Daniel 11 – NVI & HLGN

Nueva Versión Internacional

Daniel 11:1-45

1»”Cuando Darío el Medo estaba en el primer año de su reinado, le brindé mi apoyo y mi ayuda.

Los reyes del norte y del sur

2»”Pero ahora voy a darte a conocer la verdad. Van a levantarse en Persia tres reyes más y hasta un cuarto, el cual será más rico que los otros tres. En cuanto haya cobrado fuerza con sus riquezas, incitará a todos contra el reino griego. 3Surgirá entonces un rey muy aguerrido, el cual gobernará con gran autoridad y hará lo que mejor le parezca. 4Pero tan pronto como surja su imperio, se quebrará y se esparcirá hacia los cuatro vientos del cielo. Este imperio no será para sus descendientes, ni tendrá el poder que tuvo bajo su gobierno, porque Dios lo dividirá y se lo entregará a otros.

5»”El rey del sur cobrará fuerza, pero uno de sus comandantes se hará más fuerte que él y gobernará su propio reino con gran poder. 6Después de algunos años se convertirán en aliados. La hija del rey del sur irá al rey del norte para hacer una alianza. Pero perderá su poder y su linaje no sobrevivirá. En esos días será traicionada, junto con su escolta real, su padre y quien la apoyó.

7»”Pero se levantará uno de su familia en su lugar. Él atacará las fuerzas del rey del norte y entrará a su fortaleza; luchará contra ellos y saldrá victorioso. 8Se apoderará de las estatuas de metal de sus dioses, de sus objetos de oro y plata. Se los llevará a Egipto, dejando tranquilo al rey del norte durante algunos años. 9Luego el rey del norte invadirá los dominios del rey del sur, pero se verá forzado a volver a su país. 10Sus hijos se prepararán para la guerra, reunirán un gran ejército que, como una inundación, avanzará arrasándolo todo hasta llegar a la fortaleza.

11»”Enfurecido, el rey del sur marchará en contra del rey del norte, que será derrotado a pesar de contar con un gran ejército. 12Ante el triunfo obtenido, el rey del sur se llenará de orgullo y matará a miles; pero su victoria no durará 13porque el rey del norte reunirá a otro ejército más numeroso y mejor armado que el anterior y, después de algunos años, volverá a atacar al rey del sur.

14»”En esos tiempos muchos se levantarán contra el rey del sur, incluso gente violenta de tu pueblo, pero no saldrán victoriosos. Así se cumplirá la visión. 15Entonces el rey del norte vendrá y levantará rampas de asalto y conquistará la ciudad fortificada, pues las fuerzas del sur no podrán resistir; ni siquiera sus mejores tropas podrán ofrecer resistencia. 16El ejército invasor hará lo que quiera hacer, pues nadie podrá hacerle frente; se establecerá en la Hermosa Tierra y tendrá el poder para destruirla. 17Él se dispondrá a atacar con todo el poder de su reino, pero hará una alianza con el rey del sur: este le dará su hija en matrimonio, con miras a derrocar su reino, pero sus planes no tendrán el éxito esperado. 18Dirigirá entonces sus ataques contra las ciudades costeras y conquistará muchas de ellas, pero un general pondrá fin a su insolencia y lo hará quedar en ridículo. 19Después de eso, el rey del norte regresará a la fortaleza de su país, pero sufrirá un tropiezo y no volverá a saberse nada de él.

20»”Su sucesor enviará un recaudador de impuestos para mantener el esplendor del reino. Pero poco tiempo después ese rey perderá la vida, aunque no en el fragor de la batalla.

21»”Le sucederá una persona despreciable, al que no se le ha concedido el honor de la realeza, que invadirá el reino cuando la gente se sienta más segura y usurpará el trono por medio de intrigas. 22Arrasará como una inundación a las fuerzas que se le opongan; las derrotará por completo, lo mismo que al príncipe del pacto. 23Engañará a los que pacten con él y con un grupo reducido usurpará el trono. 24Cuando las provincias más ricas se sientan más seguras, las invadirá, logrando así lo que jamás lograron sus padres y abuelos. Repartirá entre sus seguidores el botín y las riquezas que haya ganado en la guerra, y hará planes para atacar las ciudades fortificadas. Pero esto no durará mucho tiempo.

25»”Con un gran ejército, descargará su poder y ardor sobre el rey del Sur. Este enfrentará la guerra con un ejército muy grande y poderoso, pero no podrá resistir, porque será traicionado. 26Los mismos que compartían su mesa buscarán su ruina; su ejército será derrotado por completo y muchos caerán en batalla. 27Sentados a la misma mesa, estos dos reyes pensarán solo en hacerse daño y se mentirán el uno al otro; pero esto de nada servirá, porque el momento del fin todavía no habrá llegado. 28El rey del norte regresará a su país con grandes riquezas, pero su corazón se opondrá al pacto santo; así que llevará a cabo sus planes y luego volverá a su país.

29»”En el momento preciso, el rey del norte volverá a invadir el sur, aunque esta vez el resultado será diferente, 30porque los barcos de guerra de las costas occidentales se opondrán a él y se desanimará. Entonces retrocederá y descargará su enojo contra el pacto santo. En su retirada, se mostrará bondadoso con los que renegaron de él.

31»”Sus soldados se dedicarán a profanar la fortaleza del Templo, suspenderán el sacrificio diario y luego establecerán la abominación que causa destrucción. 32Corromperá con halagos a los que hayan renegado del pacto, pero los que conozcan a su Dios se le opondrán con firmeza.

33»”Los sabios instruirán a muchos, aunque durante algún tiempo morirán a filo de espada, o serán quemados, o se les tomará cautivos y se les despojará de todo. 34Cuando caigan, recibirán muy poca ayuda, aunque mucha gente hipócrita se les unirá. 35Algunos de los sabios caerán, pero esa prueba los purificará y perfeccionará para que, cuando llegue el tiempo del fin, no tengan mancha alguna. Todavía falta para que llegue el momento preciso.

El rey se exalta a sí mismo

36»”El rey hará lo que mejor le parezca. Se exaltará a sí mismo, se creerá superior a todos los dioses, y dirá cosas contra el Dios de dioses que nadie antes se atrevió a decir. Su éxito durará mientras la ira de Dios no llegue a su colmo, aunque lo que ha de suceder sucederá. 37Ese rey no respetará a los dioses de sus antepasados, ni al dios que adoran las mujeres, ni a ningún otro dios, sino que se exaltará a sí mismo por encima de todos ellos. 38En su lugar, adorará al dios de las fortalezas; honrará a un dios que sus antepasados no conocieron, y le presentará costosas ofrendas de oro, plata y piedras preciosas. 39Con la ayuda de un dios extraño atacará las fortalezas más poderosas. Rendirá grandes honores a aquellos que lo reconozcan, pues en recompensa, los pondrá como gobernadores de grandes multitudes y les dará tierras.

40»”Cuando llegue el tiempo del fin, el rey del sur trabará combate contra el rey del norte, pero este responderá a su ataque con carros y caballos, y con toda una flota de barcos de guerra. Invadirá muchos países y los arrasará como una inundación. 41También invadirá la Hermosa Tierra, y muchos países caerán bajo su poder, aunque Edom y Moab y los jefes de Amón escaparán de sus manos. 42Extenderá su poder sobre muchos países; ni Egipto podrá salvarse. 43Se adueñará de los tesoros de oro y plata de Egipto, y de todas sus riquezas, y también someterá a los libios y a los cusitas.11:43 Es decir, gente de la parte superior de la región del Nilo. 44Sin embargo, le llegarán noticias alarmantes del este y del norte. En su furor se pondrá en marcha dispuesto a destruir y matar a mucha gente. 45Plantará su campamento real entre los mares,11:45 O entre el mar y. en el bello monte santo; pero allí llegará su fin y nadie acudirá en su ayuda.

Ang Pulong Sang Dios

Daniel 11:1-45

1“Sadtong nahauna nga tuig sang paghari ni Darius nga Medianhon, ako ang nagbulig kag nagpangapin kay Micael.

Ang mga Hari sa Bagatnan kag sa Aminhan

2“Karon, isugid ko na sa imo ang kamatuoran: May tatlo pa ka hari nga magahari sa Persia. Ang ikaapat nga hari nga magasunod sa ila nga tatlo mas manggaranon pa sang sa ila. Paagi sa iya manggad, mangin gamhanan siya, kag pagasulsulan niya ang iban nga mga ginharian nga magpakig-away kontra sa ginharian sang Grecia. 3Pagkatapos may isa ka gamhanan nga hari nga magaabot. Madamo nga mga nasyon ang iya pagasakupon, kag himuon niya ang gusto niya himuon. 4Kon maggamhanan na gid siya, maguba ang iya ginharian kag mabahin sa apat ka direksyon sang kalibutan, pero indi ang iya mga kaliwat ang magahari. Ang magabulos nga mga hari indi makadumala nga pareho sang iya pagdumala. Kuhaon matuod ang iya ginharian kag ihatag sa iban, indi sa iya mga kaliwat.

5“Ang hari sa bagatnan11:5 ang hari sa bagatnan: siguro ang buot silingon, ang hari sang Egipto. Amo man halin sa bersikulo 6 hasta sa 40. mangin gamhanan. Pero ang isa sa iya mga heneral mangin mas gamhanan sang sa iya. Kag sa ulihi magahari man ini nga heneral kag mangin gamhanan ang iya nga ginharian. 6Pagkaligad sang pila ka tuig, magadampiganay ining duha ka ginharian. Tungod kay ipaasawa sang hari sa bagatnan ang iya anak nga babayi sa hari sa aminhan.11:6 hari sa aminhan: siguro ang buot silingon, ang hari sang Syria. Amo man halin sa bersikulo 7 hasta sa 40. Pero indi magdugay ang gahom sang babayi kag pati ang gahom sang hari sa aminhan. Kay sa sina nga tion, pagapatyon ang babayi kag ang iya bana kag bata,11:6 bata: Amo ini sa iban nga dumaan nga mga teksto. Sa Hebreo, amay. pati ang mga nagaatipan sa iya.11:6 ang mga nagaatipan sa iya: ukon, ang mga nagasuporta sa iya.

7“Sa ulihi, ang utod sang babayi mangin hari sang ginharian sa bagatnan. Siya ang magabulos sa iya amay. Salakayon niya ang mga soldado sang hari sa aminhan kag sudlon ang napaderan nga banwa11:7 napaderan nga banwa: ukon, mabakod nga depensa. Amo man sa bersikulo 10, 19, 38 kag 39. sini. Magapakig-away siya sa ila kag magadaog siya. 8Dal-on niya pabalik sa Egipto ang mga imahen sang ila mga dios kag ang ila malahalon nga mga pagkabutang nga bulawan kag pilak. Sa sulod sang pila ka tuig, indi na siya magpakig-away sa hari sa aminhan. 9Pero sa ulihi salakayon siya sang hari sa aminhan, pero mapierdi ining hari sa aminhan kag magapauli sa iya lugar.

10“Magatipon sang madamo nga mga soldado ang mga anak sang hari sa aminhan agod magpreparar sa pagpakig-away. Ang isa sa ila magasalakay nga daw sa baha nga indi mapunggan. Magasalakay siya hasta sa napaderan nga banwa sang hari sa bagatnan. 11Kag tungod sa kaakig sang hari sa bagatnan, magapakig-away siya sa hari sa aminhan, kag pierdihon niya ang madamo nga mga soldado sini. 12Tungod sang iya pagdaog, magapabugal siya kag madamo pa gid ang iya pamatyon, pero indi siya magapabilin nga madinalag-on. 13Kay magatipon liwat ang hari sa aminhan sang mas madamo pa gid nga mga soldado sang sa una. Kag pagkaligad sang pila ka tuig, magasalakay siya liwat kaupod sang iya madamo kag armado gid nga mga soldado.

14“Sa sina nga panahon, madamo ang magakontra sa hari sa bagatnan. Isa na sa magakontra amo ang mga kapareho mo nga mga Israelinhon nga mapintas. Himuon nila ini bilang katumanan sang palanan-awon, pero mapierdi sila. 15Dayon salakayon sang hari sa aminhan ang isa ka napaderan nga banwa sang ginharian sa bagatnan. Kibunon nila ini kag sudlon. Wala gid sang may mahimo ang mga soldado sang ginharian sa bagatnan pati na ang ila pinakamaayo nga mga soldado, tungod kay indi nila masarangan ang kaaway. 16Gani himuon sang hari sa aminhan ang bisan ano nga gusto niya nga himuon, kag wala gid sing may makapugong sa iya. Sakupon niya ang matahom nga duta sang Israel, kag magapasakop ini sing bug-os sa iya nga gahom.11:16 magapasakop… gahom: ukon, may gahom siya sa paglaglag sini. 17Determinado gid ang hari sa aminhan nga magsalakay sa ginharian sa bagatnan sa bug-os nga kusog sang iya ginharian. Pero magapakigdampig anay siya sa hari sa bagatnan paagi sa pagpaasawa sang iya anak sa hari, agod paagi sa iya anak malaglag ang ginharian sa bagatnan. Pero indi magakontra ang babayi sa ginharian sa bagatnan kag indi siya magaapin sa iya amay. 18Gani ang mga banwa na lang anay nga malapit sa dagat ang salakayon sang hari sa aminhan, kag madamo sa ila ang iya sakupon. Pero pauntaton sang isa ka pangulo ang iya pagpakahuya sa iban, kag sa baylo siya mismo amo ang mahuy-an. 19Gani magapauli siya sa napaderan nga mga banwa sang iya nasyon. Pero mapierdi siya, kag amo na ato ang iya katapusan.

20“Ang magabulos sa iya nga hari magasugo sang isa ka opisyal nga magapuwersa sa mga tawo nga magbayad sang buhis para sa dugang nga manggad sang iya ginharian. Pero sa indi madugay mapatay ang ini nga hari, pero indi sa inaway ukon tungod nga may naakig sa iya.

21“Ang magabulos sa iya nga hari isa ka tawo nga talamayon, kag wala kuntani sang kinamatarong sa paghari. Sa wala gid ginalaumi sang mga tawo, gulpi lang nga pagaagawon niya ang paggahom sa ginharian paagi sa daya. 22Madamo nga mga kaaway nga mga soldado ang iya pagalaglagon, kag patyon niya pati ang pangulo nga pari.11:22 pangulo nga pari: sa literal, pangulo sang kasugtanan. 23Magapakigdampig ang iban nga mga nasyon sa iya, pero sa ulihi dayaan niya sila. Mangin gamhanan siya bisan gamay lang ang iya ginharian. 24Sa wala gid ginalaumi sang mga tawo, gulpi lang nga magasalakay siya sa mauswagon nga mga lugar sang isa ka probinsya. Himuon niya ang wala mahimo sadto sang iya mga katigulangan. Bahin-bahinon niya sa iya mga sumulunod ang mga butang nga maagaw niya sa inaway. Magaplano pa siya sa pagsalakay sa napaderan nga mga banwa, pero sa malip-ot lang nga tion.

25“Kaupod sang madamo niya nga mga soldado, magapangisog siya sa pagpakig-away sa hari sa bagatnan. Pero magapakig-away sa iya ang hari sa bagatnan nga may madamo nga mga soldado nga armado gid. Mapierdi ang hari sa bagatnan tungod sa malaot nga padihot sang iya mga kaaway kontra sa iya. 26Laglagon siya sang iya mismo mga tinawo. Gani mapierdi ang iya mga soldado kag madamo sa ila ang magakalamatay.

27“Magaayuhay ining duha ka hari pero pareho sila nga magabutig kag magahunahuna sang malain kontra sa isa kag isa. Indi magmadinalag-on ang ila katuyuan kontra sa isa kag isa. Kag magapadayon ang ila pag-inaway tungod kay wala pa mag-abot ang katapusan sa natalana nga tion. 28Magapauli ang hari sa aminhan sa iya lugar dala ang madamo nga mga pagkabutang nga nakuha niya sa inaway. Pero sa wala pa siya makapauli, hingabuton niya ang katawhan sang Dios kag ang ila relihiyon.11:28 ang katawhan sang Dios kag ang ila relihiyon: sa literal, balaan nga kasugtanan. Pagkatapos sini, magapauli siya sa iya lugar.

29“Sa natalana nga tion, salakayon niya liwat ang ginharian sa bagatnan, pero ang matabo sa sina nga tion indi na pareho sang natabo sang una. 30Kay salakayon siya sang mga barko nga halin sa nakatundan. Kag tungod sa kahadlok, magaatras siya kag magapauli. Ipaupok niya ang iya kaakig sa katawhan sang Dios kag sa ila relihiyon, pero mangin maayo siya sa mga nagsikway sang ila relihiyon.11:30 nagsikway sang ila relihiyon: siguro ang buot silingon, ang mga malaot nga mga Israelinhon. Amo man sa bersikulo 32.

31“Suguon sang hari sa aminhan ang iya mga soldado sa pagdagta sang templo nga napalibutan sang mga pader. Pauntaton niya ang adlaw-adlaw nga paghalad kag ipabutang sa templo ang makangilil-ad nga butang nga mangin kabangdanan nga pabay-an ang templo. 32Intuon niya ang mga nagsikway sang ila relihiyon sa paghimo sang mahigko nga mga butang. Pero magapangisog sa pagpamatok sa iya ang mga tawo nga nakakilala gid sa Dios.

33“Ang mga nakaintiendi sang kamatuoran magatudlo sa madamo nga mga tawo, pero hingabuton sila sa sulod sang pila ka adlaw. Ang iban sa ila patyon sa espada ukon sunugon, kag ang iban bihagon ukon kuhaan sang mga pagkabutang. 34Sa sina nga paghingabot sa ila, diutay lang ang magabulig sa ila, pero madamo nga mga tawo nga indi sinsero ang magaupod sa ila. 35Hingabuton ang iban nga nakaintiendi sang kamatuoran agod mangin putli ukon matinlo ang ila kabuhi hasta mag-abot ang katapusan, nga magaabot sa natalana nga tion.

36“Himuon sang hari sa aminhan ang bisan ano nga luyag niya himuon. Kabigon niya ang iya kaugalingon nga labaw sa tanan nga dios, kag pasipalahan niya ang Dios nga labaw sa tanan nga dios. Magamadinalag-on siya hasta sa tion nga ipakita sang Dios ang iya kaakig, tungod kay kinahanglan gid nga matabo ang mga butang nga gintalana sang Dios nga matabo. 37-38Indi niya pagkilalahon ang mga dios sang iya mga katigulangan ukon ang dios nga ginapalangga sang mga babayi. Sa baylo, kabigon niya ang iya kaugalingon nga labaw sa ila tanan. Wala siya sing iban nga padunggan nga dios magluwas sa dios nga manugsalakay sang napaderan nga mga banwa. Padunggan niya ini nga dios nga indi gani kilala sang iya mga katigulangan. Halaran niya ini sang bulawan, pilak, malahalon nga mga bato, kag iban pa nga malahalon nga mga regalo. 39Salakayon niya ang pinakamabakod nga mga banwa sa bulig sang sadto nga dios nga indi kilala sang iya mga katigulangan. Padunggan niya ang mga tawo nga maayo sa iya paagi sa pagpadumala sa ila sa madamo nga mga katawhan. Kag hatagan niya sila sang duta bilang balos sa ila.

40“Pag-abot sang katapusan, magapakig-away ang hari sa bagatnan sa hari sa aminhan. Pero salakayon siya sang hari sa aminhan nga may mga karwahe kag mga manugkabayo kag madamo nga mga barko. Ini siya magasalakay nga daw sa baha sa madamo nga mga nasyon kag panglaglagon niya sila. 41Salakayon niya pati ang matahom nga duta sang Israel, kag madamo nga mga tawo ang mapatay. Pero makapalagyo sa iya ang Edom, ang Moab, kag ang mga pangulo sang mga Ammonhon. 42Madamo nga mga nasyon ang iya salakayon, isa na ang Egipto. 43Mangin iya ang mga bulawan, mga pilak, kag ang tanan nga manggad sang Egipto. Sakupon man niya pati ang Libya kag ang Etiopia.11:43 Etiopia: sa Hebreo, Cush. 44Pero may mga balita halin sa sidlangan kag aminhan nga makapakulba sa iya. Gani magasalakay siya sa puwerte nga kaakig, kag madamo nga mga tawo ang iya pamatyon. 45Magapatindog siya sang iya harianon nga tolda sa tunga-tunga sang dagat11:45 dagat sang Mediteraneo. kag sang matahom kag balaan nga bukid.11:45 matahom kag balaan nga bukid, sa diin nagatindog ang templo. Pero sa ulihi mapatay siya nga wala gid sing may magabulig sa iya.”