Ezequiel 18 – NVI & APSD-CEB

Nueva Versión Internacional

Ezequiel 18:1-32

La responsabilidad personal

1La palabra del Señor vino a mí y me dijo: 2«¿A qué viene tanta repetición de este proverbio tan conocido en Israel:

»“Los padres comieron uvas agrias

y a los hijos les duelen los dientes?”.

3»Tan cierto como que yo vivo, declara el Señor y Dios, jamás se volverá a repetir este proverbio en Israel. 4La persona que peque morirá. Sepan que todas las vidas me pertenecen, tanto la del padre como la del hijo.

5»Supongamos que hay un hombre justo

que practica el derecho y la justicia.

6No come en los santuarios de los montes

ni eleva plegarias a los ídolos de Israel.

No deshonra a la mujer de su prójimo

ni se une a la mujer en los días de su menstruación.

7No oprime a nadie ni roba;

más bien, devuelve la prenda al deudor,

da de comer al hambriento y viste al desnudo.

8No presta dinero con usura

ni exige intereses.

Se abstiene de hacer el mal

y juzga imparcialmente entre los rivales.

9Obedece mis estatutos

y cumple fielmente mis leyes.

Tal persona es justa y,

ciertamente, vivirá,

afirma el Señor y Dios.

10»Supongamos que esa persona tiene un hijo violento y homicida 11(aunque su padre no hizo ninguna de esas cosas).

»Él participa de los banquetes idolátricos en los cerros

y deshonra a la mujer de su prójimo.

12Oprime al pobre y al indigente;

roba y no devuelve la prenda al deudor.

Eleva plegarias a los ídolos

e incurre en actos abominables;

13presta dinero con usura y exige intereses.

¿Tal hijo merece vivir? ¡Claro que no! Por haber cometido todas esas abominaciones, será condenado a muerte y, de su muerte, solo él será responsable.

14»Supongamos que ese hijo podría a su vez tener un hijo que ve todos los pecados de su padre, pero no los imita.

15»No participa de los banquetes idolátricos en los cerros

ni eleva plegarias a los ídolos de Israel.

Tampoco deshonra a la mujer de su prójimo.

16No oprime a nadie

y devuelve la prenda al deudor.

No roba, da de comer al hambriento

y viste al desnudo.

17No maltrata al pobre

ni presta dinero con usura ni exige intereses.

Cumple mis leyes y obedece mis estatutos.

Un hijo así no merece morir por la maldad de su padre; ¡merece vivir! 18En cuanto a su padre, merece morir por su propio pecado, porque fue un opresor, robó a su prójimo e hizo lo malo en medio de su pueblo.

19»Pero ustedes preguntan: “¿Por qué no carga el hijo con las culpas de su padre?”. ¡Porque el hijo era justo y recto, pues obedeció mis estatutos y los puso en práctica! ¡Tal hijo merece vivir! 20La persona que peque morirá. Ningún hijo cargará con la culpa de su padre ni el padre con la del hijo. Al justo se le pagará con justicia y al malvado se le pagará con maldad.

21»Pero si el malvado se arrepiente de todos los pecados que ha cometido, obedece todos mis estatutos y practica el derecho y la justicia, no morirá; 22vivirá por haber actuado con justicia, y Dios no tomará en cuenta todos los pecados que ese malvado haya cometido. 23¿Acaso creen que me complace la muerte del malvado? ¿No quiero más bien que abandone su mala conducta y que viva? Yo, el Señor y Dios, lo afirmo.

24»Si el justo se aparta de la justicia y hace lo malo y comete todas las abominaciones del malvado, ¿merece vivir? No, sino que morirá por causa de su infidelidad y de sus pecados, y no se tomará en cuenta ninguna de sus obras justas.

25»Ustedes dicen: “No es justo el proceder del Señor”. Pero escucha, pueblo de Israel: ¿En qué no soy justo? ¿No son ustedes los que actúan injustamente? 26Si el justo se aparta de su justicia, cae en la maldad y muere, pero muere a causa de su maldad. 27Por otra parte, si el malvado deja de hacer lo malo y actúa con justicia y rectitud, salvará su vida. 28Si recapacita y se aparta de todas sus maldades, no morirá, sino que vivirá. 29Sin embargo, el pueblo de Israel anda diciendo: “No es justo el proceder del Señor”. Pueblo de Israel, ¿en qué soy injusto? ¿No son más bien ustedes los injustos?

30»Por tanto, a cada uno de ustedes, los israelitas, los juzgaré según su conducta, afirma el Señor y Dios. Arrepiéntanse y apártense de todas sus maldades y el pecado no será piedra de tropiezo. 31Arrojen de una vez por todas las maldades que cometieron contra mí y adquieran un corazón y un espíritu nuevos. ¿Por qué habrás de morir, pueblo de Israel? 32Yo no quiero la muerte de nadie. ¡Conviértanse y vivirán!, afirma el Señor y Dios.

Ang Pulong Sa Dios

Ezekiel 18:1-32

Mamatay ang Nagapakasala

1Miingon ang Ginoo kanako, 2“Unsay inyong buot ipasabot sa pagsulti niini nga panultihon sa Israel, ‘Mikaon ang mga amahan ug aslom nga ubas, ug ang mga anak ang gingilohan?’

3“Ako, ang Ginoo nga Dios nga buhi, nanumpa nga dili na ninyo kini isulti nga panultihon sa Israel. 4Pamatia ninyo kini! Ang tanan nga kinabuhi ako—ang kinabuhi sa ginikanan ug ang kinabuhi sa mga kabataan. Ang tawo ra nga nakasala mao ang mamatay. 5Pananglit may usa ka tawo nga matarong ug nagahimo sa mga butang nga husto ug subay sa balaod. 6Wala siya magsimba sa mga dios-dios sa Israel ni mokaon sa mga halad nga alang niini nga mga dios-dios didto sa mga simbahanan sa mga bukid. Wala siya makigdulog sa asawa sa uban o sa babaye nga giregla. 7Wala siya mangdaog-daog, ug ginauli niya ang gigarantiya sa mga nakautang kaniya. Wala siya mangawat, hinuon gipakaon niya ang mga gigutom ug gihatagan ug bisti ang mga walay bisti. 8Wala siya magpatubo kon magpautang. Wala siya nagahimog daotan, ug wala siyay gipaboran sa iyang paghukom. 9Nagasunod siya pag-ayo sa akong mga tulumanon ug mga sugo. Matarong kana nga tawhana ug padayon siyang mabuhi. Ako, ang Ginoo nga Dios, ang nagaingon niini.

10“Apan pananglit may anak siyang lalaki nga bangis ug kriminal o ginahimo niya kini nga mga buhat 11nga wala buhata sa iyang amahan: Mokaon siya sa mga halad nga alang sa mga dios-dios didto sa mga simbahanan sa mga bukid, ug makighilawas siya sa asawa sa uban. 12Ginadaog-daog niya ang mga kabos ug timawa. Kawatan siya, ug dili niya iuli ang garantiya sa mga nakautang kaniya. Nagasimba siya sa mga dios-dios, ug nagahimog daotan. 13Nagapautang siya nga may tubo. Mabuhi kaha siya? Dili! Mamatay gyud kini nga tawhana tungod niini nga tanang mangil-ad nga mga butang nga iyang gihimo. Siya ra ang hinungdan sa iyang kamatayon.

14“Apan pananglit kini nga tawo nga daotan may anak nga lalaki ug nakita niya ang tanang sala nga gihimo sa iyang amahan, apan wala niya kini sunda. 15Wala siya magsimba sa mga dios-dios sa Israel o mokaon sa mga halad nga alang niini nga mga dios-dios didto sa mga simbahanan sa mga bukid. Wala siya makighilawas sa asawa sa uban. 16Wala siya mangdaog-daog, ug wala siya mangayo ug garantiya gikan sa mga nangutang kaniya. Wala siya mangawat, ginapakaon hinuon niya ang mga gigutom ug gihatagan ug bisti ang mga walay bisti. 17Wala siya maghimog daotan, ug wala siya magpatubo kon magpautang siya. Ginatuman niya ang akong mga sugo ug mga tulumanon. Kini nga tawhana dili mamatay tungod sa sala sa iyang amahan kondili padayon siyang mabuhi. 18Apan ang iyang amahan mamatay tungod sa iyang sala kay nanghukhok siya, nangawat, ug naghimog daotan ngadto sa iyang mga katawhan.

19“Apan basig mangutana kamo, ‘Nganong dili man angay nga silotan ang anak tungod sa sala sa iyang amahan?’ Kon ang anak nagbuhat sa matarong ug husto, ug ginasunod niya pag-ayo ang akong mga tulumanon, padayon siyang mabuhi. 20Ang tawo lang nga nakasala mao ang mamatay. Ang anak dili angay nga silotan tungod sa sala sa iyang amahan, sama nga ang amahan dili angay nga silotan tungod sa sala sa iyang anak. Ang tawo nga matarong pagabalosan sa iyang matarong nga mga ginahimo, ug ang tawo nga daotan pagasilotan sa iyang daotan nga mga ginahimo.

21“Apan kon ang tawo nga daotan maghinulsol sa tanang mga sala nga iyang nahimo ug motuman sa akong mga pagtulon-an ug himuon niya kon unsa ang matarong ug husto, dili siya mamatay kondili mabuhi gyud siya. 22Dili na siya paninglon sa tanang mga sala nga iyang nahimo. Tungod sa iyang gipangbuhat nga matarong, padayon siyang mabuhi. 23Ako, ang Ginoo nga Dios, dili malipay kon mamatay ang usa ka daotan nga tawo. Malipay ako kon maghinulsol siya ug padayong mabuhi.

24“Apan kon ang usa ka tawo nga matarong mobiya sa iyang matarong nga pagkinabuhi ug magpakasala, ug magbuhat sa mangil-ad nga mga butang nga ginahimo sa mga tawo nga daotan, padayon ba siyang mabuhi? Dili! Kalimtan ang tanan niya nga binuhatan nga matarong. Ug tungod sa iyang pagluib kanako ug sa mga sala nga iyang nahimo, mamatay siya.

25“Apan moingon kamo, ‘Dili matarong ang pamaagi sa Ginoo.’ Pamati kamo, katawhan sa Israel: Ang ako bang pamaagi ang dili matarong o ang inyo? 26Kon ang usa ka tawo nga matarong mobiya sa matarong nga pagkinabuhi ug magpakasala, mamatay siya tungod sa iyang mga sala. 27Apan kon ang daotan nga tawo mobiya sa iyang daotan nga pagkinabuhi ug maghimog matarong ug husto, maluwas niya ang iyang kinabuhi. 28Dili siya mamatay tungod kay gitalikdan niya ang tanan niya nga sala. 29Apan moingon kamo nga katawhan sa Israel, ‘Dili matarong ang pamaagi sa Ginoo.’ O katawhan sa Israel, ang ako ba nga mga pamaagi ang dili matarong o ang inyo?

30“Busa ingnon ko kamo, O katawhan sa Israel, ako, ang Ginoo nga Dios, magahukom sa matag usa kaninyo sumala sa inyong binuhatan. Karon, paghinulsol kamo ug talikdi na ang tanan ninyong mga sala aron dili kamo malaglag. 31Nganong gusto man ninyong mamatay, O katawhan sa Israel? Undangi na ninyo ang inyong pagpakasala ug bag-oha na ang inyong pagkinabuhi. 32Kay dili ako malipay kon adunay mamatay. Busa paghinulsol na kamo aron padayon kamo nga mabuhi. Ako, ang Ginoo nga Dios, ang nagaingon niini.”