O concílio em Jerusalém
1Chegaram ali alguns homens da Judeia que começaram a ensinar aos irmãos: “Se não obedecerem ao costume da circuncisão ensinado por Moisés, não podem ser salvos.” 2Gerou-se entre eles e Paulo e Barnabé uma não pequena contenda e discussão acerca deste assunto. Finalmente foi determinado que Paulo, Barnabé e alguns outros fossem ter com os apóstolos e anciãos para tratar desse problema.
3A igreja enviou esses delegados a Jerusalém. Pelo caminho, pararam em várias cidades da Fenícia e da Samaria para visitar os crentes, informando-os, para grande alegria de todos, que também os gentios se estavam a converter.
4Chegados a Jerusalém, foram recebidos por toda a igreja, estando presentes todos os apóstolos e anciãos. Paulo e Barnabé contaram o que Deus tinha feito através do seu trabalho. 5Mas alguns dos que tinham sido fariseus, e que tinham crido, puseram-se de pé e afirmaram que todos os convertidos gentios deveriam ser circuncidados e obrigados a guardar a Lei de Moisés.
6Então os apóstolos e os anciãos da igreja marcaram nova reunião para resolver o assunto. 7Nesta reunião, após longas discussões, Pedro levantou-se e falou aos presentes do seguinte modo: “Irmãos, todos sabem que Deus me escolheu há muito, de entre vós, para pregar o evangelho aos gentios, a fim de que também eles possam crer. 8Deus, que conhece os corações dos homens, mostrou que aceitava os gentios ao conceder-lhes o dom do Espírito Santo, tal como fez connosco, 9sem distinguir entre eles e nós, pois purificou a sua vida pela fé, como pela fé tinha purificado a nossa. 10Por que razão é que pretendem agora corrigir a Deus, pondo sobre os discípulos uma carga que nem nós nem os nossos pais conseguimos suportar? 11Nós acreditamos que todos são salvos da mesma maneira, pela graça do Senhor Jesus!”
12A discussão acabou, passando todos a ouvir Barnabé e Paulo que relatavam os sinais que Deus fizera por seu intermédio entre os gentios.
13Quando terminaram, começou Tiago: “Irmãos, escutem-me. 14Pedro falou-vos do tempo em que Deus primeiro visitou os gentios para de entre eles levantar um povo que honrasse o seu nome. 15E este facto da conversão dos gentios está de acordo com as predições dos profetas, como está escrito:
16‘Nesse tempo reconstruirei o tabernáculo de David,
que agora está em ruínas;
restaurá-lo-ei à sua glória primitiva,
17para que o resto dos homens busque o Senhor,
e todas as nações sobre as quais é invocado o meu nome.
É isto que diz o Senhor, e ele realiza os seus planos,
18conhecidos desde a eternidade.’15.18 Am 9.11-12.
19Assim, na minha opinião, não devemos causar dificuldades aos gentios que se voltam para Deus. 20Devemos escrever-lhes, sim, que se abstenham de coisas consagradas aos ídolos, da prática da imoralidade sexual, de carne de animais estrangulados e de sangue. 21Porque a Lei de Moisés tem sido pregada em todas as cidades, sábado após sábado, desde as antigas gerações.”
A carta do concílio aos crentes gentios
22Então os apóstolos, os anciãos e toda a congregação em Jerusalém decidiram que se mandassem delegados a Antioquia, com Paulo e Barnabé, para anunciarem esta decisão. Os escolhidos eram dois pastores da igreja: Judas (a quem chamavam também Barsabás) e Silas. 23A carta que levaram consigo dizia o que a seguir se lê.
Dos apóstolos, anciãos e irmãos em Jerusalém,
para os irmãos gentios em Antioquia, Síria e Cilícia.
Saudações!
24Constou-nos que alguns crentes daqui vos perturbaram, lançando dúvidas sobre a vossa salvação; mas eles não tinham instruções nossas para o fazer. 25Pareceu-nos sensato, depois de termos chegado todos a uma mesma decisão, enviar-vos representantes nossos, que acompanharão Barnabé e Paulo, irmãos a quem amamos 26e que arriscaram a vida por amor do nosso Senhor Jesus Cristo. 27Assim, enviamo-vos Judas e Silas, a fim de confirmarem pessoalmente e de viva voz o que resolvemos acerca do vosso caso. 28Porquanto pareceu bem ao Espírito Santo, e a nós, não vos mandar outra recomendação que não seja 29a de se absterem de carne sacrificada aos ídolos, de sangue, da carne de animais estrangulados e da prática de imoralidade sexual. Se isto fizerem, bastará.
Com as nossas saudações.
30Os mensageiros partiram imediatamente para Antioquia, onde fizeram uma reunião geral dos cristãos, a quem entregaram a carta. 31A leitura desta mensagem de consolo causou grande alegria em toda a igreja.
32Então Judas e Silas, que eram ambos profetas, exortaram longamente os crentes, fortalecendo a sua fé. 33Ficaram ali algum tempo e depois Judas e Silas regressaram a Jerusalém, levando saudações àqueles que os tinham enviado. 34Mas Silas decidiu ficar ali.15.34 Vários manuscritos antigos não têm o versículo 34.
35Paulo e Barnabé continuaram em Antioquia a ensinar e pregar a palavra do Senhor, na companhia de muitos outros irmãos.
Desacordo entre Paulo e Barnabé
36Alguns dias depois, Paulo sugeriu a Barnabé: “Voltemos de novo à província da Ásia e visitemos os irmãos em todas as cidades onde pregámos a palavra do Senhor, a fim de vermos como eles vão.” 37Barnabé concordou e queria levar João Marcos com eles. 38Mas Paulo não achou razoável que levassem consigo alguém que os tinha deixado na Panfília e não os tinha acompanhado no trabalho. 39E não conseguiram entender-se. Resolveram então separar-se. Barnabé seguiu com Marcos e embarcou para Chipre, 40enquanto Paulo escolheu Silas e, confiado pelos irmãos à graça do Senhor, 41partiu para a Síria e Cilícia para fortalecer as igrejas ali existentes.
Ang Miting sa Jerusalem
1May mga tawo halin sa Judea nga nagkadto sa Antioc kag nagtudlo sa mga tumuluo didto nga sila nga mga indi Judio indi maluwas kon indi sila magpatuli suno sa kinabatasan nga gintudlo ni Moises. 2Mainit ang pagpakigbais ni Pablo kag ni Bernabe kontra sa ila parte sini. Gani nagsugtanay ang mga tumuluo didto nga pakadtuon sa Jerusalem si Pablo kag si Bernabe, kag ang iban nga mga tumuluo sa Antioc, agod magpakigkita sa mga apostoles kag sa mga manugdumala sang iglesya parte sa sini nga butang.
3Dayon ginpadala sang iglesya sila ni Pablo. Sang pag-agi nila sa Fenicia kag sa Samaria, ginsugid nila sa mga tumuluo didto nga may mga indi Judio nga nagtuo man kay Cristo. Pagkabati nila sini, nalipay gid sila. 4Pag-abot nila ni Pablo sa Jerusalem ginbaton sila sang iglesya, sang mga apostoles, kag sang mga manugdumala sang iglesya. Ginsugid nila ang tanan nga ginhimo sang Dios paagi sa ila. 5Karon, may mga tumuluo didto nga mga miyembro sang grupo sang mga Pariseo. Nagtindog sila kag nagsiling, “Kinahanglan tulion ang mga indi Judio kag silingon sila nga magtuman sa Kasuguan ni Moises.”
6Gani nagmiting ang mga apostoles kag ang mga manugdumala sang iglesya agod hambalan ini nga butang. 7Malawig ang ila diskusyon. Sang ulihi nagtindog si Pedro kag nagsiling, “Mga utod, nahibaluan na ninyo nga ginpili ako sang Dios halin sa inyo sang una pa agod itudlo ko ang Maayong Balita sa mga indi Judio, agod makabati man sila kag magtuo. 8Nahibaluan sang Dios ang tagipusuon sang mga tawo. Kag ginpakita niya nga ginabaton man niya ang mga indi Judio, tungod nga ginhatag man niya ang Espiritu Santo sa ila pareho sang iya ginhimo sa aton sang una. 9Sa panulok sang Dios, kita nga mga Judio kag sila nga mga indi Judio palareho lang. Kay gintinluan man niya ang ila mga tagipusuon tungod nga nagtuo sila. 10Ngaa ginapaakig ninyo ang Dios? Ngaa gusto ninyo nga pasundon ang aton kapareho nga mga sumulunod ni Jesus sa mga pagsulundan nga bisan gani ang aton mga katigulangan kag kita wala man makasunod? 11Nagatuo kita nga maluwas kita paagi sa bugay ni Ginoong Jesu-Cristo, kag amo man ini sa mga indi Judio.”
12Pagkabati nila sadto naghipos sila tanan. Dayon ginpamatian nila ang ginsaysay ni Bernabe kag ni Pablo parte sa mga milagro kag makatilingala nga mga butang nga ginhimo sang Dios sa mga indi Judio paagi sa ila. 13Pagkatapos nila hambal, nagsiling si Santiago, “Mga utod, pamatii ninyo ako. 14Ginsaysay sa aton ni Simon Pedro ang una nga pagtawag sang Dios sa mga indi Judio agod may mga tawo man nga halin sa ila nga mangin iya. 15Ini suno man sa mga ginsulat sang mga propeta sang una, kay nagasiling ang Kasulatan,
16‘Pagkatapos sini magabalik ako,
kag patindugon ko liwat ang ginharian ni David nga pareho sang payag nga nawasak.
Pabangunon ko liwat ini sa iya pagkarumpag,
17agod ang iban nga mga tawo makapangita sa akon, ang tanan nga indi Judio nga akon gintawag nga mangin akon.
Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini,
18kag dugay ko na ini ginpahibalo.’ ”15:18 Amo. 9:11-12.
19Nagpadayon si Santiago sa pagsiling, “Gani kon sa akon lang, indi na naton pagpabudlayan ang mga indi Judio nga nagatuo sa Dios. 20Sa baylo, sulatan ta sila nga indi magkaon sang mga pagkaon nga ginhalad sa mga dios-dios, tungod nga mahigko ato sa aton panulok. Indi sila maghimo sang imoral nga pagpakigrelasyon. Indi man sila magkaon sang dugo ukon sang karne sang sapat nga sang pagkapatay ang dugo wala nakaguwa. 21Amo ini ang mga sugo ni Moises nga dapat nila sundon agod indi mahigkuan ang mga Judio sa ila, tungod nga halin pa sang una, ginabasa na sang mga Judio kada Adlaw nga Inugpahuway sa ila mga simbahan ang nasulat nga Kasuguan nga ginbilin ni Moises. Kag ini ginatudlo nila sa kada banwa.”
Ang Sulat Para sa mga Indi Judio nga Nagtuo kay Cristo
22Dayon nagsugtanay ang mga apostoles kag ang mga manugdumala sang iglesya kag ang tanan nga tumuluo didto nga mapili sila sang mga lalaki sa grupo nila nga ila paupdon kay Pablo kag kay Bernabe sa Antioc. Si Judas nga kon tawgon Barsabas kag si Silas amo ang ila napilian. Ini nga mga tawo ginatahod sang mga tumuluo. 23Ang sulat nga ginpadala sa ila nagasiling:
“Kami nga mga apostoles kag mga manugdumala sang iglesya diri, nga inyo mga utod kay Cristo, nagapangamusta sa inyo nga mga indi Judio nga dira sa Antioc, Syria, kag Cilicia. 24Nakabati kami nga may mga tawo nga halin diri sa amon nga nagkadto dira sa inyo kag ginpalibog nila ang inyo mga hunahuna tungod sang ila mga gintudlo dira. Wala kami nagsugo sa ila nga magkadto dira kag magtudlo sang pareho sina. 25Gani pagkabati namon sadto nagtipon kami diri kag nagsugtanay nga magpili sang mga tawo nga amon ipadala dira agod magsaysay sa inyo sang amon ginkasugtan. Kaupod sila ni Pablo kag ni Bernabe nga aton mga pinalangga nga mga utod kay Cristo. 26Si Bernabe kag si Pablo nga ini nagtaya sang ila kabuhi sa pag-alagad sa aton Ginoong Jesu-Cristo. 27Si Judas kag si Silas nga amon ginpadala sa inyo magasugid man sang parte sa mga butang nga nasambit diri sa amon sulat. 28Nagsugtanay kami suno sa pagtuytoy sang Espiritu Santo nga indi na pagdugangan ang inyo mga sulundon luwas sa masunod nga mga kinahanglan gid nga tumanon ninyo: 29Indi kamo magkaon sang mga pagkaon nga ginhalad sa mga dios-dios; indi kamo magkaon sang dugo ukon sang karne sang sapat nga sang pagkapatay ang dugo wala nakaguwa; kag indi kamo maghimo sang imoral nga pagpakigrelasyon. Maayo kon likawan ninyo ang mga butang nga ini. Hasta na lang diri.”
30Dayon naglakat ang mga tawo nga ila ginpadala. Pag-abot nila didto sa Antioc, gintipon nila ang mga tumuluo kag ginhatag nila dayon ang sulat. 31Pagkabasa sang mga tumuluo sang mga pagpabaskog sa ila, nalipay gid sila. 32Si Judas kag si Silas mga propeta man, kag madamo ang ila mga gintudlo sa mga tumuluo sa pagpalig-on sang ila pagtuo. 33Sa tapos sila makapabilin didto sing pila ka adlaw, nagbalik sila sa Jerusalem sa mga nagpadala sa ila. Pero sa wala pa sila maglakat, ginpangamuyuan anay sila sang mga tumuluo nga mangin maayo gid ang ila pagpanglakaton. [34Pero si Silas nagdesisyon nga magpabilin didto.] 35Nagtiner si Pablo kag si Bernabe sing pila ka adlaw sa Antioc. Madamo ang ila kaupod nga nagpanudlo kag nagwali sang pulong sang Ginoo.
Nagbulagay si Pablo kag si Bernabe
36Sang ulihi nagsiling si Pablo kay Bernabe, “Mabalik kita sa tanan nga banwa nga aton ginwalihan sang pulong sang Ginoo, kag bisitahan ta ang aton mga utod sa Ginoo agod mahibaluan ta kon ano ang ila kahimtangan.” 37Komporme si Bernabe, pero gusto niya nga dal-on si Juan nga ginatawag Marcos. 38Pero si Pablo indi luyag nga paupdon si Marcos, tungod nga sang una nangin kaupod nila si Marcos, pero sang ulihi ginbayaan niya sila didto sa Pamfilia. 39Mainit ang ila pagbinaisay, gani nagbulagay sila. Gindala ni Bernabe si Marcos kag nagpanakayon sila pa-Cyprus. 40Kag si Silas iya ang gindala ni Pablo. Sa wala pa maghalin si Pablo kag si Silas, nagpangamuyo ang mga tumuluo sa Ginoo nga buligan niya sila nga duha sa ila paglakat. 41Nagkadto sila ni Pablo sa Syria kag sa Cilicia kag ginpalig-on nila ang mga iglesya didto.
