1 Reyes 12 – NVI & HLGN

Nueva Versión Internacional

1 Reyes 12:1-33

División del reino

12:1-242Cr 10:1–11:4

1Roboán fue a Siquén porque todos los israelitas se habían reunido allí para proclamarlo rey. 2De esto se enteró Jeroboán, hijo de Nabat, quien al huir del rey Salomón se había establecido en Egipto y aún vivía allí. 3Cuando lo mandaron a buscar, él y toda la asamblea de Israel fueron a ver a Roboán y le dijeron:

4—Su padre nos impuso un yugo pesado. Alívienos usted ahora el duro trabajo y el pesado yugo que él nos echó encima; así le serviremos a usted.

5—Váyanse por ahora —respondió Roboán—, pero vuelvan a verme dentro de tres días.

Cuando el pueblo se fue, 6el rey Roboán consultó con los jefes que en vida de su padre Salomón habían estado a su servicio.

—¿Qué me aconsejan ustedes que responda a este pueblo? —preguntó.

7Ellos respondieron:

—Si usted se pone hoy al servicio de este pueblo, es condescendiente con ellos y les responde con amabilidad, ellos le servirán para siempre.

8Pero Roboán rechazó el consejo que le dieron los jefes y consultó más bien con los jóvenes que se habían criado con él y que estaban a su servicio.

9—¿Ustedes qué me aconsejan? —preguntó—. ¿Cómo debo responderle a este pueblo que me dice: “Alívienos el yugo que su padre nos echó encima”?

10Aquellos jóvenes, que se habían criado con él, contestaron:

—Este pueblo le ha dicho a usted: “Su padre nos impuso un yugo pesado; hágalo usted más ligero”. Pues bien, respóndales de este modo: “Mi dedo meñique es más grueso que la cintura de mi padre. 11Si él les impuso un yugo pesado, ¡yo les aumentaré la carga! Y, si él los castigaba a ustedes con una vara, ¡yo lo haré con un látigo!”.12:11 con una vara … con un látigo. Lit. con azotes … con escorpiones; también en v. 14.

12Al tercer día, en la fecha que el rey Roboán había indicado, Jeroboán regresó con todo el pueblo para presentarse ante él. 13Pero el rey Roboán respondió con brusquedad: rechazó el consejo que le habían dado los jefes 14y siguió más bien el de los jóvenes. Entonces dijo: «Si mi padre les impuso un yugo pesado, ¡yo les aumentaré la carga! Si él los castigaba a ustedes con una vara, ¡yo lo haré con un látigo!». 15Y, como el rey no escuchó al pueblo, las cosas tomaron este rumbo por voluntad del Señor. Así se cumplió la palabra que el Señor había comunicado a Jeroboán, hijo de Nabat, por medio de Ahías el silonita.

16Cuando se dieron cuenta de que el rey no iba a hacerles caso, todos los israelitas exclamaron a una:

«¡Pueblo de Israel, todos a sus casas!

¡Y tú, David, ocúpate de los tuyos!

¿Qué parte tenemos con David?

¿Qué herencia tenemos con el hijo de Isaí?».

Así que se fueron cada uno a su casa. 17Sin embargo, Roboán siguió reinando sobre los israelitas que vivían en las ciudades de Judá.

18Más tarde, el rey Roboán envió a Adonirán12:18 Adonirán (mss. de LXX y Siríaca; véanse también 1R 4:6 y 5:14); Adorán (TM). para que supervisara el trabajo forzado, pero todos los israelitas lo mataron a pedradas. ¡A duras penas logró el rey subir a su carro y escapar a Jerusalén! 19Desde entonces Israel ha estado en rebelión contra la dinastía de David.

20Cuando los israelitas se enteraron de que Jeroboán había regresado, mandaron a llamarlo para que se presentara ante la asamblea y lo proclamaron rey de todo Israel. No hubo quien se mantuviera leal a la familia de David, con la sola excepción de la tribu de Judá.

21Roboán llegó a Jerusalén y movilizó a todas las familias de Judá y a la tribu de Benjamín, ciento ochenta mil guerreros selectos en total, para hacer la guerra contra Israel y así recuperar el reino.

22Pero la palabra de Dios vino a Semaías, hombre de Dios, y le dio este mensaje: 23«Diles a Roboán, hijo de Salomón y rey de Judá, a todas las familias de Judá y de Benjamín, y al resto del pueblo 24que así dice el Señor: “No vayan a luchar contra sus hermanos, los israelitas. Regrese cada uno a su casa, porque es mi voluntad que esto haya sucedido”». Y ellos obedecieron la palabra del Señor y regresaron, tal como el Señor lo había ordenado.

Los becerros de oro en Betel y Dan

25Jeroboán fortificó la ciudad de Siquén en la región montañosa de Efraín y se estableció allí. Luego se fue de Siquén y fortificó Peniel. 26Pero reflexionó: «¿Y qué tal si ahora el reino vuelve a la familia de David? 27Si la gente sigue subiendo a Jerusalén para ofrecer sacrificios en el Templo del Señor, acabará por reconciliarse con su señor Roboán, rey de Judá. Entonces a mí me matarán y volverán a unirse a él».

28Después de buscar consejo, el rey hizo dos becerros de oro y dijo al pueblo: «¡Israelitas, no es necesario que sigan subiendo a Jerusalén! Aquí están sus dioses, que los sacaron de Egipto». 29Así que colocó uno de los becerros en Betel y el otro en Dan. 30Y esto incitó al pueblo a pecar; muchos incluso iban hasta Dan para adorar al becerro que estaba allí.

31Jeroboán construyó altares paganos y puso como sacerdotes a gente del pueblo, incluso a quienes no eran levitas. 32Decretó celebrar una fiesta el día quince del mes octavo, semejante a la que se celebraba en Judá. En el altar de Betel ofreció sacrificios a los becerros que había hecho y estableció también sacerdotes para los altares paganos que había construido. 33Así pues, el día quince del mes octavo Jeroboán subió al altar que había construido en Betel y quemó incienso.12:33 incienso. Alt. sacrificios. Ese fue el día que arbitrariamente decretó como día de fiesta para los israelitas.

Ang Pulong Sang Dios

1 Hari 12:1-33

Nagrebelde ang Israel kay Rehoboam

(2 Cro. 10:1-19)

1Nagkadto si Rehoboam sa Shekem, nga sa diin nagtipon ang mga Israelinhon sa pagproklamar sa iya nga hari. 2Pagkabati sini ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nagbalik siya sa Israel. (Kay sadto nga panahon didto siya nagaestar sa Egipto, nga sa diin nagpalagyo siya kay Haring Solomon.) 3Ginpatawag sang katilingban sang Israel si Jeroboam, kag tanan sila nagkadto kay Rehoboam kag nagsiling, 4“Mabug-at ang mga ginpatuman sang imo amay sa amon. Pero kon pamag-anon mo ini alagaran ka namon.”

5Nagsabat si Rehoboam, “Hatagi ninyo ako anay sang tatlo ka adlaw sa paghunahuna sini, pagkatapos balik kamo sa akon.” Gani nagpauli ang mga tawo. 6Nagpakigkita dayon si Haring Rehoboam sa mga manugdumala nga nakaalagad sa iya amay nga si Solomon sang buhi pa siya. Nagpamangkot si Rehoboam sa ila, “Ano bala ang inyo malaygay nga isabat ko sa ginapangabay sang sadto nga mga tawo?” 7Nagsabat sila, “Kon ihatag mo sa ila subong ang ila ginapangabay, kag ipakita mo sa ila nga handa ka nga mag-alagad sa ila, magaalagad sila sa imo hasta san-o.”

8Pero wala pagtumana ni Rehoboam ang ila laygay, sa baylo nagpakigkita siya sa iya katubo-tubo nga mga pamatan-on nga nagaalagad sa iya. 9Nagpamangkot siya sa ila, “Ano bala ang inyo malaygay nga isabat ko sa ginapangabay sang sadto nga mga tawo? Nagapangabay sila sa akon nga pamag-anan ko ang mabug-at nga mga ginpatuman sang akon amay sa ila.” 10Nagsabat ang mga pamatan-on, “Amo ini ang isabat mo sa sadto nga mga tawo nga nagapangabay sa imo: ‘Ang akon kamalingking mas dako pa sa hawak sang akon amay. 11Ang buot ko silingon nga mas mabug-at pa ang ipatuman ko sa inyo sang sa ginpatuman sang akon amay. Kon ginhanot kamo sang akon amay sang latigo, hanuton ko kamo sang putik nga may matalom nga mga metal.12:11 putik nga may matalom nga mga metal: sa literal, mga iwi-iwi. Amo man sa bersikulo 14.’ ”

12Pagkaligad sang tatlo ka adlaw, nagbalik si Jeroboam kag ang mga tawo kay Haring Rehoboam, suno sa ginsiling sang hari sa ila. 13Pero wala pagtumana ni Rehoboam ang ginlaygay sa iya sang mga manugdumala. Sa baylo, ginhambalan niya sing masakit ang mga tawo 14suno sa ginlaygay sang mga pamatan-on. Nagsiling siya sa ila, “Mabug-at ang ginpatuman sang akon amay sa inyo, pero mas mabug-at pa ang ipatuman ko sa inyo. Kon ginhanot kamo sang akon amay sang latigo, hanuton ko kamo sang putik nga may matalom nga mga metal.”

15Gani wala magpamati ang hari sa pangabay sang mga tawo, kay ini pagbuot sang Ginoo agod matuman ang iya ginsiling kay Jeroboam nga anak ni Nebat paagi kay Ahia nga taga-Shilo. 16Sang mareyalisar sang mga Israelinhon nga wala sila pagpamatii sang hari, nagsiling sila sa hari, “Wala kami labot sa imo nga kaliwat ni David! Bahala ka na sa imo ginharian! Dali kamo mga Israelinhon, mapauli kita!” Gani nagpalauli ang mga Israelinhon. 17Ang mga Israelinhon lang nga nagaestar sa mga banwa sang Juda amo ang padayon nga gindumalahan ni Rehoboam.

18Karon, ginpakadto ni Haring Rehoboam sa mga Israelinhon si Adoram,12:18 Adoram: ukon, Adoniram. ang manugdumala sang mga tawo nga ginapilit nga mag-obra, agod magpakig-areglo sa ila. Pero ginbato siya sang mga Israelinhon hasta nga napatay. Pagkabati sini ni Rehoboam nagdali-dali siya sakay sa iya karwahe kag nagpalagyo sa Jerusalem. 19Bisan hasta subong nagarebelde ang mga Israelinhon sa mga kaliwat ni David.

20Sang mabalitaan sang tanan nga Israelinhon nga nakapauli na si Jeroboam, ginpatawag nila siya sa isa ka pagtilipon, kag ginhimo nila siya nga hari sa bug-os nga Israel. Ang tribo lang ni Juda ang nagpabilin nga mainunungon sa mga kaliwat ni David.

Ginpaandaman ni Shemaya si Rehoboam

(2 Cro. 11:1-4)

21Pag-abot ni Rehoboam sa Jerusalem, gintipon niya ang mga hanas nga mga soldado sang mga tribo sang Juda kag Benjamin. Nakatipon siya sang 180,000 ka soldado sa pagpakig-away kontra sa katawhan sang Israel kag sa pagbawi sang iya ginharian. 22Pero nagsiling ang Dios kay Shemaya nga iya alagad, 23“Hambala si Haring Rehoboam sang Juda, nga anak ni Solomon, kag ang tanan nga katawhan sang Juda kag Benjamin kag ang iban pa nga nagaestar kaupod nila 24nga ako, ang Ginoo, nagasiling, ‘Indi kamo magpakig-away sa inyo kadugo nga mga Israelinhon. Magpauli kamo, kay pagbuot ko ini tanan.’ ” Nagtuman sila sa Ginoo kag nagpauli, suno sa ginmando sang Ginoo.

Nagpahimo si Jeroboam sang Bulawan nga mga Baka

25Ginpapaderan ni Jeroboam ang banwa sang Shekem sa kabukiran sang Efraim, kag didto siya nag-estar. Sang ulihi nagkadto siya sa Penuel kag ginpakay-o niya ini. 26Nagsiling siya sa iya kaugalingon, “Basi mabalik ang ginharian sa mga kaliwat ni David 27kon magpadayon ang katawhan sa pagkadto sa Jerusalem agod maghalad didto sa templo sang Ginoo. Mahimo nga mag-unong liwat sila sa ila agalon nga si Haring Rehoboam sang Juda. Kag kon matabo ina, patyon nila ako kag mabalik sila kay Rehoboam.”

28Gani pagkatapos nga nagpalaygay si Jeroboam parte sini, nagpahimo siya sang duha ka bulawan nga baka. Nagsiling dayon siya sa mga tawo, “Mga Israelinhon, mabudlay na para sa inyo nga magkadto pa sa Jerusalem. Ari ang inyo mga dios nga nagpaguwa sa inyo sa Egipto.” 29Ang isa ka bulawan nga baka ginpabutang niya sa Betel kag ang isa sa Dan. 30Ining ginhimo ni Jeroboam nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel. Nagakadto pa sila bisan sa Dan sa pagsimba didto.

31Nagpahimo pa gid si Jeroboam sang mga simbahan sa mataas nga mga lugar, kag nagpili siya sang mga tawo nga mag-alagad bilang mga pari, bisan indi sila mga kaliwat ni Levi. 32Nagpapiesta man siya sang ika-15 nga adlaw sang ikawalo nga bulan, pareho sang piesta sa Juda. Sa sina nga adlaw, naghalad siya sa Betel sang mga halad sa halaran para sa bulawan nga mga baka nga iya ginpahimo. Kag didto nagpili siya sang mga pari nga iya ibutang sa mga simbahan nga iya ginpahimo sa mataas nga mga lugar. 33Sa sina nga adlaw nga naghalad siya sa halaran nga iya ginpahimo sa Betel, gin-umpisahan niya ang piesta nga para sa mga Israelinhon. Siya mismo ang nagpili sang ika-15 nga adlaw sang ikawalo nga bulan para sa sini nga piesta.