Levítico 25 – NVI & APSD-CEB

Nueva Versión Internacional

Levítico 25:1-55

El año sabático

1En el monte Sinaí el Señor ordenó a Moisés 2que dijera a los israelitas: «Cuando ustedes hayan entrado en la tierra que les voy a dar, la tierra misma deberá observar un año de reposo25:2 un año de reposo. Lit. un sábado; también en vv. 4-6. en honor al Señor. 3Durante seis años sembrarás tus campos, podarás tus viñas y cosecharás sus productos; 4pero llegado el séptimo año la tierra gozará de un año de reposo en honor al Señor. No sembrarás tus campos ni podarás tus viñas; 5no segarás lo que haya brotado por sí mismo ni vendimiarás las uvas de tus viñas no cultivadas. La tierra gozará de un año de completo reposo. 6Sin embargo, de todo lo que la tierra produzca durante ese año sabático, podrán comer no solo tú, sino también tu siervo y tu sierva, el jornalero y el residente temporal entre ustedes. 7También podrán alimentarse tu ganado y los animales que haya en el país. Todo lo que la tierra produzca ese año será solo para el consumo diario.

El año del jubileo

8»Siete veces contarás siete años sabáticos, de modo que los siete años sabáticos sumen cuarenta y nueve años. 9El día diez del mes séptimo, es decir, el día del Perdón, harás resonar la trompeta por todo el país. 10El año cincuenta será declarado santo, y se proclamará en el país la liberación de todos sus habitantes. Será para ustedes un jubileo y cada uno volverá a su heredad familiar y a su propio clan. 11El año cincuenta será para ustedes un jubileo: ese año no sembrarán ni cosecharán lo que haya brotado por sí mismo, ni tampoco vendimiarán las viñas no cultivadas. 12Ese año es jubileo y será santo para ustedes. Comerán solamente lo que los campos produzcan por sí mismos.

13»En el año de jubileo cada uno volverá a su heredad familiar.

14»Si entre ustedes se realizan transacciones de compraventa, no se exploten los unos a los otros. 15Tú comprarás de tu prójimo a un precio proporcional al número de años que falten para el próximo jubileo, y él te venderá a un precio proporcional al número de años que queden por cosechar. 16Si aún faltan muchos años para el jubileo, aumentarás el precio en la misma proporción; pero si faltan pocos, rebajarás el precio proporcionalmente, porque lo que se te está vendiendo es solo el número de cosechas. 17No se explotarán los unos a los otros, sino que temerán a su Dios. Yo soy el Señor su Dios.

Consecuencias de la obediencia

18»Pongan en práctica mis estatutos, observen mis leyes y habitarán seguros en la tierra. 19La tierra dará su fruto, y comerán hasta saciarse, y allí vivirán seguros. 20Si acaso se preguntan: “¿Qué comeremos en el séptimo año si no plantamos ni cosechamos nuestros productos?”, 21déjenme decirles que en el sexto año les enviaré una bendición tan grande que la tierra producirá como para tres años. 22Cuando ustedes siembren durante el octavo año, todavía estarán comiendo de la cosecha anterior, y continuarán comiendo de ella hasta la cosecha del año siguiente.

Leyes sobre el rescate de propiedades

23»La tierra no se venderá a perpetuidad, porque la tierra es mía y ustedes no son aquí más que extranjeros y huéspedes. 24Por tanto, en el país habrá la posibilidad de recobrar todo terreno que haya sido heredad familiar.

25»En el caso de que uno de tus compatriotas se empobrezca y tenga que vender parte de su heredad familiar, su pariente más cercano rescatará lo que su hermano haya vendido. 26Si el hombre no tiene a nadie que pague el rescate a su favor, pero él mismo llega a prosperar y consigue lo suficiente para rescatar su propiedad, 27deberá calcular el número de años transcurridos desde la venta y reembolsar el saldo a quien se la haya comprado. Así podrá volver a su heredad. 28Pero si no consigue lo suficiente para rescatarla, la tierra quedará en posesión del comprador hasta el año del jubileo, cuando el que la vendió la recobrará y esta volverá a su heredad familiar.

29»Si alguno vende una casa en una ciudad amurallada, tendrá derecho a rescatarla durante un año completo a partir de la fecha de venta. Ese es el tiempo que dura su derecho a rescatarla. 30Si no rescata la casa antes de cumplirse el año, no se le devolverá en el jubileo, sino que pasará a ser propiedad perpetua del comprador y de sus descendientes. 31Las casas que estén en aldeas sin murallas se considerarán campo abierto, pero podrán rescatarse y se devolverán en el jubileo.

32»Los levitas tendrán siempre el derecho de rescatar sus casas en las ciudades de su heredad. 33Si alguno de los levitas hace valer su derecho, la casa que vendió en una de sus ciudades se le devolverá en el jubileo, porque las casas en las ciudades de los levitas son su heredad familiar entre los israelitas. 34Pero los campos alrededor de sus ciudades no se venderán, pues son su propiedad inalienable.

35»Si alguno de tus compatriotas se empobrece y no tiene cómo sostenerse, ayúdalo como lo harías con el extranjero o con el residente temporal; así podrá seguir viviendo entre ustedes. 36No exigirás interés cuando prestes dinero, sino que temerás a tu Dios; así tu compatriota podrá seguir viviendo entre ustedes. 37Tampoco prestarás dinero con intereses ni le impondrás recargo a los alimentos que le fíes. 38Yo soy el Señor su Dios, que los saqué de Egipto para darles la tierra de Canaán y para ser su Dios.

39»Si alguno de tus compatriotas se empobrece y se ve obligado a venderse a ti, no lo hagas trabajar como esclavo. 40Trátalo como al jornalero o como al residente temporal que vive entre ustedes. Trabajará para ti, solo hasta el año del jubileo. 41Entonces lo pondrás en libertad junto con sus hijos, y podrán volver a su propia familia y a la heredad de sus antepasados. 42Todos los israelitas son mis siervos. Yo los saqué de Egipto, así que no serán vendidos como esclavos. 43No serás un amo cruel, sino que temerás a tu Dios.

44»Asegúrate de que tus esclavos y esclavas provengan de las naciones vecinas; allí podrás comprarlos. 45También podrás comprar esclavos nacidos en tu país, siempre y cuando sean de las familias extranjeras que vivan temporalmente en medio de ustedes. Ellos serán propiedad de ustedes, 46y podrán dejárselos a sus hijos como herencia para que les sirvan de por vida. En lo que respecta a tus compatriotas, no serás un amo cruel.

47»Si un extranjero residente entre ustedes se enriquece, y uno de tus compatriotas se empobrece y tiene que venderse a ese extranjero o a un familiar de ese extranjero, 48no perderá su derecho a ser rescatado después de haberse vendido. Podrá rescatarlo cualquiera de sus parientes: 49un tío, un primo o cualquier otro de sus parientes. Y, si llegara a prosperar, él mismo podrá pagar su rescate. 50Él y su dueño calcularán el tiempo transcurrido, desde el año en que se vendió hasta el año del jubileo. El precio de su liberación se determinará en proporción a la paga de un jornalero por ese número de años. 51Si aún faltan muchos años, pagará por su rescate una suma proporcional a la que se pagó por él. 52Si solo faltan pocos años para el jubileo, calculará y pagará por su rescate en proporción a esos años. 53Ustedes vigilarán que su dueño lo trate como a los que trabajan por contrato anual, y que no lo trate con crueldad.

54»Si tu compatriota no es rescatado por ninguno de esos medios, tanto él como sus hijos quedarán en libertad en el año del jubileo. 55Los israelitas son mis siervos. Yo los saqué de Egipto. Yo soy el Señor su Dios.

Ang Pulong Sa Dios

Leviticus 25:1-55

Ang Tuig nga Tingpahulay sa Yuta

1Sa dihang didto si Moises sa Bukid sa Sinai, gisugo siya sa Ginoo 2nga isulti kini ngadto sa mga Israelinhon:

Kon moabot na kamo sa yuta nga ihatag ko kaninyo, ayaw ninyo tamni ang yuta sa matag ikapito nga tuig aron mapasidunggan ninyo ako. 3Sulod sa unom ka tuig makatanom kamo ug makaani. Ug sulod usab sa maong mga tuig makapamul-ong kamo sa inyong mga ubas ug makapamupo sa mga bunga niini. 4Apan sa ikapito nga tuig kinahanglan nga papahulayon ninyo ang yuta. Ayaw ninyo tamni ang inyong mga uma ug ayaw usab ninyo pul-ongi ang inyong mga ubas. 5Ayaw ninyo aniha ang mga tanom nga nanurok human sa inyong pag-ani, ug ayaw usab ninyo pupua ang mga bunga sa inyong mga ubas nga wala pul-ongi. Kinahanglan makapahulay sa hingpit ang yuta sulod sa usa ka tuig. 6Apan mahimo kamong mokuha ug pagkaon gikan niini—alang sa inyong kaugalingon, sa inyong mga sulugoon, sa inyong mga trabahante, sa mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo, 7sa inyong mga kahayopan, ug sa mga ihalas nga mga mananap diha sa inyong yuta.

Ang Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli

8-9Sa matag ika-49 nga tuig,25:8-9 Sa matag ika-49 nga tuig: sa literal, pito ka tuig nga igpapahulay, pito ka pito ka tuig. sa ikanapulo nga adlaw sa ikapitong bulan nga mao ang Adlaw sa Pagluwas sa mga Tawo gikan sa Ilang mga Sala, patingoga ninyo ang mga budyong sa tibuok nga dapit. 10Isipa ninyo nga pinasahi ang ika-50 nga tuig, kay panahon kini sa pag-uli ngadto sa tag-iya ang kanhing mga butang nga gibaligya, ug paghatag ug kagawasan sa mga ulipon aron makabalik na sila sa ilang pamilya. 11-12Niining Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli, ayaw kamo pagtanom, ug ayaw usab kamo pag-ani o pamupo aron pagtigom sa mga bunga sa mga tanom nga nanurok lang, apan panguha lang kamo sa inyong kaonon. Balaan kining tuiga alang kaninyo.

13Niining tuiga, ang tanang kabtangan nga gibaligya kaninyo ibalik ninyo ngadto sa nagbaligya niini. 14Busa kon magbaligya kamo o magpalit ug yuta sa inyong katagilungsod, ayaw kamo paglinimbongay. 15Kinahanglan nga ang presyo sa yuta ibasi sa nahibiling mga tuig nga makaani pa gikan niini sa dili pa moabot ang sunod nga Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli. 16Kon daghan pa ang katuigan nga nahibilin ayha ang Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli, patas-i ninyo ang presyo sa yuta, apan kon gamay na lang, pamub-i ninyo ang presyo niini. Kay ang tinuod, ang gipalit dili ang yuta mismo kondili ang gidaghanon sa maani gikan sa maong yuta. 17Ayaw kamo paglinimbongay kondili tahora ninyo ako, ang Ginoo nga inyong Dios. 18-19Tumana gayod ninyo ang akong mga patakaran ug mga sugo aron magkinabuhi kamo nga malinawon diha sa yuta nga inyong puy-an ug dili kamo kawad-an ug pagkaon tungod sa kaabunda sa mga ani gikan sa yuta. 20Ayaw kamo kabalaka kon unsa ang inyong kaonon sa ikapito nga tuig nga dili kamo makatanom o makaani. 21Kay panalanginan ko ang inyong yuta sa ikaunom nga tuig aron mag-ani kini ug daghan nga paigo sa tulo ka tuig. 22Busa samtang nagatanom pa kamo sa ikawalo nga tuig, ang inyong kaonon mao pa ang inyong giani sa ikaunom nga tuig, ug daghan pa ang inyong pagkaon hangtod sa ting-ani sa ikasiyam nga tuig.

23Ayaw ninyo ibaligya ang yuta sa paagi nga dili na kini mabawi pa, kay kining yutaa ako; gipapuy-an ug gipasaopan ko lang kini kaninyo. 24Busa tugoti ninyo nga mabawi pa sa tag-iya ang iyang yuta gikan kaninyo. Himuon ninyo kini sa tanan nga yuta nga inyong gipalit.

25Kon napobre ang inyong isigka-Israelinhon, ug tungod niini nabaligya niya ang iyang yuta, ang iyang labing duol nga paryente mao ang mopalit ug balik niini. 26Apan kon wala siyay paryente nga mopalit ug balik niini alang kaniya, mahimo gihapon niya kining mabawi kon makaya na niya kining paliton ug balik. 27Kon mahitabo kini, bayran niya ang nakapalit sa iyang yuta sa presyo basi sa maani gikan sa yuta hangtod sa pag-abot sa Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli. Unya mahimo na niyang mabawi ang iyang yuta. 28Apan kon dili paigo ang iyang ibayad, magpabilin kini sa nagpalit hangtod sa pag-abot sa Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli. Nianang tuiga, mabawi na niya ang iyang yuta nga walay bayad.

29Kon ang usa ka tawo mobaligya sa iyang balay nga anaa sa lungsod nga gilibotan ug paril, mapalit pa niya kini ug balik sulod sa usa ka tuig gikan sa iyang pagbaligya. 30Apan kon dili niya kini mapalit ug balik sulod sa usa ka tuig, ang maong balay mahimong iya na sa nakapalit ug sa iyang mga kaliwat hangtod sa kahangtoran. Dili na kini mabawi sa tag-iya sa Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli. 31Apan ang mga balay nga anaa sa mga baryo nga walay paril sama sa mga uma, mahimong mapalit ug balik ug mabawi sa Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli.

32Mahimong mapalit ug balik bisan kanus-a sa mga kaliwat ni Levi ang ilang mga balay nga anaa sa mga lungsod nga ilang gipanag-iyahan. 33Kon dili nila kini mapalit ug balik, iuli kini kanila sa Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli. Kay ang mga balay diha sa ilang mga lungsod ilang bahin gikan sa ilang isigka-Israelinhon. 34Apan ang mga sabsabanan nga anaa dapit sa ilang mga lungsod kinahanglan nga dili ibaligya, kay ila kanang kabtangan hangtod sa kahangtoran.

35Kon napobre ang inyong isigka-Israelinhon ug dili na siya makahimo sa pagsuporta sa iyang kaugalingon, tabangi ninyo siya sama sa pagtabang ninyo sa mga langyaw nga permanente nga nagapuyo uban kaninyo o temporaryo lang, aron makapadayon siya pagpuyo uban kaninyo. 36-37Pahulama ninyo siyag kuwarta ug ayaw patuboi, ug baligyai ninyo siyag pagkaon ug ayaw paginansiyahi, aron makapadayon siya pagpuyo uban kaninyo. Himoa ninyo kana sa pagpaila nga nagatahod kamo kanako nga inyong Dios. 38Ako mao ang Ginoo nga inyong Dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto aron ihatag kaninyo ang yuta sa Canaan ug aron ako mahimong inyong Dios.

39Kon napobre ang inyong isigka-Israelinhon, ug tungod niini nabaligya niya kaninyo ang iyang kaugalingon isip ulipon, ayaw ninyo siya patrabahoa sama sa usa ka ulipon. 40Isipa ninyo siya nga usa ka sinuholan nga trabahante o usa ka bisita nga nagapuyo uban kaninyo. Magtrabaho siya diha sa inyo hangtod sa Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli. 41Nianang tuiga, gawasnon na siya ug ang iyang mga anak, ug makabalik na sila sa ilang mga kaparyentehan ug maangkon pag-usab ang mga kabtangan sa ilang mga katigulangan. 42Mga ulipon ko kamo, kamong mga Israelinhon nga gipagawas ko gikan sa Ehipto. Busa ayaw ninyo ibaligya ang inyong kaugalingon aron mahimong ulipon. 43Ayaw ninyo daog-daoga ang inyong isigka-Israelinhon nga nagpaulipon kaninyo. Himoa ninyo kana sa pagpaila nga nagatahod kamo kanako nga inyong Dios.

44Kon gusto ninyo nga may mga ulipon kamo, pagpalit kamo sa mga nasod sa inyong palibot. 45Mahimo usab kamong mopalit sa mga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo o sa mga sakop sa ilang panimalay nga natawo diha sa inyong dapit. Ang mga ulipon nga napalit ninyo gikan kanila mahimo na ninyong kabtangan. 46Mahimo ninyo silang kabilin sa inyong mga anak ug mag-alagad sila kanila sa tibuok nilang kinabuhi. Apan ayaw gayod ninyo daog-daoga ang inyong isigka-Israelinhon nga nahimo ninyong ulipon.

47Kon ang usa ka kabos nga Israelinhon nagbaligya sa iyang kaugalingon isip ulipon ngadto sa usa ka adunahan nga langyaw nga nagapuyo uban kaninyo o sa paryente niini, 48kana nga Israelinhon mahimo pa nga malukat. Mahimo siyang lukaton sa iyang igsoon, 49uyoan, ig-agaw, o si bisan kinsa nga duol niyang paryente. Mahimo usab nga siya mismo ang molukat sa iyang kaugalingon kon makakaya na siya. 50-52Ang iyang himuon, sumahon niya ug sa nagpalit kaniya kon pila ka tuig ang iyang pag-alagad isip ulipon ug kon pila ka tuig ang nahibilin ayha moabot ang Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli. Basi sa gidugayon sa nahibilin nga tuig, sumahon kon pila ang kantidad kon bayran siya, sama sa sinuholan nga trabahante. Ang sumada sa sweldo mao ang bayad alang sa iyang kagawasan. 53Kinahanglan nga isipon siya sa nagpalit kaniya nga usa ka sinuholan nga trabahante ug dili niya siya daog-daogon. 54Kon dili siya malukat sa ingon niini nga mga paagi, malibre gihapon siya ug ang iyang mga anak sa Tuig sa Paghatag ug Kagawasan ug Pag-uli. 55Busa walay magpabilin kaninyo nga mga ulipon hangtod sa kahangtoran, kay mga ulipon ko kamo, kamo nga gipagawas ko gikan sa Ehipto. Ako mao ang Ginoo nga inyong Dios.