Деяния 17 – NRT & HLGN

New Russian Translation

Деяния 17:1-34

Служение в Фессалонике

1Пройдя Амфиполь и Аполлонию, они пришли в Фессалонику, где была иудейская синагога. 2Павел, по своему обычаю, пошел в синагогу и там три субботы подряд рассуждал с иудеями о Писании, 3объясняя и доказывая, что Христос должен был пострадать и воскреснуть из мертвых.

– Иисус, о Котором я вам возвещаю, и есть Христос, – говорил Павел.

4Им удалось убедить как нескольких иудеев, так и многих благочестивых греков и немало знатных женщин. И все они присоединились к Павлу и Силе. 5Это возбудило зависть остальных иудеев, и они, взяв с собой негодных людей, которых нашли на базаре, собрали толпу и устроили в городе беспорядки. Они ринулись к дому Иасона, ища Павла и Силу, чтобы вывести их к толпе. 6Не найдя их там, они потащили Иасона и других братьев к городским властям.

– Эти люди устраивают беспорядки по всему миру, а сейчас пришли и сюда, – кричала толпа, 7– и Иасон принял их в свой дом. Они нарушают повеления кесаря и говорят, что есть другой царь, Которого зовут Иисус.

8Толпа и городские власти, слыша это, встревожились. 9Они взяли с Иасона и остальных залог и отпустили их.

Служение в Верии

10Как только наступила ночь, братья отправили Павла и Силу в Верию. Прибыв туда, они пошли в иудейскую синагогу. 11Верийцы были людьми более открытыми, чем фессалоникийцы. Они с большим интересом восприняли сказанное Павлом и каждый день исследовали Писания, чтобы проверить, соответствует ли услышанное ими истине. 12Многие из них поверили, поверило также много знатных гречанок и немало греков. 13Но когда иудеи в Фессалонике узнали о том, что Павел возвещает слово Божье в Верии, они пришли и туда и стали подстрекать и возмущать народ. 14Братья сразу же отправили Павла к морю, а Сила и Тимофей остались в городе. 15Провожатые Павла пришли с ним в Афины, а затем отправились обратно с повелением от Павла, чтобы Сила и Тимофей как можно скорее пришли к нему.

Служение Павла в Афинах

16Павел в ожидании своих спутников ходил по Афинам, и его возмущало огромное количество идолов в этом городе. 17Он беседовал в синагоге с иудеями и чтущими Бога греками. Каждый день он говорил со случайными встречными на площади. 18В беседу с ним вступали и некоторые философы, принадлежавшие к школам эпикурейцев и стоиков17:18 Эпикурейцы – философская школа, основанная Эпикуром (341–270 гг. до н. э.) в Афинах. Согласно их учению, смысл жизни заключается в спокойном наслаждении жизненными благами, не отуманенными болью и суеверным страхом перед богами. Стоики – философская школа, основанная Зеноном из Китиона (340–265 гг. до н. э.) и получившая свое название от портика (Стоа) в Афинах, в котором и учил основатель этой школы. Стоики учили, что главной целью человеческого существования является счастье, которое могли обеспечить только праведные поступки.. Одни спрашивали:

– И что этот пустомеля хочет сказать?

Другие говорили:

– Он, кажется, возвещает о чужеземных богах, –

потому что Павел возвещал Радостную Весть об Иисусе и воскресении17:18 Иисус и воскресение – слово «воскресение» («Анастасис» – греч.) могло восприниматься греками как имя некой богини, которую зовут Анастасия.. 19Павла привели на городской совет, Ареопаг17:19 Ареопаг – (греч. «холм Ареса») так называлось и место где собирался совет, и сам совет. Арес («Марс» – лат.) в греческой и римской мифологии был богом войны., и попросили:

– Расскажи нам, что это за новое учение, которое ты проповедуешь? 20Ты говоришь о чем-то странном, и нам хотелось бы знать, что все это значит.

21Наилучшим времяпрепровождением для афинян и живущих там иностранцев было говорить или слушать что-нибудь новое.

22И Павел, встав посреди Ареопага, сказал:

– Афиняне! Я по всему вижу, что вы очень религиозны. 23Я ходил вокруг и внимательно осматривал ваши святыни. На одном из жертвенников было написано: «НЕИЗВЕСТНОМУ БОГУ». Этого неизвестного Бога, Которого вы почитаете, даже не зная, Кто Он такой, я и возвещаю вам. 24Бог, сотворивший мир и все, что в нем, является Господом неба и земли. Он не живет в храмах, построенных руками людей, 25и не нуждается в том, чтобы люди служили Ему своими руками, как будто Ему чего-то не хватает, ведь Он Сам дает всем людям жизнь, дыхание и все остальное. 26От одного человека Он произвел все человечество, чтобы люди заселили всю землю, на которой Он определил для всех время и границы обитания. 27И все это Бог сделал для того, чтобы люди искали Его, могли ощутить Его и найти Его, хотя Он и не далек от каждого из нас. 28Ведь «в Нем мы живем, движемся и существуем»17:28 Здесь приводится цитата Эпименида Критского, жившего в VI – V вв. до н. э., как об этом говорили и некоторые из ваших поэтов: «Ведь мы и есть Его род»17:28 Здесь приводится цитата Арата Киликийца (IV – III вв. до н. э.). Похожие строки есть и у Клеанфа (IV – III вв. до н. э.).. 29И раз мы род Бога, то мы не должны представлять Божество в виде золотого, серебряного или каменного истукана или в виде какого-либо образа, сделанного по замыслу человека и умением его. 30Итак, оставляя в стороне времена невежества, Бог сейчас повелевает всем людям повсюду покаяться. 31Он назначил день, когда Он будет судить мир по справедливости, и уже избрал Человека, Который и будет судьей. Он подтвердил это перед всеми, воскресив Его из мертвых!

32Когда они услышали о воскресении из мертвых, то некоторые из них начали посмеиваться, другие же сказали:

– Об этом мы послушаем тебя в другой раз.

33С этим Павел и покинул собрание. 34Несколько человек, однако, присоединились к Павлу и уверовали. Среди них были Дионисий, член Ареопага, женщина по имени Дамарь и другие.

Ang Pulong Sang Dios

Binuhatan 17:1-34

Sa Tesalonica

1Nag-agi sila sa Amfipolis kag sa Apolonia hasta nakaabot sila sa Tesalonica. Didto sa Tesalonica may simbahan sang mga Judio. 2Kag suno sa kinabatasan ni Pablo, nagsulod siya sa ila simbahan, kag sa sulod sang tatlo ka Adlaw nga Inugpahuway, nagdiskusyon siya sa mga tawo didto. Ang Kasulatan amo ang iya gin-gamit 3agod pamatud-an sa ila nga ang Cristo kinahanglan gid nga mag-antos kag mabanhaw. Nagsiling si Pablo, “Ining Jesus nga akon ginasugid sa inyo amo ang Cristo.” 4Ang iban sa ila nagtuo sa ginhambal ni Pablo, kag nagsunod sila kay Pablo kag kay Silas. Madamo man nga mga Griego nga nagasimba sa Dios kag kilala nga mga babayi ang nag-upod sa ila.

5Karon, nahisa ang mga lider sang mga Judio. Gani gintipon nila ang mga bugoy nga mga istambay. Kag sang madamo na ang ila natipon, nagsugod sila panggamo sa bug-os nga siyudad. Gin-gubat nila ang balay ni Jason sa pagpangita kay Pablo kag kay Silas agod madala sila sa atubangan sang mga tawo. 6Pero sang wala nila makita si Pablo kag si Silas, gindakop nila si Jason kag ang iban pa nga mga tumuluo. Gin-guyod nila sila pakadto sa mga opisyal sang siyudad kag nagasinggit sila, “Ining mga tawo nagadala sing gamo bisan diin sila magkadto tungod sang ila mga ginatudlo. Kag karon ari na sila sa aton siyudad. 7Ginpadayon pa sila ni Jason sa iya balay. Ini sila tanan nagakontra sa mga kasuguan sang Emperador tungod nga nagasiling sila nga may isa pa ka hari nga ang iya ngalan si Jesus.” 8Pagkabati sadto sang mga tawo kag sang mga opisyal, nagginamo sila. 9Sa wala pa nila mabuy-i si Jason kag ang iya mga kaupod, ginpabayad anay sila sang piansa.

Sa Berea

10Pagkagab-i, ginpadala sang mga tumuluo si Pablo kag si Silas sa Berea. Pag-abot nila didto, nagkadto sila sa simbahan sang mga Judio. 11Mas bukas ang hunahuna sang mga tawo sa Berea sang sa mga tawo sa Tesalonica. Dako gid ang ila luyag sa pagpamati sang ginatudlo nila ni Pablo. Kag adlaw-adlaw sige ang ila usisa sang Kasulatan agod tan-awon kon matuod gid bala ang mga ginapanghambal nila ni Pablo. 12Madamo sa ila ang nagtuo pati ang mga lalaki kag mga kilala nga mga babayi nga Griego. 13Pero pagkabati sang mga Judio sa Tesalonica nga nagwali man si Pablo sang pulong sang Dios didto sa Berea, nagkadto sila didto kag ginsutsot ang mga tawo sa paggamo. 14Gani gindul-ong dayon sang mga tumuluo si Pablo sa baybay. Pero si Silas iya kag si Timoteo nagpabilin sa Berea. 15Ang mga tawo nga nagdul-ong kay Pablo nag-upod sa iya hasta sa Atens. Dayon nagbalik sila sa Berea nga may tugon halin kay Pablo nga si Silas kag si Timoteo maapas lang dayon sa iya sa Atens.

Sa Atens

16Samtang nagahulat si Pablo kay Silas kag kay Timoteo didto sa Atens, nakita niya nga madamo gid ang ila mga dios-dios. Natublag gid siya. 17Gani nagsulod siya sa simbahan sang mga Judio kag nagpakigdiskusyon sa ila kag sa mga indi Judio nga nagasimba man sa Dios. Adlaw-adlaw didto siya sa plasa nga nagapakigdiskusyon sa mga tawo nga iya masugata. 18May duha ka klase sang mga manunudlo ang nagpakigdiskusyon kay Pablo. Ang isa ginatawag mga Epicureo, kag ang isa mga Estoico.17:18 Epicureo… Estoico: Tan-awa ang Lista sang mga Pulong sa likod. Nagsiling ang iban sa ila, “Ano ayhan ang ginawakal sang tikalon nga ini?” Ang iban nagsiling, “Daw lain man nga mga dios ang iya ginawali.” Amo ini ang ila ginsiling tungod nga nagawali si Pablo parte kay Jesus kag sa iya pagkabanhaw. 19Gani gindala nila si Pablo sa Areopagus, ang tilipunan sang mga pangulo sang banwa. Nagsiling sila sa iya, “Gusto namon nga mahibaluan ang bag-o nga pagtulun-an nga imo ginawali. 20Kay may lain ka nga mga butang nga ginatudlo nga bag-o sa amon, gani gusto namon mahibaluan kon ano ina nga mga butang.” 21(Amo ini ang ila ginhambal tungod nga ang mga taga-Atens kag ang mga taga-iban nga lugar nga didto na nagaestar wala sing iban nga naluyagan kundi ang magdiskusyon parte sa bag-o nga mga pagpanudlo.)

22Gani nagtindog si Pablo sa atubangan sang mga tawo nga nagatipon didto sa Areopagus kag nagsiling, “Mga taga-Atens! Nakita ko nga kamo relihiyuso gid nga mga tawo. 23Kay sa akon paglibot diri sa inyo siyudad nakita ko ang inyo mga ginasimba. May nakita pa ako nga halaran nga may nasulat nga nagasiling, ‘Sa wala pa makilala nga Dios.’ Ining Dios nga inyo ginasimba nga wala pa ninyo makilala amo ang Dios nga akon ginawali sa inyo. 24Amo ini ang Dios nga nagtuga sang kalibutan kag sang tanan nga ara sa kalibutan. Siya ang Ginoo nga tag-iya sang langit kag duta, gani wala siya nagapuyo sa mga templo nga ginhimo sang mga tawo. 25Wala man siya nagakinahanglan sang bulig nga halin sa mga tawo tungod nga siya mismo ang nagahatag sang kabuhi sa aton, pati sang tanan ta nga mga kinahanglanon. 26Halin sa isa lang ka tawo, ginhimo niya ang tanan nga lahi sang mga tawo kag ginpalapta sa bug-os nga kalibutan. Ginplano man niya sang una pa ang mga dulunan kon diin maestar ang mga tawo pati ang tion nga sila magakabuhi diri. 27Ini tanan ginhimo sang Dios agod kita nga mga tawo magpangita sa iya, kag basi pa lang nga makita ta man siya. Pero ang matuod, ang Dios indi malayo sa aton, 28kay

‘tungod sa iya gahom nagakabuhi kita kag nagahulag.’

Pareho man sang ginsiling sang iban ninyo nga mga manugbinalaybay,

‘Kita matuod mga anak niya.’

29Gani, tungod nga kita mga anak sang Dios, indi kita maghunahuna nga ang Dios pareho sang dios-dios nga bulawan, ukon pilak, ukon bato, nga puro imbinto sang hunahuna kag kamot sang tawo. 30Sang una, sang wala pa makakilala ang mga tawo sa Dios, wala niya pagsapaka ang ila mga sala. Pero subong ginasugo sang Dios ang tanan nga tawo sa tanan nga lugar nga maghinulsol na kag bayaan ang ila malain nga mga ginahimo. 31Kay may adlaw nga ginpili ang Dios nga hukman niya sing matarong ang tanan nga tawo diri sa kalibutan paagi sa tawo nga iya ginpili. Ginpamatud-an niya ini sa tanan paagi sa iya pagbanhaw sang amo nga tawo.”

32Pagkabati nila nga nagahambal si Pablo parte sa pagkabanhaw, ang iban sa ila nagyaguta sa iya. Pero ang iban nagsiling, “Balik ka diri tungod nga gusto namon nga magpamati pa gid sa imo parte sa sini nga mga butang.” 33Pagkatapos naghalin si Pablo sa ila ginatipunan. 34Ang iban nga mga lalaki nagdampig sa iya kag nagtuo kay Jesus. Ang isa sa ila amo si Dionisius nga miyembro sang Areopagus; kag may babayi man nga si Damaris, kag may iban pa gid.