Притчи 25 – NRT & HLGN

New Russian Translation

Притчи 25:1-28

Другие мудрые изречения Соломона

1Вот еще изречения Соломона, собранные людьми Езекии, царя Иудеи25:1 Езекия – был царем Иудеи с 715 по 686 гг. до нашей эры. О его правлении см. 4 Цар. 18–20; 2 Пар. 29–32.:

2Божья слава – окутывать дело тайной,

слава царя – исследовать дело.

3Как небеса высотой и земля глубиной,

так и царское сердце непостижимо.

4Удали примесь из серебра,

и у ювелира будет сырье для сосуда;

5удали нечестивого от царя,

и его престол утвердится праведностью.

6Не заносись перед царем

и не занимай места между великими;

7лучше пусть он тебе скажет: «Сюда поднимись»,

чем унизит тебя перед знатным.

То, что ты видел своими глазами,

8не спеши принести на суд.

Что ты станешь делать в конце,

если ближний твой тебя пристыдит?

9Если ведешь с ближним тяжбу,

не открывай чужой тайны,

10иначе услышавший25:10 Услышавший – возможно судья. пристыдит тебя,

и слава дурная от тебя не отстанет.

11Слово, сказанное уместно,

подобно золотым яблокам в оправе из серебра.

12Что золотая серьга или из чистого золота украшение,

то упрек мудреца для уха внимательного.

13Что холод снега в жатвенный зной,

то верный посланник для того, кто его посылает;

душу хозяина он бодрит.

14Что облака и ветер без дождя –

тот, кто хвастается подарками, которых не дарил.

15Терпением можно убедить повелителя;

и кроткий язык кость переламывает.

16Нашел мед – ешь лишь сколько потребно,

иначе объешься, и тебя стошнит.

17Пореже ходи в дом друга,

иначе, устав от тебя, он тебя возненавидит.

18Что булава, меч или острая стрела –

человек, лжесвидетельствующий против ближнего.

19Что зуб гнилой или хромая нога –

надежда на вероломного в день беды.

20Как снимающий одежду в холодный день

или как уксус на соду25:20 Уксус нейтрализует соду, делая ее бесполезной.,

так и поющий печальному сердцу песни.

21Если враг твой голоден – накорми его;

если он хочет пить – напои водой.

22Поступая так, ты соберешь горящие угли ему на голову25:22 То есть ты устыдишь его, и он будет сгорать со стыда.,

а тебя наградит Господь.

23Северный ветер приносит дождь,

а язык клеветника – гневные лица.

24Лучше жить на углу крыши,

чем делить дом со сварливой женой.

25Что холодная вода для измученной жаждой души –

добрые вести из дальнего края.

26Как мутный ключ или родник оскверненный –

праведник, уступающий нечестивым.

27Нехорошо есть слишком много меда,

как и постоянно искать себе славы25:27 Смысл этого места в еврейском тексте неясен..

28Каков город, чьи стены рухнули,

таков и человек, не владеющий собой.

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 25:1-28

Ang Iban pa nga mga Hulubaton ni Solomon

1Ari pa gid ang iban nga mga hulubaton ni Solomon nga ginkopya sang mga tinawo ni Haring Hezekia sang Juda:

2Ginapadunggan naton ang Dios tungod sa mga butang nga wala niya ginapahayag sa aton; pero ginapadunggan naton ang mga hari tungod sa mga butang nga ginapahayag nila sa aton.

3Subong nga indi matakos ang kataason sang langit kag ang kadalumon sang duta, indi man matungkad ang hunahuna sang mga hari.

4Kinahanglan nga kuhaon anay ang mga nagasimbog sa pilak antes ini pormahon sang platero. 5Kinahanglan nga pahalinon ang malaot nga mga katawhan25:5 mga katawhan: ukon, mga opisyal; ukon, mga manuglaygay. sang hari, kag magapadayon ang iya ginharian nga may pagkamatarong.

6Kon ara ka sa atubangan sang hari, indi pagkabiga ang imo kaugalingon nga daw si sin-o ka na gid paagi sa pagpungko upod sa dungganon nga mga tawo. 7Mas maayo kon hambalan ka sang hari nga magpungko didto sang sa hambalan ka niya nga maghalin, kag mahuy-an ka sa atubangan sang dungganon nga mga tawo.

8Indi ka magpadasodaso sa pagsugid sa korte sang imo nakita. Kay kon mapamatud-an sang isa ka saksi nga sala ikaw, ano na lang ang imo himuon?

9Kon may ginabaisan kamo sang imo kilala, baisi lang ninyo, pero indi ninyo pag-ipanugid ang sekreto sang kada isa sa inyo. 10Kay kon mahibaluan ini sang iban, basi pakahuy-an nila kamo, kag ang inyo reputasyon maguba hasta san-o.

11Kon ang imo ginahambal nagakabagay sa okasyon, matahom ini pareho sa bulawan nga mga mansanas sa pilak nga suludlan.

12Ang pagsabdong sang maalamon nga tawo sa isa ka tawo nga luyag magpamati mas bilidhon pa sang sa mga alahas nga bulawan.

13Ang masaligan nga mensahero makapanami sang balatyagon sang nagsugo sa iya, pareho sa mabugnaw nga tubig kon tig-ilinit.

14Ang tawo nga wala nagatuman sa iya promisa pareho sa gal-om kag hangin nga wala nagadala sang ulan.

15Ang pagpasensya kag ang malulo nga paghambal makahaylo sa mga manugdumala kag bisan sa mga matig-a sang tagipusuon.

16Indi ka magpatama sing kaon sang dugos kay basi kon magsululuka ka. 17Pareho man kon magsagi ka bisita sa imo kaingod, basi kon matak-an siya kag maugot sa imo.

18Ang tawo nga nagasaksi sing butig kontra sa iya isigkatawo makahalit pareho sa espada, inuglampos, kag pana.

19Ang pagsalig sa tawo nga indi masaligan sa tion sang kalisod wala sing pulos pareho sa guba nga ngipon ukon bali nga tiil.

20Kon ginakantahan mo sing malipayon ang tawo nga ara sa puwerte nga kalisod, pareho lang nga ginaubahan mo siya sang bayo sa panahon sang tigtulugnaw ukon ginabutangan mo sang langgaw ang iya pilas.

21Kon ang imo kaaway ginagutom, pakauna; kon ginauhaw, paimna. 22Kay kon himuon mo ini mahuya siya sa iya ginahimo sa imo,25:22 mahuya siya sa iya ginahimo sa imo: sa literal, magatumpok ka sang baga sa iya ulo. kag ang Ginoo magabalos sa imo.

23Subong nga ang habagat nagadala sang ulan, ang kutsokutso nagadala sang kaakig.

24Mas maayo pa nga mag-estar sa atop sang balay25:24 Tan-awa ang footnote sa 21:9. sang sa mag-estar sa sulod sang balay upod sa asawa nga palaaway.

25Ang maayong balita halin sa malayo nga lugar pareho sa mabugnaw nga tubig nga makapaumpaw sa tawo nga ginauhaw.

26Ang matarong nga tawo nga nagapasugot sa malaot nga tawo pareho sa malubog nga tuburan ukon mahigko nga bubon.

27Indi maayo ang sobra nga pagkaon sang dugos, amo man ang pagtinguha nga dayawon ka lang permi sang mga tawo.

28Ang tawo nga indi makapugong sang iya kaugalingon dali lang malaglag pareho sa isa ka siyudad nga wala sing pader.