1Тот, кто коснеет в упрямстве после многих упреков,
будет внезапно погублен – без исцеления.
2Когда умножаются праведники, люди радуются,
а когда нечестивые правят, люди стонут.
3Человек, любящий мудрость, приносит отцу радость,
а приятель блудниц расточает богатство.
4Правосудием царь укрепляет страну,
а жадный до взяток ее разоряет.
5Льстящий ближнему своему
раскидывает сеть у него под ногами.
6Злодея ловит его же грех,
а праведник может петь и радоваться.
7Помнит29:7 Букв.: «Знает». праведник о правах бедняков,
а нечестивый в них и не вникает.
8Глумливые возмущают город,
а мудрецы отвращают гнев.
9Где мудрый судится с глупцом,
там лишь злость и издевки, и нет покоя.
10Кровожадные люди ненавидят беспорочных
и праведников хотят лишить жизни29:10 Или: «а праведники заботятся об их жизни»..
11Глупец дает гневу свободный выход,
а мудрый владеет собой.
12Если правитель внимает лжи,
все его сановники29:12 Сановники – чиновники, занимающие высокое положение в государстве. становятся злодеями.
13У бедняка с притеснителем вот что общее:
Господь дал зрение глазам обоих.
14Если царь судит бедных по справедливости,
его престол утвердится вовеки.
15Розга и обличение дают мудрость,
а ребенок, оставленный в небрежении, срамит свою мать.
16Когда умножаются нечестивые, умножается грех,
но праведники увидят их гибель.
17Наказывай сына, и он принесет тебе покой;
он доставит душе твоей радость.
18Где нет откровения29:18 Букв.: «видения». свыше, народ распоясывается;
но блажен тот, кто хранит Закон.
19Слугу не исправить одними словами:
он понимает, но не внимает.
20Видел ли ты человека, чье слово поспешно?
На глупца больше надежды, чем на него.
21Слуга, избалованный с детства,
придет к плохому концу29:21 Так в одном из древних переводов; Или: «то в конце концов он захочет стать сыном». Смысл этого места в еврейском тексте неясен..
22Гневливый разжигает ссоры,
и несдержанный совершает много грехов.
23Гордость человека его принизит,
а смиренный духом будет прославлен.
24Сообщник воров – враг самому себе;
он слышит проклятия жертвы, но не осмеливается сознаться29:24 В соответствии с Законом, свидетель преступления должен был выйти на призыв и рассказать все, что знает (см. Лев. 5:1)..
25Страх перед человеком – ловушка,
а верящий Господу находится в безопасности.
26Многие ищут приема у правителя,
но справедливость – от Господа.
27Нечестивые – мерзость для праведников,
а честные – мерзость для неправедных.
Obukulembeze bw’Abatuukirivu
129:1 2By 36:16; Nge 6:15Omuntu akakanyaza omutima gwe oluvannyuma lw’okunenyezebwa emirundi emingi,
alizikirira ng’atamanyiridde awatali kuwona.
229:2 a Es 8:15 b Nge 28:12Abatuukirivu bwe bakulaakulana, abantu basanyuka,
naye abakakanyalira mu kukola ebikyamu bwe bafuga abantu babeera mu kusinda.
329:3 a Nge 10:1 b Nge 5:8-10; Luk 15:11-32Ayagala amagezi asanyusa kitaawe,
naye munne w’abamalaaya ayiwaayiwa obugagga bwe.
429:4 Nge 8:15-16Kabaka afuga n’obwenkanya, abantu be baba mu butebenkevu,
naye oyo alulunkanira enguzi, ensi agyonoona.
5Omuntu awaanawaana munne,
aba yeetega yekka ekitimba.
629:6 Mub 9:12Ebibi by’omwonoonyi bye bimutega,
naye omutuukirivu abeera mu kuyimba na kusanyuka.
729:7 Yob 29:16; Zab 41:1; Nge 31:8-9Omutuukirivu afaayo ku nsonga z’abaavu,
naye abakozi b’ebibi tebakola bwe batyo.
829:8 Nge 11:11; 16:14Abakudaazi basasamaza ekibuga,
naye abantu abalina amagezi baziyiza entalo.
9Omuntu ow’amagezi bw’awoza n’omusirusiru,
omusirusiru ayongera kusunguwala, n’okujerega ne wataba mirembe.
1029:10 1Yk 3:12Abeegomba okuyiwa omusaayi bakyawa omuntu ow’amazima,
era banoonya okusaanyaawo obulamu bwe.
1129:11 Nge 12:16; 19:11Omusirusiru alaga obusungu bwe bwonna,
naye omuntu ow’amagezi abuziyiza n’abukkakkanya.
12Omufuzi bw’awuliriza eby’obulimba,
abakungu be bonna bafuuka babi.
1329:13 Nge 22:2; Mat 5:45Omwavu n’oyo amubonyaabonya balina ekibagatta:
Mukama bombi ye yabawa amaaso.
1429:14 Zab 72:1-5; Nge 16:12Kabaka bw’asalira abaavu emisango n’obwesigwa,
obufuzi bwe bubeerera emirembe gyonna.
1529:15 Nge 10:1; 13:24; 17:21, 25Akaggo akakangavvula, kaleeta amagezi,
naye omwana alekeddwa awo, aswaza nnyina.
1629:16 Zab 37:35-36; 58:10; 91:8; 92:11Abakozi b’ebibi bwe beeyongera obungi, okumenya amateeka kweyongera,
naye abatuukirivu baliraba okugwa kwabwe.
1729:17 nny 15; Nge 10:1Kangavvula omwana wo, alikuwa emirembe,
alireetera emmeeme yo essanyu.
1829:18 Zab 1:1-2; 119:1-2; Yk 13:17Awatali kwolesebwa abantu tebaba beegendereza,
naye wa mukisa oyo akuuma amateeka ga Mukama.
19Omuweereza tayinza kubuulirirwa na bigambo byokka;
ne bw’aba ategedde tafaayo.
2029:20 Nge 26:12; Yak 1:19Olaba omuntu ayanguyiriza ebigambo bye?
Omusirusiru alina essuubi okumusinga.
21Atiitiibya omuweereza we ekiyitiridde ng’akyali mwana muto,
oluvannyuma omuweereza aleetera mukama we obuyinike.
2229:22 Nge 14:17; 15:18; 26:21Omuntu ow’obusungu aleeta ennyombo,
n’omuntu asunguwala amangu ayonoona nnyo.
2329:23 Nge 11:2; 15:33; 16:18; Is 66:2; Mat 23:12Amalala g’omuntu galimuleetera okugwa,
naye omuntu ow’omwoyo ogwetoowaza alifuna ekitiibwa.
2429:24 Lv 5:1Buli assa ekimu n’omubbi akyawa obulamu bwe ye,
era ne bw’alayizibwa tasaanira kubaako ky’ayogera.
2529:25 Nge 28:25Okutya omuntu kuleeta ekyambika,
naye buli eyeesiga Mukama anaabanga mirembe.
2629:26 Nge 19:6Bangi abanoonya okuganja mu maaso g’omufuzi,
naye obwenkanya obwa nnama ddala buva eri Mukama.
2729:27 nny 10Atali mutuukirivu wa muzizo eri abatuukirivu;
era omwesimbu wa muzizo eri abakozi b’ebibi.