Ester 9 – NVI & HLGN

Nueva Versión Internacional

Ester 9:1-32

Triunfo de los judíos

1El edicto y la orden del rey debían ejecutarse el día trece del mes doce, que es el mes de adar. Los enemigos de los judíos esperaban dominarlos ese día; pero ahora se habían invertido los papeles y los judíos dominaban a quienes los odiaban. 2En todas las provincias del rey Asuero, los judíos se reunieron en sus respectivas ciudades para atacar a los que procuraban su ruina. Nadie podía combatirlos, porque el miedo a ellos se había apoderado de todos. 3Los nobles de las provincias, los sátrapas, los gobernadores y los administradores del rey apoyaban a los judíos, porque el miedo a Mardoqueo se había apoderado de todos ellos. 4Mardoqueo se había convertido en un personaje distinguido dentro del palacio real. Su fama se extendía por todas las provincias y cada vez se hacía más poderoso.

5Los judíos mataron a filo de espada a todos sus enemigos. Los mataron, aniquilaron e hicieron lo que quisieron con quienes los odiaban. 6En la ciudad de Susa mataron y aniquilaron a quinientos hombres. 7También mataron a Parsandata, Dalfón, Aspata, 8Porata, Adalías, Aridata, 9Parmasta, Arisay, Ariday y Vaizata, 10que eran los diez hijos de Amán, hijo de Hamedata, el enemigo de los judíos. Pero no se apoderaron de sus bienes.

11Ese mismo día, al enterarse el rey del número de muertos en la ciudad de Susa, 12dijo a la reina Ester:

—Si los judíos han matado y aniquilado a quinientos hombres y a los diez hijos de Amán en la ciudad de Susa, ¡qué no habrán hecho en el resto de las provincias del reino! Dime cuál es tu deseo y se te concederá. ¿Qué otra petición tienes? ¡Se cumplirá tu deseo!

13—Si a Su Majestad le parece bien —respondió Ester—, concédales permiso a los judíos de Susa para prorrogar hasta mañana el edicto de este día y permita que sean colgados en la horca los diez hijos de Amán.

14El rey ordenó que se hiciera así. Se emitió un edicto en Susa y los diez hijos de Amán fueron colgados. 15Los judíos de Susa se reunieron también el día catorce del mes de adar y mataron allí a trescientos hombres, pero no se apoderaron de sus bienes.

16Mientras tanto, los judíos restantes que estaban en las provincias del rey también se reunieron para defenderse y librarse de sus enemigos. Mataron a setenta y cinco mil de quienes los odiaban, pero tampoco se apoderaron de sus bienes. 17Esto sucedió el día trece del mes de adar. El día catorce descansaron, y lo celebraron con un alegre banquete.

Celebración del Purim

18En cambio, los judíos de Susa que se habían reunido el trece y el catorce descansaron el día quince y lo celebraron con un alegre banquete.

19Por eso los judíos de las zonas rurales —los que viven en las aldeas—, celebran el catorce del mes de adar como día de alegría y banquete, y se hacen regalos unos a otros.

20Mardoqueo registró estos acontecimientos y envió cartas a todos los judíos de todas las provincias lejanas y cercanas del rey Asuero, 21exigiéndoles que celebraran cada año los días catorce y quince del mes de adar 22como el tiempo en que los judíos se libraron de sus enemigos, y como el mes en que su aflicción se convirtió en alegría, y su dolor en día de fiesta. Por eso debían celebrarlos como días de banquete y de alegría, compartiendo los alimentos los unos con los otros y dándoles regalos a los pobres.

23Así los judíos acordaron convertir en costumbre lo que habían comenzado a festejar, cumpliendo lo que Mardoqueo les había ordenado por escrito. 24Porque Amán, hijo de Hamedata, el agagueo, el enemigo de todos los judíos, había maquinado aniquilar a los judíos y había echado el pur —es decir, la suerte—, para confundirlos y aniquilarlos. 25Pero cuando Ester se presentó ante el rey, este ordenó por escrito que el malvado plan maquinado por Amán contra los judíos debía recaer sobre su propia cabeza, y que él y sus hijos fueran colgados en la horca. 26Por tal razón, a estos días se los llamó Purim, de la palabra pur. Conforme a todo lo escrito en esta carta, y debido a lo que habían visto y a lo que les había sucedido, 27los judíos establecieron para ellos y sus descendientes, y para todos los que se les unieran, la costumbre de celebrar sin falta estos dos días cada año, según la manera prescrita y en la fecha fijada. 28Toda familia, y cada provincia y ciudad, debía recordar y celebrar estos días en cada generación. Y estos días de Purim no debían dejar de festejarse entre los judíos, ni debía morir su recuerdo entre sus descendientes.

29La reina Ester, hija de Abijaíl, junto con Mardoqueo el judío, escribieron con plena autoridad para confirmar esta segunda carta con respecto a los días de Purim. 30Él envió decretos a todos los judíos de las ciento veintisiete provincias del reino de Asuero —con palabras de buena voluntad y seguridad— 31para establecer los días de Purim en las fechas fijadas, según lo decretado por Mardoqueo, el judío, y la reina Ester, y como lo habían establecido para sí mismos y para sus descendientes, con algunas cláusulas sobre ayunos y lamentos. 32El decreto de Ester confirmó estas normas con respecto a Purim y quedó registrado por escrito.

Ang Pulong Sang Dios

Ester 9:1-32

Nadaog sang mga Judio ang Ila mga Kaaway

1Karon, nag-abot na ang ika-13 nga adlaw sang ika-12 nga bulan, nga amo ang bulan sang Adar. Amo na ini ang adlaw nga himuon ang mando sang hari. Sa sini nga adlaw nagalaom ang mga kaaway sang mga Judio nga malaglag nila ang mga Judio. Pero suli ang natabo; ang mga kaaway amo ang napierdi sa mga Judio. 2Kay sang sina nga adlaw, nagtilipon ang mga Judio sa mga lugar nga ila ginaestaran, sa tanan nga probinsya nga sakop ni Haring Ahasuerus, agod pamatyon ang bisan sin-o nga magsalakay sa ila. Wala sing may makabato sa ila tungod kay nahadlok sa ila ang tanan nga tawo. 3Bisan gani ang tanan nga opisyal sang mga probinsya, pati ang ila mga gobernador, mga pangulo kag mga administrador, nagbulig sa mga Judio tungod kay nahadlok man sila kay Mordecai. 4Kay si Mordecai isa na ka gamhanan nga tawo sa palasyo sang hari; bantog na siya sa bug-os nga ginharian. Kag nagdugang pa gid ang iya pagkagamhanan.

5Gani ginpamatay sang mga Judio ang tanan nila nga kaaway paagi sa espada. Ginhimo nila ang ila gusto sa sining mga nagakontra sa ila. 6Sa siyudad lang sang Susa, 500 ang ila napatay. 7Ginpatay man nila sila ni Parshandata, Dalfon, Aspata, 8Porata, Adalia, Aridata, 9Parmashta, Arisai, Aridai, kag Vayzata. 10Sila amo ang napulo ka anak ni Haman nga kaaway sang mga Judio, nga anak ni Hamedata. Pero wala pagkuhaa sang mga Judio ang mga pagkabutang sang ila mga kaaway.

11Sadto man nga adlaw, ginsugid sa hari ang kadamuon sang ginpamatay sa siyudad sang Susa. 12Kag nagsiling ang hari kay Rayna Ester, “Sa Susa lang, 500 ang napatay sang mga Judio, kag ginpamatay man nila ang napulo ka anak ni Haman. Ano ayhan ang natabo sa iban nga mga probinsya? Karon, ano pa gid ang pangayuon mo kay ihatag ko sa imo.” 13Nagsiling si Ester, “Kon gusto mo, Mahal nga Hari, tuguti ang mga Judio diri sa Susa sa pagdepensa liwat sang ila kaugalingon sa buwas, pareho sang ila ginhimo subong. Kag ipabitay sa kahoy ang mga bangkay sang napulo ka anak ni Haman.”

14Gani nagsugo ang hari nga himuon ang pangabay ni Ester. Ginpahibalo sa Susa ang mando sang hari, kag ginpabitay ang mga bangkay sang napulo ka anak ni Haman. 15Pagkaaga, ika-14 nga adlaw sang bulan sang Adar, nagtipon liwat ang mga Judio nga ara sa Susa, kag nakapatay sila sang 300 ka tawo. Pero wala nila pagkuhaa ang pagkabutang sang ila mga kaaway.

16-17Sang nagligad nga adlaw, nagtilipon ang mga Judio nga ara sa nagkalain-lain nga mga parte sang ginharian agod depensahan kag luwason ang ila kaugalingon sa ila mga kaaway. Nakapatay sila sing 75,000 ka tawo, pero wala nila pagkuhaa ang mga pagkabutang sang ila mga kaaway. Pagkasunod nga adlaw, ika-14 nga adlaw, nagpahuway sila kag naghiwat sang piesta nga may pagsinadya. 18(Pero sa Susa iya, duha ka adlaw ang pagpamatay sang mga Judio sa ila mga kaaway, sang ika-13 kag sang ika-14 nga adlaw. Kag sang ika-15 nga adlaw, nagpahuway sila kag naghiwat man sang piesta nga may pagsinadya). 19Amo ina nga ang mga Judio nga nagaestar sa mga baryo nagasaulog sang piesta kada ika-14 nga adlaw sang bulan sang Adar. Sa sina nga adlaw nagahinatagay sila sang regalo.9:19 regalo: ukon, regalo nga pagkaon.

Ang Piesta nga Ginatawag “Purim”

20Ginsulat ni Mordecai ang tanan nga natabo, kag nagpadala siya sang sulat sa tanan nga Judio, malayo man ukon malapit, sa tanan nga probinsya nga sakop ni Haring Ahasuerus. 21Sa sini nga sulat, ginhambalan ni Mordecai ang mga Judio nga saulugon nila kada tuig ang ika-14 kag ika-15 nga adlaw sang bulan sang Adar, 22sa pagdumdom sang tion nga nakaluwas sila sa ila mga kaaway, kag ginbayluhan ang ila kasubo sang kalipay kag ang paghibi sang pagsinadya. Ginhambalan man sila ni Mordecai sa sulat nga saulugon nila ang piesta nga may pagsinadya, kag maghinatagay sila sang regalo,9:22 regalo: Tan-awa ang footnote sa bersikulo 19. kag hatagan man nila ang mga imol.

23Ginsunod sang mga Judio ang mando ni Mordecai nga padayunon nila ang pagsaulog sang amo nga piesta kada tuig.

Ang Rason kon ngaa may Piesta nga Ginatawag “Purim”

24Si Haman nga anak ni Hamedata nga Agagnon, nga kaaway sang tanan nga Judio, nagplano sa pagpatay sa mga Judio. Naggabot-gabot siya agod mahibaluan niya kon san-o niya sila laglagon. Ang butang nga gin-gamit sa paggabot-gabot ginatawag nga “pur.” 25Pero sang mabalitaan sang hari ang ato nga plano paagi kay Rayna Ester, nagpasulat siya sang mando nga ang malain nga plano ni Haman kontra sa mga Judio himuon sa iya. Kag ginbitay si Haman pati ang iya mga anak nga lalaki. 26Gani ang pagsaulog sang sina nga tion ginatawag nga Purim,9:26 Purim: Amo ini ang tawag sa sobra sa isa nga “pur.” halin sa pulong nga “pur.” Kag tungod sa sulat ni Mordecai kag tungod sa ila naeksperiensyahan, 27naghilisugot ang mga Judio nga saulugon nila sa husto nga tion kada tuig ang inang duha ka adlaw nga piesta sa pamaagi nga ginsiling ni Mordecai. Nagdesisyon sila nga himuon nila ini kag sang ila mga kaliwat, kag sang tanan nga nangin Judio. 28Ining duha ka adlaw sang Purim dumdumon kag saulugon sang kada pamilya sang mga Judio sa kada henerasyon, sa tanan nga probinsya kag siyudad sang ginharian. Indi nila ini pag-untatan ukon pagkalimtan, bisan sang ila mga kaliwat.

29Agod mapalig-on ang sulat ni Mordecai parte sa Purim, nagsulat man si Rayna Ester nga anak ni Abihail, parte sa sini nga piesta. Kaupod niya si Mordecai sa pagsulat sini. 30Ginpadala ini ni Mordecai sa 127 ka probinsya nga sakop sang ginharian ni Haring Ahasuerus. Nakahatag ini sang kalinong kag kalig-on sa mga Judio, 31kag nagasugo sa ila nga saulugon nila ang Purim sa husto nga tion, subong sang ginmando ni Mordecai, nga ginmando man ni Rayna Ester. Sundon nila ini, subong nga ginasunod nila kag sang ila mga kaliwat ang pagsulundan parte sa pagpuasa kag pagpangasubo. 32Ang mando ni Ester nga nagpalig-on sa mga pagsulundan parte sa Purim ginsulat sa libro.