Legea și credința
1O, galateni nesăbuiți1 Limbajul folosit de Pavel este extrem de dur. Aici termenul înseamnă fără minte, prost.! Cine v‑a fermecat pe voi, înaintea ochilor cărora Isus Cristos a fost înfățișat ca răstignit! 2Un singur lucru doresc să aflu de la voi: ați primit Duhul prin faptele Legii sau prin auzirea credinței? 3Sunteți chiar atât de nesăbuiți? După ce ați început în Duhul, sfârșiți acum în fire? 4Ați suferit atâtea degeaba? – dacă într-adevăr a fost degeaba! 5Prin urmare, Cel Ce vă oferă Duhul și înfăptuiește minuni între voi face acestea prin faptele Legii sau prin auzirea credinței? 6Tot astfel, „Avraam a crezut în Dumnezeu, și aceasta i‑a fost considerată dreptate.“6 Vezi Gen. 15:6.
7Înțelegeți deci că cei ce cred7, 9 Lit.: cei din credință., aceia sunt fii ai lui Avraam! 8Iar Scriptura, care a prevăzut că Dumnezeu va îndreptăți neamurile prin credință, i‑a vestit mai dinainte lui Avraam Evanghelia: „În tine vor fi binecuvântate toate neamurile!“8 Vezi Gen. 12:3; 18:18; 22:18. 9Astfel, cei ce cred sunt binecuvântați împreună cu Avraam cel credincios.
10Căci cei ce se bazează pe faptele Legii10 Lit.: cei ce sunt din faptele Legii. sunt sub blestem, deoarece este scris: „Blestemat este oricine nu rămâne în toate lucrurile scrise în Cartea Legii, ca să le facă!“10 Vezi Deut. 27:26. 11Este clar că nimeni nu este îndreptățit înaintea lui Dumnezeu prin Lege, pentru că „Cel drept prin credință va trăi“11 Sau: Cel drept va trăi prin credință. Vezi Hab. 2:4., 12iar Legea nu se bazează pe credință, ci ea spune: „Cel ce le face va trăi prin ele.“12 Vezi Lev. 18:5. 13Cristos ne‑a răscumpărat de sub blestemul Legii, devenind blestem pentru noi – căci este scris: „Blestemat este oricine e atârnat pe lemn“13 Vezi Deut. 21:23. – 14pentru ca, în Cristos Isus, binecuvântarea lui Avraam să vină la neamuri, ca să primim, prin credință, promisiunea Duhului.
Legea și promisiunea
15Fraților – vorbesc în felul oamenilor – odată validat un legământ, chiar omenesc fiind, nimeni nu‑l anulează sau adaugă ceva la el. 16Acum, promisiunile i‑au fost făcute lui Avraam și seminței lui. Scriptura nu spune „și semințelor“, ca și cum ar fi mai multe, ci ca și cum ar fi una: „și seminței tale“16 Vezi Gen. 12:7; 13:15; 24:7., care este Cristos. 17Ceea ce spun este aceasta: Legea, care a fost dată patru sute treizeci de ani mai târziu, nu poate desființa un legământ, care a fost stabilit mai înainte de către Dumnezeu, și astfel să anuleze promisiunea. 18Căci dacă moștenirea este prin Lege, atunci nu mai este prin promisiune. Însă Dumnezeu i‑a dăruit‑o lui Avraam prin promisiune.
19Atunci Legea pentru ce este? Ea a fost adăugată pentru abateri, până când avea să vină Sămânța Căreia I‑a fost făcută promisiunea, fiind dată19 Sau: poruncită; delegată. prin îngeri în mâna unui mijlocitor.19 Sau: fiind poruncită prin îngeri prin mâna unui mijlocitor. 20Însă mijlocitorul nu este mijlocitorul unei singure părți, pe când Dumnezeu este Unul Singur.
21Este, așadar, Legea împotriva promisiunilor lui Dumnezeu? În niciun caz! Căci, dacă ar fi fost dată o Lege care să poată da viața, atunci cu adevărat dreptatea ar fi venit prin Lege, 22însă Scriptura a închis totul sub păcat, pentru ca promisiunea prin credința în Cristos Isus să fie dată celor ce cred.
Copii ai lui Dumnezeu
23Înainte de a veni credința, noi eram sub paza Legii, închiși până când avea să fie descoperită credința. 24Astfel, Legea a fost îndrumătorul24-25 Lit.: pedagogul, cu sensul de: protector, tutore. În acea vreme, pedagogul era un sclav care îl însoțea pe băiat sau pe tânăr la școală și îi supraveghea comportamentul; el nu era un „profesor“. Când băiatul ajungea la o anumită vârstă, nu mai era nevoie de acest pedagog. nostru spre24 Sau: până la venirea lui. Cristos, pentru ca noi să fim îndreptățiți prin credință. 25Dar acum, după ce a venit credința, nu mai suntem sub îndrumătorul acesta.
26Căci toți sunteți fii ai lui Dumnezeu prin credința în Isus Cristos. 27Fiindcă toți câți ați fost botezați în Cristos, v‑ați îmbrăcat cu Cristos. 28Nu mai este nici iudeu, nici grec; nu mai este nici sclav, nici om liber; nu mai este nici bărbat, nici femeie, pentru că voi toți sunteți una în Cristos Isus. 29Iar dacă voi sunteți ai lui Cristos, atunci sunteți sămânța lui Avraam și moștenitori după promisiunea făcută.
Ang Pagtuman sa Kasuguan ukon ang Pagtuo kay Cristo
1Kamo nga mga taga-Galacia, kulang ang inyo pag-intiendi! Ngaa nagapati kamo sa mga tawo nga nagadaya sa inyo nga sundon gid ninyo ang Kasuguan ni Moises? Maathag ang akon ginsiling sa inyo kon ano ang kahulugan sang kamatayon ni Cristo sa krus. 2Indi bala nga nabaton na ninyo ang Espiritu Santo paagi sa inyo pagtuo sa Maayong Balita nga inyo nabatian, kag indi tungod sa inyo pagtuman sa Kasuguan? 3Matuod gid nga kulang ang inyo pag-intiendi. Kay sang pagsugod ninyo sang inyo pagtuo kay Cristo nagsalig kamo sa bulig sang Espiritu Santo, pero subong nagahunahuna kamo nga malambot ninyo ang inyo lalambuton bilang Kristohanon paagi sa inyo kaugalingon nga pagpaninguha. 4Ano, wala bala sing pulos ang inyo naeksperiensyahan? Indi mahimo nga wala lang ato sing pulos. 5Indi bala nga ginhatagan kamo sang Dios sang Espiritu Santo kag paagi sa iya nagahimo kamo sang mga milagro? Kag indi bala nga nabaton ninyo ini paagi sa inyo pagtuo sa Maayong Balita nga inyo nabatian, kag indi tungod sa inyo pagtuman sa Kasuguan?
6Pareho bala sang natabo kay Abraham. Suno sa Kasulatan, “Nagtuo siya sa Dios, kag tungod sang iya pagtuo ginpakamatarong siya sang Dios.”3:6 Gen. 15:6. 7Gani maathag nga ang mga tawo nga nagatuo sa Dios amo ang matuod nga mga kaliwat ni Abraham. 8Sang una pa gid nagsiling ang Kasulatan nga pakamatarungon sang Dios ang mga indi Judio tungod sang ila pagtuo sa iya. Suno sa Kasulatan, ining Maayong Balita ginpahayag sang Dios kay Abraham. Nagsiling siya, “Pakamaayuhon ko ang tanan nga nasyon paagi sa imo.”3:8 Gen. 12:3; 18:18; 22:18. 9Nagtuo si Abraham sa promisa sang Dios kag ginpakamaayo siya. Gani ang tanan nga nagatuo sa Dios ginapakamaayo man pareho kay Abraham.
10Pero ang mga tawo nga nagasalig sa ila pagtuman sa Kasuguan ginpakamalaot na sang Dios. Kay suno sa Kasulatan, “ginapakamalaot ang wala nagatuman sang tanan nga ginapatuman sang Kasuguan.”3:10 Deu. 27:26. 11Maathag nga wala gid sing tawo nga pakamatarungon sang Dios tungod sang iya pagtuman sa Kasuguan. Kay nagasiling ang Kasulatan, “Ang tawo nga ginpakamatarong sang Dios tungod sa iya pagtuo magakabuhi.”3:11 magakabuhi: buot silingon, magakabuhi sa wala sing katapusan kag ara sa Dios. 3:11 Hab. 2:4. 12Ang Kasuguan wala sing labot sa pagtuo, kay nagasiling ang Kasulatan, “Ang tawo nga nagatuman sang tanan nga ginasiling sang Kasuguan makaangkon sang kabuhi.”3:12 Lev. 18:5. 13Ginpakamalaot na kita sang Dios tungod nga indi ta matuman ang tanan nga ginasiling sang Kasuguan. Pero gintubos kita ni Cristo sa sini nga pagpakamalaot. Siya amo ang ginpakamalaot sang Dios para sa aton. Kay nagasiling ang Kasulatan, “Ang bisan sin-o nga ginbitay sa kahoy ginpakamalaot sang Dios.”3:13 Deu. 21:23. 14Amo ini ang ginhimo sang Dios agod paagi kay Cristo Jesus ang pagpakamaayo nga iya ginhatag kay Abraham mahatag man niya sa mga indi Judio, agod nga paagi sa aton pagtuo mabaton ta ang Espiritu Santo nga iya ginpromisa.
Ang Kasuguan kag ang Promisa sang Dios
15Mga utod, hatagan ko kamo sang halimbawa. Wala sing may makapanginwala ukon makadugang sa kasugtanan nga ginpirmahan na. 16Karon, nagpromisa ang Dios kay Abraham kag sa iya kaliwat. Wala siya nagsiling kay Abraham, “sa imo mga kaliwat” nga ang buot silingon madamo nga mga tawo, kundi ang siling niya, “sa imo kaliwat”3:16 Tan-awa ang Gen. 12:7 kag ang footnote. nga ang buot silingon isa lang ka tawo; kag ini wala sing iban kundi si Cristo. 17Ang buot ko silingon amo ini: may ginpromisa ang Dios kay Abraham. Kag ato nga promisa nahimo sa wala pa ang Kasuguan, tungod nga mga 430 pa ka tuig ang nakaligad antes ginhatag sang Dios ang Kasuguan. Gani atong ginpromisa sang Dios indi mahimo nga gub-on ukon dulaon sang Kasuguan. 18Kay kon mabaton naton ang pagpakamaayo paagi sa pagtuman sa Kasuguan, ti wala na sing pulos ang iya promisa kay Abraham. Pero ang matuod, ginhatag sang Dios ang pagpakamaayo bilang pagtuman sa iya promisa.
19Kon amo sina, ngaa ginhatag pa gid ang Kasuguan? Ang Kasuguan gindugang sang Dios agod mahibaluan sang mga tawo nga nagapakasala sila. Kag ini hasta lang sa pag-abot sang kaliwat ni Abraham nga gintumod sang Dios sa iya promisa. Ginhatag sang Dios ina nga Kasuguan paagi sa iya mga anghel, kag sila ang naghatag sini sa mga tawo paagi sa manugpatunga. 20Pero ang promisa indi pareho sini. Wala ginhatag ini sang Dios kay Abraham paagi sa manugpatunga ukon kaupod ang mga anghel, kundi siya lang mismo.
21Karon, basi maghunahuna kamo nga ang Kasuguan nagakontra sa mga promisa sang Dios. Wala! Kay kon ginhatag ang Kasuguan agod makahatag sang kabuhi nga wala sing katapusan, ina na lang kuntani ang paagi sang Dios agod pakamatarungon niya kita. 22Sa baylo, nagasiling ang Kasuguan nga ang tanan nga tawo gin-ulipon sang sala. Gani ang mga nagatuo kay Jesu-Cristo amo lang ang makaangkon sang ginpromisa sang Dios.
23Sang wala pa ang ginatawag nga pagtuo kay Cristo, daw pareho kita sa mga priso. Ang Kasuguan amo ang nagpriso sa aton hasta sa adlaw nga nag-abot si Cristo kag nagtuo na kita sa iya. 24Ang halimbawa sang Kasuguan pareho sang isa ka yaya nga nag-atipan sa aton hasta sa pag-abot ni Cristo, agod paagi sa aton pagtuo sa iya pakamatarungon niya kita. 25Kag tungod nga subong ara na ang ginatawag nga pagtuo, wala na kita sa idalom sang pag-atipan sang sina nga yaya.
26Kamo tanan mga anak na sang Dios tungod sang inyo pagtuo kay Cristo Jesus. 27Kay ginbautisohan kamo sa inyo paghiusa kay Cristo.3:27 sa inyo paghiusa kay Cristo: ukon, bilang tanda sang inyo paghiusa kay Cristo; ukon, agod mahiusa kamo kay Cristo. Kon sa mga bayo, ginsuksok na ninyo si Cristo. 28Karon palareho na lang ang mga Judio kag ang mga indi Judio, ang mga ulipon kag ang mga indi ulipon, ang mga lalaki kag ang mga babayi. Kita tanan palareho na lang tungod nga kita ara na kay Cristo Jesus. 29Kag tungod nga kamo iya na ni Cristo, mga kaliwat kamo ni Abraham, kag kon ano ang ginpromisa sang Dios kay Abraham mabaton man ninyo.
