Proverbios 21 – NVI & GKY

Nueva Versión Internacional

Proverbios 21:1-31

1En las manos del Señor el corazón del rey son como un río:

siguen el curso que el Señor les ha trazado.

2A cada uno le parece correcto su camino,21:2 A cada uno … su camino. Lit. Todo camino del hombre es recto a sus ojos.

pero el Señor juzga los corazones.

3Practicar la justicia y el derecho

lo prefiere el Señor a los sacrificios.

4Los ojos altivos, el corazón orgulloso

y la luz de los malvados son pecado.

5Los planes bien pensados producen ganancias;

los apresurados traen pobreza.

6La fortuna amasada por la lengua embustera

se esfuma como la niebla y es mortal como una trampa.21:6 se esfuma … una trampa (LXX, Vulgata y algunos mss. hebreos); es niebla llevada de los que buscan la muerte (TM).

7La violencia de los malvados los arrastrará,

porque se niegan a practicar la justicia.

8Torcido es el camino del culpable,

pero recta la conducta del hombre honrado.

9Más vale habitar en un rincón de la azotea

que compartir el techo con mujer pendenciera.

10El malvado solo piensa en el mal;

jamás se compadece de su prójimo.

11Cuando se castiga al insolente,

aprende21:11 aprende. Lit. se hace sabio. el inexperto;

cuando se instruye al sabio,

el inexperto adquiere conocimiento.

12El Justo21:12 Justo. Alt. la persona justa. considera la casa del malvado

y lo entrega a la ruina.

13Quien cierra sus oídos al clamor del pobre

llorará también sin que nadie le responda.

14El regalo secreto apacigua el enojo;

el obsequio discreto calma la ira violenta.

15Cuando se hace justicia,

se alegra el justo y tiembla el malhechor.

16Quien se aparta de la senda de la prudencia

irá a parar entre los muertos.

17El que ama el placer se quedará en la pobreza;

el que ama el vino y los perfumes jamás será rico.

18El malvado pagará por el justo

y el traidor, por el hombre intachable.

19Más vale habitar en el desierto

que con mujer pendenciera y de mal genio.

20En casa del sabio abundan las riquezas y el perfume,

pero el necio todo lo despilfarra.

21El que va tras la justicia y el amor

halla vida, justicia y honra.

22El sabio conquista la ciudad de los poderosos

y derriba el baluarte en que ellos confiaban.

23El que refrena su boca y su lengua

se libra de muchas angustias.

24Orgulloso, arrogante e insolente

es quien se comporta con desmedida soberbia.

25La codicia del perezoso lo lleva a la muerte,

porque sus manos se niegan a trabajar;

26todo el día se lo pasa codiciando,

pero el justo da con generosidad.

27El sacrificio de los malvados es detestable

y, más aún, cuando se ofrece con mala intención.

28El testigo falso perecerá;

pero quien sabe escuchar siempre podrá hablar.

29El malvado es inflexible en sus decisiones;

el justo examina21:29 examina (LXX, Qumrán y varios mss. hebreos); ordena (TM). su propia conducta.

30De nada sirven ante el Señor

la sabiduría, la inteligencia y el consejo.

31Se alista al caballo para el día de la batalla,

pero la victoria depende del Señor.

Holy Bible in Gĩkũyũ

Thimo 21:1-31

121:1 Esit 5:1Ngoro ya mũthamaki ĩrĩ moko-inĩ ma Jehova;

amĩroragia o kũrĩa ekwenda, o ta ũrĩa maaĩ moinithagĩrio mĩtaro-inĩ.

221:2 Thim 16:2Mũndũ oonaga mĩthiĩre yake yothe ĩrĩ mĩega,

no Jehova athimaga ngoro.

321:3 1Sam 15:22; Isa 1:11Gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire na ũrĩa ũrĩ kĩhooto

nĩ gwĩtĩkagĩrwo nĩ Jehova gũkĩra kũruta igongona.

4Maitho ma mwĩtũũgĩrio na ngoro ya mwĩtĩĩo,

o icio tawa wa arĩa aaganu-rĩ, nĩ mehia!

521:5 Thim 10:4Mĩbango ya arĩa marĩ kĩyo nĩĩrehaga uumithio,

o ta ũrĩa ti-itherũ ihenya inene rĩrehaga ũthĩĩni.

6Kũgĩa na ũtonga na njĩra ya rũrĩmĩ rwa maheeni

nĩ kĩbii gĩa gũthira, na nĩ mũtego wa gĩkuũ.

7Haaro ya andũ arĩa aaganu ĩkaamakururia, ĩmeherie,

nĩgũkorwo nĩmaregaga gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire.

8Njĩra ya mũndũ mũhĩtia nĩ njogomu,

no mĩthiĩre ya mũndũ ũrĩa ũtarĩ mahĩtia nĩ mĩrũngarũ.

9Nĩ kaba gũtũũra nyũmba-igũrũ, koine-inĩ,

gũkĩra gũtũũra nyũmba thĩinĩ na mũtumia wa haaro.

10Mũndũ ũrĩa mwaganu eriragĩria gwĩka o ũũru;

ndaiguuagĩra mũndũ wa itũũra rĩake tha.

1121:11 Thim 19:25Hĩndĩ ĩrĩa mũnyũrũrania aaherithio, arĩa maagĩte ũũgĩ nĩmohĩgaga;

hĩndĩ ĩrĩa mũndũ mũũgĩ aataarwo nĩagĩĩaga na ũmenyo.

1221:12 Thim 14:11Ũrĩa Mũthingu, o we Ngai, nĩonaga nyũmba ya ũrĩa mwaganu,

na akarehithĩria ũcio mwaganu mwanangĩko.

13Mũndũ angĩhinga matũ ndakaigue kĩrĩro kĩa arĩa athĩĩni-rĩ,

o nake agaakaya na ndone wa kũmwĩtĩka.

1421:14 Kĩam 32:20Kĩheo kĩheanĩtwo na hitho nĩkĩhooreragia marakara,

na ihaki ihithe nguo-inĩ rĩhooreragia mangʼũrĩ manene.

15Ituĩro rĩa kĩhooto rĩatuuo, rĩrehaga gĩkeno kũrĩ andũ arĩa athingu,

no rĩrehaga kĩmako kũrĩ arĩa mekaga ũũru.

1621:16 Ezek 18:24Mũndũ ũrĩa ũtiganaga na njĩra ya ũũgĩ,

akaahurũkĩra kĩũngano-inĩ kĩa arĩa akuũ.

17Mũndũ ũrĩa mwendi ikeno nĩagathĩĩna;

ũrĩa wothe mwendi ndibei na maguta-rĩ, gũtirĩ hĩndĩ agaatonga.

1821:18 Thim 11:8Mũndũ ũrĩa mwaganu atuĩkaga irĩhi rĩa gũkũũra ũrĩa mũthingu,

na ũrĩa ũtarĩ mwĩhokeku agatuĩka irĩhi rĩa gũkũũra ũrĩa mũrũngĩrĩru.

19Nĩ kaba gũtũũra werũ-inĩ,

gũkĩra gũtũũra na mũtumia wa haaro na kũrakara narua.

20Thĩinĩ wa nyũmba ya mũndũ mũũgĩ nĩ kũrĩ mĩthemba yothe ya irio njega o na maguta,

no mũndũ mũkĩĩgu arĩĩaga kĩrĩa gĩothe arĩ nakĩo.

2121:21 Math 5:6Mũndũ ũrĩa ũthingataga ũthingu na wendani

nĩagĩĩaga na muoyo, na ũgaacĩru, na gĩtĩĩo.

22Mũndũ mũũgĩ atharĩkagĩra itũũra inene rĩa andũ arĩa njamba,

na akamomora kĩĩhitho kĩa hinya kĩrĩa mehokete.

2321:23 Thim 12:13; Thab 34:13Mũndũ ũrĩa ũmenyagĩrĩra kanua gake na rũrĩmĩ rwake

nĩeyeheragia mũtino-inĩ.

2421:24 Jer 43:2Mũndũ mwĩtĩĩi na mwĩgereri, etagwo “Mũnyũrũria”;

ekaga maũndũ make na mwĩtĩĩo mũnene.

2521:25 Thim 13:4Merirĩria ma mũndũ kĩgũũta nĩmo makaamũũraga,

tondũ moko make matiendaga kũruta wĩra.

2621:26 2Sam 17:27; Alaw 25:35Mũthenya wothe eriragĩria o makĩria,

no arĩa athingu maheanaga mategũtara.

2721:27 1Ath 14:24; Thim 15:8Igongona rĩa mũndũ mwaganu nĩ kĩndũ kĩrĩ magigi:

ĩ rĩtikĩrĩ magigi makĩria hĩndĩ ĩrĩa rĩrehetwo na ũhinga ngoro-inĩ!

28Mũira wa maheeni nĩgũthira agaathira,

nake ũrĩa ũmũthikagĩrĩria akaanangwo nginya tene.

29Mũndũ mwaganu erũagĩrĩra na ũrũme,

no mũndũ mũrũngĩrĩru nĩeciiragia ũhoro wa mĩthiĩre yake.

3021:30 2Maũ 13:12; Isa 8:10Gũtirĩ ũũgĩ, kana ũmenyi, kana kĩrĩra o na kĩrĩkũ

kĩngĩhota gũũkĩrĩra Jehova.

3121:31 Thab 33:12-19; Isa 31:1Mbarathi nĩĩharagĩrio nĩ ũndũ wa mũthenya wa mbaara,

no ũhootani uumaga kũrĩ Jehova.