Proverbios 28 – NVI & GKY

Nueva Versión Internacional

Proverbios 28:1-28

1El malvado huye aunque nadie lo persiga;

pero el justo vive confiado como un león.

2Cuando hay rebelión en el país,

los gobernantes se multiplican;

cuando el gobernante es entendido y sensato,

se mantiene el orden.

3El pobre que oprime a los pobres

es como violenta lluvia que arrasa la cosecha.

4Los que abandonan la ley alaban a los malvados;

los que la obedecen luchan contra ellos.

5Los malvados nada entienden de la justicia;

los que buscan al Señor lo entienden todo.

6Más vale ser pobre, pero íntegro

que rico y perverso.

7El hijo entendido se sujeta a la ley;

el derrochador deshonra a su padre.

8El que amasa riquezas mediante intereses y usura,

las acumula para el que se compadece de los pobres.

9Dios aborrece hasta la oración

del que se niega a obedecer la ley.

10El que lleva a los justos por el mal camino

caerá en su propia trampa;

pero los íntegros heredarán el bien.

11El rico se las da de sabio;

el pobre, pero inteligente, se percata.

12Cuando los justos triunfan, se hace gran fiesta;

cuando los impíos se imponen, todo el mundo se esconde.

13Quien encubre su pecado jamás prospera;

quien lo confiesa y lo deja, alcanza la misericordia.

14¡Dichoso es el hombre que siempre respeta28:14 respeta a Dios. Lit. teme. a Dios!

Pero el obstinado caerá en la desgracia.

15Un león rugiente, un oso agresivo,

es el gobernante malvado que oprime a los pobres.

16El gobernante falto de juicio es terrible opresor;

el que aborrece las ganancias deshonestas prolonga su vida.

17El que es perseguido por28:17 El que es perseguido por. Alt. El que carga con la culpa de. homicidio

será un fugitivo hasta la muerte.

¡Que nadie le brinde su apoyo!

18El que es íntegro se mantendrá a salvo;

el de caminos perversos de repente caerá en la fosa.28:18 en la fosa (Siríaca); en uno (TM).

19El que trabaja su tierra tendrá abundante comida;

el que sueña despierto28:19 el que sueña despierto. Lit. el que persigue lo vacío; también en 12:11. solo abundará en pobreza.

20El hombre fiel recibirá muchas bendiciones;

el que tiene prisa por enriquecerse no quedará impune.

21No es correcto mostrarse parcial con nadie.

Hay quienes pecan hasta por un mendrugo de pan.

22El tacaño ansía enriquecerse,

sin saber que la pobreza lo aguarda.

23A fin de cuentas, más se aprecia

al que reprende que al que adula.

24El que roba a su padre o a su madre

e insiste en que no ha pecado,

amigo es del destructor.

25El que es ambicioso provoca peleas,

pero el que confía en el Señor prospera.

26Necio es el que confía en sí mismo;

el que actúa con sabiduría se pone a salvo.

27El que ayuda al pobre no pasará necesidad;

el que le niega su ayuda recibirá muchas maldiciones.

28Cuando triunfan los impíos, la gente busca refugio;

cuando perecen, los justos prosperan.

Holy Bible in Gĩkũyũ

Thimo 28:1-28

128:1 2Ath 7:7; Alaw 26:17Andũ arĩa aaganu moraga o na gũtarĩ mũndũ ũramathingata,

no arĩa athingu momagĩrĩria ta mũrũũthi.

2Bũrũri ũngĩĩhia, nĩũgĩaga na aathani aingĩ,

no mũndũ ũrĩ na ũtaũku na akagĩa na ũmenyo nĩatũmaga bũrũri ũkindĩrie.

3Mwathani ũrĩa ũhatagĩrĩria andũ arĩa athĩĩni

ahaana ta mbura ya rũhuho ĩrĩa ĩtatigagia irio.

4Andũ arĩa matirikaga watho magaathagĩrĩria andũ arĩa aaganu,

no arĩa marũmagia watho magianaga nao.

5Andũ arĩa ooru matiiguaga maũndũ ma kĩhooto,

no arĩa marongoragia Jehova nĩmataũkagĩrwo nĩ mo biũ.

628:6 Thim 19:1Nĩ kaba mũndũ mũthĩĩni ũrĩa ũthiiaga na mĩthiĩre ĩtarĩ ũcuuke,

gũkĩra gĩtonga gĩthiiaga na mĩthiĩre mĩogomu.

728:7 Thim 23:19-21Mũndũ ũrĩa ũrũmagia watho nĩ mwana ũrĩ na gũkũũrana,

no mwana ũrĩa ũthiiaga na thiritũ ya arĩa akoroku aconorithagia ithe.

828:8 Thaam 18:21; Luk 14:12-14Mũndũ ũrĩa ũingĩhagia ũtonga wake na ũndũ wa gũkombithia mbeeca na gwĩtia uumithio mũkĩru

aũigagĩra mũndũ ũngĩ, ũrĩa ũkaiguĩra athĩĩni tha.

928:9 Thab 109:7; Isa 1:3Mũndũ ũrĩa ũregaga kũigua watho,

o na mahooya make nĩ kĩndũ kĩrĩ magigi.

1028:10 Thim 26:27Mũndũ ũrĩa ũngĩhĩtithia andũ arĩa arũngĩrĩru nĩguo magere njĩra ya ũũru,

akaagũa mũtego-inĩ wake we mwene,

no ũrĩa ũtarĩ ũcuuke, wega nĩguo ũgaatuĩka igai rĩake.

11Mũndũ mũtongu no eyone taarĩ mũũgĩ maitho-inĩ make,

no mũndũ mũthĩĩni ũrĩa ũũĩ gũkũũrana maũndũ amuonaga o ũrĩa atariĩ.

1228:12 2Ath 11:20; Thim 29:2Hĩndĩ ĩrĩa arĩa athingu maatoorania, nĩkũgĩaga na ndũhiũ nene;

no rĩrĩa arĩa aaganu maatũũgĩra, andũ nĩ kwĩhitha mehithaga.

1328:13 Thab 32:1-5; 2Sam 12:13Mũndũ ũrĩa ũhithaga mehia make ndagaacagĩra,

no ũrĩa ũmoimbũraga na agatigana namo nĩaiguagĩrwo tha.

14Kũrathimwo nĩ mũndũ ũrĩa wĩtigagĩra Jehova hĩndĩ ciothe,

no ũrĩa ũmagia ngoro yake nĩkũgũa agũũaga thĩĩna-inĩ.

15Mũndũ mwaganu agĩatha andũ matarĩ na ũhoti,

nĩ ta mũrũũthi ũkũrarama, kana nduba ĩgũticũka.

16Mũnene ũtarĩ na ũtaũku nĩahinyagĩrĩria andũ mũno,

no mũndũ ũrĩa ũthũire uumithio ũtagĩrĩire

nĩagakenera matukũ maingĩ ma muoyo wake.

1728:17 1Sam 30:17; Jer 41:15Mũndũ mũritũhĩre nĩ thakame ya mũndũ ooragĩte,

egũtũũra ehithaga nginya gũkua gwake;

mũndũ o na ũrĩkũ ndakanamũteithĩrĩrie.

1828:18 Thim 10:9Mũndũ ũrĩa mĩthiĩre yake ĩtarĩ ũcuuke aikaraga arĩ mũgitĩre,

no mũndũ ũrĩa ũthiiaga na njĩra cia waganu akaagũa o rĩmwe, hubu!

1928:19 Thim 12:11Mũndũ ũrĩa ũrĩmaga mũgũnda wake arĩĩkoragwo na irio nyingĩ,

no ũrĩa ũhanyũkanagia na maũndũ hatarĩ arĩhũũnaga o thĩĩna.

2028:20 Thim 28:22Mũndũ mwĩhokeku arĩrathimagwo mũno,

no ũrĩa wĩriragĩria kũhiũha gũtonga ndakaaga kũherithio.

2128:21 Thim 18:5; Ezek 13:19Gũtĩĩra mũndũ maũthĩ ti wega:

no mũndũ no eke ũũru nĩ ũndũ wa kenyũ ka irio.

22Mũndũ mũkarĩ nĩeriragĩria mũno gũtonga,

na ndooĩ atĩ etereirwo nĩ ũthĩĩni.

2328:23 Thim 27:5-6Mũndũ ũrĩa ũrũithagia ũngĩ nĩagatuĩka wa kwendwo nĩwe thuutha-inĩ,

gũkĩra mũndũ wa rũrĩmĩ rwa kwĩyendithĩrĩria.

2428:24 Thim 18:9Mũndũ ũrĩa ũtunyaga ithe kana nyina kĩndũ kĩao,

agacooka akoiga atĩrĩ, “Ti ũũru ndeka,”

ũcio marĩ rũmwe na ũrĩa wanangaga.

2528:25 Thim 29:25Mũndũ mũkoroku aarahũraga ngarari,

no mũndũ wĩhokete Jehova nĩakagaacĩra.

2628:26 Thab 4:5; 1Akor 3:18Mũndũ ũrĩa wĩĩhokaga we mwene nĩ mũndũ mũkĩĩgu,

no ũrĩa ũthiiaga na njĩra cia ũũgĩ aikaraga arĩ mũgitĩre.

2728:27 Gũcook 24:19; Thab 109:17Mũndũ ũrĩa ũheaga athĩĩni ndarĩ kĩndũ akaaga,

no mũndũ ũrĩa ũmahingagĩra maitho nĩarĩĩrumagwo kaingĩ.

2828:28 Ayub 20:19Rĩrĩa andũ arĩa aaganu maatuĩka a gwathana, andũ nĩ kwĩhitha mehithaga;

no rĩrĩa arĩa aaganu mathira, arĩa athingu nĩmatheeremaga.