1Whoever loves discipline loves knowledge,
but whoever hates correction is stupid.
2Good people obtain favour from the Lord,
but he condemns those who devise wicked schemes.
3No-one can be established through wickedness,
but the righteous cannot be uprooted.
4A wife of noble character is her husband’s crown,
but a disgraceful wife is like decay in his bones.
5The plans of the righteous are just,
but the advice of the wicked is deceitful.
6The words of the wicked lie in wait for blood,
but the speech of the upright rescues them.
7The wicked are overthrown and are no more,
but the house of the righteous stands firm.
8A person is praised according to their prudence,
and one with a warped mind is despised.
9Better to be a nobody and yet have a servant
than pretend to be somebody and have no food.
10The righteous care for the needs of their animals,
but the kindest acts of the wicked are cruel.
11Those who work their land will have abundant food,
but those who chase fantasies have no sense.
12The wicked desire the stronghold of evildoers,
but the root of the righteous endures.
13Evildoers are trapped by their sinful talk,
and so the innocent escape trouble.
14From the fruit of their lips people are filled with good things,
and the work of their hands brings them reward.
15The way of fools seems right to them,
but the wise listen to advice.
16Fools show their annoyance at once,
but the prudent overlook an insult.
17An honest witness tells the truth,
but a false witness tells lies.
18The words of the reckless pierce like swords,
but the tongue of the wise brings healing.
19Truthful lips endure for ever,
but a lying tongue lasts only a moment.
20Deceit is in the hearts of those who plot evil,
but those who promote peace have joy.
21No harm overtakes the righteous,
but the wicked have their fill of trouble.
22The Lord detests lying lips,
but he delights in people who are trustworthy.
23The prudent keep their knowledge to themselves,
but a fool’s heart blurts out folly.
24Diligent hands will rule,
but laziness ends in forced labour.
25Anxiety weighs down the heart,
but a kind word cheers it up.
26The righteous choose their friends carefully,
but the way of the wicked leads them astray.
27The lazy do not roast12:27 The meaning of the Hebrew for this word is uncertain. any game,
but the diligent feed on the riches of the hunt.
28In the way of righteousness there is life;
along that path is immortality.
1Ang tawo nga gusto magpatadlong sang iya pamatasan gusto magmaalamon, pero ang tawo nga indi gusto sawayon balingag.
2Ginakaluoyan sang Ginoo ang maayo nga tawo, pero ginasilutan niya ang nagapadihot sing malain.
3Ang nagahimo sang kalautan wala gid sing kalig-unan, pero ang matarong nga tawo may kalig-unan pareho sa kahoy nga madalom ang gamot.
4Ang maayo nga asawa bugal kag kalipay sang iya bana, pero ang makahuluya nga asawa pareho sa balatian nga nagaut-ot sa mga tul-an sang iya bana.
5Ang ginahunahuna sang matarong nga tawo husto; ang ginalaygay sang malaot nga tawo puro pangdaya.
6Makapatay ang mga pulong sang mga malaot,12:6 Makapatay ang mga pulong sang mga malaot paagi sa ila pagsaksi sing butig. pero ang mga pulong sang mga matarong makaluwas.
7Pagalaglagon ang mga malaot kag madula sila, pero ang mga matarong kag ang ila mga kaliwat magapadayon sa gihapon.
8Ginapadunggan ang maalamon nga tawo, pero ginahikayan ang tawo nga tiko ang panghunahuna.
9Mas maayo pa ang tawo nga simple lang, nga makasarang magsagod sang kabulig, sang sa tawo nga nagapasin-o-sin-o nga wala man lang gali sang kalan-on.
10Ang matarong nga tawo nagaatipan sing maayo sa iya mga sapat, pero ang malaot nga tawo mapintas kag wala sing kaluoy sa iya mga sapat.
11Ang mapisan nga mangunguma may bugana nga pagkaon. Ang nagausik sang iya tiyempo sa wala sing pulos nga mga buluhaton wala sing husto nga pag-intiendi.
12Ang gusto lang permi himuon sang mga malaot amo ang malain, gani indi malig-on ang ila kahimtangan, pero ang mga matarong iya malig-on pareho sa kahoy nga madalom ang iya gamot.12:12 Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sa sini nga bersikulo.
13Ang malaot nga ginahambal sang malaot nga tawo amo mismo ang nagahatag sa iya sang gamo, pero ang matarong nga tawo nagalikaw sa gamo.
14Pagabalusan kita sang maayo nga mga butang suno sa aton ginapanghambal kag ginapanghimo.
15Ang buang-buang nga tawo nagahunahuna nga husto siya permi, pero ang maalamon nga tawo nagapamati sang laygay.
16Ginapakita gilayon sang buang-buang nga tawo ang iya kaakig kon insultuhon siya, pero ang maalamon nga tawo wala nagasapak kon insultuhon siya.
17Ang masaligan nga saksi nagasugid sing matuod, pero ang indi masaligan nagabutig.
18Ang mga pulong nga wala ginhunahuna sing maayo antes ihambal makasakit pareho sa espada, pero ang mga pulong nga ginhunahuna sing maayo antes ihambal makapaayo.
19Ang mga pulong nga matuod nagapadayon hasta san-o, pero ang mga pulong nga binutig indi magdugay.
20Pagpangdaya ang ara sa tagipusuon sang tawo nga nagaplano sang malain, pero kalipay ang ara sa tagipusuon sang tawo nga nagaplano sang maayo.
21Wala sing may malain nga matabo12:21 Wala… matabo: ukon, Indi madamo ang malain nga matabo. sa mga matarong, pero sa mga malaot, madamo gid sing malain nga matabo.
22Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga butigon, pero ginakalipay niya ang mga indi butigon.
23Ang maalamon nga tawo wala nagapahambog sang iya nahibaluan, pero ang buang-buang nga tawo ginapakita gid niya ang iya pagkabuang-buang.
24Ang mapisan nga tawo makaangkon sang mataas nga posisyon, pero ang matamad iya makaangkon sang manubo nga posisyon.12:24 makaangkon… posisyon: sa literal, mangin ulipon lang.
25Ang pagpalibog makakuha sang kalipay sang tawo; ang maayo nga mga pulong makalipay sa iya.
26Ang matarong nga tawo makatuytoy sa iya abyan, pero ang malaot nga tawo makapatalang.
27Ang matamad nga tawo indi gid makalambot sang iya ginahandom, pero ang mapisan nga tawo nagamanggaranon.12:27 Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sa sini nga bersikulo.
28Kon magkabuhi ka nga matarong, padayon ka nga magakabuhi, kag maluwas ka sa kamatayon.
