus sa balay, ang mga manunudlo sang Kasuguan kag ang mga Pariseo nagsugod na nga magdumot gid sa iya. Sige ang ila pamangkot sa iya parte sa nagkalain-lain nga mga butang 54sa pagdakop-dakop sa iya mga pulong.
