1El que es reacio a las reprensiones
será destruido de repente y sin remedio.
2Cuando los justos prosperan, el pueblo se alegra;
cuando los impíos gobiernan, el pueblo gime.
3El que ama la sabiduría alegra a su padre;
el que frecuenta rameras pierde su fortuna.
4Con justicia el rey da estabilidad al país;
cuando lo abruma con tributos, lo destruye.
5El que adula a su prójimo
le tiende una trampa ante sus pies.
6Al malvado lo atrapa su propia maldad,
pero el justo puede cantar de alegría.
7El justo se ocupa de la causa del desvalido;
el malvado ni sabe de qué se trata.
8Los insolentes agitan la ciudad,
pero los sabios aplacan la ira.
9Cuando el sabio entabla pleito contra un necio,
aunque se enoje o se ría, no logrará la paz.
10Los asesinos aborrecen a los íntegros
y tratan de matar a los justos.
11El necio da rienda suelta a su ira,
pero el sabio sabe dominarla.
12Cuando un gobernante se deja llevar por mentiras,
todos sus oficiales se corrompen.
13Algo en común tienen el pobre y el opresor:
a los dos el Señor les ha dado la vista.
14El rey que juzga al pobre según la verdad
afirma su trono para siempre.
15La vara de la disciplina imparte sabiduría,
pero el joven malcriado avergüenza a su madre.
16Cuando aumentan los impíos, también aumenta el pecado,
pero los justos presenciarán su caída.
17Disciplina a tu hijo, y te traerá tranquilidad;
te dará muchas satisfacciones.
18Donde no hay visión, el pueblo se extravía;
¡dichosos los que son obedientes a la ley!
19No solo con palabras se corrige al siervo;
aunque entienda, no obedecerá.
20¿Te has fijado en los que hablan sin pensar?
¡Más se puede esperar de un necio que de gente así!
21El criado consentido desde niño
se convertirá en una persona insolente.
22El hombre iracundo provoca peleas;
el hombre violento multiplica sus crímenes.
23El altivo será humillado,
pero el de espíritu humilde será enaltecido.
24El cómplice del ladrón atenta contra sí mismo;
aunque esté bajo juramento,29:24 bajo juramento. Alt. bajo maldición. no testificará.
25Temer a los hombres resulta una trampa,
pero el que confía en el Señor sale bien librado.
26Muchos buscan el favor del gobernante,
pero solo el Señor hace justicia.
27Los justos aborrecen a los malvados
y los malvados aborrecen a los justos.
1Ang tawong gahig ulo bisag sigehan ug badlong, sa kalit lang mapukan ug dili na makabangon pa.
2Kon mga matarong ang mangulo malipayon ang mga tawo, apan kon mga daotan ang mangulo masubo gayod sila.
3Ang tawong nagtinguha nga magmaalamon maghatag ug kalipay sa iyang amahan.
Ang tawong nagsigeg pakig-uban sa mga babayeng nagabaligya sa ilang dungog nagausik-usik lang sa iyang kuwarta.
4Kon ang tinguha sa hari mao ang pagpatunhay sa hustisya, ginalig-on niya ang iyang gingharian, apan ang hari nga nawong ug sapi, magpukan sa iyang gingharian.
5Ang tawong mang-ulog-ulog nagaplanog daotan sa iyang isigka-tawo.
6Ang tawong daotan malit-agan sa iyang kaugalingong sala, apan ang tawong matarong magaawit nga malipayon.
7Ang tawong matarong nagahatag ug bili sa katungod sa mga kabos. Dili kini masabtan sa tawong daotan.
8Ang mga tawong bugalbugalon tigpasiugda ug kasamok sa lungsod, apan ang mga maalamon tigpahusay niini.
9Wala gayoy paingnan kon makighusay ang tawong maalamon sa usa ka buang-buang, kay magsige lang ug tagawtaw ug magbugalbugal ang buang-buang.
10Kalagotan ug gusto patyon sa mga kriminal ang mga tawong nagakinabuhi sa husto ug dili salawayon.
11Ang tawong buang-buang mopagawas gayod sa iyang kasuko, apan ang tawong maalamon makapugong sa iyang kaugalingon.
12Kon ang usa ka pangulo motuo ug bakak, ang tanan niyang mga opisyal mahimong daotan.
13Ang kabos ug ang nangdaog-daog kaniya managsama nga gihatagan sa Ginoo ug mga mata.29:13 Ang buot ipasabot, parehas ra silang binuhat sa Dios.
14Kon ang usa ka hari matarong nga mohukom sa mga kabos, magpadayon ang iyang paghari.
15Ang pagbunal ug pagbadlong sa bata aron sa pagdisiplina kaniya makatudlo kaniya nga magmaalamon, apan kon pasagdan lang siya, makahatag siyag kaulawan sa iyang ginikanan.
16Kon daotan ang mga nangulo, mosamot ang pagpakasala. Apan malaglag sila, ug makita kini sa mga matarong.
17Disiplinaha ang imong anak, ug hatagan ka niyag kalinaw ug kalipay.
18Kon walay mensahe sa Dios nga maggiya sa nasod, wala kini kahusay. Bulahan ang mga tawo nga nagatuman sa kasugoan sa Dios.
19Adunay sulugoon nga dili mo matudloan kon imong estoryahan, kay bisan nasabtan ka niya, dili siya motuman.
20Mas may paglaom pa ang tawong buang-buang kaysa tawong magpataka lag yawyaw.
21Kon patughan mo lang sa gusto ang imong sulugoon gikan sa bata pa siya, mahimo mo unya siyang problema.
22Ang tawong daling masuko makahatag ug kagubot, ug daghag mahimong sala.
23Ang kahambogiro sa tawo maghatod kaniya sa kaulawan, apan ang pagkamapainubsanon makahatag kaniyag dungog.
24Ang tawo nga kakunsabo sa kawatan nagbutang sa iyang kaugalingon sa kakuyaw. Bisan unsaon ug patug-an dili gayod siya motug-an.
25Makuyaw kon kita talawan. Apan kon mosalig lang kita sa Ginoo, wala gayoy daotang mahitabo kanato.
26Daghan ang mangayog pabor sa usa ka pangulo, apan ang Ginoo lang gayod ang makahatag ug hustisya.
27Ngil-aran ang mga matarong sa mga daotan, ug ngil-aran usab ang mga daotan sa mga matarong.
