Deuteronómio 32 – OL & LCB

O Livro

Deuteronómio 32:1-52

1Ouçam, céus e Terra!

Ouçam o que eu vou dizer!

2As minhas palavras cairão sobre vocês,

como a chuva delicada e como o orvalho,

como a chuva sobre a erva tenra, sobre a relva.

3Hei de proclamar a grandeza do Senhor!

Como ele é glorioso!

4Ele é a rocha e sua obra é perfeita.

Tudo o que ele faz é justo e reto.

Deus é a verdade;

nele não há injustiça.

5Mas Israel corrompeu-se, sujou-se no pecado.

Já não lhe pertence mais;

é um povo duro e torcido.

6É assim que tratas com o Senhor,

ó povo louco e insensato?

Não é Deus o vosso Pai?

Não foi ele quem vos criou?

Não foi ele quem vos estabeleceu e vos tornou fortes?

7Lembrem-se dos dias de antigamente!

Perguntem aos vossos pais e aos anciãos,

pois eles vos contarão tudo!

8Quando o Altíssimo repartiu o mundo entre as nações,

fixou os limites dos povos,

segundo o número dos filhos de Israel.

9Porque Israel é a possessão do Senhor;

os descendentes de Jacob são a sua herança pessoal.

10Encontrou-os num deserto,

numa região árida repleta de uivos.

Cuidou deles e protegeu-os,

como se fossem a menina dos seus olhos.

11Abriu as suas asas para os amparar,

como a águia pairando junto às crias no ninho.

Recolheu-os e transportou-os,

pois assim faz o Senhor com o seu povo!

12O Senhor conduziu-os sozinho,

pois viviam sem deuses estrangeiros.

13Deu-lhes férteis planaltos,

campos de rica terra,

mel saindo da rocha,

e azeite de chão rochoso!

14Deu-lhes leite e carne;

escolheu para eles carneiros e bodes de Basã,

e o melhor do trigo;

beberam vinho da cor do sangue.

15Mas Israel32.15 No hebraico, Ieshurun. Uma forma poética de designar Israel, salientando uma qualidade de carácter, o ser uma nação reta. altivo, ao engordar, rebelou-se,

de tão bem tratado que estava.

Na sua abundância, esqueceu-se de Deus,

e repudiou a rocha da sua salvação.

16Israel começou a seguir deuses estrangeiros

e Deus ficou muito irado;

foi provocado pelos ciúmes do seu povo.

17Este sacrificou a demónios,

novos deuses que nunca tinham adorado,

nem eles nem os seus antepassados.

18Desdenharam da rocha que os tinha criado,

esqueceram-se de que foi Deus quem os criou.

19O Senhor viu o que estavam a fazer e rejeitou-os;

ficou irritado com os seus filhos e filhas.

20Por isso, disse: “Vou abandonar-vos!

Vejam o que está a acontecer-vos,

por serem uma geração dura e desleal!

21Provocaram-me severos ciúmes,

com aqueles seus ídolos inúteis,

os quais não eram deuses nenhuns.

Por isso, agora, lhes suscitarei ciúmes

com gente que não é meu povo;

com um povo que não tem conhecimento

provocarei a sua ira.

22Porque a minha ira acendeu um fogo

que arde até às profundezas do mundo dos mortos32.22 No hebraico, Sheol, é traduzido, ao longo do livro, por mundo dos mortos. Segundo o pensamento hebraico do Antigo Testamento, é o lugar dos mortos, mas não necessariamente como um sepulcro ou sepultura, que é um lugar de morte e definhamento, mas sim um lugar de existência consciente, embora sombria e infeliz..

Consumirei a Terra e as suas searas,

pondo os fundamentos das suas montanhas a arder.

23Amontoarei males sobre eles,

atirarei sobre eles as minhas flechas.

24Morrerão de fome

e serão consumidos por febres e epidemias mortais.

Enviarei contra eles animais ferozes

e serpentes venenosas.

25Do exterior virá a espada do inimigo,

como do interior vieram as pragas.

Serão aterrorizados, tanto os mancebos como as raparigas,

tanto o bebé de mama como o indivíduo mais idoso.

26Decidi espalhá-los por terras longínquas,

para que até a lembrança deles desapareça.

27Mas então eu pensei:

Os meus inimigos fanfarronarão, dizendo:

‘Israel foi destruído pela nossa própria força!

Não foi o Senhor que fez isso!’ ”

28Israel é uma nação sem inteligência,

louca e sem entendimento.

29Oh! Se eles fossem sensatos!

Como haveriam de entender!

Haveriam de dar-se conta do seu destino!

30Como poderia um só inimigo perseguir mil combatentes,

e dois porem fora de combate dez mil,

se a sua rocha não os tivesse abandonado,

se o Senhor não os tivesse entregado nas suas mãos?

31A rocha das outras nações não é como a nossa!

Até os nossos inimigos o reconhecem!

32São como as vinhas de Sodoma,

plantadas nos campos de Gomorra:

as suas uvas são venenosas

e os seus cachos são amargos;

33Bebem vinho feito de veneno de serpentes.

34Deus diz: “Tenho planos para o que farei

aos inimigos Israel e às nações.

35Minha é a vingança.

Decreto que os meus inimigos sejam castigados;

a sentença deles está já assinada.”

36O Senhor julgará o seu povo.

Terá compaixão dele, quando escorregar,

e quando a sua força for decaindo,

e já não houver nem escravos nem gente livre.

37Então declarará:

“Onde estão aqueles deuses deles

as tais rochas que declaravam ser o seu refúgio?

38Onde estão agora esses deuses,

aos quais consagraram gordura e vinho?

Que se levantem então esses deuses,

que os ajudem e os abriguem!

39Não veem que só eu sou Deus?

Eu tiro e dou a vida.

Faço a ferida e saro-a,

ninguém escapa ao meu poder.

40Levanto a mão ao céu

e juro pela minha própria vida, que é eterna:

41Afiarei a minha espada reluzente

e despejarei castigos sobre os meus inimigos,

para dar a paga àqueles que me odeiam!

42As minhas flechas embriagar-se-ão com sangue.

A minha espada devorará a carne

de todos os que foram mortos e feitos prisioneiros,

as cabeças dos chefes dos inimigos.”

43Alegrem-se, ó nações, com o povo de Deus,

pois ele vingará a morte dos seus servos!

Há de vingá-los por aquilo que os seus inimigos lhes fizeram,

purificando a sua terra e o seu povo.

44Depois de Moisés e Oseias, isto é, Josué, filho de Num, terem apresentado as palavras deste cântico ao povo, 45Moisés fez os seguintes comentários: 46“Meditem em toda a Lei que vos dei agora, ensinem-na aos vossos filhos. 47Não se trata de meras palavras; são a vossa vida! Se lhes obedecerem, terão vidas prolongadas e prósperas na terra que vão agora possuir do outro lado do Jordão.”

Moisés sobe ao monte Nebo

48Nesse mesmo dia, o Senhor disse a Moisés: 49“Sobe ao monte Nebo, na cordilheira de Abarim, na terra de Moabe, defronte de Jericó. Lá do cimo, contempla a terra de Canaã que eu dei ao povo de Israel. 50Depois de olhares para ela, deverás morrer e ir ter com os teus antepassados, tal como aconteceu com Aarão, o teu irmão, que morreu no monte Hor e também se foi juntar aos seus. 51Porque vocês desonraram-me na frente do povo de Israel, nas fontes de Meribá, em Cades, no deserto de Zim. 52Verás na sua extensão a terra que dei ao povo de Israel, contudo, não entrarás nela.”

Luganda Contemporary Bible

Ekyamateeka Olwokubiri 32:1-52

132:1 Is 1:2Tega okutu ggwe eggulu, nange nnaayogera,

wulira ebigambo by’omu kamwa kange.

232:2 a Is 55:11 b Zab 72:6Okuyigiriza kwange ka kutonnye ng’enkuba,

n’ebigambo byange bigwe ng’omusulo,

bigwe ng’obufuuyirize ku muddo,

ng’oluwandagirize ku bisimbe ebito.

332:3 a Kuv 33:19 b Ma 3:24Kubanga ndirangirira erinnya lya Mukama;

mutendereze ekitiibwa kya Katonda waffe!

432:4 a nny 15, 18, 30 b 2Sa 22:31 c Ma 7:9Lwe lwazi, emirimu gye mituukirivu,

n’ebikolwa bye byonna bya bwenkanya.

Ye Katonda omwesigwa, ataliiko bukuusa,

omwenkanya era omutereevu mu byonna.

532:5 Ma 31:29Beeyisizza ng’abagwenyufu gy’ali,

baswavu era tebakyali baana be,

wabula omulembe omukyamu era ogw’amawaggali.

632:6 a Zab 116:12 b Zab 74:2 c Ma 1:31; Is 63:16 d nny 15Bwe mutyo bwe musasula Mukama Katonda,

mmwe abantu abasirusiru era abatalina magezi?

Si ye kitaawo eyakutonda,

n’akussaawo n’akunyweza?

732:7 Kuv 13:14Jjukira ebiseera eby’edda,

fumiitiriza ku myaka egyayita edda.

Buuza kitaawo ajja kukubuulira

ne bakadde bo abakulembeze bajja kukutegeeza.

832:8 Lub 11:8; Bik 17:26Ali Waggulu Ennyo bwe yagabanyiza amawanga ensi zaago

abantu bonna bwe yabayawulayawulamu,

yategeka ensalo z’amawanga

ng’omuwendo gw’abaana ba Isirayiri bwe gwali.

932:9 a Yer 10:16 b 1Bk 8:51, 53Omugabo gwa Mukama Katonda be bantu be,

Yakobo bwe busika bwe bwe yagabana.

1032:10 a Yer 2:6 b Zab 17:8; Zek 2:8Yamuyisanga mu ddungu,

mu nsi enkalu eya kikuŋŋunta.

Yamuzibiranga, n’amulabiriranga,

n’amukuumanga ng’emmunye ey’eriiso lye.

1132:11 Kuv 19:4Ng’empungu bw’enyegenya ku kisu kyayo,

n’epaapaalira waggulu w’obwana bwayo,

era nga bw’eyanjuluza ebiwaawaatiro byayo, n’ebusitula,

n’ebutumbiiza ku biwaawaatiro byayo,

1232:12 nny 39Mukama Katonda yekka ye yamukulemberanga;

so tewabangawo katonda mulala.

1332:13 a Is 58:14 b Yob 29:6Yamuteeka ku ntikko z’ensozi ez’ensi eyo,

n’amuliisanga ku bibala by’omu nnimiro.

Yamukulizanga ku mubisi gw’enjuki ogw’omu njatika z’enjazi

n’amafuta agaavanga mu mayinja amagumu

1432:14 a Zab 81:16; 147:14 b Lub 49:11ne bbongo eyavanga mu biraalo, n’amata okuva mu bisibo,

n’amasavu ag’endiga ento n’ennume,

n’embuzi ennume n’enduusi ez’e Basani,

awamu n’eŋŋaano esinga obulungi,

wanywanga wayini ow’ejjovu eyavanga mu mizabbibu.

1532:15 a Ma 31:20 b nny 6; Is 1:4, 28 c Is 1:4Yesuluuni yakkuta n’agejja n’asambagala;

ng’ojjudde emmere nga weezitoowerera n’oggwaamu amaanyi.

Yava ku Katonda eyamukola,

n’alekulira Olwazi olw’Obulokozi bwe.

1632:16 a 1Ko 10:22 b Zab 78:58Baamukwasa obuggya olwa bakatonda abalala

ne bamusunguwaza ne bakatonda abalala.

1732:17 a Ma 28:64 b Bal 5:8Baawaayo ssaddaaka eri baddayimooni, so si eri Katonda,

eri bakatonda be batamanyangako,

bakatonda abaggya abaali baakatuuka

bakatonda abo bajjajjammwe be bataatyanga.

1832:18 Is 17:10Weerabira Olwazi eyakuzaala,

weerabira Katonda eyakuzaala.

1932:19 a Yer 44:21-23 b Zab 106:40Mukama Katonda bwe yakiraba n’abeegobako

kubanga yasunguwazibwa batabani be ne bawala be.

2032:20 a Ma 31:17, 29 b nny 5N’agamba nti, Nzija kubakweka amaaso gange

ndabe ebinaabatuukako;

kubanga omulembe gwabwe mwonoonefu,

abaana abatalinaamu bwesigwa.

2132:21 a 1Ko 10:22 b 1Bk 16:13, 26 c Bar 10:19*Bankwasa obuggya ne bakatonda abalala,

ne banyiiza n’ebifaananyi byabwe omutali nsa.

Ndibakwasa obuggya olw’abo abatali ggwanga,

ndibakwasa obusungu olw’eggwanga eritategeera.

2232:22 Zab 18:7-8; Yer 15:14; Kgb 4:11Kubanga obusungu bwange bukumye omuliro,

ne gwaka okutuukira ddala wansi mu magombe,

gusenkenya ensi n’ebibala byayo,

ne gwokya amasozi okutandikira ku bikolo byago.

2332:23 a Ma 29:21 b Zab 7:13; Ez 5:16Nzija kubatuumangako emitawaana

ne mbayiwangako obusaale bwange.

2432:24 a Ma 28:22 b Zab 91:6 c Lv 26:22 d Am 5:18-19Nnaabasindikiranga enjala namuzisa,

n’obulwadde obwokya, ne kawumpuli omuzikiriza;

ndibaweereza ebisolo eby’amannyo amasongovu

n’ebyewalula mu nfuufu eby’obusagwa.

2532:25 a Ez 7:15 b 2By 36:17; Kgb 2:21Ekitala kinaabamalangako abaana baabwe

ne mu maka gaabwe eneebanga ntiisa njereere.

Abavubuka abalenzi n’abawala balizikirira

abaana abawere n’abasajja ab’envi bonna batyo.

2632:26 a Ma 4:27 b Zab 34:16Nalowoozaako ku ky’okubasaasaanya

wabulewo akyabajjukiranga ku nsi.

2732:27 Is 10:13Naye ne saagala abalabe baabwe kubasosonkereza,

kubanga abaabalumbagana bandiremeddwa okukitegeera,

ne beewaana nti, “Ffe tuwangudde,

Mukama ebyo byonna si ye yabikoze.”

28Lye ggwanga omutali magezi,

mu bo temuliimu kutegeera.

2932:29 Ma 5:29; Zab 81:13Singa baali bagezi ekyo bandikitegedde,

ne balowooza ku biribatuukako ku nkomerero.

3032:30 a Lv 26:8 b Zab 44:12Omusajja omu yandisobodde atya okugoba abantu olukumi,

oba ababiri okudumya omutwalo ne badduka,

wabula nga Lwazi waabwe y’abatunzeeyo,

Mukama Katonda ng’abawaddeyo?

31Kya mazima lwazi waabwe tali nga Lwazi waffe,

abalabe baffe bakiriziganya naffe.

32Wayini waabwe ava mu terekero lya wayini wa Sodomu,

n’ennimiro z’emizabbibu za Ggomola;

ezzabbibu zaabwe zabbibu za butwa,

ebirimba byazo bikaawa;

3332:33 Zab 58:4wayini waazo bwe butwa bw’emisota

obusagwa obukambwe obw’amasalambwa.

3432:34 Yer 2:22; Kos 13:12Ekyo saakyeterekera,

nga kuliko n’envumbo mu mawanika gange?

3532:35 a Bar 12:19*; Beb 10:30* b Yer 23:12 c Ez 7:8-9Okuwoolera eggwanga kwange, nze ndisasula.

Luliba lumu ebigere byabwe ne biseerera,

obudde bwabwe obw’okuzikirira busembedde,

n’okubonerezebwa kwabwe kubafubutukirako.

3632:36 Ma 30:1-3; Zab 135:14; Yo 2:14Mukama Katonda alisalira abantu omusango mu bwenkanya,

alisaasira abaweereza be,

bw’aliraba ng’amaanyi gonna gabaweddemu,

omuddu n’ow’eddembe nga tewasigadde n’omu.

3732:37 Bal 10:14; Yer 2:28N’alyoka abuuza nti, Kale nno bakatonda baabwe bali ludda wa,

olwazi mwe beekweka.

38Baani abaalyanga amasavu ku ssaddaaka zaabwe,

ne banywa envinnyo ey’ekiweebwayo ekyokunywa?

Basituke bajje babayambe,

kale babawe obubudamo babakuume!

3932:39 a Is 41:4 b Is 45:5 c 1Sa 2:6; Zab 68:20 d Kos 6:1 e Zab 50:22Mulabe kaakano, nga nze kennyini, nze Ye!

Tewali katonda mulala wabula Nze;

nzita era ne nzuukiza,

nfumita era ne mponya;

era tewali atangira mukono gwange nga gukola.

40Ngolola omukono gwange eri eggulu ne nangirira nti,

ddala ddala nga bwe ndi omulamu emirembe gyonna

4132:41 a Is 34:6; 66:16; Ez 21:9-10 b Yer 50:29bwe mpagala ekitala kyange ekimasamasa,

n’omukono gwange ne gukikwata nga nsala emisango,

nnaawalananga abalabe bange,

ne neesasuzanga eri abanaankyawanga.

4232:42 a nny 23 b Yer 46:10, 14Obusaale bwange ndibutamiiza omusaayi,

n’ekitala kyange kirirya ennyama,

n’omusaayi gw’abattiddwa n’abawambiddwa,

n’ogw’emitwe egy’abakulembeze b’abalabe.

4332:43 a Bar 15:10* b 2Bk 9:7 c Zab 65:3; 85:1; Kub 19:2Mujaguze mmwe amawanga awamu n’abantu be,

kubanga aliwalanira omusaayi gw’abaweereza be,

aliwalana abalabe be,

era alitangirira olw’ensi ye n’abantu be.

4432:44 Kbl 13:8, 16Awo Musa n’ajja awamu ne Yoswa mutabani wa Nuuni, n’addamu ebigambo byonna eby’oluyimba olwo ng’abantu bonna bawulira. 45Musa bwe yamala okuddamu ebigambo ebyo byonna eri abaana ba Isirayiri, 4632:46 Ez 40:4n’abagamba nti, “Mukwate ku mutima gwammwe ebigambo byonna bye mbategeezezza leero n’obuwombeefu obungi, mulyoke mulagire abaana bammwe bagonderenga n’obwegendereza ebigambo byonna eby’amateeka gano. 4732:47 Ma 30:20Ebigambo ebyo si bya kusaagasaaga, wabula bye bigambo ebikwatira ddala ku bulamu bwammwe bwennyini. Okusinziira ku bigambo bino, mugenda kuwangaala nga muli mu nsi gye mugenda okusomokera omugga Yoludaani okugifuna.”

Okufa kwa Musa Kulangibwa

48Ku lunaku olwo lwennyini Mukama Katonda n’agamba Musa bw’ati nti, 4932:49 Kbl 27:12“Yambuka olinnyerinnye ku Lusozi Nebo oluli mu nsozi za Abalimu mu nsi ya Mowaabu, osusse amaaso Yeriko olengere ensi ya Kanani gy’empa abaana ba Isirayiri okuba obutaka bwabwe obw’enkalakkalira. 5032:50 Lub 25:8Ku lusozi olwo lw’ojja okulinnya kw’olifiira okuŋŋaanyizibwe eri abantu bo, nga muganda wo Alooni bwe yafiira ku lusozi Koola, n’akuŋŋaanyizibwa eri abantu be. 5132:51 a Kbl 20:11-13 b Kbl 27:14Kubanga mwembi mwanziggyamu obwesige mu maaso g’abaana ba Isirayiri ku mazzi g’e Meriba-Kadesi mu ddungu ly’e Zini, olw’okulemwa okussa ekitiibwa ekituukiridde mu butukuvu bwange mu maaso g’abaana ba Isirayiri. 5232:52 a Ma 34:1-3 b Ma 1:37Noolwekyo ensi ojja kugirengera bulengezi, so toligiyingiramu, ensi gye mpa abaana ba Isirayiri.”