A partida de Paulo para Roma
1Finalmente, ao ficar decidido que viajaríamos por mar até Itália, Paulo e diversos outros presos foram confiados à vigilância de um oficial chamado Júlio, pertencente ao Regimento Imperial. 2Partimos num barco que ia para Adramítio e que tocaria em vários portos da costa da província da Ásia. Estávamos acompanhados de Aristarco, um macedónio de Tessalónica.
3No dia seguinte, quando atracámos em Sídon, Júlio mostrou-se muito amável com Paulo, permitindo-lhe que fosse a terra visitar amigos e receber a ajuda que precisasse. 4Quando dali partimos, apanhámos ventos contrários que tornavam difícil conservar o navio no rumo; assim, seguimos pelo norte de Chipre, 5entre a ilha e o continente, e costeámos as províncias da Cilícia e Panfília, desembarcando em Mirra na província da Lícia. 6Ali, o oficial encontrou um barco egípcio, vindo de Alexandria e que se dirigia à Itália, e fez-nos embarcar nele. 7Após vários dias de navegação difícil, aproximámo-nos, por fim, de Cnido, mas o vento era demasiado forte e atravessámos para Creta, passando o porto de Salmona. 8Navegando com grande dificuldade, e avançando lentamente ao longo da costa sul, chegámos a Bons Portos, perto da cidade de Laseia.
9Ali nos demorámos vários dias. O tempo estava já a ficar perigoso para viagens de longo curso, porque a época do jejum já tinha passado e se aproximava o inverno, e Paulo falou nisso à tripulação: 10“Meus senhores, vejo que sofreremos um desastre se prosseguirmos viagem, e que podemos até perder a carga e as nossas vidas.” 11Mas os oficiais encarregados de vigiarem os presos davam mais ouvidos ao piloto e ao dono do navio do que a Paulo. 12Como aquele porto não tivesse boas condições para passar o inverno, a maior parte da tripulação achava melhor tentar subir mais pela costa até Fénix, que era outro porto, mas abrigado, aberto só a sudoeste e noroeste, e onde se podia passar melhor o inverno.
A tempestade
13Nesse instante começou a soprar brandamente um vento do sul, parecendo-lhes ter as condições que desejavam; assim, levantaram ferro e foram navegando ao longo da costa de Creta. 14Pouco depois, porém, um vento muito forte abateu-se sobre o navio, empurrando-o para o mar; era “o nordeste”, como lhe chamavam. 15E não conseguindo navegar, demos mão de tudo e deixámos o navio ir à deriva do vento.
16Finalmente, viemos parar atrás duma pequena ilha chamada Cauda, onde com grande dificuldade içámos para bordo o bote que trazíamos a reboque, 17amarrando depois o barco com cordas para reforçar o casco. Os marinheiros tinham medo de ser atirados para os bancos de areia de Sirte, na costa africana, baixaram a vela grande e continuaram assim, impelidos pelo vento.
18No dia seguinte, como o temporal nos afligisse ainda mais, a tripulação começou a deitar a carga pela borda fora. 19No outro dia, atiraram ao mar com as próprias mãos os aprestos. 20Esta terrível tempestade continuou durante muitos dias sem abrandar, não sendo possível a orientação nem pelo Sol nem pelas estrelas. Por fim, todas as esperanças de salvação se perderam.
21Ninguém comia havia já muito tempo, até que Paulo, reunindo a tripulação, disse: “Deviam ter-me dado ouvidos e não sair de Bons Portos; ter-se-ia evitado todo este estrago e perda! 22Mas agora, coragem! O navio afundará, mas nenhum de nós perderá a vida. 23Porque a noite passada um anjo do Deus a quem pertenço e sirvo surgiu perante mim 24e disse: ‘Nada receies, Paulo, porque serás julgado diante de César! E mais ainda: Deus, na sua graça, concedeu o teu pedido e salvará a vida de todos os que contigo viajam.’ 25Por isso, animem-se! Creio em Deus. Estou certo de que será tal como ele disse. 26Todavia, teremos de naufragar nalguma ilha.”
O naufrágio
27Perto de meia-noite, a décima quarta da tempestade, andávamos nós perdidos no Adriático, quando os marinheiros desconfiaram que havia terra ali perto. 28Lançaram a sonda e encontraram 37 metros de fundo. Pouco depois, já eram só 28 metros. 29E com medo de encalhar em rochedos, lançaram quatro âncoras pela ré, orando para que chegasse a manhã. 30Alguns dos marinheiros resolveram escapar-se do barco e arrearam o escaler de emergência, sob o pretexto de lançar âncoras pela proa. 31Paulo, porém, disse aos soldados e ao comandante: “Ninguém se poderá salvar se estes homens não ficarem a bordo.” 32Então os soldados cortaram os cabos e deixaram o escaler tombar na água.
33Quando veio a luz da madrugada, Paulo pediu a todos que comessem: “Há duas semanas que ninguém se alimenta. 34Por favor, e para vosso bem, comam agora qualquer coisa, porque nem um cabelo das vossas cabeças se perderá.” 35Ele próprio pegou num pão, agradeceu a Deus na presença de todos, partiu um pedaço e comeu-o. 36Toda a gente se sentiu mais animada e começou a comer. 37Éramos duzentos e setenta e seis pessoas a bordo. 38Depois de comer, os tripulantes tornaram a aliviar o navio, deitando todo o trigo pela borda fora.
39Quando se fez dia, não reconheceram a costa, mas repararam numa baía com uma praia, para a qual decidiram tentar conduzir o navio. 40Cortando os cabos às âncoras, e deixando-as no fundo, desprenderam os lemes, içaram a vela grande e apontaram à praia. 41O barco, porém, encalhou num banco de areia. A proa enterrou-se, enquanto a popa ficou exposta à erosão da força das ondas.
42Os soldados aconselharam o seu comandante a deixá-los matar os presos, não fosse algum nadar para terra e escapar. 43Mas Júlio, desejando poupar a vida a Paulo, disse que não. Mandou então a todos os que soubessem nadar que saltassem pela amurada e fossem para terra, 44enquanto os restantes tentariam fazê-lo agarrados a pranchas e destroços do navio. E foi assim que todos chegaram a salvo a terra.
Ang Pagbiyahe ni Pablo Pakadto sa Roma
1Pagkatapos nga nakadesisyon sila nga palargahon kami pa-Italia, gin-intrigar nila si Pablo kag ang iban pa gid nga mga priso kay Julius. Si Julius nga ini kapitan sang Romanhon nga mga soldado nga kon tawgon “Batalyon sang Emperador.” 2Karon, didto sa Cesarea may isa ka sakayan nga halin sa Adramitium nga manuglarga pakadto sa mga pier sa probinsya sang Asia. Amo ang amon ginsakyan. Nag-upod sa amon si Aristarcus nga taga-Tesalonica nga sakop sang Macedonia. 3Sang madason nga adlaw, nagdungka kami sa Sidon. Maayo ang pagtratar ni Julius kay Pablo. Gintugutan niya si Pablo nga magbisita sa iya mga abyan didto agod mabuligan siya sa iya mga kinahanglanon. 4Paghalin namon sa Sidon, nagpanakayon kami sa pihak sang isla sang Cyprus nga lipod sa hangin, tungod kay ang hangin nagasugata sa amon. 5Gintabok namon ang dagat nga nagaatubang sa Cilicia kag Pamfilia, kag nagdungka kami sa Myra nga sakop sang Lycia. 6Nakakita didto ang kapitan nga si Julius sang isa ka sakayan nga halin sa Alexandria nga makadto sa Italia, gani ginpasaylo niya kami didto.
7Sa sulod sang pila ka adlaw, mahinay ang amon pagpanakayon, kag ginbudlayan gid kami hasta nakalambot kami malapit sa Cnidus. Tungod nga sugata gid ang hangin, indi kami makaderetso sa amon kaladtuan. Gani nagpanakayon kami sa pihak sang isla sang Crete nga lipod sa hangin, kag didto kami nag-agi malapit sa Salmone. 8Nagpangalihid lang kami, pero ginbudlayan gid kami antes nakaabot sa lugar nga ginatawag “Maayo nga mga Dulungkaan.” Malapit ini sa banwa sang Lasea.
9Nagdugay kami didto hasta naabtan kami sang tiyempo nga delikado ang pagpanakayon, kay nakaligad na ang Adlaw sang Pagpuasa27:9 Adlaw sang Pagpuasa: ginatawag man nga “Yom Kippur” ukon “Day of Atonement.” Pagkaligad sini nga hilikuton, tigmaladlos na. nga palatandaan nga tigmaladlos na. Gani nagsiling si Pablo sa amon mga kaupod, 10“Ginabanta ko nga delikado na kon magderetso kita, kag indi lang ang mga karga kag ang sakayan ang madula kundi basi pati ang aton kabuhi.” 11Pero mas dako ang pagsalig sang kapitan sang mga soldado sa hambal sang kapitan sang sakayan kag sang tag-iya sini sang sa paandam ni Pablo. 12Kag tungod nga ang dungkaan didto indi maayo nga palalipdan sa mabaskog nga hangin, kalabanan sang amon mga kaupod nagkomporme nga magbiyahe, sa tuyo nga basi pa makalambot kami sa Fenix kag didto magtiner samtang tigmaladlos pa. Kay ang Fenix isa ka dulungkaan sa Crete nga may maayo nga pulunduhan kon tigmaladlos.
Ang Unos sa Lawod
13Naghinay-hinay ang hangin halin sa bagatnan, kag naghunahuna ang amon mga kaupod nga puwede na kami makabiyahe. Gani ginbatak nila ang angkla kag nagpanakayon kami nga nagapangalihid sa isla sang Crete. 14Sa wala madugay, nagbaskog ang hangin halin sa aminhan, nga halin sa takas sang isla sang Crete. 15Pag-abot sang mabaskog nga hangin sa amon, indi na kami makaabante, gani nagpaanod na lang kami kon diin kami dal-on sang hangin. 16Sang sa bagatnan na kami dampi sang gamay nga isla sang Cauda, nakapalipod-lipod kami sing diutay. Bisan nabudlayan kami, nabatak pa namon ang boti27:16 boti: sa English, small boat. agod indi maano. 17Sang nabatak na ang boti, gin-gaid ini sing hugot sa sakayan. Kag tungod nga nahadlok sila nga mabara ang sakayan sa pasil malapit sa Libya27:17 Libya: sa Griego, Syrtis., ginpapanaog nila ang layag kag nagpaanod. 18Sige pa gid ang mabaskog nga bagyo, gani sang madason nga adlaw, nagsugod sila pamilak sa dagat sang mga kargaminto. 19Sang madason pa gid nga adlaw, ang mga kagamitan na mismo sang sakayan ang ila ginpamilak. 20Sa sulod sang pila ka adlaw wala magpakita ang adlaw kag mga bituon kag sige pa gid ang bagyo. Sang ulihi nadulaan na kami sang paglaom nga maluwas pa.
21Pila na ka adlaw nga ang mga tawo wala gid makakaon, gani nagsiling si Pablo sa ila, “Mga abyan, kon nagpati lang kamo sa akon nga indi kita dapat maghalin sa Crete, wala kuntani matabo ini nga mga kabudlayan kag mga kapierdihan. 22Pero karon nagapangabay ako sa inyo nga magpakaisog kamo tungod nga wala sing may mapatay sa aton. Ang sakayan lang ang maguba. 23Kay kagab-i ang Dios nga nagapanag-iya sa akon kag akon ginaalagad nagpasugo sang anghel diri sa akon. 24Nagsiling siya, ‘Pablo, indi ka magkahadlok. Dapat ka mag-atubang sa Emperador didto sa Roma. Kag sa kaluoy sang Dios ang tanan mo nga upod diri sa sakayan maluwas tungod sa imo.’ 25Gani mga abyan, indi na kamo magkahadlok, kay nagasalig ako sa Dios nga matuman ang iya ginhambal sa akon. 26Pero idagsa kita sa isa ka isla.”
27Ika-14 na nga gab-i nga gin-anod kami sang bagyo sa Dagat sang Mediteraneo, kag sang mga tungang gab-i na, ginbulubanta sang mga tripulante nga malapit na kami sa higad. 28Gani gintungkad nila ang dagat kag nasapwan nila nga mga 20 ka dupa ang iya kadalumon. Dugay-dugay gintungkad liwat nila kag mga 15 na lang ka dupa. 29Kag tungod nga nahadlok sila nga makabunggo kami sa mga bato, ginpunduhan nila sang apat ka angkla ang ulin sang sakayan.27:29 ulin sang sakayan: sa iban nga Bisaya, buli sang sakayan. Kag nagpangamuyo sila nga mag-aga na. 30Gusto kuntani sang mga tripulante nga magpalagyo sa sakayan. Gani ginpapanaog nila ang boti sa dagat nga nagapakuno-kuno nga magahulog lang sila sang mga angkla sa dulong.27:30 dulong: sa iban nga Bisaya, prowa. 31Pero nagsiling si Pablo sa kapitan kag sa mga soldado, “Kon maghalin ang mga tripulante sa sakayan indi kamo makaluwas.” 32Gani gin-utod sang mga soldado ang mga kalat nga higot sang boti kag ginpabay-an na lang nila nga maanod ang boti.
33Sang kaagahon na, ginpilit sila tanan ni Pablo nga magkaon. Nagsiling siya, “Duha na ka semana ang inyo paghulat-hulat nga maglampuwas ang bagyo, kag wala gid kamo nakakaon. 34Gani magkaon kamo anay agod magbaskog kamo, kay wala gid sing may mapatay sa inyo bisan isa.” 35Sang makahambal sini si Pablo, nagkuha siya sang tinapay, kag sa atubangan sang tanan nagpasalamat siya sa Dios. Dayon ginpamihak-pihak niya ang tinapay kag nagkaon. 36Nabuhi ang ila paglaom kag nagkaon sila tanan. 37(276 kami tanan nga nagsakay didto sa sakayan.) 38Sang nakakaon ang tanan kag nabusog na, ginpanghulog nila sa dagat ang ila mga dala nga uyas agod magmag-an ang sakayan.
Pagkaguba sang Sakayan
39Pagkaaga, wala nahibaluan sang mga tripulante kon diin na kami nga isla, pero may nakita sila nga isa ka tinagong dagat nga may baybayon, gani nagsugtanay sila nga didto nila ipabara ang sakayan. 40Gani ginpang-utod nila ang mga kalat nga nahigot sa mga angkla. Ginpanghubad man nila ang mga kalat nga nahigot sa timon. Dayon, ginbatak nila ang layag sa dulong agod paliron sila pabaybayon. 41Pero sang ulihi, nakabunggo ang sakayan sa pasil kag nabara, kay nag-ungot ang iya dulong. Ang ulin amat-amat nga nawasak tungod sang mabaskog nga mga balod nga nagadapya.
42Pamatyon na kuntani sang mga soldado ang tanan nga priso agod indi sila makalangoy pahigad kag makapalagyo. 43Pero ginpunggan sila sang ila kapitan tungod nga gusto niya nga luwason si Pablo. Nagmando siya nga maglumpat una ang tanan nga makahibalo maglangoy, kag magpahigad. 44Ang indi makahibalo, magsunod lang nga nagakapyot sa mga tabla kag sa mga parte sang sakayan nga nagalutaw. Amo ato ang amon ginhimo, kag tanan kami nakalambot sa baybayon kag wala maano.
