1Итак, поразмышлял я над всем этим и заключил, что и праведные, и мудрецы, и их дела – в руках Божьих, но никто не знает, что ожидает его: любовь или ненависть. 2Все разделяют одну участь: праведник и нечестивый, добрый и злой, чистый и нечистый, приносящий жертву и не приносящий жертвы.
Как бывает с добрым,
так и с грешником,
как с дающим клятвы,
так и с тем, кто боится их давать.
3Это и есть то зло, что происходит повсюду под солнцем: одна участь ожидает всех! Сердца людей полны зла и безумия пока они живы, а после они отходят к умершим. 4Любой, кто жив, имеет надежду, даже живой собаке лучше, чем мертвому льву!
5Ведь живые знают, что умрут,
а мертвые ничего не знают,
и уже не будет им награды,
и даже память о них утрачена.
6Их любовь, их ненависть
и их ревность уже исчезли,
и никогда более они не будут участвовать
во всем, что происходит под солнцем.
7Итак, иди и ешь с удовольствием свой хлеб и пей вино свое с радостью в сердце, потому что Богу угодны твои дела. 8Всегда носи свою лучшую одежду и надуши волосы благовонным маслом. 9Наслаждайся жизнью со своей женой, которую ты любишь, во все дни твоей суетной жизни, что дал тебе Бог под солнцем. Ведь такова твоя доля в жизни и в труде твоем под солнцем. 10Все, что ты в силах делать, делай, потому что в мире мертвых9:10 Букв.: «в Шеоле». Шеол – место, где пребывают души умерших., куда ты пойдешь, нет ни работы, ни размышления, ни знания, ни мудрости.
11И еще кое-что я видел под солнцем:
не обязательно в беге побеждают быстрые,
а в битве – храбрые,
не всегда у мудрых есть хлеб,
а у разумных – богатство,
как не всегда образованные пользуются благосклонностью,
потому что все зависит от времени и случая.
12Человек не знает когда придет его час:
как рыбы попадаются в губительную сеть,
или птицы – в силки,
так и люди бывают пойманы в день несчастья,
который приходит к ним нежданно.
Размышления о мудрости и глупости
13Я также видел под солнцем такой пример мудрости, который впечатлил меня: 14был маленький город с небольшим населением. И могучий царь пошел против него, окружил его и провел большие осадные работы против него. 15Но в том городе был мудрый бедняк, и он спас этот город своей мудростью. Однако после никто не вспомнил об этом бедном человеке. 16Тогда сказал я: «Мудрость лучше силы». Но мудростью бедняка пренебрегают и на слова его не обращают внимания.
17Лучше внимать тихо сказанным словам мудреца,
чем крикам правителя глупых.
18Мудрость лучше орудий войны,
но один согрешивший может погубить много доброго.
یەک ڕووداو بۆ هەمووان
1ئیتر لە هەموو ئەوانە ڕامام و بۆم دەرکەوت کە ڕاستودروستان و دانایان و کردەوەکانیان لەژێر دەسەڵاتی خودان، بەڵام کەس نازانێت لە ڕێگەی خۆشەویستی یان ڕق لێبوونەوەوە دێت. 2هەموویان یەک چارەنووسیان هەیە، ڕاستودروست و بەدکار، چاک و خراپ، پاک و گڵاو، قوربانی سەربڕ و ئەوەی قوربانی سەرنابڕێت؛
چاکەکار و گوناهبار،
سوێندخۆر و ئەوەی دەترسێت سوێند بخوات.
3ئەمە ئەو خراپەیە کە لە پشتی هەموو ڕووداوەکانی سەر زەوییە: کە یەک چارەنووس بۆ هەمووان بێت، هەروەها دڵی ئادەمیزاد پڕە لە خراپە، شێتییش لە دڵیاندایە لە کاتێکدا زیندوون و پاشان کە دەچنە پاڵ مردووان. 4هەرکەسێک کە لەنێو زیندووان بێت، ئومێدەوارە. تەنانەت سەگی زیندووش لە شێری تۆپیو چاکترە!
5زیندووان دەزانن کە دەمرن،
بەڵام مردووان هیچ نازانن و
لەمەودواش پاداشتیان نییە،
تەنانەت ناویان لەبیرکراوە.
6خۆشەویستی و ڕق و
بەغیلیشیان لەمێژە لەناوچوون،
ئیتر بەشیان نییە هەتاهەتایە
لە هەموو ئەوەی لەسەر زەویدا دەکرێت.
7بڕۆ بە شادی نانی خۆت بخۆ و بە دڵێکی خۆش شەرابی خۆت بنۆشە، چونکە لەمێژە خودا لە کردەوەت ڕازییە. 8با هەموو کاتێک جلوبەرگت سپی بێت و زەیت لە سەری خۆت بدە. 9خۆشی ببینە لەگەڵ ژنەکەت کە خۆشت دەوێت، هەموو ڕۆژانی ژیانی بێ واتات، کە خودا لەسەر زەوی پێیداویت، هەموو ڕۆژانی بێ واتات، چونکە ئەمە بەشی تۆیە لە ژیان و لە ماندووبوونەکەت کە لەسەر زەوی پێوەی ماندوو دەبیت. 10ئەوەی لە دەستت دێت، بەوپەڕی هێز و تواناوە بیکە، چونکە نە کار و نە پلاندانان و نە زانین و نە دانایی نییە لە جیهانی مردووان، ئەوەی تۆ دەچیت بۆ ئەوێ.
11دیاردەیەکی نوێم لەسەر زەوی بینی:
ڕاکردن بۆ سووکەڵەکان نییە و
جەنگ بۆ پاڵەوانان نییە و
نان بۆ دانایان نییە و
دەوڵەمەندی بۆ تێگەیشتووان نییە و
پەسەندی بۆ زانایان نییە،
چونکە کات و بەخت تووشی هەمووان دێت.
12هەروەها مرۆڤ کاتی خۆی نازانێت:
وەک ئەو ماسییانەی بە تۆڕێکی لەناوبەر دەبردرێن،
یان وەک ئەو چۆلەکانەی بە تەڵەوە دەبن،
ئادەمیزادیش بە هەمان شێوەی ئەوان
لەناکاو و لە کاتێکی خراپدا دەکەونە تەڵەوە.
دانایی لە گێلایەتی باشترە
13ئەم داناییەشم لەسەر زەویدا بینی، لەلای من مەزنە: 14شارێکی بچووک و خەڵکێکی کەمی تێدابوو، پاشایەکی مەزن پەلاماری دا و ئابڵوقەی دا و قوللەی مەزنی بەدەوریدا بنیاد نا. 15ئەو شارە پیاوێکی هەژاری دانای تێدابوو، بە دانایی خۆی شارەکەی دەرباز کرد. بەڵام کەس ئەو پیاوە هەژارەی لەبیر نەما. 16منیش گوتم: «دانایی لە هێز باشترە،» بەڵام دانایی هەژاریش بە سووکی تەماشا دەکرێت و گوێ لە قسەکانی ناگیرێت.
17قسەی بە هێمنی لەلایەن دانایان شایانی سەرنجدانە
زیاتر لە هاواری دەسەڵاتدار لەناو گێلان.
18دانایی لە چەکی جەنگ چاکترە،
بەڵام یەک گوناهبار چاکەیەکی زۆر تێک دەدات.
