Proverbios 27 – NVI & CCL

Nueva Versión Internacional

Proverbios 27:1-27

1No te jactes del día de mañana,

porque no sabes lo que el día traerá.

2No te jactes de ti mismo;

que sean otros los que te alaben.

3Pesada es la piedra y pesada es la arena,

pero más pesada aún es la ira del necio.

4Cruel es la furia y arrolladora la ira,

pero ¿quién puede enfrentarse a los celos?

5Más vale ser reprendido con franqueza

que ser amado en secreto.

6Más confiable es el amigo que hiere

que los abundantes besos del enemigo.

7Al que no tiene hambre, hasta la miel lo empalaga;

al hambriento, hasta lo amargo le es dulce.

8Como ave que se aleja del nido

es el hombre que se aleja del hogar.

9El perfume y el incienso alegran el corazón;

la dulzura de un amigo

proviene de su consejo sincero.

10No abandones a tu amigo ni al amigo de tu padre;

ni vayas a la casa de tu hermano el día que tengas una desgracia.

Más vale vecino cercano que hermano distante.

11Hijo mío, sé sabio y alegra mi corazón;

así podré responder al que me desprecie.

12El prudente ve el peligro y busca refugio;

el inexperto sigue adelante y sufre las consecuencias.

13Toma la prenda del que salga fiador por un extraño;

retenla en garantía si la da en favor de desconocidos.

14La mejor bendición se juzga como maldición

si se da a gritos y de madrugada.

15La mujer pendenciera es gotera constante

en un día lluvioso.

16Quien la domine podrá dominar el viento

y retener27:16 y retener. Lit. y llamará. aceite en la mano derecha.

17El hierro se afila con el hierro

y el hombre en el trato con el hombre.

18El que cuida de la higuera comerá de sus higos

y el que vela por su amo recibirá honores.

19El agua refleja el rostro;

el corazón refleja la persona.

20La Muerte27:20 la Muerte. Lit. el Seol. y el Destructor27:20 el Destructor. Lit. el Abadón. jamás se dan por satisfechos,

y tampoco los ojos del hombre.

21En el crisol se prueba la plata

y en el horno se prueba el oro;

ante las alabanzas, el pueblo.

22Aunque al necio lo muelas, lo remuelas

y lo machaques como al grano,

no le quitarás la necedad.

23Asegúrate de saber cómo está tu ganado;

cuida mucho de tus rebaños;

24pues las riquezas no son eternas

ni la corona está siempre segura.

25Cuando se limpien los campos y brote el verdor

y en los montes se recoja la hierba,

26las ovejas te darán para el vestido

y las cabras para comprar un campo;

27tendrás leche de cabra en abundancia

para que se alimenten tú, tu familia,

y tus criadas.

Mawu a Mulungu mu Chichewa Chalero

Miyambo 27:1-27

1Usamanyadire za mawa,

pakuti sudziwa zimene zidzachitike pa tsikulo.

2Munthu wina akutamande, koma osati wekha;

mlendo akakutamanda, ndiponi koma osati ndi pakamwa pako.

3Mwala ndi wolemera ndipo mchenganso ndi wolemera kwambiri,

koma makani a chitsiru ndi oposa zonsezo kulemera kwake.

4Mkwiyo umadzetsa nkhanza ndipo kupsa mtima kumachititsa zoopsa.

Koma nsanje imachita zoopsa zopambana.

5Kudzudzula munthu poyera nʼkwabwino

kuposa chikondi chobisika.

6Munthu amene amakukonda ngakhale akupweteke zili bwino,

koma mdani wako amakupsompsona mwachinyengo.

7Iye amene wakhuta amayipidwa ndi chisa cha uchi,

koma kwa munthu wanjala ngakhale chimene chili chowawa chimamukomera.

8Munthu amene wasochera ku nyumba kwake,

ali monga mbalame imene yasochera pa chisa chake.

9Mafuta ndi zonunkhira zimasangalatsa mtima,

ndipo kukoma mtima kwa bwenzi kwagona pa malangizo ake.

10Usasiye bwenzi lako ndiponso bwenzi la abambo ako,

ndipo usapite ku nyumba ya mʼbale wako pamene wakumana ndi mavuto;

mnzako wokhala naye pafupi amaposa mʼbale wako wokhala kutali.

11Mwana wanga, khala wanzeru, ndipo ukondweretse mtima wanga;

pamenepo ine ndidzatha kuyankha aliyense amene amandinyoza.

12Munthu wochenjera akaona choopsa amabisala,

koma munthu wopusa amangopitirira ndipo amakumana ndi mavuto.

13Utenge chovala cha munthu amene waperekera mlendo chikole;

ngati chigwiriro chifukwa waperekera chikole mlendo wosadziwika.

14Ngati munthu apatsa mnzake moni mofuwula mmamawa kwambiri,

anthu adzamuyesa kuti akutemberera.

15Mkazi wolongolola ali ngati

mvula yamvumbi.

16Kumuletsa mkazi wotereyu zimenezi zili ngati kuletsa mphepo

kapena kufumbata mafuta mʼdzanja.

17Chitsulo chimanoledwa ndi chitsulo chinzake,

chomwechonso munthu amanoledwa ndi munthu mnzake.

18Amene amasamalira mtengo wamkuyu adzadya zipatso zake,

ndipo iye amene amasamalira mbuye wake adzalandira ulemu.

19Monga momwe nkhope imaonekera mʼmadzi,

chomwechonso mtima wa munthu umadziwika ndi ntchito zake.

20Manda sakhuta,

nawonso maso a munthu sakhuta.

21Siliva amasungunulira mu uvuni ndipo golide mʼngʼanjo,

chomwechonso munthu amadziwika ndi zomwe akudzitamandira nazo.

22Ngakhale utakonola chitsiru mu mtondo

ndi musi ngati chimanga,

uchitsiru wakewo sudzachoka.

23Uzidziwe bwino nkhosa zako momwe zilili.

Kodi usamalire bwino ziweto zako?

24Paja chuma sichikhala mpaka muyaya,

ndipo ufumu sukhala mpaka mibado yonse.

25Pamene udzu watha, msipu nʼkumera;

ndipo atatuta udzu wa ku mapiri,

26ana ankhosa adzakupatsani chovala

ndipo pogulitsa mbuzi mudzapeza ndalama yogulira munda.

27Mudzakhala ndi mkaka wambuzi wambiri

kuti muzidya inuyo ndi banja lanu

ndi kudyetsa antchito anu aakazi.