1En las manos del Señor el corazón del rey son como un río:
siguen el curso que el Señor les ha trazado.
2A cada uno le parece correcto su camino,21:2 A cada uno … su camino. Lit. Todo camino del hombre es recto a sus ojos.
pero el Señor juzga los corazones.
3Practicar la justicia y el derecho
lo prefiere el Señor a los sacrificios.
4Los ojos altivos, el corazón orgulloso
y la luz de los malvados son pecado.
5Los planes bien pensados producen ganancias;
los apresurados traen pobreza.
6La fortuna amasada por la lengua embustera
se esfuma como la niebla y es mortal como una trampa.21:6 se esfuma … una trampa (LXX, Vulgata y algunos mss. hebreos); es niebla llevada de los que buscan la muerte (TM).
7La violencia de los malvados los arrastrará,
porque se niegan a practicar la justicia.
8Torcido es el camino del culpable,
pero recta la conducta del hombre honrado.
9Más vale habitar en un rincón de la azotea
que compartir el techo con mujer pendenciera.
10El malvado solo piensa en el mal;
jamás se compadece de su prójimo.
11Cuando se castiga al insolente,
aprende21:11 aprende. Lit. se hace sabio. el inexperto;
cuando se instruye al sabio,
el inexperto adquiere conocimiento.
12El Justo21:12 Justo. Alt. la persona justa. considera la casa del malvado
y lo entrega a la ruina.
13Quien cierra sus oídos al clamor del pobre
llorará también sin que nadie le responda.
14El regalo secreto apacigua el enojo;
el obsequio discreto calma la ira violenta.
15Cuando se hace justicia,
se alegra el justo y tiembla el malhechor.
16Quien se aparta de la senda de la prudencia
irá a parar entre los muertos.
17El que ama el placer se quedará en la pobreza;
el que ama el vino y los perfumes jamás será rico.
18El malvado pagará por el justo
y el traidor, por el hombre intachable.
19Más vale habitar en el desierto
que con mujer pendenciera y de mal genio.
20En casa del sabio abundan las riquezas y el perfume,
pero el necio todo lo despilfarra.
21El que va tras la justicia y el amor
halla vida, justicia y honra.
22El sabio conquista la ciudad de los poderosos
y derriba el baluarte en que ellos confiaban.
23El que refrena su boca y su lengua
se libra de muchas angustias.
24Orgulloso, arrogante e insolente
es quien se comporta con desmedida soberbia.
25La codicia del perezoso lo lleva a la muerte,
porque sus manos se niegan a trabajar;
26todo el día se lo pasa codiciando,
pero el justo da con generosidad.
27El sacrificio de los malvados es detestable
y, más aún, cuando se ofrece con mala intención.
28El testigo falso perecerá;
pero quien sabe escuchar siempre podrá hablar.
29El malvado es inflexible en sus decisiones;
el justo examina21:29 examina (LXX, Qumrán y varios mss. hebreos); ordena (TM). su propia conducta.
30De nada sirven ante el Señor
la sabiduría, la inteligencia y el consejo.
31Se alista al caballo para el día de la batalla,
pero la victoria depende del Señor.
1دل پادشاه در دست خداوند است، او آن را مانند آب جوی، به هر سو كه بخواهد هدايت می‌كند.
2تمام كارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگيزه‌ها را خداوند می‌بيند.
3به جا آوردن عدالت و انصاف بيشتر از تقديم قربانیها خداوند را خشنود می‌سازد.
4غرور و تكبر گناهانی هستند كه آدم بدكار توسط آنها شناخته می‌شود.
5زيركی و كوشش، انسان را توانگر می‌كند، اما شتابزدگی باعث فقر می‌شود.
6ثروتی كه از راه نادرست به دست آيد، هرگز دوام نمی‌آورد. پس چرا بايد در اين راه جان خود را به خطر بيندازی؟
7ظلم بدكارانی كه نمی‌خواهند راستی را به جا آورند، عاقبت به سوی خودشان باز می‌گردد و آنان را نابود می‌كند.
8راه آدم گناهكار كج است ولی شخص پاک در راستی گام برمی‌دارد.
9سكونت در گوشهٔ پشت بام بهتر است از زندگی كردن با زن ستيزه‌جو در يک خانه مشترک.
10آدم بدكار ظلم را دوست دارد و حتی همسايه‌اش از دست او در امان نيست.
11جاهلان تا تنبيه شدن مسخره‌كنندگان را نبينند درس عبرت نمی‌گيرند، اما دانايان تنها با شنيدن می‌آموزند.
12خداشناسان از مشاهدهٔ خراب شدن خانهٔ بدكاران و هلاكت ايشان پند می‌گيرند.
13آنكه فرياد فقيران را نشنيده می‌گيرد در روز تنگدستی خود نيز فريادرسی نخواهد داشت.
14هديه‌ای كه در خفا داده می‌شود خشم را می‌خواباند و رشوهٔ پنهانی غضب شديد را فرو می‌نشاند.
15اجرای عدالت برای آدم درستكار شادی‌بخش است، اما برای آدم بدكار مصيبت‌بار.
16مرگ در انتظار كسانی است كه از راه حكمت منحرف می‌شوند.
17كسی كه خوشگذرانی را دوست دارد، تهيدست می‌شود و آدم ميگسار و عياش هرگز ثروتمند نخواهد شد.
18بدكاران در همان دامی كه برای درستكاران نهاده‌اند، گرفتار می‌شوند. 19سكونت در بيابان بی‌آب و علف بهتر است از زندگی كردن با زن ستيزه‌جو.
20خانهٔ شخص دانا از نعمت و ثروت پر است، ولی آدم نادان هر چه به دست می‌آورد بر باد می‌دهد.
21درستكار و مهربان باش تا عمر خوشی داشته باشی و از احترام و موفقيت برخوردار شوی.
22يک مرد دانا می‌تواند شهر زورمندان را بگيرد و قلعه اعتمادشان را فرو بريزد.
23هر كه مواظب سخنانش باشد جانش را از مصیبتها نجات خواهد داد.
24كسانی كه ديگران را مسخره می‌كنند، مغرور و متكبرند.
25داشتن اشتياق و آرزو برای شخص تنبل كشنده است، زيرا برای رسيدن به آن تن به كار نمی‌دهد. 26او تمام روز در آرزوی گرفتن به سر می‌برد؛ ولی شخص خداشناس سخاوتمند است و از بخشيدن به ديگران دريغ نمی‌كند.
27خدا از قربانيهای بدكاران نفرت دارد، بخصوص اگر با نيت بد تقديم شده باشد.
28شاهد دروغگو نابود خواهد شد، اما سخنان شخص امين تا ابد باقی خواهد ماند.
29آدم بدكار خودسرانه عمل می‌كند، اما شخص درستكار تمام جوانب امر را می‌سنجد.
30هيچ حكمت و بصيرت و نقشه‌ای نمی‌تواند عليه خداوند عمل كند.
31انسان اسب را برای روز جنگ آماده می‌كند، ولی پيروزی را خداوند می‌بخشد.
