Proverbios 3 – NVI & CCL

Nueva Versión Internacional

Proverbios 3:1-35

Otras ventajas de la sabiduría

1Hijo mío, no te olvides de mis enseñanzas;

más bien, guarda en tu corazón mis mandamientos.

2Porque prolongarán tu vida muchos años

y te traerán paz.

3Que nunca te abandonen el amor y la verdad:

llévalos siempre alrededor de tu cuello

y escríbelos en la tabla de tu corazón.

4Contarás con el favor de Dios

y tendrás buen nombre3:4 buen nombre. Lit. prudencia. entre la gente.

5Confía en el Señor de todo corazón

y no te apoyes en tu propia inteligencia.

6Reconócelo en todos tus caminos

y él enderezará tus sendas.

7No seas sabio en tu propia opinión;

más bien, teme al Señor y huye del mal.

8Esto infundirá salud a tu cuerpo

y fortalecerá tus huesos.

9Honra al Señor con tus riquezas

y con los primeros frutos de tus cosechas.

10Así tus graneros se llenarán a reventar

y tus bodegas rebosarán de vino nuevo.

11Hijo mío, no desprecies la disciplina del Señor

ni te ofendas por sus reprensiones.

12Porque el Señor disciplina a los que ama,

como corrige un padre a su hijo querido.

13Dichoso el que halla sabiduría,

el que adquiere inteligencia.

14Porque ella es de más provecho que la plata

y rinde más ganancias que el oro.

15Es más valiosa que las piedras preciosas:

¡ni lo más deseable se le puede comparar!

16Con la mano derecha ofrece larga vida;

con la izquierda, honor y riquezas.

17Sus caminos son placenteros

y en todos sus senderos hay paz.

18Ella es árbol de vida para quienes la abrazan;

¡dichosos los que la retienen!

19Con sabiduría afirmó el Señor la tierra,

con inteligencia estableció los cielos.

20Por su conocimiento se separaron las aguas

y las nubes dejaron caer su rocío.

21Hijo mío, conserva el buen juicio;

no pierdas de vista la discreción.

22Te serán fuente de vida,

te adornarán como un collar.

23Podrás recorrer tranquilo tu camino,

y tus pies no tropezarán.

24Al acostarte, no tendrás temor alguno;

te acostarás y dormirás tranquilo.

25No temerás ningún desastre repentino,

ni la desgracia que sobreviene a los impíos.

26Porque el Señor estará siempre a tu lado

y te librará de caer en la trampa.

27No niegues el bien a quienes lo necesitan,

si en tu mano está hacerlo.

28Nunca digas a tu prójimo:

«Vuelve más tarde; te ayudaré mañana»,

si hoy tienes con qué ayudarlo.

29No planees el mal contra tu prójimo,

el que ha puesto en ti su confianza.

30No tengas pleito con nadie sin motivo,

si no te ha hecho ningún daño.

31No envidies a los violentos

ni optes por andar en sus caminos.

32Porque el Señor aborrece al perverso,

pero al íntegro le brinda su amistad.

33La maldición del Señor cae sobre la casa del malvado;

su bendición, sobre el hogar de los justos.

34Él se burla de los burladores,

pero muestra su favor a los humildes.

35Los sabios son dignos de honra,

pero los necios solo merecen deshonra.

Mawu a Mulungu mu Chichewa Chalero

Miyambo 3:1-35

Phindu Lina la Nzeru

1Mwana wanga, usayiwale malangizo anga,

mtima wako usunge malamulo anga.

2Ukatero zaka za moyo wako zidzachuluka

ndipo udzakhala pa mtendere.

3Makhalidwe ochitira ena chifundo ndi owonetsa kukhulupirika asakuchokere.

Uwamangirire mʼkhosi mwako ngati mkanda

ndi kuwalemba pa mtima pako.

4Ukatero udzapeza kuyanja ndi mbiri yabwino

pamaso pa Mulungu ndi anthu.

5Uzikhulupirira Yehova ndi mtima wako wonse

ndipo usadalire nzeru zako za kumvetsa zinthu.

6Pa zochita zako zonse uvomereze kuti Mulungu alipo,

ndipo Iye adzawongola njira zako.

7Usamadzione ngati wa nzeru.

Uziopa Yehova ndi kupewa zoyipa.

8Ukatero thupi lako lidzakhala la moyo wabwino

ndi mafupa ako adzakhala olimba.

9Uzilemekeza Yehova ndi chuma chako chonse;

zokolola zonse zoyamba kucha uzilemekeza nazonso Yehova.

10Ukatero nkhokwe zako zidzadzaza ndi zinthu zambiri,

ndiponso mitsuko yako idzadzaza ndi vinyo.

11Mwana wanga usanyoze malangizo a Yehova,

ndipo usayipidwe ndi chidzudzulo chake.

12Paja Yehova amadzudzula amene amamukonda,

monga abambo achitira mwana amene amakondwera naye.

13Wodala munthu amene wapeza nzeru,

munthu amene walandira nzeru zomvetsa zinthu,

14pakuti phindu la nzeru ndi labwino kuposa la siliva,

phindu lakelo ndi labwino kuposanso golide.

15Nzeru ndi yoposa miyala yamtengowapatali;

ndipo zonse zimene umazikhumba sizingafanane ndi nzeru.

16Mʼdzanja lake lamanja muli moyo wautali;

mʼdzanja lake lamanzere muli chuma ndi ulemu.

17Njira zake ndi njira zosangalatsa,

ndipo mu njira zake zonse muli mtendere.

18Nzeru ili ngati mtengo wopatsa moyo kwa oyigwiritsitsa;

wodala munthu amene amayigwiritsa kwambiri.

19Yehova anakhazikitsa dziko lapansi pogwiritsa ntchito nzeru.

Anagwiritsanso ntchito nzeru zakudziwa bwino zinthu pamene ankakhazikitsa zakumwamba.

20Mwa nzeru zake Yehova anatumphutsa madzi kuchokera mʼnthaka

ndiponso mitambo inagwetsa mvula.

21Mwana wanga usunge nzeru yeniyeni ndi khalidwe lomalingarira zinthu bwino.

Zimenezi zisakuchokere.

22Zimenezi zidzakupatsa moyo,

moyo wake wosangalatsa ndi wabwino ngati mkanda wa mʼkhosi.

23Choncho udzayenda pa njira yako mosaopa kanthu,

ndipo phazi lako silidzapunthwa;

24pamene ugona pansi, sudzachita mantha;

ukadzagona pansi tulo tako tidzakhala tokoma.

25Usaope tsoka lobwera mwadzidzidzi

kapena chiwonongeko chimene chidzagwera anthu oyipa,

26pakuti Yehova adzakulimbitsa mtima

ndipo adzasunga phazi lako kuti lisakodwe mu msampha.

27Usaleke kuchitira zabwino amene ayenera kulandira zabwino,

pamene uli nazo mphamvu zochitira zimenezi.

28Usanene kwa mnansi wako kuti,

“Pita, uchite kubweranso. Ndidzakupatsa mawa”

pamene uli nazo tsopano.

29Usamukonzere chiwembu mnansi wako,

amene anakhala nawe pafupi mokudalira.

30Usakangane ndi munthu wopanda chifukwa

pamene iye sanakuchitire zoyipa.

31Usachite naye nsanje munthu wachiwawa

kapena kutsanzira khalidwe lake lililonse.

32Pakuti Yehova amanyansidwa ndi munthu woyipa

koma amayanjana nawo anthu olungama.

33Yehova amatemberera nyumba ya munthu woyipa,

koma amadalitsa nyumba ya anthu olungama.

34Anthu onyoza, Iye amawanyoza,

koma amakomera mtima anthu odzichepetsa.

35Anthu anzeru adzalandira ulemu,

koma zitsiru adzazichititsa manyazi.