Сврха и тема
1Мудре приче1,1 Или: пословице, мудре изреке. Соломона, Давидовог сина, цара Израиља:
2да се стекну мудрост и укор,
поука разумним речима;
3да се прими укор,
размишља о правди, о праведности и честитости;
4да се разборитост лаковернима, знање
и домишљатост младима.
5Нека слуша ко је мудар и нека још више схвати,
нека учени добије мудар савет:
6да проникне поуку, загонетку,
речи мудрих и њихове приче.
7Знање отпочиње богобојазношћу,
а мудрост и прекор будале презиру.
Увод: позив на прихватање мудрости
Упозорење на позив грешника
8Сине мој, послушај поуку оца свога
и мајке своје савет не одбацуј.
9Јер, они ће бити прелепи венац на твојој глави
и привесци око твога врата.
10Сине мој, ако ли те грешници заводе,
ти не пристај.
11Кажу ли: „Хајде с нама,
у заседу да легнемо, крв невиног
и недужног хајде да вребамо!
12Хајде да их попут Света мртвих1,12 У изворном тексту Шеол, или подземље, где пребивају душе умрлих. прогутамо,
и живе и једре, као оне што у раку иду.
13Покупимо сва добра, све благо!
Накрцајмо своје куће пленом!
14Са нама ћеш добитак да делиш,
нек нам свима буде једна кеса.“
15Сине мој, немој ићи путем с њима,
не дај нози на њихове стазе.
16Јер им ноге ка злу трче
и срљају да крв лију.
17Узалуд се шири мрежа
наочиглед птице.
18Али они чекају у заседи крв своју,
вребају свој живот.
19Такве су стазе сваког ко граби непоштен добитак,
живота коштају.
Мудрост прекорева
20Мудрост по улицама виче,
по трговима диже глас свој;
21по раскршћима, у највећој вреви објављује,
на улазима градских врата казивања своја даје:
22„Докле ћете, лаковерни, волети лаковерност;
докле ћете, ругачи, у ругању уживати;
докле ћете, тупоглави, мрзети знање?
23Обратите се по прекору моме.
Ево, излићу вам духа свога,
објавићу вам своје речи.
24Јер ја сам вас звала, а ви сте се оглушили,
пружала сам руку, а нико марио није;
25све моје савете сте занемарили
и прекоре моје нисте прихватили.
26Сада ћу се и ја смејати пропасти вашој,
ругаћу се кад буде дошла страхота ваша;
27кад ваша страхота прође као разарање
и пропаст ваша као олуја када хучи,
када вас задесе мука и невоља.
28Тада ће ме звати, а ја се нећу одазивати,
тражиће ме жељно ал’ ме неће наћи.
29Зато што су мрзели знање
и нису изабрали богобојазност;
30мој савет нису послушали
и одбацили су сваки мој прекор.
31Зато ће јести плод свог пута,
прејешће се савета својих.
32Јер лаковерне ће упропастити отпадништво,
а будале сатрће лакомисленост.
33А ко мене слуша живеће спокојно,
сигуран, без бојазни од недаћа.“
Propósito
1Estes são os provérbios de Salomão, filho de Davi, rei de Israel.
2Eles ajudarão a experimentar a sabedoria e a disciplina;
a compreender as palavras que dão entendimento;
3a viver com disciplina e sensatez,
fazendo o que é justo, direito e correto;
4ajudarão a dar prudência aos inexperientes
e conhecimento e bom senso aos jovens.
5Se o sábio lhes der ouvidos, aumentará seu conhecimento,
e quem tem discernimento obterá orientação
6para compreender provérbios e parábolas,
ditados e enigmas dos sábios.
7O temor do Senhor é o princípio1.7 Ou a chave; também em 9.10. do conhecimento,
mas os insensatos desprezam a sabedoria e a disciplina.
Advertências da Sabedoria
8Ouça, meu filho, a instrução de seu pai
e não despreze o ensino de sua mãe.
9Eles serão um enfeite para a sua cabeça,
um adorno para o seu pescoço.
10Meu filho, se os maus tentarem seduzi-lo,
não ceda!
11Se disserem: “Venha conosco,
fiquemos de tocaia para matar alguém,
vamos divertir-nos armando emboscada
contra quem de nada suspeita!
12Vamos engoli-los vivos,
como a sepultura1.12 Hebraico: Sheol. Essa palavra também pode ser traduzida por profundezas, pó ou morte; também em 5.5; 7.27 e 9.18. engole os mortos;
vamos destruí-los inteiros,
como são destruídos os que descem à cova;
13acharemos todo tipo de objetos valiosos
e encheremos as nossas casas com o que roubarmos;
14junte-se ao nosso bando;
dividiremos em partes iguais tudo o que conseguirmos!”
15Meu filho, não vá pela vereda dessa gente!
Afaste os pés do caminho que eles seguem,
16pois os pés deles correm para fazer o mal,
estão sempre prontos para derramar sangue.
17Assim como é inútil
estender a rede se as aves o observam,
18também esses homens não percebem
que fazem tocaia contra a própria vida;
armam emboscadas contra eles mesmos!
19Tal é o caminho de todos os gananciosos;
quem assim procede a si mesmo se destrói.
Convite à Sabedoria
20A sabedoria clama em alta voz nas ruas,
ergue a voz nas praças públicas,
21nas esquinas das ruas barulhentas1.21 A Septuaginta diz no alto dos muros. ela clama,
nas portas da cidade faz o seu discurso:
22“Até quando vocês, inexperientes,
irão contentar-se com a sua inexperiência?
Vocês, zombadores, até quando terão prazer na zombaria?
E vocês, tolos, até quando desprezarão o conhecimento?
23Se acatarem a minha repreensão,
eu darei a vocês um espírito de sabedoria
e revelarei a vocês os meus pensamentos.
24Vocês, porém, rejeitaram o meu convite;
ninguém se importou quando estendi minha mão!
25Visto que desprezaram totalmente o meu conselho
e não quiseram aceitar a minha repreensão,
26eu, de minha parte, vou rir-me da sua desgraça;
zombarei quando o que temem se abater sobre vocês,
27quando aquilo que temem abater-se sobre vocês
como uma tempestade,
quando a desgraça os atingir
como um vendaval,
quando a angústia e a dor os dominarem.
28“Então vocês me chamarão,
mas não responderei;
procurarão por mim,
mas não me encontrarão.
29Visto que desprezaram o conhecimento
e recusaram o temor do Senhor,
30não quiseram aceitar o meu conselho
e fizeram pouco caso da minha advertência,
31comerão do fruto da sua conduta
e se fartarão de suas próprias maquinações.
32Pois a inconstância dos inexperientes os matará,
e a falsa segurança dos tolos os destruirá;
33mas quem me ouvir viverá em segurança
e estará tranquilo, sem temer nenhum mal”.
