As reformas de Josias
(2 Rs 22.1-7; 23.4-20)
1O novo rei de Judá foi Josias. Começou a reinar com a idade de 8 anos e reinou durante 31 anos em Jerusalém. 2Fez o que era reto aos olhos do Senhor; andou nos caminhos de David, seu antepassado; nunca se afastou deles.
3Quando tinha 16 anos, no oitavo ano do seu reinado, começou a buscar o Deus de David, seu antepassado, seguindo nos seus caminhos, sem se desviar deles nem para a direita nem para a esquerda. Quatro anos mais tarde iniciou o processo de limpeza de Judá e de Jerusalém, destruindo os santuários pagãos dos postes ídolos de Achera e os altares dos altos. 4Deu-se ao cuidado de ir verificar, pessoalmente, nos próprios locais, se tudo tinha sido destruído; os altares a Baal, os altares de incenso, os postes ídolos de Achera, as imagens, tudo teve a preocupação de reduzir a pó, e até de mandar lançar esse entulho sobre os túmulos daqueles que tinham praticado o culto da idolatria e que, entretanto, tinham morrido. 5Os ossos dos que tinham sido sacerdotes desses deuses mandou queimar sobre os próprios altares dos ídolos, num ato público de reforma e de purificação do pecado da idolatria.
6Depois dirigiu-se às povoações de Manassés, Efraim, Simeão, e até à distante Naftali, e fez o mesmo. 7Destruiu os altares pagãos idólatras, reduziu a pó as imagens dos postes ídolos de Achera, derrubou os altares de incenso; por toda a parte da terra de Israel fez o mesmo. Por fim, regressou a Jerusalém.
8Durante o décimo oitavo ano do seu reinado, após ter purificado a terra e o próprio templo, designou Safã, filho de Azalias, e Maaseia, governador de Jerusalém, assim como Joá, filho de Jeoacaz, secretário real, para que ficassem com o cargo de repararem o templo do Senhor, seu Deus.
9Organizaram então um sistema de recolha de donativos para a casa de Deus; foram ter com o sumo sacerdote Hilquias e entregaram-lhe o dinheiro que os levitas porteiros tinham recolhido das ofertas das tribos de Manassés e de Efraim, bem como das restantes populações de Israel e de Judá, de Benjamim e dos habitantes de Jerusalém. 10Entregaram esse dinheiro aos empreiteiros e encarregados das obras de consolidação e restauração da casa do Senhor, 11para pagarem aos carpinteiros e pedreiros, e para pagarem a aquisição de materiais: blocos de pedras lavradas, para construção, e madeira para as traves e pranchas; reconstruiu, assim, aquilo que outros reis antes de si tinham deixado degradar-se.
12Os operários trabalharam aplicadamente, sob as ordens de Jaate e Obadias, levitas do subclã de Merari. Zacarias e Mesulão, do subclã de Coate, eram os superintendentes de toda a obra. Os levitas, que eram músicos hábeis, tocavam música, enquanto a obra se fazia. 13Outro grupo de levitas dirigia o trabalho dos operários não qualificados, que apenas transportavam material; outros eram escrivães, contra-mestres e fiscais.
O livro da Lei é encontrado
(2 Rs 22.8-20)
14Um dia, quando Hilquias, o sumo sacerdote, andava pelo templo, onde se dirigia regularmente para registar o dinheiro dos donativos recolhidos nas entradas, achou um velho livro que verificou ser, precisamente, a Lei do Senhor dada através de Moisés.
15“Safã!”, exclamou Hilquias dirigindo-se ao secretário do rei. “Olha o que eu encontrei aqui no templo! A Lei do Senhor!” E passou-lhe o livro para as mãos. 16Safã pegou nele e levou-o ao rei, com quem tinha uma audiência para dar conta dos avanços que a obra ia registando.
17“Foram abertas as caixas dos donativos e o dinheiro, depois de contado e registado, foi entregue aos supervisores para pagarem aos operários”, disse ao rei. 18Seguidamente, referiu a questão do livro da Lei, contando como Hilquias o achara, e começou a lê-lo para o rei.
19Ao ouvir as palavras da Lei de Deus, o rei rasgou a roupa que trazia vestida, em sinal de desespero. 20Mandou convocar Hilquias, Aicão, o filho de Safã, Abdom, filho de Mica, Safã, o secretário real, e Asaías, conselheiro pessoal do rei. 21“Vão consultar o Senhor, em meu nome e em nome dos que restam do povo de Israel e de Judá, a respeito do que está escrito neste livro que acaba de se encontrar. É que o Senhor deve estar muito irado contra nós, visto que os nossos antepassados não prestaram atenção ao que diz o Senhor, nem puseram em prática o que está escrito neste livro.”
22Hilquias e outros enviados do rei foram ter com Hulda, a profetisa, mulher de Salum, filho de Tocate e neto de Hasra. Salum estava encarregado do guarda-roupa real e morava no bairro de Misné em Jerusalém.
23Quando lhe contaram a causa da perturbação do rei, respondeu: “Assim diz o Senhor, o Deus de Israel: ‘Digam ao homem que vos enviou: 24O Senhor destruirá esta cidade e a sua população, e todas as maldições escritas no livro, que foi lido diante do rei de Judá, se concretizarão. 25Pois o meu povo abandonou-me, queimou incenso a outros deuses e tornou a minha ira tão intensa, por causa da obra das suas mãos, que o meu furor contra este lugar não poderá ser sustido.’ 26Mas vão ter com o rei de Judá, que vos enviou para consultarem o Senhor, e transmitam-lhe: É isto que o Senhor Deus de Israel diz a respeito da mensagem que ouviram: 27‘Visto que te entristeceste e te humilhaste diante de Deus, quando leste o livro e os seus avisos de que esta terra haveria de ser amaldiçoada e ficaria desolada, e visto que rasgaste a tua roupa, chorando perante mim de tristeza, darei ouvidos aos teus rogos. 28Só enviarei o mal que prometi sobre esta cidade e o seu povo após a tua morte.’ ”
Foi esta a mensagem que levaram ao rei.
Josias renova a aliança com o Senhor
(2 Rs 23.1-3)
29Este mandou chamar os anciãos de Judá e de Jerusalém. 30Também reuniu os sacerdotes e levitas, juntamente com todo o povo, desde o maior até ao mais pequeno, que o acompanharam até ao templo. Ali, o rei leu-lhes as palavras do livro que fora achado no templo, as palavras da aliança que Deus estabelecera com o seu povo. 31De pé, diante de toda a gente, o rei estabeleceu uma aliança com o Senhor e comprometeu-se a seguir os seus mandamentos, leis e preceitos, com todo o coração e com toda a sua alma, fazendo o que estava escrito naquele livro.
32Fez também com que toda a gente de Jerusalém e de Benjamim que ali se encontrava se comprometesse a fazer o mesmo. Desta forma os habitantes de Jerusalém passaram a observar a aliança feita com o Deus dos seus antepassados.
33Josias retirou todos os ídolos das áreas habitadas por judeus e exigiu que todos adorassem o Senhor, o seu Deus. Durante o resto da vida de Josias, o povo continuou a servir ao Senhor, o Deus dos seus antepassados.
Ang Paghari ni Josia sa Juda
(2 Har. 22:1-2)
1Nagaedad si Josia sang walo ka tuig sang nangin hari siya. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang 31 ka tuig. 2Maayo ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo kag nagsunod siya sa pagginawi sang iya katigulangan nga si David. Ginsunod gid niya ang husto.
3Sang ikawalo nga tuig sang iya paghari, samtang bata pa siya, nagsugod siya sa pagdangop sa Dios sang iya katigulangan nga si David. Kag sang ikadose nga tuig sang iya paghari, nagsugod siya sa pagtinlo sa Juda kag Jerusalem paagi sa pagpaguba sang mga simbahan sa mataas nga mga lugar, sang mga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera, sang mga dios-dios kag sang mga imahen. 4Ginpaguba man niya ang mga halaran para sa mga imahen ni Baal kag ang mga halaran nga ginasunugan sang insenso sa tupad sini. Ginpadugmok niya ang mga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera, ang mga dios-dios kag ang mga imahen, kag dayon ginsabwag niya ini sa mga lulubngan sang mga tawo nga naghalad sa sini nga mga butang. 5Ginpasunog man niya ang mga tul-an sang mga pari sang sini nga mga dios-dios sa mga halaran nga ila ginahalaran. Sa sini nga paagi gintinluan niya ang Juda kag Jerusalem. 6Amo man ini ang ginhimo niya sa mga banwa sang Manase, Efraim, kag Simeon, kag hasta sa Naftali, pati sa mga guba nga mga banwa sa palibot sini. 7Ginpaguba niya ang mga halaran kag ang mga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera, kag ginpadugmok ang mga dios-dios kag ang mga halaran nga ginasunugan sang insenso. Pagkatapos nga nahimo niya ini sa bug-os nga Israel, nagpauli siya sa Jerusalem.
Nakita ang Libro sang Kasuguan sa Templo
(2 Har. 22:3-20)
8Sang ika-18 nga tuig sang paghari ni Josia, pagkatapos nga natinluan niya ang duta kag ang templo, nagdesisyon siya sa pagpakay-o sang templo sang Ginoo nga iya Dios. Gintugyan niya ini nga obra kay Shafan nga anak ni Azalia, sa gobernador sang Juda nga si Maasea, kag sa manugdumala sang mga kasulatan sang ginharian nga si Joa, nga anak ni Joahaz. 9Ini sila nagkadto kay Hilkia nga pangulo nga pari sa paghatag sang kuwarta nga gindala sang mga tawo sa templo sang Dios. Ini nga kuwarta ginkolekta sang mga Levita nga nagabantay sang puwertahan sang templo halin sa mga katawhan sang Manase, Efraim, kag sa nabilin nga katawhan sang Israel, kag sa mga katawhan sang Juda kag Benjamin, pati na sa mga nagaestar sa Jerusalem. 10Dayon ginhatag ang kuwarta sa mga tawo nga gintugyanan sa pagdumala sang pagpakay-o sang templo sang Ginoo, kag gin-gamit nila ini sa pagsuhol sa mga manug-obra. 11Ang iban nga kuwarta ginhatag nila sa mga manug-obra agod ibakal sang mga bato nga nabasbasan na kag sang mga kahoy para sa balayan sang templo34:11 templo: ukon, mga bilding. nga ginpabay-an sang mga hari sang Juda nga maguba.
12Matutom gid ang mga manug-obra sa ila trabaho. Gindumalahan sila sang apat ka mga Levita nga sila ni Jahat kag Obadias, nga mga kaliwat ni Merari, kag Zacarias kag Meshulam, nga mga kaliwat ni Kohat. Ini nga mga Levita maayo magtukar sang mga instrumento. 13Sila ang gintugyanan sa pagdumala sa mga manug-obra nga may nagkalain-lain nga trabaho. Ang iban nga mga Levita nag-alagad bilang mga sekretaryo, mga eksperto sa pagsulat sang mga dokumento, kag mga manugbantay sang mga puwertahan sang templo.
14Samtang ginakuha ang kuwarta nga ginkolekta sa templo sang Ginoo, nakita ni Hilkia nga pari ang Libro sang Kasuguan sang Ginoo nga ginhatag sa mga Israelinhon paagi kay Moises. 15Ginbalita niya kay Shafan, nga sekretaryo sang hari, nga nakita niya ang Libro sang Kasuguan sa templo sang Ginoo. Dayon ginhatag niya ini kay Shafan, 16kag gindala ini ni Shafan sa hari. Nagsiling dayon siya sa hari, “Ginhimo namon nga mga opisyal ang tanan nga ginpahimo mo sa amon. 17Ginkuha namon ang kuwarta sa templo sang Ginoo kag ginhatag sa mga gintugyanan sa pagpakay-o sang templo.” 18Nagsiling pa gid siya sa hari, “May ginhatag sa akon nga libro si Hilkia nga pari.” Kag ginbasa niya ini sa atubangan sang hari.
19Pagkabati sang hari sang nasulat sa Kasuguan, gin-gisi niya ang iya bayo sa kasubo. 20Nagmando dayon siya kay Hilkia, kay Ahikam nga anak ni Shafan, kay Abdon nga anak ni Micas, kay Shafan nga sekretaryo, kag kay Asaya nga iya personal nga alagad. Siling niya, 21“Magpamangkot kamo sa Ginoo para sa akon kag para sa nabilin nga katawhan sang Israel kag Juda parte sining nasulat sa libro nga nakita. Puwerte gid ang kaakig sang Ginoo sa aton tungod kay wala nagtuman ang aton mga katigulangan sa ginsiling sang Ginoo nga sundon ang mga nasulat sa sini nga libro.”
22Gani naglakat si Hilkia kag ang mga ginsugo sang hari nga mag-upod sa iya sa isa ka propeta nga babayi nga si Hulda sa pagpamangkot sa iya. Ining si Hulda nagaestar sa bag-o nga bahin sang Jerusalem kag asawa siya ni Shalum nga anak ni Tokhat kag apo ni Hasra. Si Shalum amo ang nagaatipan sang mga bayo sa templo.
23-24Nagsiling si Hulda sa ila, “Silinga ninyo ang tawo nga nagpadala sa inyo sa akon nga amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang Israel: Laglagon ko ang ini nga lugar kag ang mga pumuluyo sini, suno sa nasulat sa libro nga ginbasa sa imo atubangan. 25Ipakita ko gid ang akon kaakig sa sini nga lugar kag indi ini mauntat, kay ginsikway ako sang akon katawhan kag nagsunog sila sang insenso sa pagsimba sa iban nga mga dios. Ginpaakig gid nila ako sa ila mga ginhimo.34:25 sa ila mga ginhimo: ukon, sa mga dios-dios nga ila ginhimo.
26“Pero silinga ninyo ang hari sang Juda nga nagpadala sa inyo sa pagpamangkot sa Ginoo nga indi siya matublag sa ato nga mensahi, kay amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang Israel: 27Ginpamatian ko ang imo pangamuyo, kay naghinulsol ka kag nagpaubos sang imo kaugalingon sa akon atubangan sang mabatian mo ang akon ginsiling kontra sa sini nga lugar kag sa mga pumuluyo sini. Gin-gisi mo pa gani ang imo bayo kag naghibi sa akon atubangan sa paghinulsol. Gani ako, ang Ginoo, nagasiling nga 28samtang buhi ka pa, indi mag-abot ang kalaglagan nga ipadala ko sa sini nga lugar kag sa mga pumuluyo sini. Mapatay ka nga may kalinong.”
Kag ginsugiran nila ang hari sang sabat ni Hulda.
Nagpromisa si Josia nga Tumanon Niya ang mga Sugo sang Dios
(2 Har. 23:1-20)
29Dayon ginpatawag ni Haring Josia ang tanan nga manugdumala sang Juda kag Jerusalem. 30Nagkadto siya sa templo sang Ginoo upod ang tanan nga katawhan sang Juda kag Jerusalem halin sa pinakadungganon hasta sa pinakakubos. Nag-upod man ang mga pari kag mga Levita. Ginbasa ni Josia sa ila ang tanan nga nasulat sa Libro sang Kasugtanan, nga nakita sa templo sang Ginoo. 31Dayon nagtindog si Josia sa kilid sang haligi.34:31 haligi nga masami nga ginatindugan sang hari. Kag naghimo siya sang kasugtanan sa presensya sang Ginoo nga magsunod siya sa Ginoo paagi sa pagtuman sa iya mga sugo, pagpanudlo, kag pagsulundan sa bug-os niya nga tagipusuon kag kalag. Nagpromisa siya nga tumanon niya ang mga ginapatuman sang kasugtanan sang Dios nga nasulat sa sini nga libro. 32Kag ginpapromisa man niya ang mga katawhan sang Jerusalem kag Benjamin nga magtuman sa kasugtanan sang Dios. Gani nagtuman sila sa kasugtanan sang Dios, ang Dios sang ila mga katigulangan.
33Dayon ginpakuha ni Josia ang tanan nga makangilil-ad nga mga dios-dios sa bug-os nga duta sang Israel, kag ginpaalagad ang mga tawo sa Ginoo nga ila Dios. Samtang buhi siya, ginsunod gid nila ang Ginoo, ang Dios sang ila mga katigulangan.
