Deuteronómio 32 – OL & CCL

O Livro

Deuteronómio 32:1-52

1Ouçam, céus e Terra!

Ouçam o que eu vou dizer!

2As minhas palavras cairão sobre vocês,

como a chuva delicada e como o orvalho,

como a chuva sobre a erva tenra, sobre a relva.

3Hei de proclamar a grandeza do Senhor!

Como ele é glorioso!

4Ele é a rocha e sua obra é perfeita.

Tudo o que ele faz é justo e reto.

Deus é a verdade;

nele não há injustiça.

5Mas Israel corrompeu-se, sujou-se no pecado.

Já não lhe pertence mais;

é um povo duro e torcido.

6É assim que tratas com o Senhor,

ó povo louco e insensato?

Não é Deus o vosso Pai?

Não foi ele quem vos criou?

Não foi ele quem vos estabeleceu e vos tornou fortes?

7Lembrem-se dos dias de antigamente!

Perguntem aos vossos pais e aos anciãos,

pois eles vos contarão tudo!

8Quando o Altíssimo repartiu o mundo entre as nações,

fixou os limites dos povos,

segundo o número dos filhos de Israel.

9Porque Israel é a possessão do Senhor;

os descendentes de Jacob são a sua herança pessoal.

10Encontrou-os num deserto,

numa região árida repleta de uivos.

Cuidou deles e protegeu-os,

como se fossem a menina dos seus olhos.

11Abriu as suas asas para os amparar,

como a águia pairando junto às crias no ninho.

Recolheu-os e transportou-os,

pois assim faz o Senhor com o seu povo!

12O Senhor conduziu-os sozinho,

pois viviam sem deuses estrangeiros.

13Deu-lhes férteis planaltos,

campos de rica terra,

mel saindo da rocha,

e azeite de chão rochoso!

14Deu-lhes leite e carne;

escolheu para eles carneiros e bodes de Basã,

e o melhor do trigo;

beberam vinho da cor do sangue.

15Mas Israel32.15 No hebraico, Ieshurun. Uma forma poética de designar Israel, salientando uma qualidade de carácter, o ser uma nação reta. altivo, ao engordar, rebelou-se,

de tão bem tratado que estava.

Na sua abundância, esqueceu-se de Deus,

e repudiou a rocha da sua salvação.

16Israel começou a seguir deuses estrangeiros

e Deus ficou muito irado;

foi provocado pelos ciúmes do seu povo.

17Este sacrificou a demónios,

novos deuses que nunca tinham adorado,

nem eles nem os seus antepassados.

18Desdenharam da rocha que os tinha criado,

esqueceram-se de que foi Deus quem os criou.

19O Senhor viu o que estavam a fazer e rejeitou-os;

ficou irritado com os seus filhos e filhas.

20Por isso, disse: “Vou abandonar-vos!

Vejam o que está a acontecer-vos,

por serem uma geração dura e desleal!

21Provocaram-me severos ciúmes,

com aqueles seus ídolos inúteis,

os quais não eram deuses nenhuns.

Por isso, agora, lhes suscitarei ciúmes

com gente que não é meu povo;

com um povo que não tem conhecimento

provocarei a sua ira.

22Porque a minha ira acendeu um fogo

que arde até às profundezas do mundo dos mortos32.22 No hebraico, Sheol, é traduzido, ao longo do livro, por mundo dos mortos. Segundo o pensamento hebraico do Antigo Testamento, é o lugar dos mortos, mas não necessariamente como um sepulcro ou sepultura, que é um lugar de morte e definhamento, mas sim um lugar de existência consciente, embora sombria e infeliz..

Consumirei a Terra e as suas searas,

pondo os fundamentos das suas montanhas a arder.

23Amontoarei males sobre eles,

atirarei sobre eles as minhas flechas.

24Morrerão de fome

e serão consumidos por febres e epidemias mortais.

Enviarei contra eles animais ferozes

e serpentes venenosas.

25Do exterior virá a espada do inimigo,

como do interior vieram as pragas.

Serão aterrorizados, tanto os mancebos como as raparigas,

tanto o bebé de mama como o indivíduo mais idoso.

26Decidi espalhá-los por terras longínquas,

para que até a lembrança deles desapareça.

27Mas então eu pensei:

Os meus inimigos fanfarronarão, dizendo:

‘Israel foi destruído pela nossa própria força!

Não foi o Senhor que fez isso!’ ”

28Israel é uma nação sem inteligência,

louca e sem entendimento.

29Oh! Se eles fossem sensatos!

Como haveriam de entender!

Haveriam de dar-se conta do seu destino!

30Como poderia um só inimigo perseguir mil combatentes,

e dois porem fora de combate dez mil,

se a sua rocha não os tivesse abandonado,

se o Senhor não os tivesse entregado nas suas mãos?

31A rocha das outras nações não é como a nossa!

Até os nossos inimigos o reconhecem!

32São como as vinhas de Sodoma,

plantadas nos campos de Gomorra:

as suas uvas são venenosas

e os seus cachos são amargos;

33Bebem vinho feito de veneno de serpentes.

34Deus diz: “Tenho planos para o que farei

aos inimigos Israel e às nações.

35Minha é a vingança.

Decreto que os meus inimigos sejam castigados;

a sentença deles está já assinada.”

36O Senhor julgará o seu povo.

Terá compaixão dele, quando escorregar,

e quando a sua força for decaindo,

e já não houver nem escravos nem gente livre.

37Então declarará:

“Onde estão aqueles deuses deles

as tais rochas que declaravam ser o seu refúgio?

38Onde estão agora esses deuses,

aos quais consagraram gordura e vinho?

Que se levantem então esses deuses,

que os ajudem e os abriguem!

39Não veem que só eu sou Deus?

Eu tiro e dou a vida.

Faço a ferida e saro-a,

ninguém escapa ao meu poder.

40Levanto a mão ao céu

e juro pela minha própria vida, que é eterna:

41Afiarei a minha espada reluzente

e despejarei castigos sobre os meus inimigos,

para dar a paga àqueles que me odeiam!

42As minhas flechas embriagar-se-ão com sangue.

A minha espada devorará a carne

de todos os que foram mortos e feitos prisioneiros,

as cabeças dos chefes dos inimigos.”

43Alegrem-se, ó nações, com o povo de Deus,

pois ele vingará a morte dos seus servos!

Há de vingá-los por aquilo que os seus inimigos lhes fizeram,

purificando a sua terra e o seu povo.

44Depois de Moisés e Oseias, isto é, Josué, filho de Num, terem apresentado as palavras deste cântico ao povo, 45Moisés fez os seguintes comentários: 46“Meditem em toda a Lei que vos dei agora, ensinem-na aos vossos filhos. 47Não se trata de meras palavras; são a vossa vida! Se lhes obedecerem, terão vidas prolongadas e prósperas na terra que vão agora possuir do outro lado do Jordão.”

Moisés sobe ao monte Nebo

48Nesse mesmo dia, o Senhor disse a Moisés: 49“Sobe ao monte Nebo, na cordilheira de Abarim, na terra de Moabe, defronte de Jericó. Lá do cimo, contempla a terra de Canaã que eu dei ao povo de Israel. 50Depois de olhares para ela, deverás morrer e ir ter com os teus antepassados, tal como aconteceu com Aarão, o teu irmão, que morreu no monte Hor e também se foi juntar aos seus. 51Porque vocês desonraram-me na frente do povo de Israel, nas fontes de Meribá, em Cades, no deserto de Zim. 52Verás na sua extensão a terra que dei ao povo de Israel, contudo, não entrarás nela.”

Mawu a Mulungu mu Chichewa Chalero

Deuteronomo 32:1-52

1Mverani, inu mayiko a mmwamba ndipo ine ndidzayankhula;

imva, iwe dziko lapansi, mawu a pakamwa panga.

2Chiphunzitso changa chigwe ngati mvula

ndipo mawu anga atsike ngati mame,

ngati mvumbi pa udzu watsopano,

ngati mvula yochuluka pa zomera zanthete.

3Ndidzalalikira dzina la Yehova.

Aa, tamandani ukulu wa Mulungu wathu!

4Iye ndi Thanthwe, ntchito zake ndi zangwiro,

njira zake zonse ndi zolungama.

Mulungu wokhulupirika amene salakwitsa,

Iye ndiye wolungama ndi wosalakwa.

5Koma iwo achita mosakhulupirika pamaso pake,

iwo si ana akenso,

koma iwo ndi mʼbado wachinyengo ndi wokhotakhota.

6Kodi mukumubwezera Yehova chotere,

inu anthu opusa ndi opanda nzeru?

Kodi Iye si Atate anu, Mlengi wanu,

amene anakupangani ndi kukuwumbani?

7Kumbukirani masiku amakedzana;

ganizirani za mibado yakalekale.

Funsa abambo ako ndipo adzakuwuza,

akuluakulu ako, ndipo adzakufotokozera.

8Pamene Wammwambamwamba anapereka mayiko kwa anthu a mitundu ina kukhala cholowa chawo,

pamene analekanitsa anthu onse,

anayikira malire anthu onse

molingana ndi chiwerengero cha ana a Israeli.

9Pakuti gawo la Yehova ndi anthu ake,

Yakobo ndiye cholowa chake.

10Anamupeza mʼchipululu,

ku malo owuma ndi kopanda kanthu.

Anamuteteza ndi kumusamalira;

anamutchinjiriza ngati mwanadiso wake,

11ngati chiwombankhanga chimene chimasasula chisa chake

nʼkumazungulira pamwamba pa ana ake,

chimene chimatambalalitsa mapiko ake kuti chigwire anawo

ndi kuwanyamula pa mapiko ake otambalalawo.

12Yehova yekha ndiye anamutsogolera;

popanda thandizo la mulungu wachilendo.

13Anamuyendetsa pamwamba pa mapiri a mʼdziko

ndi kumudyetsa zipatso za mʼminda.

Anamudyetsa uchi wofula pa thanthwe,

ndiponso mafuta ochokera mʼnthaka ya miyala,

14pamodzi ndi chambiko ndi mkaka wochokera ku ngʼombe ndi nkhosa,

ndiponso ana ankhosa onenepa ndi mbuzi,

pamodzinso ndi nkhosa zazimuna zabwino za ku Basani

ndiponso tirigu wabwino kwambiri.

Munamwa vinyo wa thovu lofiira.

15Yesuruni ananenepa ndi kuyamba kuwukira;

atakhuta, ananenepa ndi kukula thupi.

Anasiya Mulungu amene anamulenga

ndipo anakana Thanthwe ndi Mpulumutsi wake.

16Anamuchititsa nsanje ndi milungu yawo yachilendo

ndiponso anamukwiyitsa ndi mafano awo onyansa.

17Anapereka nsembe kwa ziwanda zimene si Mulungu,

milungu imene sankayidziwa nʼkale lomwe,

milungu yongobwera kumene,

milungu imene makolo anu sankayiopa.

18Inu munasiya Thanthwe limene linakulerani;

munayiwala Mulungu amene anakubalani.

19Yehova anaona zimenezi ndipo anawakana

chifukwa ana ake aamuna ndi aakazi anamukwiyitsa.

20Iye anati, “Ndidzawabisira nkhope yanga,

ndi kuona kuti mathero awo adzakhala otani;

pakuti ndi mʼbado wopotoka,

ana amene ndi osakhulupirika.

21Anandichititsa kukhala wansanje pamene ankapembedza chimene si mulungu

ndi kundikwiyitsa chifukwa cha mafano awo achabechabe.

Ine ndidzawachititsa kuti achite nsanje ndi mtundu wina wopandapake;

ndidzawakwiyitsa ndi mtundu wina wachabechabe.

22Pakuti mkwiyo wanga wayaka ngati moto,

umene umayaka mpaka ku dziko la anthu akufa.

Motowo udzanyeketsa dziko lapansi ndi zokolola zake

ndipo udzapsereza maziko a mapiri.

23“Ndidzawawunjikira masautso

ndipo mivi yanga yonse idzathera pa iwo.

24Ndidzawatumizira njala yoopsa,

malungo woopsa ndi nthenda zofa nazo;

ndidzawatumizira zirombo zakuthengo zowavuta,

ululu wa njoka ya mʼphiri imene imakwawa pa fumbi.

25Mʼmisewu lupanga lidzawasandutsa kukhala wopanda ana;

mantha adzalamulira nyumba zawo.

Anyamata ndi atsikana adzafa,

ngakhalenso makanda ndi okalamba.

26Ine ndinanena kuti ndidzawamwaza

ndi kuwafafaniza kuti anthu asawakumbukirenso,

27koma sindinafune kuti adani anga adzandinyoze,

mwina adani anga sadzandimvetsetsa

ndipo adzanena kuti, ‘Tagonjetsa anthuwa ndife;

Yehova sanachite zonsezi.’ ”

28Iwo ndi mtundu wopanda maganizo,

iwo alibe nzeru nʼpangʼono pomwe.

29Ngati iwo akanakhala anzeru akanamvetsetsa izi

ndi kuzindikira kuti mathero awo adzakhala otani!

30Kodi munthu mmodzi akanathamangitsa bwanji anthu 1,000

kapena anthu awiri kuthamangitsa anthu 10,000, kuti awagonjetse,

Thanthwe lawo likanapanda kuwagulitsa,

Yehova akanapanda kuwataya?

31Pakuti thanthwe lawo silofanana ndi Thanthwe lathu,

ngakhale adani athu amavomereza zimenezi.

32Mpesa wawo umachokera ku mpesa wa ku Sodomu

ndiponso ku minda ya ku Gomora.

Mphesa zawo zili ndi ululu wakupha

ndipo maphava ake ndi owawa.

33Vinyo wawo ndi wa ululu wa njoka,

ululu woopsa wa mphiri.

34“Kodi zimenezi sindinazisunge

ndi kuzitsekera mʼkatikati mwa chuma changa?

35Kubwezera chilango nʼkwanga; ndidzawalanga ndine.

Pa nthawi yake phazi lawo lidzaterera;

tsiku lawo la masautso layandikira

ndipo chiwonongeko chawo chikubwera pa iwo mofulumira.”

36Yehova adzaweruza anthu ake

ndipo adzachitira atumiki ake chifundo

pamene adzaona kuti mphamvu zawo zatha

ndipo kuti palibe amene watsala, kapolo kapena mfulu.

37Iye adzanena kuti, “Nanga ili kuti milungu yawo,

thanthwe limene ankabisalamo,

38milungu imene inkadya mafuta a nsembe zawo

ndi kumwa vinyo wa chopereka chawo cha chakumwa?”

Iwuzeni ibwere kuti idzakuthandizeni!

Ibwere kuti idzakutetezenitu!

39“Onani tsopano kuti Ine ndine Iyeyo!

Palibe mulungu wina koma Ine ndekha.

Ine ndimapha ndiponso kupereka moyo,

ndavulaza ndipo ndidzachiritsa,

ndipo palibe angathe kupulumutsa munthu mʼmanja mwanga.

40Ndikweza dzanja langa kumwamba ndi kulumbira kuti,

‘Pali Ine wamoyo wamuyaya,

41pamene ndidzanola lupanga langa lonyezimira

ndipo dzanja liligwira pakubweretsa chiweruzo,

ndidzabwezera chilango adani anga

ndi kulanga onse odana nane.

42Mivi yanga idzakhuta magazi awo

pamene lupanga langa lidzawononga mnofu:

magazi a anthu ophedwa ndi ogwidwa ukapolo,

mitu ya atsogoleri a adani.’ ”

43Kondwerani, inu mitundu yonse ya anthu pamodzi ndi anthu ake,

pakuti Iye adzabwezera chilango anthu amene anapha atumiki ake;

adzabwezera chilango adani ake

ndipo adzakhululukira dziko lake ndi la anthu ake.

44Mose anabwera ndi Yoswa mwana wa Nuni ndipo anayankhula mawu onsewa mʼnyimbo anthu akumva. 45Mose atatsiriza kunena mawu onsewa pamtima kwa Aisraeli, 46iye anawawuza kuti, “Muwasunge bwino mu mtima mwanu, mawu onse amene lero lino ndikukuwuzani kuti mudzawuze ana anu, kuti adzamvere mosamalitsa mawu onse a malamulo amenewa. 47Mawuwa sikuti ndi mawu achabe kwa inu. Mawuwa ndi moyo wanu. Mukawamvera mudzakhala ndi moyo wautali mʼdziko limene mukukalitenga kukhala lanu mukawoloka Yorodani.”

Mose Adzafera pa Phiri la Nebo

48Tsiku lomwelo Yehova anawuza Mose kuti, 49“Pita ku mapiri a ku Abarimu ukakwere pa Phiri la Nebo ku Mowabu, moyangʼanana ndi Yeriko, ndipo ukaone dziko la Kanaani, dziko limene ndikulipereka kwa Aisraeli kukhala lawo. 50Iwe udzafera pa phiri limenelo ndipo udzapita kumene makolo ako anapita, monga mʼbale wako Aaroni anafera pa phiri la Hori ndipo anakakhala ndi anthu a mtundu wake. 51Chifukwa chake nʼchakuti inu nonse awiri simunakhulupirike kwa Ine pamaso pa Aisraeli pa madzi a Meriba ku Kadesi mʼchipululu cha Zini chifukwa simunandilemekeze kokwanira pakati pa Aisraeli. 52Choncho udzalionera kutali dziko limene ndikupereka kwa Aisraeli. Sudzalowa mʼdziko limene ndi kulipereka kwa Aisraeli.”