Proverbios 26 – NVI & GKY

Nueva Versión Internacional

Proverbios 26:1-28

1Ni la nieve es para el verano,

ni la lluvia para la cosecha,

ni los honores para el necio.

2Como el gorrión sin rumbo o la golondrina sin nido,

la maldición sin motivo jamás llega a su destino.

3El látigo es para los caballos,

el freno, para los asnos

y la vara, para la espalda del necio.

4No respondas al necio con igual necedad

o tú mismo pasarás por uno.

5Respóndele al necio como se merece,

para que no se tenga por sabio.

6Enviar un mensaje por medio de un necio

es como cortarse los pies o sufrir26:6 sufrir. Lit. beber. violencia.

7Inútil es el proverbio en la boca del necio

como inútiles son las piernas de un tullido.

8Rendirle honores al necio es tan absurdo

como atar una piedra a la honda.

9El proverbio en la boca del necio

es como espina en la mano del borracho.

10Como arquero que hiere al azar

es quien contrata a un necio o a cualquiera que pasa.

11Como el perro vuelve a su vómito,

así el necio insiste en su necedad.

12¿Te has fijado en quien se cree muy sabio?

Más se puede esperar de un necio que de gente así.

13Dice el perezoso: «Hay un león en el camino.

¡Por las calles un león anda suelto!».

14Sobre sus goznes gira la puerta;

sobre la cama, el perezoso.

15El perezoso mete la mano en el plato,

pero le pesa llevarse el bocado a la boca.

16El perezoso se cree más sabio

que siete sabios que saben responder.

17Meterse en pleitos ajenos

es como agarrar por las orejas a un perro callejero.

18Como loco que dispara

mortíferas flechas encendidas,

19es quien engaña a su amigo y explica:

«¡Tan solo estaba bromeando!».

20Sin leña se apaga el fuego;

sin chismes se acaba el pleito.

21Con el carbón se hacen brasas, con la leña se prende fuego

y con un pendenciero se inician los pleitos.

22Los chismes son deliciosos manjares;

penetran hasta lo más íntimo del ser.

23Como baño de plata26:23 como baño de plata. Lit. como plata de escoria. sobre vasija de barro

son los labios zalameros de un corazón malvado.

24El que odia se esconde tras sus palabras,

pero en lo íntimo alberga engaño.

25No le creas, aunque te hable con dulzura,

porque su corazón está lleno de siete abominaciones.

26Tal vez disimule con engaños su odio,

pero en la asamblea se descubrirá su maldad.

27Cava una fosa y en ella caerás;

echa a rodar piedras y te aplastarán.

28La lengua mentirosa odia a sus víctimas;

la boca lisonjera lleva a la ruina.

Holy Bible in Gĩkũyũ

Thimo 26:1-28

126:1 1Sam 12:17; Thim 19:10O ta ũrĩa tharunji ĩtaagĩrĩire kũgĩa hĩndĩ ya riũa, kana mbura kuura hĩndĩ ya magetha-rĩ,

noguo gĩtĩĩo gĩtagĩrĩire mũndũ mũkĩĩgu.

226:2 Gũcook 23:5Ta kanyoni-ka-nja gekũbatabata, kana thũngũrũrũ ĩkũhiũka-hiũka,

noguo kĩrumi gĩtarĩ gĩtũmi gĩtarĩ ha kwĩgwatĩrĩra.

326:3 Thab 32:9Kĩboko nĩ kĩa mbarathi, matamu nĩ ma ndigiri,

na rũthanju nĩ rwa ciande cia andũ arĩa akĩĩgu!

426:4 Isa 36:21Ndũkanacookerie mũndũ mũkĩĩgu kũringana na ũrimũ wake,

ndũkae gũtuĩka take.

5Cookeria mũndũ mũkĩĩgu kũringana na ũrimũ wake,

nĩguo ndakeyone taarĩ mũndũ mũũgĩ maitho-inĩ make.

6Gũtũma ndũmĩrĩri na guoko kwa mũndũ mũkĩĩgu-rĩ,

nĩ ta gwĩtinia magũrũ, kana kũnyua haaro.

7O ta magũrũ ma gĩthua ũrĩa mathiiaga maniginĩte,

noguo thimo ĩhaana ĩkĩario nĩ kanua ka mũndũ mũkĩĩgu.

8Kũhe mũndũ mũkĩĩgu gĩtĩĩo

no ta kuoherera ihiga kĩgũtha-inĩ.

9Thimo ĩkĩario nĩ kanua ka mũndũ mũkĩĩgu

nĩ ta mũigua ũrĩ guoko-inĩ kwa mũrĩĩu.

10Mũndũ wandĩkaga mũndũ mũkĩĩgu kana mwĩhĩtũkĩri

nĩ ta ũrĩa ũikagia mĩguĩ o ro ũguo agatiihia andũ.

1126:11 2Pet 2:22Mũndũ mũkĩĩgu acookagĩra ũrimũ wake

o ta ũrĩa ngui ĩcookagĩrĩra matahĩko mayo.

1226:12 Thim 3:7; Thim 29:20Wanona mũndũ wĩonaga arĩ mũũgĩ maitho-inĩ make?

Mũndũ mũkĩĩgu arĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gũkĩra mũndũ ũcio.

1326:13 Thim 22:13Kĩgũũta kiugaga atĩrĩ, “Njĩra-inĩ kũrĩ na mũrũũthi,

mũrũũthi mũrĩĩani ũrorũũra njĩra-inĩ cia itũũra!”

14Ta ũrĩa mũrango ũtindaga ũkĩgarũrũka ihocio-inĩ ciaguo,

noguo kĩgũũta gĩtindaga gĩkĩĩgarũra gĩkomete ũrĩrĩ-inĩ wakĩo.

1526:15 Thim 19:24Kĩgũũta gĩikagia guoko gwakĩo o thaani-inĩ;

kĩnogagio nĩgũcooka gũkuoya gĩgũkinyie kanua-inĩ.

16Kĩgũũta kĩĩonaga kĩrĩ kĩũgĩ maitho-inĩ makĩo,

gũkĩra andũ mũgwanja arĩa macookagia ũhoro na ũũgĩ.

17Mwĩhĩtũkĩri wĩtoonyagia inegene-inĩ rĩtamũkoniĩ

no ta mũndũ ũkũnyiita ngui matũ.

18Ta mũgũrũki ũgũikia

icinga cia mwaki, kana agaikia mĩguĩ ya gĩkuũ,

19no taguo mũndũ ahaana ũrĩa ũheenagia mũndũ wa itũũra rĩake,

agacooka kũmwĩra atĩrĩ, “Nĩ itherũ nyuma narĩo!”

2026:20 Thim 22:10Mwaki ũngĩaga ngũ no kũhora ũhoraga;

ngarari cingĩaga mũhuhu no gũthira ithiraga.

2126:21 Thim 14:17O ta ũrĩa makara magwatagia marĩa mangĩ mwaki,

na o ta ũrĩa ngũ ciakanagia mwaki,

noguo mũndũ mũũgiti aakagĩrĩria haaro.

2226:22 Thim 18:8Ndeto cia mũndũ wa mũhuhu nĩ ta twenyũ twega twa irio;

tũmerũkaga tũgathiĩ mwĩrĩ wa mũndũ o thĩinĩ biũ.

23Ta ũrĩa indo cia rĩũmba inyorokagio ikahenia na igũrũ,

no taguo mĩromo mĩnyoroku ĩhumbagĩra ngoro ĩrĩ na ũũru.

24Mũndũ wa rũmena aaragia ũhinga na mĩromo yake,

no thĩinĩ wa ngoro yake aiyũrĩtwo no maheeni.

2526:25 Thab 28:3; Jer 9:4O na gũtuĩka mĩario yake nĩ ya gũkenania, ndũkanamwĩtĩkie,

nĩgũkorwo ngoro yake ĩiyũrĩte maũndũ mũgwanja marĩ magigi.

26Rũmena rwake no rũhithwo na maheeni,

no waganu wake ũkaaguũrio kĩũngano-inĩ.

2726:27 Thab 7:15; Thim 28:10Mũndũ angĩenja irima, nĩwe ũkaagũa rĩo;

mũndũ angĩgaragaria ihiga, rĩkaagaragara rĩmũcookerere.

2826:28 Thim 29:5Rũrĩmĩ rwa maheeni nĩkũmena rũmenete arĩa rũtuuragia,

nako kanua ga kwĩyendithĩrĩria karehaga mwanangĩko.