1Talerele înșelătoare sunt o urâciune înaintea Domnului,
dar greutățile corecte Îi sunt plăcute.
2Când vine îngâmfarea, vine și rușinea,
dar înțelepciunea este cu cei modești.
3Integritatea celor drepți îi conduce,
dar perfidia celor necredincioși îi distruge.
4Bogăția nu este de niciun folos în ziua mâniei,
dar dreptatea scapă de la moarte.
5Dreptatea celui fără pată îi netezește calea,
dar cel rău cade prin însăși răutatea lui.
6Dreptatea celor cinstiți îi eliberează,
dar trădătorii sunt prinși în lăcomia lor.
7Când moare cel rău, îi piere nădejdea,
iar speranța tăriei lui este nimicită.
8Cel drept este salvat din necaz,
dar cel rău îi ia locul.
9Cel lipsit de evlavie își distruge semenul cu gura,
dar cei drepți sunt salvați prin cunoștință.
10Când le merge bine celor drepți, cetatea se bucură,
iar când pier cei răi, se aud strigăte de veselie.
11O cetate se înalță prin binecuvântarea celor drepți,
dar se dărâmă prin gura celor răi.
12Cel fără minte își disprețuiește semenul,
dar omul care are pricepere tace.
13Cel ce umblă cu bârfa dezvăluie lucruri ascunse,
dar cel credincios în duh tăinuiește lucrul încredințat.
14Când nu sunt îndrumări, poporul cade,
dar victoria vine prin mulțimea sfetnicilor.
15Cine girează pentru un străin va suferi,
dar cine refuză să se ofere garant este în siguranță.
16O femeie plăcută câștigă respect,
iar cei groaznici câștigă bogăție.
17Omul bun își face bine sufletului său,
dar cel nemilos își tulbură însăși carnea sa.
18Cel rău obține un câștig înșelător,
dar cel ce seamănă dreptatea primește o adevărată plată.
19Adevărata dreptate conduce la viață,
dar cel care urmărește răul merge spre propria moarte.
20Cei cu inima necinstită sunt o urâciune înaintea Domnului
dar cei ce sunt fără pată pe cale au parte de bunăvoința Lui.
21În mod sigur, cel rău nu va rămâne nepedepsit,
dar sămânța celor drepți va fi scăpată.
22Ca un inel de aur în râtul unui porc,
așa este o femeie frumoasă, dar care respinge discernământul22 Sau: care refuză bunul-gust..
23Dorința celor drepți este numai bine,
dar speranța celor răi este mânie.
24Unul dă cu mână largă și obține mai mult,
iar altul, care este zgârcit, sărăcește.
25Sufletul generos va fi săturat din belșug,
și cel ce udă pe alții va fi el însuși udat.
26Cine păstrează grâul este blestemat de popor,
dar pe capul celui ce‑l vinde este binecuvântare.
27Cel ce urmărește binele, caută bunăvoință,
dar cel ce caută răul, acesta va veni la el.
28Cel ce se încrede în bogățiile lui va cădea,
dar cei drepți vor înmuguri ca frunzișul.
29Cel ce‑și tulbură casa va moșteni vânt,
iar nebunul va fi slujitorul celui cu inima înțeleaptă.
30Rodul celui drept este un pom de viață,
și cel înțelept câștigă suflete.
31Dacă cel drept este răsplătit pe pământ,
cu atât mai mult cel rău și păcătos!
1Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga nagapangdaya sa pagkilo, pero ginakalipay niya ang mga wala nagapangdaya.
2Ang nagapabugal mahuy-an, pero ang nagapaubos mangin maalamon.
3Ang tawo nga matarong makahibalo kon ano ang iya himuon tungod nga husto ang iya nga pagkabuhi, pero ang maluibon nga tawo malaglag tungod nga indi husto ang iya nga pagkabuhi.
4Ang manggad indi makabulig kon silutan na sang Dios ang tawo sing kamatayon, pero ang matarong nga pagkabuhi makaluwas sa iya sa kamatayon.
5Ang matarong nga pagkabuhi sang tawo nga wala sing kasawayan makapahapos sang iya pagpangabuhi, pero ang malaot nga pagkabuhi sang malaot nga tawo amo ang makapalaglag sa iya.
6Ang matarong nga pagkabuhi sang tawo nga nagakabuhi sing husto makaluwas sa iya, pero ang malaot nga mga handom sang maluibon nga tawo makahalit sa iya mismo.
7Kon mapatay ang mga malaot, madula ang ila paglaom; ang ila mga ginahandom mangin wala sing pulos.
8Ginaluwas sang Dios sa kalisod ang mga matarong pero ang mga malaot iya wala.
9Ginahalitan sang mga indi diosnon ang ila isigkatawo paagi sa ila ginahambal.
Nagakaluwas ang mga matarong paagi sa ila kaalam.
10Nagahinugyaw sa kalipay ang mga pumuluyo sang isa ka siyudad kon nagauswag ang mga matarong kag amo man kon nagakalamatay ang mga malaot.
11Nagauswag ang siyudad paagi sa pagbendisyon sang mga matarong, pero nagakalaglag ini paagi sa pagpakalain sang mga malaot.
12Ang tawo nga wala sing pag-intiendi nagayaguta sa iya isigkatawo, pero ang tawo nga may pag-intiendi wala nagayaguta.
13Ang palakutsokutso nagapanugid sang sekreto, pero ang masaligan nga tawo makatago sang sekreto.
14Malaglag ang isa ka nasyon kon wala ini sing mga manuglaygay, pero kon may madamo ini nga mga manuglaygay, may kalig-on ini.
15Delikado kon magpromisa ka nga magbayad sang utang sang iban. Gani kon indi mo gusto magkaproblema indi ina paghimua.
16Ang mabuot nga babayi nagaani sang pagpadungog, pero ang mapintas nga tawo hasta lang sa pag-angkon sang manggad.
17Kon maayo ka sa iban, makapaayo ini sa imo, pero kon mapintas ka, makahalit ini sa imo.
18Ang malaot nga tawo indi makabaton sang matuod nga balos, pero ang nagahimo sang matarong makabaton sang matuod nga balos.
19Ang tawo nga nagahimo sang matarong padayon nga magakabuhi, pero ang nagahimo sang malaot mapatay.
20Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga tawo nga tiko ang ila panghunahuna, pero ginakalipay niya ang mga tawo nga ang ila pagkabuhi wala sing kasawayan.
21Sigurado gid nga pagasilutan ang mga malaot, pero ang mga matarong iya indi.
22Ang katahom sang babayi nga indi maalamon pareho lang sang bulawan nga singsing sa sungad sang baboy.
23Ang mga ginahandom sang mga matarong makapaayo, pero ang mga ginahandom sang mga malaot makapaakig.
24May mga tawo nga mahinatagon pero nagadugang pa gid ang ila manggad; may ara man nga mga dalok pero nagaimol pa gani.
25Ang mahinatagon nga tawo magauswag. Ang tawo nga nagabulig sa iban pagabuligan man.
26Ginapakamalaot sang mga tawo ang nagatago sang iya baligya agod ibaligya ini kon magtaas na ang presyo, pero ginadayaw sang mga tawo ang wala nagatago.
27Ang tawo nga nagahandom sang maayo pakitaan sang kaayo, pero ang tawo nga nagapangita sing gamo makita niya ini.
28Mapaslawan ang tawo nga nagasalig sa manggad, pero ang matarong magauswag pareho sa nagalambo nga tanom.
29Ang mga buang-buang nga nagadala sang gamo sa ila panimalay wala gid sing may mapanubli sa ulihi. Mangin ulipon lang sila sang mga maalamon.
30Ang mga binuhatan sang matarong nga tawo makabulig sa iban nga mag-ayo kag maglawig ang ila kabuhi.11:30 makabulig… kabuhi: sa literal, kahoy nga nagahatag sang kabuhi. Kag madala niya ang mga tawo sa iya kaalam.11:30 Kag… kaalam: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini.
31Kon ang mga matarong sa kalibutan nagabaton sang balos sa ila mga ginahimo, labi na gid nga balusan ang mga malaot kag mga makasasala.
